Εργασιακή ένταξη ατόμων με αναπηρίες μέσω προγραμμάτων του Υπ. «Θέλω να πάω και σήμερα δουλειά. Μπορώ»

Γράφει ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΛΑΖΑΝΙΑΣ

Έχω δει τον γιο μου μέσα σε πολύ σύντομο διάστημα να αλλάζει η ψυχολογία και η διάθεσή του. Βλέπω το παιδί μου να χαμογελά, γιατί μπόρεσε και σήμερα να πάει στην εργασία του». Μητέρα παιδιού με αναπηρία περιγράφει σε τρεις γραμμές την επίδραση που έχει στο παιδί της η ένταξή του σε ένα εργασιακό περιβάλλον. Πλάι στην επιδοματική πολιτική που έχει το κράτος, τονίζει, θα πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω η στρατηγική της απασχόλησης ούτως ώστε να αυξηθούν τα ΑμεΑ που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά. «Και έχουμε πολύ δρόμο μέχρι να νιώσουμε περήφανοι για τις πράξεις μας, τόσο οι γονείς με ΑμεΑ, όσο και οι αρμόδιοι φορείς», συμπληρώνει τον συλλογισμό της. Η ένταξη της αναπηρίας στην εργασία πρέπει να προωθεί ένα περιβάλλον όπου όλοι αντιμετωπίζονται με αξιοπρέπεια και σεβασμό, όπου το ταλέντο και οι δεξιότητες των διαφόρων ομάδων αξιολογούνται και η παραγωγικότητα βελτιώνεται γιατί παρέχονται κίνητρα στο εργατικό δυναμικό. Ένας χώρος εργασίας χωρίς αποκλεισμούς είναι εκείνος στον οποίο όλοι οι εργαζόμενοι μπορούν να έχουν ίση πρόσβαση σε ευκαιρίες και μέσα. Η ένταξη στον χώρο εργασίας πρέπει να είναι δομημένη και υποστηριζόμενη σε ό,τι αφορά την επίβλεψη αλλά και τη διάρκεια. Προς την κατεύθυνση αυτή εδράζεται και η προσπάθεια του Υπ. Εργασίας, το οποίο επιχορηγεί 24 προγράμματα απασχόλησης με στήριξη ατόμων με αναπηρίες, παγκύπρια, μέσω των οποίων στηρίζονται 370 άτομα περίπου, τα πλείστα με νοητική ή/και ψυχική αναπηρία. Η ετήσια χορηγία για το κάθε πρόγραμμα κυμαίνεται από 11.500 μέχρι και 15.900 ευρώ.

 

Αλλάζει η ζωή των παιδιών μας

Η κ. Δήμητρα, ο κ. Νίκος, ο κ. Μιχάλης, η κ. Άννα είναι γονείς παιδιών με κάποια αναπηρία. Αναγνωρίζοντας τα οφέλη της εργασιακής δραστηριοποίησης για τον κάθε άνθρωπο, με ή χωρίς αναπηρία, θέλησαν να αναζητήσουν και να διεκδικήσουν ένα βασικό δικαίωμα για τα παιδιά τους. Μιλώντας στον «Π» μοιράζονται τις αλλαγές που έχει φέρει στη ζωή των παιδιών τους η εργασιακή τους ρουτίνα.

«Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι μπορέσαμε να εντάξουμε τα παιδιά μας στην κοινωνία και την εργασία. Έχουμε κάνει μεγάλο αγώνα για να φτάσουμε έως εδώ. Τα παιδιά είναι ευχαριστημένα με το εργασιακό περιβάλλον και τη δουλειά τους, οι εργοδότες τους τα έχουν αγκαλιάσει, τα έχουν αγαπήσει. Είναι μεγάλη η διαφορά που σημειώνεται στην ποιότητα της ζωής τους. Τα βλέπω και τα χαίρομαι. Καμιά φορά ξεχνάμε ότι είναι παιδιά με ιδιαιτερότητες», αναφέρει η κ. Δήμητρα, μητέρα παιδιών με αναπηρίες.

Το κράτος, εξηγεί, δίνει αυτή την ευκαιρία αλλά ρόλο παίζει το περιβάλλον και πώς το παιδί θα το δεχθεί ούτως ώστε να ωφεληθεί. «Χρειάζονται κίνητρα. Αυτά τα παιδιά δίνουν τον δικό τους αγώνα», επισημαίνει. Είναι σημαντικό, προσθέτει, να υπάρχει γύρω τους μια ισορροπία, να τους δίνουμε ευκαιρίες και να μην τα ξεχωρίζουμε. «Αν αυτά τα παιδιά έχουν ένα πρόβλημα, εμείς που είμαστε υγιείς πώς πρέπει να τους συμπεριφερόμαστε; Δεν πρέπει να μπούμε για λίγο στη θέση τους;», διερωτάται. Γι’ αυτόν τον λόγο, επαναλαμβάνει, το κράτος πρέπει να παρέχει περισσότερη στήριξη και κίνητρα σε όλα τα επίπεδα.

 

Φόβος λόγω πανδημίας

Στο ίδιο πλαίσιο και ο κ. Νίκος, ο οποίος αναφέρεται και στις έκτακτες συνθήκες που έχουν επηρεάσει την καθημερινότητά του γιου του. «Χωρίς αμφιβολία τα παιδιά απολαμβάνουν την εργασία τους. Αυτό διαπιστώνω παρακολουθώντας τον γιο μου που εργάζεται σε μια καφετέρια αλλά και μιλώντας και με άλλους γονείς», αναφέρει.

«Θέλω να πηγαίνω κάθε μέρα δουλειά. Δεν θέλω να χάσω τη δουλειά μου», απαιτεί ο γιος του κ. Νίκου. Οι έκτακτες συνθήκες ωστόσο έχουν επηρεάσει το εργασιακό πρόγραμμα των παιδιών αφού σε κάποιες περιπτώσεις αναγκάζονται να παραμείνουν στο σπίτι, πράγμα που τους προσθέτει αρνητικά συναισθήματα και σκέψεις ότι θα χάσουν τη δουλειά τους. «Ωφελούνται τα παιδιά από την εργασία, αρκεί το περιβάλλον να είναι ασφαλές και να μην τα εκμεταλλεύονται», υπογραμμίζει ο κ. Νίκος.

 

Δεν είναι χάρη

Η πρόσληψη ΑμεΑ σε μια εργασία, επισημαίνει με έμφαση ο κ. Μιχάλης, δεν είναι χάρη αλλά δικαίωμα και υποχρέωση. «Ποιος είμαι εγώ ή εσύ που θα στερήσουμε μια ευκαιρία σε έναν συνάνθρωπό μας, είτε είναι αρτιμελής είτε έχει κάποιο πρόβλημα;», διατυπώνει το παράπονό του για πολλές περιπτώσεις όπου υψώνονται δυσκολίες στην πρόσβαση των ΑμεΑ στην εργασία. «Από την πρώτη βδομάδα παρατήρησα ότι είχε βελτιωθεί πολύ η ψυχολογία της κόρης μου. Πλέον είναι πιο κοινωνική, έχουν μειωθεί οι κρίσεις της», αναφέρει για την αλληλεπίδραση της κόρης του με τον χώρο εργασίας της. «Στη δουλειά ένας υπάλληλος είναι πρώτα μέλος της ομάδας του προσωπικού και δευτερευόντως άτομο με αναπηρία», τονίζει. Είναι σημαντικό, επεξηγεί, να προσμετρούνται οι ιδιαιτερότητες όταν του ανατίθεται ένα καθήκον και να δίνονται κίνητρα και βοήθεια. Δεν εντάσσεις, συμπληρώνει, έναν άνθρωπο σε ένα εργασιακό περιβάλλον και του λες απλώς να δουλέψει.

 

Να νιώθουν χρήσιμοι

Η σταθερή πρόοδος του γιου της κ. Άννας ως αποτέλεσμα και της ένταξης, της αποδοχής, της ενσωμάτωσης και της απόκτησης γνώσεων μέσα από την εργασία του, αποτελεί για την ίδια μια ασφάλεια για την έγνοια της που εκφράζει σε σχέση με το μέλλον. «Πριν από δύο σχεδόν χρόνια είχα μια περιπέτεια με την υγεία μου και πραγματικά έτρεμα μήπως συμβεί κάτι κακό. Η σκέψη μου ήταν ποιος θα φροντίσει τον γιο μου. Αγωνία κάθε γονιού. Βλέποντάς τον να σταθεροποιείται σε πολλά θέματα, μειώνεται ο φόβος μου. Οι συνάδελφοί του είναι μια δεύτερη οικογένεια. Τον έχουν αγκαλιάσει. Είναι πολύ σημαντικό να νιώθεις χρήσιμος», υπογραμμίζει.

 

 

ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΝΟΙΚΤΗ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Εξατομικευμένη προσέγγιση

Στόχος των 24 προγραμμάτων απασχόλησης για στήριξη ατόμων με αναπηρίες του Υπ. Εργασίας είναι η εργοδότηση στην ανοιχτή αγορά εργασίας μέσω της παροχής στήριξης από καθοδηγητή εργασίας ατόμων με αναπηρίες με ουσιώδη μείωση της δυνατότητας εξεύρεσης και διατήρησης αμειβόμενης απασχόλησης. Με την ανάλογη στήριξη τα άτομα που συμμετέχουν στα προγράμματα αποκτούν τη δυνατότητα παραγωγικής απασχόλησης και επαγγελματικής και κοινωνικής ένταξης. Τα καθήκοντα των καθοδηγητών εργασίας περιλαμβάνουν την παροχή επαγγελματικού προσανατολισμού, διαπραγμάτευση με εργοδότες για παροχή κατάλληλων όρων απασχόλησης, δημιουργία ευνοϊκού εργασιακού περιβάλλοντος σε συνεργασία με τον εργοδότη και το υπόλοιπο προσωπικό, καθώς και η καθοδήγηση/ κατάρτιση ανάλογα με τις ανάγκες των ατόμων και τις απαιτήσεις των συγκεκριμένων θέσεων εργασίας.



Τα ΑμεΑ που στηρίζονται στην απασχόληση εργοδοτούνται, ανάμεσα σε άλλους, και στους πιο κάτω τομείς:

• 30 άτομα εργάζονται σε ταχυφαγεία ή χώρους εστίασης


• 130 άτομα σε υπεραγορές, φούρνους και φρουταρίες


• 10 άτομα σε γεωργικές καλλιέργειες και φυτώρια


• 30 άτομα σε κοιν. συμβούλια, δήμους, νοσοκομεία, στον ΚΟΑ, την ΚΟΠ, κ.ά.

Τα υπόλοιπα άτομα εργάζονται σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, όπως συνεργεία αυτοκινήτων, παιδότοπους, βιβλιοπωλεία, κομμωτήρια, τυπογραφεία, κ.ά. Από τα 370 περίπου άτομα που εργοδοτούνται μέσω του Σχεδίου Απασχόλησης με Στήριξη, το ποσοστό απολύσεων, σύμφωνα με το Υπ. Εργασίας, ήταν ελάχιστο έως μηδαμινό, τόσο κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης όσο και της πανδημίας.