Ένοχη η αναπληρώτρια διευθύντρια του ειδικού σχολείου Ευαγγελισμός

Ένοχη σε αριθμό κατηγοριών για το αδίκημα της κακομεταχείρισης παιδιού κάτω των 16 ετών και επίσης ένοχη σε αριθμό κατηγοριών για το αδίκημα της κοινής επίθεσης, κατά τρόπο που μπορεί να προκληθεί στο θύμα άσκοπη ταλαιπωρία ή βλάβη στην υγεία του, έκρινε πρόσφατα η δικαστής του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας Μαριλένα Μηλιώτου 50χρονη εκπαιδευτικό, η οποία κατά τον επίδικο χρόνο υπηρετούσε ως αναπληρώτρια διευθύντρια στο Ειδικό Σχολείο Ευαγγελισμός. Η υπόθεση ήρθε στο φως περί τα μέσα του 2013 και είχε απασχολήσει έντονα και τα ΜΜΕ, καθώς ο σύνδεσμος γονέων είχε πραγματοποιήσει διαμαρτυρία με αίτημα την απομάκρυνση της εκπαιδευτικού από το σχολείο.

Η 50χρονη κατηγορείτο ότι σε τρεις περιπτώσεις τον Μάρτιο του 2013 κακομεταχειρίστηκε 9χρονη με σύνδρομο «Prade Willi», ότι σε μία περίπτωση μεταξύ Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου 2012 κακομεταχειρίστηκε 13χρονη με αυτιστικά χαρακτηριστικά και, τέλος, ότι τον Σεπτέμβριο του 2011 κακομεταχειρίστηκε 18χρονη με χρωμοσωματική ανωμαλία. Στην περίπτωση της 9χρονης, οι κατηγορίες έφεραν την κατηγορούμενη στο πρώτο περιστατικό να χειρίζεται κρίση της με το να την τοποθετεί σε καροτσάκι, να τραβά τα χέρια της προς τα πίσω και να τα βάζει στα χερούλια και η ίδια η κατηγορούμενη να τα πιέζει ώστε το παιδί να μην μπορεί να μετακινηθεί. Στο δεύτερο περιστατικό οι κατηγορίες την έφεραν να τραβά την 9χρονη από τα μαλλιά και στο τρίτο να την τραβά επίσης από τα μαλλιά και να την ρίχνει στο έδαφος. Στην περίπτωση της 13χρονης κατηγορείτο ότι με τα χέρια της της πίεσε τα μάγουλα πολύ δυνατά προς τα μέσα, με αποτέλεσμα αυτά να ενωθούν μεταξύ τους, και στην περίπτωση της 18χρονης ότι της έβαλε στο στόμα ένα κομμάτι χαρτί.

Όπως το δικαστήριο αναγνώρισε μέσα από τις μαρτυρίες, η περίπτωση της 9χρονης ήταν η πιο δύσκολη, υπό την έννοια ότι το παιδί εκδήλωνε επιθετική συμπεριφορά, όπως να τσιμπά, να δαγκώνει, να τραβά μαλλιά, να σκίζει ρούχα και γενικά να επιτίθεται και να προκαλεί τραύματα είτε σε δασκάλους είτε σε συμμαθητές του. Για την ασθένειά της εξηγήθηκε ότι δεν βλέπει καλά, δεν ακούει και δεν μιλά και επίσης ότι έχει νοητική υστέρηση, ενώ ο χειρισμός της στο σχολείο ήταν ατομικός αφού κατά διαστήματα, στη βάση εκθέσεων, κρινόταν ότι δεν μπορούσε να ενταχθεί σε τάξη. Έγινε επίσης παραδεκτό γεγονός ότι έχρηζε φαρμακευτικής αγωγής, όμως οι γονείς αρνούνταν να συγκατατεθούν.
Για την ιατρική εικόνα των άλλων παιδιών, να σημειωθεί ότι η 13χρονη περιγράφηκε με έντονα αυτιστικά χαρακτηριστικά, ελλειμματική συμπεριφορά, υπερκινητικότητα και απουσία έναρθρου λόγου, ενώ ως παρόμοιας μορφής περιγράφηκε και η ιατρική εικόνα της 18χρονης.

Οι εκδοχές

Εναντίον της κατηγορούμενης, πέραν των άλλων μαρτύρων κατηγορίας, κατέθεσαν έξι συνάδελφοί της, καθώς επίσης και οι γονείς των παιδιών. Στην περίπτωση των συναδέλφων, σχεδόν στην ολότητά τους υποστήριξαν ότι η κατηγορούμενη ασκούσε στα παιδιά σωματική και λεκτική βία, ότι εκφόβιζε τόσο τα παιδιά όσο και το προσωπικό, ότι δημιουργούσε γενικά προβλήματα συνεργασίας με το να υβρίζει, να απειλεί και να ασκεί ψυχολογική βία στις σχολικές βοηθούς, ότι έκανε κατάχρηση του πρωτοκόλλου που αναφέρεται στην ασφάλεια και την υγεία των μαθητών, αλλά και ότι το ντύσιμό της ήταν απρεπές ή και προκλητικό. Οι καταγγελίες αυτές είχαν διαβιβαστεί και στο Υπουργείο Παιδείας με τρεις επιστολές, ενώ η ίδια η κατηγορούμενη, μέσω του δικηγόρου της, είχε απαντήσει στον διευθυντή Δημοτικής Εκπαίδευσης ότι οι κατηγορίες εναντίον της ήταν απότοκο αλλότριων κινήτρων των καταγγελλόντων, τα οποία «εκπήγαζαν από την άρνησή της να αποδεχθεί διορισμούς από την ηγεσία του συνδέσμου γονέων νεποτικού χαρακτήρα».

Η κατάληξη του δικαστηρίου

Την ίδια γραμμή υπεράσπισης με αυτήν που προώθησε στον διευθυντή Δημοτικής Εκπαίδευσης η κατηγορούμενη μετέφερε και στο δικαστήριο, υποστηρίζοντας ότι οι καταγγελίες σε βάρος της αποτελούν λίβελλο, επιζήμια ψευδολογία και οργανωμένη σκευωρία. Ειδικότερα ανέφερε ότι οι καταγγελίες αποτελούν μέρος της ύστατης προσπάθειας ορισμένων μελών του συνδέσμου γονέων, καθώς και ορισμένων μελών του προσωπικού, να την εξοντώσουν, «ο καθένας υποκινούμενος από τα δικά του αλλότρια κίνητρα, αλλά και λόγω απύθμενης εμπάθειας και μίσους προς το πρόσωπό της».
Ως μάρτυρες υπεράσπισης κατέθεσαν η καθαρίστρια, ο κηπουρός, ο οδηγός/ αχθοφόρος, ένας φυσιοθεραπευτής και μία νοσηλευτική λειτουργός, υπάλληλοι όλοι του σχολείου, οι οποίοι ουσιαστικά ανέφεραν ότι δεν είδαν να συμβαίνει οποιοδήποτε από τα περιστατικά για τα οποία η κατηγορούμενη διώχθηκε ποινικά.

Αξιολόγηση μαρτύρων

Αξιολογώντας τις μαρτυρίες, η δικαστής έκρινε αληθείς εκείνες των μαρτύρων κατηγορίας, ενώ για τους μάρτυρες υπεράσπισης διαμόρφωσε αντίθετη γνώμη, αναφέροντας ότι «η εικόνα που έδωσαν ήταν πως κατέθεσαν στο δικαστήριο για να βοηθήσουν δίχως άλλο την κατηγορούμενη και όχι για να πουν την αλήθεια». Την ίδια την 50χρονη την αξιολόγησε ως ανειλικρινή λόγω ουσιωδών αντιφάσεων στις οποίες παρατήρησε να υποπίπτει όταν έδινε ενόρκως τη μαρτυρία της,ενώ τη μαρτυρία των γονιών της 9χρονης την έκρινε μεν ειλικρινή, πλην όμως παρατήρησε ότι φαίνεται να αρνούνται να αποδεχθούν και να αναγνωρίσουν ότι οι κρίσεις που εμφανίζει το παιδί τους δεν είναι ούτε ήπιες, ούτε μεμονωμένες.

Ευρήματα ενοχής για τρία από τα πέντε περιστατικά

Η δικαστής Μαριλένα Μηλιώτου, όπως φαίνεται μέσα από την εμπεριστατωμένη ετυμηγορία της, είχε να επιτελέσει ένα δύσκολο έργο, αφού έπρεπε να εξισορροπήσει ανάμεσα στο τι συνιστά κακομεταχείριση και τι κοινή επίθεση. Τελικά, κατέληξε στο εύρημα ότι στην περίπτωση της 9χρονης και σε ό,τι αφορά την κατηγορία ότι η κατηγορούμενη την έβαλε σε τροχοκάθισμα και της πίεζε τα χέρια στα χερούλια, αυτή δεν αποδείχθηκε ότι συνιστά είτε κακομεταχείριση είτε επίθεση. Όπως η δικαστής το έθεσε, «η μεταφορά του παιδιού την επίδικη ημέρα σε τροχοκάθισμα σαφώς και ήταν ενέργεια αναγκαία, εύλογη και ουδόλως δυσανάλογη υπό τις περιστάσεις, δεδομένου ότι βρισκόταν σε κρίση και είχε ανεξέλεγκτη επιθετική συμπεριφορά».

Για τις άλλες δύο κατηγορίες που αφορούσαν επίσης την 9χρονη, δηλαδή το τράβηγμα μαλλιών και το ρίξιμό της στο πάτωμα, αυτές η δικαστής έκρινε ότι αποδείχθηκαν, όπως επίσης και το περιστατικό με τη 13χρονη, κατά το οποίο η κατηγορούμενη της πίεσε τα μάγουλα. Τέλος, έκρινε ότι δεν αποδείχθηκε η κατηγορία και σε ό,τι αφορά το περιστατικό με τη 18χρονη. Για τις κατηγορίες για τις οποίες υπήρξε εύρημα ενοχής, η δικαστής το απέδωσε στο ότι υπήρχαν άλλοι πιο ενδεδειγμένοι τρόποι για τη μεταχείριση των εν λόγω μαθητών.

Να σημειωθεί ότι κοινό τόπο αποτέλεσε ότι κατά το σχολικό έτος 2012 και τουλάχιστον μέχρι τον Απρίλιο του 2013 δεν υπήρχε κάποιο πρωτόκολλο ή καταγραφή κανονισμών ή σχέδιο δράσης αποδεκτής συμπεριφοράς «για τον χειρισμό παιδιών με δύσκολες συμπεριφορές σε καταστάσεις κρίσης».
Την κατάληξη του δικαστηρίου θα ακολουθήσει η αγόρευση για μετριασμό της ποινής, η οποία ορίστηκε για τις 11 Ιανουαρίου 2018.
Την υπόθεση για την κατηγορούσα αρχή χειρίστηκε η Έλενα Κληρίδου, ενώ την κατηγορούμενη εκπροσώπησε ο Ντ. Πασπαλλίδης.