Oικία Μπενιζέλων: Η παλαιότερη της Πλάκας - Στην περιοχή διέμεναν βυζαντινές και αριστοκρατικές οικογένειες

Η παλαιότερη οικία της Πλάκας η Οικία Μπενιζέλων, βρίσκεται στην καρδιά της πόλης επί της οδού Αδριανού 96. Η περιοχή αποτελούσε συνοικία στην οποία διέμεναν βυζαντινές και αριστοκρατικές οικογένειες και κέντρο οικονομικής δραστηριότητας. Αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα δείγματα αρχοντικού των οθωμανικών χρόνων. Επιγραφή έξω από την κατοικία ενημερώνει ότι στο σημείο αυτό διατηρείται το παλαιότερο σπίτι της Αθήνας. Το Αρχοντικό των Μπενιζέλων, αποτελεί τυπικό δείγμα αστικής αρχιτεκτονικής της προεπαναστατικής Αθήνας, καθώς και το τελευταίο ανάλογης κατασκευής στην πρωτεύουσα. Θεωρείται αρχιτεκτονικό και ιστορικό μνημείο, αλλά και διαχρονικό τοπόσημο ενός αρχιτεκτονικού μοντέλου στο οποίο είναι ενσωματωμένα όλα τα στοιχεία των τοπικών παραδόσεων. Πρόκειται για ένα ορθογώνιο κτίσμα διώροφο, διαστάσεων 9,30×23,70μ., με λιθόκτιστο ισόγειο και ξύλινη ανωδομή.

Όπως αναφέρθηκε σε αποστολή Κυπρίων δημοσιογράφων, ανήκει στα ιστορικά κτίρια και έχει μετατραπεί σχετικά πρόσφατα σε Μουσείο, ώστε να θυμίζει και στις επόμενες γενιές την ιστορία της αθηναϊκής κοινωνίας περασμένων αιώνων. Στόχοι είναι ο επισκέπτης να μπορεί να περιδιαβαίνει τους εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους του κτιρίου στη βάση μιας βιωματικής εμπειρίας. Η κύρια φάση του ανήκει στα τέλη του 17ου με αρχές του 18ου αιώνα και η παλαιότερη στον 16ο-17ο αιώνα. Επεμβάσεις δέχτηκε τους δύο προηγούμενους αιώνες, ενώ τα έτη 2008-2010 έγιναν εργασίες αποκατάστασης και ανασκαφές στην αυλή και το ισόγειο του κτιρίου με πρωτοβουλία της Αρχιεπισκοπής Αθηνών στην οποία έχει παραχωρηθεί η χρήση του ακινήτου από το Υπουργείο Πολιτισμού, που έφεραν στο φως τμήμα του υστερορωμαϊκού τείχους της Αθήνας στη βόρεια πλευρά της αυλής.

Η μελέτη αποκατάστασης εκπονήθηκε από τους αρχιτέκτονες Γιάννη Κίζη, Κλήμη Ασλανίδη και Χριστίνα Πινάτση, την πολιτικό μηχανικό Ελευθερία Τσακανίκα και τον μηχανολόγο Χρήστο Ζόμπολα.

Εντός του κτιρίου ο επισκέπτης θα συναντήσει, πλάι σε μεγάλους αποθηκευτικούς πίθους, ένα σύστημα ληνών που παραπέμπει στην αμπελουργική δραστηριότητα των ιδιοκτητών.

Στο εσωτερικό της οικίας συναντάμε τον οντά, όπου εκτυλισσόταν η καθημερινότητα της οικογένειας και σήμερα διακρίνουμε τα στοιχεία της αρχιτεκτονικής της οθωμανικής περιόδου. Συνήθως υπήρχε ένα τζάκι από οξύληκτο τύμπανο, πολλά διαδοχικά παράθυρα, μια σειρά από φεγγίτες, γύψινα διάχωρα και ξύλινο ταβάνι. Είναι χαρακτηριστικό ότι το βασικό στοιχείο του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού της όψιμης τουρκοκρατίας, εκτός του οντά, ήταν το χαγιάτι, ημιυπαίθριος χώρος με βάση έναν προκαθορισμένο κάνναβο. Στην αυλή είναι ορατό το τμήμα του υστερορωμαϊκού τείχους που βρέθηκε στις ανασκαφές, ενώ η πίσω αυλή με τη μαγευτική θέα στις παρυφές της Ακρόπολης δίνει τη δυνατότητα φιλοξενίας πολλαπλών εκδηλώσεων.