Γιατί είναι ακριβότερα τα προϊόντα των πολυεθνικών στην Ελλάδα - Τα κόλπα για να ανεβάζουν τις τιμές

Η επιστολή Μητσοτάκη εστάλη στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και το βασικό αίτημα δεν είναι άλλο από να σταματήσουν οι πολυεθνικές εταιρείες να χρησιμοποιούν την ισχύ τους για να χρεώνουν σε διαφορετικές τιμές τα ίδια προϊόντα εντός της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς. Το αίτημα συνοδεύεται από εκτιμήσεις ότι η δυνατότητα επιβολής διαφορετικών τιμών κοστίζει περισσότερα από 14 δις. ευρώ τον χρόνο στους καταναλωτές ειδικά των χωρών όπου ο ανταγωνισμός λειτουργεί λιγότερο. Η Ελλάδα είναι μια από αυτές.

Το ζήτημα της τιμολόγησης των προϊόντων που διατίθενται από πολυδαίδαλους επιχειρηματικούς κολοσσούς με παραγωγικές εγκαταστάσεις σε διάφορα σημεία της γης, αλλά και ένα ολόκληρο σύστημα θυγατρικών μέσων των οποίων διακινούνται τα προϊόντα δεν είναι καινούργιο. Όταν η πολυεθνική δεν παράγει προϊόντα σε μια χώρα αλλά μόνο τα εισάγει από την θυγατρική της, έχει τη δυνατότητα να διαμορφωθεί την τιμή στα επίπεδα που θέλει "φουσκώνοντας" τα δικαιώματα χρήσης της φίρμας του προϊόντος (τα λεγόμενα royalties). Ακόμη όμως και όταν υπάρχει παραγωγική δραστηριότητα, πάλι υπάρχουν τα περιθώρια να διαμορφωθούν οι τιμές εκεί που θέλει η πολυεθνική. Διότι η τιμολόγηση στα μέτρα και στα σταθμά που θέλει ο πολυεθνικός παίκτης, δεν γίνονται πλέον επί του τελικού προϊόντος αλλά επί των πρώτων υλών.

Τα κέρδη μεταφέρονται συνήθως -μέσω των τιμολογίων- σε χώρες με ελλιπείς συνθήκες ανταγωνισμού και η Ελλάδα είναι μια από αυτές. Οι Έλληνες καταναλωτές αγοράζουνε ακριβότερα το ίδιο προϊόν που πωλείται φθηνότερα στο εξωτερικό επειδή εδώ ο κίνδυνος η πολυεθνική να χάσει μερίδιο αγοράς είναι πολύ μικρότερος, σε σχέση με μια μεγάλη αγορά της Ευρώπης όπου και οι "παίκτες" είναι περισσότεροι και η εγχώρια παραγωγή καλύπτει μεγαλύτερο κομμάτι της ζήτησης.

Η επιστολή Μητσοτάκη, δεν αποτελεί την πρώτη ενέργεια στην κατεύθυνση της προσπάθειας αντιμετώπισης του προβλήματος. Είχε προηγηθεί η επιβολή του πλαφόν στο μεικτό περιθώριο κέρδους. Το μέτρο οδήγησε στην επιβολή υψηλών προστίμων σε αρκετούς πολυεθνικούς κολοσσούς που διαθέτουν και τρόφιμα και είδη ευρείας κατανάλωσης. Ωστόσο, το πρόβλημα του συγκεκριμένου μέτρου (πέραν του ότι ακόμη και τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν έχουν αμφισβητηθεί στα δικαστήρια) είναι ότι ουσιαστικά στοχεύει στο να αποτρέψει περαιτέρω ανατιμήσεις (να μην αυξηθεί δηλαδή περαιτέρω το περιθώριο κέρδους) και όχι στο να περιορίσει το γεγονός ότι αγοράζουμε ήδη ακριβά σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη.

Η Ελλάδα ζητά να θεσπιστούν περιορισμοί

Η ευρωπαϊκή λύση στο πρόβλημα, αν υπάρξει θα καθυστερήσει. Ουσιαστικά η Ελλάδα ζητά να θεσπιστούν περιορισμοί στις μεγάλες διαφοροποιήσεις τιμών πώλησης του ίδιου προϊόντος από χώρα σε χώρα. Ίδιες τιμές δεν θα μπορούν να υπάρξουν εξαιτίας του μεταφορικού κόστους. Ωστόσο, το ζητούμενο είναι να δοθεί η θεσμική δυνατότητα στις επιτροπές ανταγωνισμού των χωρών μελών να επιβάλλουν πρόστιμα όταν ένα προϊόν φτάνει να πωλείται έως και 50% ακριβότερα, σε σχέση με μια άλλη χώρα πόσο μάλλον όταν η φθηνότερη χώρα έχει και καταναλωτές με μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη.

Ουσιαστικά το ζητούμενο είναι να περάσει νέα κοινοτική νομοθεσία κάτι που απαιτεί διαπραγματεύσεις με 27 χώρες μέλη και συγκρότηση ενός κοινού μετώπου απέναντι σε πολύ ισχυρά οικονομικά συμφέροντα. Επίσης, το θέμα ανοίγει περαιτέρω (σ.σ είχε προηγηθεί η συμφωνία των χωρών μελών του ΟΟΣΑ για την επιβολή ενιαίου φορολογικού συντελεστή 15% στα κέρδη των πολυεθνικών) σε μια περίοδο που γίνεται πολύ μεγάλη συζήτηση για τον κίνδυνο μεταφοράς παραγωγικών εγκαταστάσεων από την μια πλευρά του Ατλαντικού στην άλλη. Κάτι που σημαίνει ότι οι καταναλωτές, από αυτή την προσπάθεια "διεθνοποίησης" του προβλήματος της ακρίβειας, δεν θα πρέπει περιμένουν άμεσα αποτελέσματα.

Πηγή: thetoc.gr