Eπίσκεψη του Ερντογάν στην Αθήνα: Οκτώ μικρά βήματα για «ήρεμα νερά» διαρκείας

Συμφωνίες, μνημόνια κατανόησης και κοινές δηλώσεις «ουσίας και όχι χάριν εντυπωσιασμού», σύμφωνα με ενημερωμένες πηγές, αναμένεται να μπουν στο ελληνοτουρκικό τραπέζι στην Αθήνα, στο 5ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας (ΑΣΣ), με το οποίο επιδιώκεται η εμπέδωση θετικού κλίματος ως το πιο σημαντικό «βήμα παραπέρα» στις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας.

Με αυτοσυγκράτηση, αυτοπεποίθηση, χαμηλές προσδοκίες και «χωρίς αφέλεια» σε ό,τι αφορά τις μεγάλες διαφωνίες με την Άγκυρα, όπως λένε κυβερνητικές πηγές, στόχος είναι να γίνουν συνολικά οκτώ μικρά βήματα μέσα από τα λεγόμενα ζητήματα χαμηλής πολιτικής. Είναι αυτά που μπορούν, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, να σηματοδοτήσουν τη βούληση Αθήνας και Άγκυρας για συνέχιση του διαλόγου σε κλίμα ηρεμίας. «Αποδίδουμε ιδιαίτερη έμφαση στη θετική ατζέντα που είναι αμοιβαία επωφελής.

Δεν έχει σημασία πόσα κοινά πεδία θα βρούμε, σημασία έχει η τήρηση των δεσμεύσεων από την επόμενη μέρα» λένε ελληνικές κυβερνητικές πηγές. Στο πλαίσιο αυτό η Αθήνα με μπαράζ εσωτερικών συσκέψεων και σε συνεννόηση με την απέναντι πλευρά του Αιγαίου κατάρτισε ένα σφιχτό πρόγραμμα επαφών, εξετάζοντας προφανώς και σενάρια αντίδρασης μπροστά σε απρόοπτα.

Επαφές εντός… τριγώνου

Ο παλμός του ΑΣΣ θα χτυπά για τέσσερις-πέντε ώρες σε ακτίνα 600 μέτρων, δηλαδή στο τρίγωνο Ηρώδου Αττικού (Προεδρικό Μέγαρο, Μαξίμου) – υπουργείου Εξωτερικών – Λέσχης Αξιωματικών των Ενόπλων Δυνάμεων, καθώς εκεί θα γίνουν όλες οι συναντήσεις. Συγκεκριμένα για τις υπουργικές συνομιλίες (11 Έλληνες υπουργοί και υφυπουργοί και 8 τούρκοι στα αντίστοιχα χαρτοφυλάκια) έχουν αποκλειστεί τρεις όροφοι στο κτίριο του υπουργείου Εξωτερικών καθώς και αίθουσα της Λέσχης Αξιωματικών.

Αυτές οι συζητήσεις θα τρέξουν παράλληλα με την κλειστή συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εντός Μαξίμου, για την οποία έχει προγραμματιστεί στα χαρτιά διάρκεια μικρότερη της μίας ώρας, παρουσία των υπουργών Εξωτερικών και των διπλωματικών συμβούλων των δύο ηγετών. Όταν ολοκληρωθούν οι δημόσιες κοινές δηλώσεις των δύο ηγετών μπροστά στο τζάκι του Μαξίμου και χωρίς ερωτήσεις δημοσιογράφων προς αποφυγή «δύσκολων» πεδίων, αναμένεται η Ολομέλεια του ΑΣΣ υπό τη μορφή γεύματος εργασίας στο Μαξίμου για περίπου 30 ανθρώπους.

Το πρόγραμμα Ερντογάν θα ξεκινήσει το πρωί (περίπου στις 11.30) από την ομόλογό του, την Κατερίνα Σακελλαροπούλου, η οποία θα τον υποδεχτεί σε αίθουσα του Προεδρικού Μεγάρου – όχι στο γραφείο της και χωρίς στο μεταξύ να προβλέπονται παράτες και επισημότητες, καθώς η επίσκεψη λογίζεται ως «εργασίας».

Μέχρι χθες δεν υπήρχε τουρκικό αίτημα για μετάβαση του Ερντογάν στη Θράκη (κάτι που η Αθήνα περιλαμβάνει στα θετικά σήματα σε ό,τι αφορά τις προθέσεις της άλλης πλευράς) και εφόσον υπάρξει, έστω και την τελευταία στιγμή, θα γίνει με κυβερνητική συνοδεία. Μένει να φανεί επίσης εάν ο τούρκος πρόεδρος επιλέξει να επισκεφθεί την τουρκική πρεσβεία που γειτνιάζει με το Μέγαρο Μαξίμου επί της Βασ. Γεωργίου Β’.

Η ατζέντα του διαλόγου

Στο επίκεντρο των συζητήσεων θα βρεθούν οκτώ τομείς με την προσδοκία να εκπεμφθεί το μήνυμα προσέγγισης των δύο λαών με μνημόνια και συμφωνίες.

Πρόκειται για τους εξής:

Η οικονομική και εμπορική συνεργασία, όπου αναμένεται συνεργασία και μεταξύ οργανισμών και φορέων, όπως το Entreprise Greece και το Invest in Turkey.

Η Παιδεία, όπου εξετάζονται περιθώρια ανταλλαγής τεχνογνωσίας μεταξύ άλλων γύρω από την επαγγελματική εκπαίδευση αλλά σε συνεννόηση μεταξύ πανεπιστημιακών και ερευνητικών φορέων.

Η έρευνα και τεχνολογία, με ενθάρρυνση της συνεργασίας ελληνικών και τουρκικών νεοφυών επιχειρήσεων.

Για τον τουρισμό, έγκυρες πληροφορίες, κάνουν λόγο για διευκόλυνση των επισκέψεων Τούρκων σε νησιά, ενδεχομένως με βίζα 12μηνης ισχύος. Οι συζητήσεις είναι προχωρημένες και εκτός απροόπτου θα υπάρξουν εξελίξεις. Για το θέμα η Αθήνα έχει ανοίξει συζήτηση με τις Βρυξέλλες, καθώς πρόκειται στην πραγματικότητα για κίνηση που εξαρτάται αποκλειστικά από την ελληνική πλευρά και την ΕΕ – με το βασικό σενάριο να προβλέπει τη χορήγηση βίζας με ετήσια διάρκεια για παραμονή έως και 72 ωρών για κάθε επίσκεψη τούρκων τουριστών σε δέκα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Ο έλεγχος θα γίνεται από τις ελληνικές αστυνομικές αρχές, γι’ αυτό έχει ανοίξει δίαυλος συνεννόησης για τα πρακτικά ζητήματα μεταξύ του υπουργείου Μετανάστευσης και του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη.

Στο Μεταναστευτικό, που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή Αθήνας και Άγκυρας, επιδιώκεται εμβάθυνση στην επιχειρησιακή συνεργασία. Στο πλαίσιο αυτό πιθανότατα θα συμμετέχει στο κλιμάκιο Ερντογάν ο επικεφαλής της τουρκικής Ακτοφυλακής, με ώριμο πια τον σχεδιασμό για εγκατάσταση τούρκου αξιωματικού στη Λέσβο και Έλληνα αξιωματικού στη Σμύρνη.

Επίσης αναμένονται θετικές κινήσεις στην υγεία, στον αθλητισμό, στην αγροτική ανάπτυξη.

Το πρόγραμμα των συναντήσεων

Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στις 12:15 θα έχει συνάντηση με τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο Μέγαρο Μαξίμου, στο πλαίσιο της συνεδρίασης του 5ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας.

Στη συνέχεια, ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο κ. Ερντογάν θα κάνουν δηλώσεις στον Τύπο.

Θα ακολουθήσει γεύμα εργασίας της ολομέλειας του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας.

Η Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, στις 11:30, θα συναντηθεί στο Προεδρικό Μέγαρο με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν.

Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας Νίκος Δένδιας θα συναντηθεί στις 11:30 με τον ομόλογό του της Τουρκίας Γιασάρ Γκιουλέρ, στη Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Στις 12:00 θα συναντηθεί ο Έλληνας υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κ. Χατζηδάκης με τον Τούρκο ομόλογο του Μεχμέτ Σιμσέκ , οι υφυπουργοί Εξωτερικών Κ. Φραγκογιάννης και Α. Παπαδόπουλου με τον υφυπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Μπουράκ Ακτσαπάρ, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Δ. Καιρίδης, Προστασίας του Πολίτη Γ. Οικονόμου και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Χρ. Στυλιανίδης με τον υπουργό Εσωτερικών της Τουρκίας Αλί Γερλίκαγια , η υπουργός Τουρισμού Ο. Κεφαλογιάννη και Πολιτισμού Λ. Μενδώνη με τον υπουργό Πολιτισμού της Τουρκίας Μεχμέτ Νουρί Ερσόι και ο υπουργός Παιδείας Κ. Πιερρακάκης με τον υπουργό Εθνικής Παιδείας της Τουρκίας Γιουσούφ Τεκίν.

Στις 12:15 θα συνεδριάσει το 5ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας και Τουρκίας.

Κατά τη διάρκεια της επίσημης επίσκεψης του Προέδρου της Δημοκρατίας της Τουρκίας, Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν θα πραγματοποιηθούν έκτακτες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις (σταδιακή και προσωρινή διακοπή της κυκλοφορίας, καθώς και απαγόρευση στάσης και στάθμευσης), σε διάφορα σημεία του οδικού δικτύου της ευρύτερης περιοχής του Κέντρου της Αθήνας, ενώ η ΕΛ.ΑΣ. ανακοίνωσε την απαγόρευση συγκεντρώσεων κατά τη διάρκεια της επίσκεψης.

Γερμανικός Τύπος: Ελλάδα και Τουρκία έτοιμες να αλλάξουν σελίδα

Μια νέα σελίδα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις βλέπει ο γερμανικός Τύπος.

Σήμερα θα πραγματοποιηθεί ξανά, για πρώτη φορά μετά από επτά χρόνια, μία ελληνοτουρκική σύνοδος κορυφής. «Μετά τις σοβαρές εντάσεις των περασμένων ετών, […] αμφότερες οι πλευρές στρέφονται στον διάλογο», σχολιάζει το Γερμανικό Δημοσιογραφικό Δίκτυο (RND).

Παραμένει γεγονός πως κατά τη συνάντηση «κανείς στην Αθήνα και την Άγκυρα δεν θεωρεί πως θα επιτευχθεί μεγάλη πρόοδος ή και κάποια υπέρβαση», διότι οι ελληνοτουρκικές διαφορές «είναι πολύπλοκες και έχουν εν μέρει ρίζες στα βάθη της ιστορίας», όπως επισημαίνει το γερμανικό δίκτυο, αναφέροντας χαρακτηριστικά τη διαμάχη γύρω από τη Συνθήκη της Λωζάνης.

Ωστόσο, οι δύο πλευρές «θέλουν τώρα να παραμερίσουν τα δυσεπίλυτα θέματα και να αναζητήσουν δυνατότητες συνεργασίας σε λιγότερο ευαίσθητους τομείς – όπως για παράδειγμα στον τουρισμό και στη διευκόλυνση της έκδοσης θεωρήσεων για Τούρκους παραθεριστές».

Αν και το γερμανικό μέσο επικρίνει τον Ερντογάν πως συχνά στο παρελθόν έδειξε με τη στάση του πως είναι «ένας απρόβλεπτος, ιδιόρρυθμος εταίρος», προσθέτει πως ο Τούρκος πρόεδρος φαίνεται «να έχει ηρεμήσει και πάλι. Δεν θεωρεί πλέον τον Μητσοτάκη ως persona non grata», ενώ «σε πρόσφατη συνέντευξή του δήλωσε πως ελπίζει στην "αρχή μία νέας εποχής” στις σχέσεις με την Ελλάδα. Θέλει "να γραφεί μία νέα σελίδα” και βλέπει πως υπάρχει μία "win-win συνθήκη" και για τις δύο χώρες».

Αυτή η αλλαγή στάσης του Ερντογάν φαίνεται να μην περιορίζεται στα λόγια. Όπως παρατηρεί το RND, «ενώ κατά το πρώτο τρίμηνο οι Τούρκοι πιλότοι παραβίασαν 1.164 φορές τον ελληνικό εναέριο χώρο, από τον Απρίλιο μέχρι τον Νοέμβριο καταγράφηκαν μόλις 8 περιστατικά. […] Επιπλέον, από τον Σεπτέμβριο οι παράνομες μεταναστευτικές ροές από την Τουρκία προς τα ελληνικά νησιά του Αιγαίου μειώθηκαν κατά 60%. Λόγω αυτών οι παρατηρητές συμπεραίνουν πως ο Ερντογάν επιθυμεί πράγματι τη μείωση των εντάσεων».

Γιατί αλλάζει ο Ερντογάν τη στάση του;

Για τον Ερντογάν η επιδίωξη μίας σύγκλισης με την Ελλάδα έχει συγκεκριμένα αίτια. Όπως εξηγεί το RND, «αποτελεί μέρος μίας ευρύτερης διόρθωσης πορείας της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, καθώς ο Τούρκος πρόεδρος αναζητά νέους εταίρους στη Δύση. Πρόκειται για μία στροφή που υπαγορεύεται από τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει η χώρα. Η Τουρκία βρίσκεται εν μέσω μίας νομισματικής κρίσης, χρειάζεται συνάλλαγμα, όπως και την εμπιστοσύνη των αγορών. Οι περισσότεροι επενδυτές του εξωτερικού και οι σημαντικότεροι εμπορικοί εταίροι της Τουρκίας εδρεύουν στην Ευρώπη. Και ο Ερντογάν ξέρει πως η βελτίωση των σχέσεων με την Ε.Ε. περνάει από την Ελλάδα.

Αυτός είναι και ο λόγος που είναι διατεθειμένος να κάνει παραχωρήσεις σε ένα ζήτημα που είναι κομβικής σημασίας, τόσο για την Ελλάδα, όσο και για την Ε.Ε: παρασκηνιακά η Άγκυρα και η Αθήνα διαπραγματεύονται εδώ και κάποιους μήνες μία κοινή πρόοδο όσον αφορά τον περιορισμό της παράνομης μετανάστευσης. […] Αυτό θα ήταν μία σημαντική εξέλιξη και για την Ε.Ε.», ιδίως εάν τελικά προκύψει και επέκταση της συμφωνίας για το μεταναστευτικό μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας του 2016.

Πηγή: cnn.gr / in.gr