Προσωρινά πράσινα σημεία σε κάθε κοινότητα, διορθώσεις στο καθεστώς των υφιστάμενων και καθαρισμό των περίπου 500 εναπομείναντων παράνομων σκυβαλότοπων εντός Απριλίου – Μαΐου, είναι εισηγήσεις μέτρων που ρίχτηκαν στο τραπέζι σε πρώτη σύσκεψη εμπλεκομένων που συγκάλεσε την προηγούμενη εβδομάδα το Τμήμα Περιβάλλοντος και μελετούνται σοβαρά, καθώς πέραν από περιβαλλοντική πληγή, οι παράνομες αποθέσεις συνιστούν αιτία πυρκαγιάς. Απομένει να «κλειδώσουν» οι αποφάσεις σε δεύτερη σύσκεψη που ορίστηκε για την επόμενη εβδομάδα και να προβεί ο διευθυντής του Τμήματος Περιβάλλοντος σε κατάθεση αιτήματος στο Υπουργικό Συμβούλιο, με τη μορφή του κατ΄επείγοντος, για έγκριση του ποσού που κυμαίνεται μεταξύ των 2 – 5 εκατομμυρίων ευρώ, για καθαρισμό των εναπομείναντων παράνομων σκυβαλότων, τα σημεία των οποίων γνωρίζει το Τμήμα από δεδομένα δορυφόρου.
Στο μεταξύ, το Τμήμα Περιβάλλοντος επιχειρεί να επιβάλει δεσμευτικούς όρους στις τοπικές αρχές, υπό την απειλή εξωδίκων στις ίδιες, σε περίπτωση που μετά από αυτές τις τρεις διευκολύνσεις, επαναληφθεί το πρόβλημα. Συγκεκριμένα, μετά τους καθαρισμούς, θα τους ζητήσει να ορίσουν επιθεωρητές και να διασφαλίσουν τόσο τη σωστή λειτουργία του προσωρινού πράσινου σημείου όσο και τη μη επανάληψη της παράνομης απόρριψης στις περιοχές τους.
Το προσωρινό πράσινο σημείο είναι πρόταση που υπέβαλε στη συνεδρίαση της περασμένης εβδομάδας η Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου, ως ενδιάμεση λύση, μέχρι το Τμήμα Περιβάλλοντος να ολοκληρώσει τη δρομολογημένη επέκταση του δικτύου των υφιστάμενων πράσινων σημείων. Εδράζεται στη λογική τού να δοθούν περισσότερες επιλογές στον πολίτη, για να μην μπαίνει στον πειρασμό να πετά τα απόβλητα ανεξέλεγκτα. Συγχρόνως δεν θα έχει ως άλλοθι τη μεγάλη απόσταση από το πλησιέστερο πράσινο σημείο, αιτία που επικαλούνται συχνά και οι τοπικές αρχές. Ειδικότερα, με την ευθύνη της κοινότητας, σε κάθε προσωρινό πράσινο σημείο θα τοποθετηθούν κάδοι αποκομιδής μπάζων (σκιπ), για απόθεση των απορριμάτων.
Ένα δεύτερο μέτρο θα είναι η βελτίωση του τρόπου λειτουργίας των υφιστάμενων πράσινων σημείων, μετά από παράπονα προς το Τμήμα Περιβάλλοντος, σε σχέση με το ωράριο λειτουργίας τους (τυχαίνει να είναι κλειστά σε ώρες που τα επισκέπτονται οι πολίτες) και τη μη παραλαβή ορισμένων υλικών. Το Τμήμα θα συζητήσει το θέμα με τους υφιστάμενους διαχειριστές των πράσινων σημείων.
Η υλοποίηση του τρίτου μέτρου, το οποίο θα είναι και το πιο άμεσο δραστικό απέναντι στο πρόβλημα των παράνομων σκυβαλότοπων, εναπόκειται στη βούληση του Υπουργικού Συμβουλίου να εγκρίνει το κονδύλι που κυμαίνεται μεταξύ δύο και πέντε εκατομμυρίων ευρώ και μάλιστα έγκαιρα, πριν από τη θερινή περίοδο, όπου ξεσπούν συχνά οι πυρκαγιές, κυρίως από παράνομους σκυβαλότοπους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Τμήματος Περιβάλλοντος, στην εκστρατεία καθαριότητας του 2024, συμμετείχαν 106 τοπικές αρχές, με συνολικά 269 σημεία να έχουν καθαριστεί. Στους δήμους και κοινότητες που έλαβαν οικονομική στήριξη, καταβλήθηκε συνολικό ποσό ενός εκατομμυρίου χιλίων πεντακοσίων πενήντα ευρώ.
Αδυνατούν σήμερα οι κοινότητες
Υπενθυμίζεται ότι για την επόπτευση των παράνομων σκυβαλότοπων το Τμήμα Περιβάλλοντος στηρίχθηκε στη συνεργασία των δήμων και των κοινοτήτων, καθώς παρά την προεκλογική δέσμευση του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, ήταν και είναι ακόμη σε εκκρεμότητα η σύσταση Υπηρεσίας Περιβαλλοντικών Ελέγχων εντός του Τμήματος. Για αυτόν τον λόγο το Τμήμα ζήτησε τον περασμένο Αύγουστο από τους δήμους και τις κοινότητες που συνεργάστηκαν μαζί του για το πρόγραμμα καθαρισμού του 2024, το οποίο αφορούσε περιοχές υψηλού κινδύνου, όπως δασικές εκτάσεις και περιοχές του δικτύου NATURA 2000, να ορίσουν άτομα, τα οποία θα λάμβαναν εξουσιοδότηση από την υπουργό Γεωργίας, να εποπτεύουν στις περιοχές τους ως επιθεωρητές για θέματα απορριμμάτων. Σε ορισμένες περιπτώσεις δήμων η συμφωνία αυτή φαίνεται να λειτουργεί, ωστόσο σε επίπεδο κοινοτήτων, από όπου ξεσπουν και οι μεγάλες πυρκαγιές, όπως οι δασικές και σε περιοχές Natura 2000, δεν λειτουργεί ούτε στο ελάχιστο.
Σε δηλώσεις του στον «Π», ο πρόεδρος της Παγκύπριας Ένωσης Κοινοτήτων, Ανδρέας Κιτρομηλίδης, είχε πει ότι σήμερα οι κοινότητες δεν έχουν τον απαραίτητο αριθμό υπαλλήλων για αυτόν τον ρόλο. Μετέθεσε τον χρονικό ορίζοντα της εποπτείας των παράνομων σκυβαλοτόπων μετά το 2026, όταν με την εφαρμογή του «Πληρώνω όσο Πετώ» και τις προσλήψεις που θα γίνουν στα πλαίσια της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, θα διοριστούν, όπως προνοείται, και επόπτες στα συμπλέγματα κοινοτήτων.
