Με καζάνι που βράζει μοιάζει πλέον η διεθνής πολιτική σκηνή, μετά την αλλαγή στάσης από πλευράς ΗΠΑ απέναντι σε κρίσιμα διεθνή αλλά και εσωτερικά ζητήματα, γεγονός που δημιουργεί αλυσιδωτές επιπτώσεις, γεωπολιτικές εντάσεις και οικονομικές προκλήσεις. Μέσα στο πλαίσιο της εν εξελίξει διεθνούς αναδιοργάνωσης, η Ευρώπη τρέχει να προλάβει τα γεγονότα, να θωρακιστεί αμυντικά, να καταστεί πυλώνας άμυνας και ασφάλειας και να απογαλακτιστεί από τις ΗΠΑ. Μια κατάσταση η οποία αλλάζει τα μέχρι στιγμής δεδομένα και θέτει τα κράτη μέλη ενώπιον των ευθυνών τους, αφού η εκτίμηση που εκφράζεται, είναι ότι η ΕΕ καθυστέρησε πολύ να δημιουργήσει το δικό της κοινό αμυντικό πλαίσιο.
Η αμυντική αναβάθμιση της Ευρώπης κρίνεται, τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από την ίδια της ΕΕ, απαραίτητη μέσα στο σύγχρονο γεωπολιτικό περιβάλλον, ωστόσο παραμένουν οι ανησυχίες σε σχέση με τις οικονομικές επιπτώσεις που θα προκαλέσουν οι αυξημένες αμυντικές δαπάνες στην ευρωπαϊκή οικονομία. Παράλληλα, ο εμπορικός πόλεμος τον οποίο εξαπέλυσε ο Αμερικανός Πρόεδρος εναντίον των Δυτικών του εταίρων, θέτει την Ευρώπη σε ακόμη πιο δύσκολη θέση, παρόλο που η στάση που τηρεί ο Τραμπ στο θέμα των δασμών και της άμυνας κρίνεται από αρκετούς αναλυτές ως «δίκαιη». Το ζήτημα περιπλέκεται ακόμα περισσότερο για την Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία είναι κράτος μέλος της ΕΕ και ταυτόχρονα εταίρος των ΗΠΑ σε επίπεδο άμυνας και ασφάλειας, την ώρα που ΗΠΑ και ΕΕ βρίσκονται σε αντιπαράθεση για το Ουκρανικό.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, αν και η Λευκωσία θεωρεί ότι οι αναβαθμισμένες σχέσεις της με τις ΗΠΑ στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας δεν θα επηρεαστούν, αφού σύμφωνα με τον υπουργό Εξωτερικών «οι διάφορες φάσεις στις μεταξύ μας σχέσεις έχουν διαπεράσει δύο αμερικανικές διοικήσεις (Ρεπουμπλικάνων – Δημοκρατικών), οι οποίες ήταν από διαφορετικά κόμματα», εντούτοις οι ανησυχίες συνεχίζουν να υφίστανται λόγω της απρόβλεπτης και αιρετικής στάσης και συμπεριφοράς του νέου πλανητάρχη απέναντι σε κρίσιμα ζητήματα.
Ο Τραμπ αλλάζει το διεθνές σύστημα
Τις σκέψεις και εκτιμήσεις του αναφορικά με το διεθνές περιβάλλον, όπως διαμορφώνεται μετά την εκλογή Τραμπ, στη σκιά του εμπορικού πολέμου, των δασμών που επιβάλλουν οι ΗΠΑ κατά παντός και προς πάσα κατεύθυνση, αλλά και των τεράστιων αμυντικών δαπανών της ΕΕ στο πλαίσιο του σχεδίου «επανεξοπλισμού της Ευρώπης», κωδικοποιεί μιλώντας στον «Π» ο Κύπριος νομπελίστας οικονομολόγος, δρ Χριστόφορος Πισσαρίδης, ο οποίος, μεταξύ άλλων, προειδοποιεί ότι «η κρίση που αναμένεται να πλήξει την παγκόσμια οικονομία φαίνεται ότι θα είναι ακόμα πιο σοβαρή τώρα, σε σύγκριση πριν από τρία χρόνια (εποχή της έναρξης της ρωσικής εισβολής, πληθωρισμός κ.λπ.)».
Δίνοντας το στίγμα της προσέγγισής του σε σχέση με το διεθνές περιβάλλον, ο Χριστόφορος Πισσαρίδης εξέφρασε την εκτίμηση ότι «βιώνουμε μια μεγάλη και σοβαρή αλλαγή και ακόμη κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει τι μέλλει γενέσθαι μετά και την αλλαγή της στάσης των ΗΠΑ». Και αυτό «διότι ο Τραμπ, στο παρελθόν έλεγε πολλά και έκανε λίγα, ενώ τώρα φαίνεται αποφασισμένος να υλοποιήσει όσα λέει, τα οποία είναι ακόμα πιο ακραία».
Σύμφωνα με τον δρα Πισσαρίδη, ο Ντόναλντ Τραμπ προσπαθεί να αλλάξει το διεθνές σύστημα των τελευταίων 80 χρόνων, όπως είχε σχηματοποιηθεί μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο νομπελίστας οικονομολόγος έστειλε το μήνυμα ότι «η κρίση που αναμένεται να πλήξει την παγκόσμια οικονομία φαίνεται ότι θα είναι ακόμα πιο σοβαρή τώρα, σε σύγκριση πριν από τρία χρόνια (εποχή της έναρξης της ρωσικής εισβολής, πληθωρισμός κ.λπ.). Και αυτό λόγω των δασμών που επιβάλλει ο Τραμπ, για παράδειγμα σε Καναδά και Κίνα, χώρες οι οποίες ανταπέδωσαν». Πρόκειται για μια πρακτική που «θα πλήξει πολύ το παγκόσμιο εμπόριο».
Την ίδια ώρα, ο Χριστόφορος Πισσαρίδης τάχθηκε υπέρ της ανάγκης για αύξηση των αμυντικών δαπανών από πλευράς ΕΕ, επισημαίνοντας ότι η επιβολή της ρήτρας διαφυγής αποτελεί σωστή πρακτική, «προκειμένου οι συγκεκριμένες δαπάνες να ξεφεύγουν από συνηθισμένους δημοσιονομικούς περιορισμούς».
Ωστόσο, η εξαίρεση των αμυντικών δαπανών, «δεν σημαίνει ότι δεν θα υπολογίζονται οι δαπάνες, αλλά ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν θα επιβάλει πρόστιμα για παραβίαση των δημοσιονομικών κανονισμών». Τα χρήματα όμως θα πρέπει να τα πληρώσουν τα κράτη μέλη, ξεκαθάρισε ο Χριστόφορος Πισσαρίδης.
«Ο μόνος τρόπος για να ανταπεξέλθουν σε αυτά τα έξοδα τα κράτη μέλη, είναι να αυξήσουν τους ρυθμούς της οικονομικής τους ανάπτυξης. Περιλαμβανομένης της Βρετανίας. Δεν είδαμε όμως κάποιες ιδιαίτερες προσπάθειες προς την κατεύθυνση της αύξησης της παραγωγικότητας. Μόνο έτσι όμως θα μπορέσει να ανταπεξέλθει η ΕΕ. Οι ΗΠΑ και η Ρωσία έχουν τους δικούς τους φυσικούς πόρους και μπορούν να ανταπεξέλθουν. Η ΕΕ όμως είναι σε δύσκολη θέση», διαμήνυσε ο δρ Πισσαρίδης.
Προς αυτή την κατεύθυνση, ο Κύπριος νομπελίστας οικονομολόγος εξέφρασε τη θέση ότι η Κύπρος θα πρέπει να συνεισφέρει αναλογικά στην αμυντική αναβάθμιση της ΕΕ, «και δεν νομίζω να αντιμετωπίσει πρόβλημα η κυπριακή οικονομία», ενώ έβαλε στην εξίσωση και το Κυπριακό, λέγοντας ότι η επίλυση του προβλήματος είναι προς το συμφέρον της κυπριακής οικονομίας.
ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ1
Χάρης Γεωργιάδης
Σφάλμα να εναποθέτει η ΕΕ τη δική της ασφάλεια σε τρίτους
«Απολύτως αναγκαία» χαρακτηρίζει την απόφαση της Ευρώπης να αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες και ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών της Βουλής, βουλευτής του ΔΗΣΥ και πρώην υπουργός Οικονομικών, Χάρης Γεωργιάδης. Μιλώντας στον «Π», ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών της Βουλής εξέφρασε τη θέση ότι «ήταν σφάλμα να εναποθέτει η ΕΕ τη δική της ασφάλεια σε τρίτους, έστω κι αν αυτοί οι τρίτοι ήταν η σύμμαχος ΗΠΑ». Μάλιστα, σύμφωνα με τον Χάρη Γεωργιάδη, «δεν έχουν και άδικο οι Αμερικανοί που λένε ότι, τουλάχιστον αναλογικά, πρέπει να συνεισφέρουν όλοι το ίδιο στην άμυνά τους». Χαρακτήρισε, την ίδια ώρα, «σφάλμα σοβαρότατο» και το γεγονός ότι η Ευρώπη είχε επιτρέψει να καταστεί ενεργειακά εξαρτημένη από τη Ρωσία, επισημαίνοντας ότι «άλλο οι σχέσεις και άλλο η εξάρτηση».
Κληθείς να σχολιάσει αν αναμένεται να δημιουργηθεί συγκρουσιακό κλίμα στις σχέσεις Κύπρου -ΗΠΑ, δεδομένου ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος μέλος της ΕΕ και στρατιωτικός εταίρος των ΗΠΑ, διατηρώντας αναβαθμισμένες αμυντικές σχέσεις με τις ΗΠΑ την ώρα που ΗΠΑ και ΕΕ βρίσκονται σε αντιπαράθεση, ο Χάρης Γεωργιάδης απάντησε αρνητικά. «Όχι, διότι αν ετίθετο τέτοιο ζήτημα, πολύ μεγαλύτερο δίλημμα θα έπρεπε να έχουν όλα τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ΕΕ που διατηρούν πιο ισχυρούς δεσμούς και εξελιγμένη στρατιωτική και αμυντική συνεργασία με τις ΗΠΑ, σε σύγκριση με την Κύπρο», είπε ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών της Βουλής, προσθέτοντας ότι «είμαστε στα αρχικά στάδια της συνεργασίας μας με τις ΗΠΑ, και δεν έχουμε καν αμερικάνικους εξοπλισμούς».
Την ίδια ώρα, ο πρώην υπουργός Οικονομικών εξέφρασε την εκτίμηση ότι δεν αναμένει ότι η αύξηση των αμυντικών δαπανών θα προκαλέσουν πλήγμα στις ευρωπαϊκές οικονομίες.
ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ2
Χάρης Πολυκάρπου
«Προέχει η ασφάλεια της ΕΕ»
Από την πλευρά του, ο οικονομολόγος και επικεφαλής του γραφείου οικονομίας του ΑΚΕΛ, Χάρης Πολυκάρπου, μιλώντας στον «Π» εξέφρασε τη θέση ότι προέχει η ασφάλεια της ΕΕ, αλλά και η ευημερία των πολιτών της. «Η ΕΕ θα πρέπει με τις ενέργειές της να προάγει τη συνεργασία και την ειρήνη και όχι να δείχνει ότι οδηγείται σε μια «οικονομία του πολέμου», σημείωσε ο Χάρης Πολυκάρπου, προσθέτοντας ότι «η ΕΕ στήριξε όλη την οικονομική της ανάπτυξη αναπτύσσοντας το διεθνές εμπόριο με την άλλη άκρη του Ατλαντικού, κάτι το οποίο αμφισβητεί τώρα ο Τραμπ. Παράλληλα, βασίστηκε και στη φθηνή ενέργεια από τη Ρωσία, την οποία η ΕΕ έχει πλέον χάσει». Σύμφωνα με τον οικονομολόγο, «η λογική της όξυνσης θα μας οδηγήσει σε μια κατάσταση στρατιωτικοποίησης, πρακτική που ακολουθήθηκε και στο παρελθόν και οδήγησε σε πολύ σκοτεινές περιόδους της ανθρώπινης Ιστορίας». Την ίδια ώρα, ο Χάρης Πολυκάρπου εκτιμά ότι οι αμυντικές δαπάνες θα προκαλέσουν επιπτώσεις στις ευρωπαϊκές οικονομίες.
