Ο Ιωάννου (ΥΠΕΣ) για μεταρρύθμιση και… απορρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης - Κενά και ασάφειες στον νόμο

kateliadi@politis-news.com

H πολλά υποσχόμενη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ακόμα προσπαθεί να βρει τα πατήματά της, παρόλο που βρίσκεται στον 5ο μήνα της εφαρμογής της (από 1/7/2024) και μετά από δυόμισι χρόνια παράτασης που δόθηκε στους προηγούμενους τοπικούς άρχοντες για προετοιμασία. Σε συνέντευξή του στον «Π», για τα ζητήματα της εν λόγω μεταρρύθμισης, ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, εξηγεί ότι «όπως σε κάθε μεγάλη μεταρρύθμιση έτσι και σε αυτή την περίπτωση εντοπίζονται δυσκολίες, με δεδομένο ότι προχωρήσαμε σε συνένωση οργανισμών με διαφορετικές κουλτούρες και αρμοδιότητες, οι οποίοι πολύ σύντομα κλήθηκαν να εργαστούν κάτω από ένα ενιαίο σχήμα, με αποτέλεσμα να απαιτείται να δοθεί ένα χρονικό διάστημα εξοικείωσης στο προσωπικό».

Ήταν αναμενόμενο, συνέχισε, ότι θα υπάρξουν αυτές οι δυσκολίες, εν μέρει και λόγω κακής προετοιμασίας που έγινε από τα Προσωρινά Συντονιστικά Συμβούλια (ΠΣΣ), τα οποία δεν μερίμνησαν για την έγκαιρη οργάνωση της μετάβασης από την προηγούμενη τάξη πραγμάτων στη νέα. «Εντούτοις, τέσσερις μήνες μετά την έναρξη του μεγαλεπήβολου αυτού εγχειρήματος της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, φαίνεται ότι σταδιακά αρχίζει να εξομαλύνεται η κατάσταση σε Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ). Παρόλο που η μεταρρύθμιση είναι μια εξελικτική διαδικασία, σε αρκετές επιμέρους πτυχές της και ειδικά σε θέματα υδροδότησης και αποχέτευσης, προχωρά σε καλύτερους ρυθμούς από ό,τι τους πρώτους τρεις μήνες» συμπλήρωσε ο κ. Ιωάννου.

Υπομονή…

Αναφορικά με τον Ιππόδαμο, μετά και την ανακοίνωση του προέδρου του ΕΟΑ Αμμοχώστου ότι επιστρέφει ο οργανισμός στους φυσικούς φακέλους λόγω ανυπέρβλητων προβλημάτων του πληροφοριακού συστήματος μηχανογράφησης, ο υπουργός Εσωτερικών παραδέχτηκε πως «το σύστημα παρουσίασε αρκετά προβλήματα στην ανταπόκριση το πρώτο διάστημα της λειτουργίας του, που ενδεχομένως να σχετίζονταν και με την έλλειψη εκπαίδευσης του προσωπικού το οποίο δεν διέθεσαν έγκαιρα κάποιοι δήμοι για στελέχωση των οργανισμών». Το Υφυπουργείο Καινοτομίας, σημείωσε ο κ. Ιωάννου, έχει προβεί σε σειρά αναβαθμίσεων της τεχνολογικής υποδομής και σε σειρά πρόσθετων εκπαιδεύσεων των λειτουργών στους ΕΟΑ, που χρησιμοποιούν το σύστημα. «Με τις ενέργειες αυτές παρατηρείται ήδη σημαντική βελτίωση ως προς την ταχύτητα και τη λειτουργικότητα του συστήματος, υπάρχουν όμως πολλά περιθώρια βελτίωσης για να καταστεί πιο αποδοτικό. Έχουν, εξάλλου, δρομολογηθεί περαιτέρω βελτιώσεις από το Υφυπουργείο Καινοτομίας για το αμέσως επόμενο διάστημα. Ως ένα σημείο είναι κατανοητές και οι ανησυχίες των ΕΟΑ. Το Υφυπουργείο Καινοτομίας έχει δηλώσει ότι βρισκόμαστε πλέον σε μια χρονική περίοδο που απαιτείται συνεργασία όλων - θα πρέπει να δοθούν εισηγήσεις για βελτίωση» πρόσθεσε ο ΥΠΕΣ, υπενθυμίζοντας, παράλληλα, πως ο Ιππόδαμος είναι μία σημαντική καινοτομία που υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης και που αποτελούσε απαίτηση όλου του επιστημονικού κόσμου, ο οποίος ζητούσε τη μετάβαση στην ψηφιακή αδειοδότηση. «Η αναβάθμισή του και η πλήρης ανάπτυξή του σίγουρα θα έχουν πολλά περισσότερα οφέλη από το προηγούμενο σύστημα με τους φυσικούς φακέλους» κατέληξε ο υπουργός.

Αδικαιολόγητος εφησυχασμός

Τι θα γίνει με τις χιλιάδες αιτήσεων που περιμένουν να εξεταστούν για πολεοδομικές και οικοδομικές άδειες;

Επειδή ακούγονται διάφορα για το θέμα της αδειοδότησης, είναι γεγονός ότι ανέκαθεν υπήρχε ένας σημαντικός αριθμός αιτήσεων που εκκρεμούσαν στα προηγούμενα χρόνια, ο οποίος κληροδοτήθηκε στα νέα σχήματα. Περαιτέρω, παρατηρήθηκε μια μεγάλη αύξηση στον αριθμό των αιτήσεων που υποβλήθηκαν -πέραν των 5.000- το τελευταίο τετράμηνο του προηγούμενου έτους, λόγω της απόφασης για κατάργηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ, ενώ και από πλευράς ορισμένων δήμων που λειτουργούσαν ως πολεοδομικές αρχές, και λυπάμαι που το λέω, υπήρξε ένας αδικαιολόγητος εφησυχασμός και ουσιαστικά δεν εξέταζαν αιτήσεις - είχαμε προβεί και σε καταγγελίες δημόσια για το φαινόμενο αυτό. Ως αποτέλεσμα, οι ΕΟΑ κλήθηκαν να διαχειριστούν έναν αυξημένο φόρτο εργασίας. Εντούτοις, θα πρέπει να σημειωθεί ότι σήμερα, οι πέντε ΕΟΑ έχουν φτάσει σχεδόν στο επίπεδο και τον ρυθμό εξέτασης και έκδοσης αδειών που βρίσκονταν πριν τη μεταρρύθμιση. Άρα ο ισχυρισμός από κάποιους ότι δεν εκδίδονται άδειες δεν ισχύει. Παραμένει, βέβαια, άλυτο το πρόβλημα των καθυστερημένων υποθέσεων, για το οποίο όμως και οι ίδιοι οι οργανισμοί λαμβάνουν μέτρα, όπως για παράδειγμα η υπερωριακή απασχόληση και η συμφωνία με το ΕΤΕΚ για αγορά υπηρεσιών από τον ιδιωτικό τομέα. Χρειάζονται όμως τολμηρές αποφάσεις.

Εσείς, ως Υπουργείο Εσωτερικών, τι κάνατε;

Εμείς από τη δική μας πλευρά, για σκοπούς καλύτερης προετοιμασίας, είχαμε προχωρήσει σε μια σειρά μέτρων για να ενισχύσουμε τους νέους οργανισμούς. Αφενός μετακινήσαμε σχεδόν στην ολότητά του το προσωπικό του Τμήματος Πολεοδομίας που ασχολούνταν με την έκδοση πολεοδομικών αδειών, ώστε να συνεχίσει η διαδικασία και να καταστεί ομαλή η μετάβαση στους ΕΟΑ. Παράλληλα, προχωρήσαμε στην πρόσθετη στελέχωση των οργανισμών με επιπλέον 80 περίπου εργοδοτούμενους ορισμένου χρόνου, πέραν του μόνιμου προσωπικού, για να καλύψουν σημαντικό μέρος των καθυστερήσεων και να διασφαλίσουμε την αποτελεσματική λειτουργία μέχρι την πρόσληψη του νέου προσωπικού. Πέρα από τη στελέχωση, σε συνεννόηση με το ΕΤΕΚ, υλοποιήσαμε μια σειρά από 22 μέτρα, για απλοποίηση των διαδικασιών, επίσπευση του χρόνου αξιολόγησης και ομοιόμορφη εφαρμογή των πολεοδομικών απαιτήσεων.

Fast track

Ναι, αλλά οι μεγάλες καθυστερήσεις -κατά κάποιους μπάχαλο- στους ΕΟΑ αναφορικά με τις πολεοδομικές και οικοδομικές άδειες, φρενάρουν την ανάπτυξη.

Ακριβώς, για να αποφορτίσουμε ακόμη περισσότερο τους ΕΟΑ, προχωρήσαμε σε μια σημαντική πολεοδομική μεταρρύθμιση από τις 2 Οκτωβρίου, εισάγοντας τη διαδικασία αυτόματης έκδοσης πολεοδομικής βεβαίωσης εντός 20 ημερών για αναπτύξεις, μέχρι δύο κατοικίες, που αποτελούν το 30% των αιτήσεων, δίνοντας μεγαλύτερο ρόλο στους ιδιώτες μελετητές και επεκτείνοντας έτσι τον αυτοέλεγχο. Ουσιαστικά, κάποιος παίρνει πλέον πολεοδομική άδεια σε 20 μέρες αντί για κάποιους μήνες που απαιτείτο σε πολλές περιπτώσεις. Κατ’ αντίστοιχο τρόπο, το μέτρο θα επεκταθεί το αμέσως επόμενο διάστημα και στις οικοδομικές βεβαιώσεις, ενώ σε δεύτερο στάδιο θα καλύψει και άλλες κατηγορίες αναπτύξεων μέχρι 12 κατοικίες σε σειρά ή πολυκατοικίες μέχρι 20 διαμερίσματα. Η επέκταση του αυτοελέγχου που προγραμματίζεται σε συνεργασία με το ΕΤΕΚ, θα είναι μια μεγάλη μεταρρύθμιση στον τομέα αδειοδότησης, αφού θα μειώσει δραστικά τον χρόνο έκδοσης αδειών αυξάνοντας ταυτόχρονα τον επιτόπου έλεγχο αποτρέποντας έτσι και παρατυπίες. Θα προβούμε σε ανακοινώσεις τις επόμενες μέρες με ορίζοντα υλοποίησης αρχές του 2025, αφού χρειάζονται και ρυθμίσεις στο λογισμικό σύστημα. Παράλληλα, εγκρίνονται αυτή την περίοδο από το Υπουργικό Συμβούλιο οι προϋπολογισμοί των ΕΟΑ (μέχρι στιγμής εγκρίθηκαν για Λάρνακα και ακολουθεί την επόμενη βδομάδα και η Λευκωσία), ώστε να μπορέσουν οι οργανισμοί να προχωρήσουν με προσλήψεις μόνιμου προσωπικού και επαρκή στελέχωση.

Προτεραιότητα;

Η εξέταση των αιτήσεων γίνεται με διαφάνεια; Γι' αυτές που είναι εκτός Ιππόδαμου, πώς διασφαλίζεται η σειρά προτεραιότητας, κ.λπ.;

Οι αιτήσεις εξετάζονται με τη σειρά που υποβάλλονται και αυτό είναι ένα πλεονέκτημα του Ιππόδαμου. Για τις προγενέστερες που είναι εκτός συστήματος, σας διαβεβαιώνω ότι οι δικές μας οδηγίες προς τις πολεοδομικές αρχές είναι να τηρείται η σειρά προτεραιότητας. Αυτό όμως δεν αποκλείει το γεγονός μία μεταγενέστερη αίτηση να ολοκληρωθεί και να εγκριθεί πριν από μία άλλη που κατατέθηκε ενωρίτερα, καθώς αυτό εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά, το περιεχόμενο και την πολυπλοκότητα της κάθε αίτησης.

Οι μεγάλες αναπτύξεις έχουν προτεραιότητα;

Θεωρώ πως όχι, πλην των περιπτώσεων που αφορούν αναπτύξεις που θεωρούνται στρατηγικές και εξετάζονται με βάση εκείνο το πλαίσιο.

Ο ρόλος του ΥΠΕΣ

Γιατί δεν είναι επαρκώς στελεχωμένοι οι ΕΟΑ; Γιατί το Υπουργείο Εσωτερικών δεν επόπτευε τη διαδικασία για προετοιμασία της εφαρμογής της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης;

Εδώ υπάρχει μια σημαντική παρανόηση σχετικά με τον ρόλο αλλά και την εποπτική αρμοδιότητα που είχε το Υπουργείο Εσωτερικών στην όλη διαδικασία. Πρέπει να σημειώσω ότι αν και εποπτική Αρχή, η νομοθεσία δεν παρείχε τα εργαλεία, για να παρεμβαίνουμε ουσιαστικά στο στάδιο της προετοιμασίας στις περιπτώσεις που διαπιστωνόταν ολιγωρία ή λανθασμένες πρακτικές και αποφάσεις. Αντίθετα, η ευθύνη για την προετοιμασία δόθηκε στα Προσωρινά Συντονιστικά Συμβούλια (ΠΣΣ), τα οποία απαρτίζονταν από τους αιρετούς τοπικούς άρχοντες, με τη συμμετοχή μόνο ενός εκπροσώπου από το υπουργείο. Και είναι γεγονός ότι ο βαθμός προετοιμασίας δεν ήταν ο ίδιος από όλα τα ΠΣΣ και αυτό το είχα εντοπίσει και το είχα αναφέρει και σε δηλώσεις μου μετά από συναντήσεις μου μαζί τους, σε μια προσπάθεια να αφυπνιστούν όσοι έπρεπε. Να σας θυμίσω, για παράδειγμα, το γεγονός ότι στην Αμμόχωστο υπήρχαν αντιπαραθέσεις και το ΠΣΣ για αρκετό διάστημα δεν συνεδρίαζε. Χαρακτηριστικό, επίσης, είναι το γεγονός ότι ενώ τα προσωρινά συμβούλια έπρεπε να μεριμνήσουν για την εκ των προτέρων μεταφορά των φυσικών φακέλων από τις προηγούμενες αδειοδοτούσες Αρχές στους ΕΟΑ, αυτό δεν έγινε παντού, με αποτέλεσμα ακόμα και σήμερα να υπάρχουν δήμοι που δεν έχουν αποστείλει τους φυσικούς φακέλους με τις αιτήσεις στους ΕΟΑ ή να έχουν αποσταλεί και να βρίσκονται ακόμη μέσα σε κασόνια. Όλα αυτά αφορούν προετοιμασία που θα έπρεπε να είχε γίνει στη μεταβατική περίοδο ή εν πάση περιπτώσει στο διάστημα των δύο εβδομάδων που διακόπηκε η λειτουργία των πολεοδομικών αρχών. Αναπόφευκτα, όμως, επηρεάζουν τη σημερινή κατάσταση, εξ ου και βλέπουμε σε κάποιους ΕΟΑ η ανταπόκριση να είναι μεγαλύτερη από άλλους, λόγω ακριβώς της καλύτερης προετοιμασίας τους. Παρόλο, όμως, που στην ουσία ο νόμος μας έδενε τα χέρια, ως υπουργείο κάναμε πολύ περισσότερα από την απλή εποπτεία για την προετοιμασία της μεταρρύθμισης, έχοντας ως γνώμονα τη σημασία της για την κυπριακή κοινωνία. Για παράδειγμα, υποστηρίξαμε τα ΠΣΣ με την ετοιμασία προτύπων προϋπολογισμού, σχεδίων υπηρεσίας και καθηκόντων για το προσωπικό των οργανισμών. Παράλληλα, προχωρήσαμε σε υλοποίηση μέτρων για την απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης της ανάπτυξης, με ετοιμασία εγχειριδίων και εκσυγχρονισμό άλλων διαδικασιών, πρόσληψη εργοδοτούμενων ορισμένου χρόνου κ.ο.κ.

Αρμοδιότητα ελέγχου

Ποιος έχει τελικά την αρμοδιότητα πολεοδομικού ελέγχου στους ΕΟΑ, μετά τη δημόσια συζήτηση που έγινε το καλοκαίρι και τις αντιδράσεις των προέδρων των Οργανισμών; Γιατί δεν εκχωρήθηκε στους προέδρους των ΕΟΑ η αρμοδιότητα αυτή, ως οι εκλελεγμένοι επικεφαλής των Οργανισμών;

Καταρχάς να αναφέρω ότι θεωρήσαμε σωστό να εκχωρηθούν οι αρμοδιότητες στους τεχνοκράτες και όχι στους προέδρους των ΕΟΑ, ως οι πλέον αρμόδιοι και γνώστες των διαδικασιών και των κανονισμών. Για να εξηγήσω πιο απλά τη φιλοσοφία μας, εάν υιοθετήσουμε τη λογική της εκχώρησης στον εκάστοτε πολιτικό προϊστάμενο, σημαίνει ότι πριν τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αντίστοιχα, ο πολεοδομικός έλεγχος και η έκδοση αδειών θα έπρεπε να γινόταν από εμένα, ως αρμόδια Αρχή, και όχι να εκχωρείται στον πλέον αρμόδιο διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας και τους επαρχιακούς διευθυντές. Νομίζω όλοι αντιλαμβάνονται ότι αυτή η πρακτική θα δημιουργούσε παραδοξότητες και σίγουρα λανθασμένες αποφάσεις, καθώς θα απέκοπτε τη διαδικασία λήψης της απόφασης από τα τεχνοκρατικά κριτήρια που θα πρέπει να αποτελούν τον καθοριστικό παράγοντα στην αξιολόγηση μιας αίτησης. Συνεπώς, δόθηκε η αρμοδιότητα στους διευθυντές αδειοδότησης και πολεοδομικής αδειοδότησης, οι οποίοι μπορούν να λειτουργήσουν ανεπηρέαστα και στη βάση της επιστημονικής τεχνογνωσίας τους. Αναγνωρίζουμε, παρόλ’ αυτά, ότι υπάρχουν περιπτώσεις, όπου οι υπό εξέταση αναπτύξεις επηρεάζουν τη διαμόρφωση πολιτικής στον πολεοδομικό σχεδιασμό και έχουν ευρύτερες διαστάσεις για τους περίοικους, το περιβάλλον και τις Τοπικές Αρχές. Γι αυτό τον λόγο, μετά από διαβούλευση με τους πέντε προέδρους των ΕΟΑ, προχωρήσαμε σε τροποποίηση του Διατάγματος, έτσι ώστε οι πολεοδομικές αιτήσεις με σοβαρά θέματα που εμπίπτουν στο πιο πάνω πλέγμα θεμάτων, να παραπέμπονται στο Συμβούλιο του ΕΟΑ.

Θέλω να είμαι ειλικρινής…

Γιατί χρειάζονται τόσα πολλά επιπλέον εκατομμύρια ευρώ για ΕΟΑ, δήμους, συμπλέγματα; Πώς θα διαμοιραστούν;

Σε σχέση με τα θέματα της χρηματοδότησης της μεταρρύθμισης, είχα, κατ’ επανάληψη, πει ότι τα 117 εκατομμύρια ευρώ που είχαν περιληφθεί στη νομοθεσία που ψήφισε η Βουλή, ήταν ένα ποσό που σε καμία περίπτωση δεν αντιπροσωπεύει το συνολικό κόστος που θα απαιτείτο για τη μεταρρύθμιση και θέλω να είμαι ειλικρινής. Διαπιστώνουμε πως το ποσό που λέχθηκε στους πολίτες ότι θα χρειαστεί για τη μεταρρύθμιση, είναι στην ουσία πλασματικό, αφού υπάρχουν διάφορες ασάφειες στον νόμο που στο τέλος της ημέρας αυξάνουν το κόστος.

Δηλαδή;

Να σας δώσω κάποια συγκεκριμένα παραδείγματα. Η νομοθεσία λέει το εξής παράλογο: Οι ΕΟΑ οφείλουν να επιστρέφουν στους δήμους το 60% των εσόδων τους από την αδειοδότηση. Αυτό είναι σε αντίθεση με τη βασικότερη πρόνοια του ίδιου νόμου που επιβάλλει στους ΕΟΑ να είναι οικονομικά ανεξάρτητοι οργανισμοί με ανταποδοτικά έσοδα που να τους καθιστούν βιώσιμους, αλλά και με το δεδομένο που λέει ότι, ακριβώς επειδή πρέπει να είναι αυτόνομοι, οι ΕΟΑ δεν μπορούν να λαμβάνουν καμία κρατική χορηγία. Άρα, θα δημιουργείτο μια τρύπα στους δήμους περίπου 12 εκατομμύρια, που έχουμε επέμβη για να καλύψουμε. Επίσης, η κρατική χορηγία για τους δήμους αυξήθηκε κατά 45 εκατ. ευρώ, για να καλύψει τις ανάγκες που δημιουργούνται στα νέα σχήματα, στα οποία περιλαμβάνονται πλέον και 63 κοινότητες που μετεξελίχθηκαν σε δημοτικά διαμερίσματα. Ακόμα και με την αύξηση αυτή, υπάρχει η άποψη από ορισμένους ότι και πάλι δεν είναι αρκετά τα 117 εκατ. και μας ζητούν περισσότερα. Άλλο ένα νομοθετικό κενό αφορά τη λειτουργία των συμπλεγμάτων των κοινοτήτων. Από τη μια, ο νόμος προβλέπει τη στελέχωσή τους, ώστε να λειτουργούν πιο σωστά και πιο αποτελεσματικά και από την άλλη, δεν έχει προνοήσει ο νομοθέτης για τη δαπάνη που χρειάζεται γι' αυτή τη στελέχωση. Μεσολαβήσαμε και πάλι και εξασφαλίσαμε πρόσθετο ποσό 3 εκατομμυρίων ευρώ για τη λειτουργία των συμπλεγμάτων. Όλα αυτά, όπως καταλαβαίνετε, αυξάνουν το κόστος της μεταρρύθμισης. Σε σχέση με τα 117 εκατομμύρια που αναλογούν στους 20 δήμους θα διαμοιραστούν στη βάση φόρμουλας που ετοίμασε και πρότεινε το Υπουργείο Εσωτερικών προς την Ένωση Δήμων. Η εισήγησή μας θέτει κριτήρια για τον διαμοιρασμό της χορηγίας, όπως ο πληθυσμός, η πυκνότητα, γεωγραφικά κριτήρια, κ.λπ. Ο τρόπος διαμοιρασμού θα αποφασιστεί από την ίδια την Ένωση Δήμων.

Επικίνδυνες οικοδομές

Ποιος έχει την ευθύνη για τις επικίνδυνες οικοδομές; Έχει αλλάξει η διαδικασία για τους ιδιοκτήτες που δεν ενδιαφέρονται για τις επικίνδυνες οικοδομές τους;

Σύμφωνα με τη νομοθεσία, η αρμοδιότητα για τις επικίνδυνες οικοδομές μεταφέρεται στους ΕΟΑ. Ωστόσο, με απόφασή της η Βουλή των Αντιπροσώπων έδωσε παράταση μέχρι τον Μάρτιο του 2025, με σκοπό να εξομαλυνθεί η κατάσταση στους ΕΟΑ και να στηθούν οι κατάλληλοι μηχανισμοί για τη διαχείριση των επικίνδυνων οικοδομών. Πρόκειται για μια σύνθετη διαδικασία, που απαιτεί να υπάρχουν αυστηρά εργαλεία επιβολής ποινών και λήψης μέτρων άρσης της επικινδυνότητας, ώστε να διασφαλίζεται η προστασία των πολιτών. Προς αυτή την κατεύθυνση, ως υπουργείο, βρισκόμαστε σε διαδικασία τροποποίησης τής σχετικής νομοθεσίας, σε συνεργασία με τη Νομική Υπηρεσία, για να ενισχύσουμε τα διαθέσιμα εργαλεία και να βελτιώσουμε τη διαδικασία ελέγχου και επιβολής, έτσι ώστε να γίνει πιο αποτελεσματική.

Ύδρευση - Αποχεύτευση

Με τις υπόλοιπες αρμοδιότητες των ΕΟΑ τι θα γίνει; Πότε θα ασχοληθούν οι Οργανισμοί π.χ. με την ύδρευση;

Στους Οργανισμούς έχουν μεταφερθεί ήδη οι αρμοδιότητες υδροδότησης και αποχέτευσης καθώς και τα πρώην Συμβούλια Υδατοπρομήθειας και Αποχέτευσης. Έχετε δίκαιο, όμως, ότι η μεγαλύτερη προσοχή δίνεται στον τομέα της αδειοδότησης και όχι τόσο στις άλλες αρμοδιότητες των ΕΟΑ. Οι λόγοι που συμβαίνει αυτό είναι διάφοροι. Για παράδειγμα, τα Συμβούλια Υδατοπρομήθειας και Αποχέτευσης υπήρχαν από πριν ως οντότητες με δομή, οργανόγραμμα, προσωπικό και ξεκάθαρες αρμοδιότητες, που μεταφέρθηκαν στο σύνολό τους υπό την ομπρέλα των νέων Οργανισμών. Σε αντίθεση με τον τομέα της αδειοδότησης που προηγουμένως ήταν κατακερματισμένος σε 46 διαφορετικές Αρχές, που ακολουθούσαν ανομοιόμορφες διαδικασίες και είχαν διαφορετική εργασιακή κουλτούρα, και έπρεπε, στην ουσία εν μία νυκτί, να λειτουργήσουν ως μια ομάδα. Αυτό δεν θα μπορούσε να συμβεί από τη μια μέρα στην άλλη και γι αυτό μέχρι σήμερα δεν έχει εξομαλυνθεί απόλυτα η κατάσταση.

Πότε θα αναλάβει ο ΕΟΑ Λεμεσού το Πεντάκωμο;

Στη νομοθεσία καθορίζεται ότι οι αρμοδιότητες και οι ευθύνες παραλαβής, επεξεργασίας και διαχείρισης των αποβλήτων, θα μεταφερθούν στους ΕΟΑ μέχρι τις 30 Ιουνίου 2027. Επομένως και η ΟΕΔΑ Πεντακώμου θα μεταφερθεί υπό τον ΕΟΑ Λεμεσού το 2027. Εξαίρεση αποτελούν τα Πράσινα Σημεία, τα οποία είναι υπό την αρμοδιότητα των ΕΟΑ από την έναρξη της μεταρρύθμισης.

Εξοικονόμηση;

Τελικά, θα υπάρξει εξοικονόμηση λόγω μεταρρύθμισης Τ.Α.; Θα μειωθούν τα τέλη που πληρώνουν οι πολίτες;

Σε βάθος χρόνου, ο σκοπός της μεταρρύθμισης είναι να επιτευχθούν οικονομίες κλίμακας συνδυαστικά με την αναβάθμιση της ποιότητας των υπηρεσιών που λαμβάνουμε. Θέλω να το ξεκαθαρίσω ότι θα υπάρξουν οφέλη από τη μεταρρύθμιση, αλλά δεν θα είναι σε όλες τις περιπτώσεις τα ίδια. Για παράδειγμα, εκ των πραγμάτων και εφόσον δεν λήφθηκαν υπόψη πληθυσμιακά κριτήρια, κάποιοι δήμοι δεν θα έχουν τα επιθυμητά οφέλη. Εκείνο που λέω είναι πως δήμοι, όπως η Πάφος και ο Στρόβολος, που δεν είχαν συνενώσεις και άρα δεν έχει μεταβληθεί η πληθυσμιακή τους σύνθεση, δεν αναμένεται να έχουν οικονομίες κλίμακας άρα δεν θα έχουν κανένα οικονομικό όφελος από τη μεταρρύθμιση Το ίδιο θα συμβεί και σε περιπτώσεις δήμων που έχουν συνενωθεί με μικρές κοινότητες, που είναι αρκετές περιπτώσεις. Αντίθετα όμως, δήμοι όπως η Λευκωσία όπου συνενώθηκαν τέσσερις μεγάλοι δήμοι θα δουν σημαντικές εξοικονομήσεις που αναδεικνύουν το πραγματικό όφελος της μεταρρύθμισης. Εντούτοις, ακόμη και αυτό για να γίνει αισθητό θα χρειαστεί χρόνος, μεταξύ άλλων και με τη σταδιακή αποχώρηση προσωπικού, που έχει τη μερίδα του λέοντος στους προϋπολογισμούς των δήμων.

Οφέλη
Τι κερδίζουμε οι πολίτες από τη μεταρρύθμιση της Τ.Α.;

Κανείς δεν αμφισβητεί την αναγκαιότητα τής Μεταρρύθμισης. Θυμίζω μόνο ότι η Μεταρρύθμιση δεν αφορά μόνο τους ΕΟΑ αλλά και τους δήμους και τις κοινότητες. Κατά γενική ομολογία το προηγούμενο μοντέλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είχε κλείσει τον κύκλο ζωής του και δεν εξυπηρετούσε τους πολίτες. Το νέο μοντέλο, αν και είναι καλύτερο, σίγουρα μπορεί να βελτιωθεί περισσότερο, ειδικά στο κομμάτι που αφορά στους δήμους. Στο κομμάτι της αδειοδότησης, για παράδειγμα, όταν εξομαλυνθεί πλήρως η κατάσταση, τα οφέλη που θα δούμε οι πολίτες από το γεγονός και μόνον ότι η αρμοδιότητα μεταφέρθηκε σε πέντε σημεία και δεν είναι πλέον διασκορπισμένη σε 46 διαφορετικές Αρχές, ή από το γεγονός ότι απλοποιήθηκαν οι διαδικασίες και εφαρμόζονται τώρα ομοιόμορφες πρακτικές, θα είναι πολλαπλά και θα διευκολύνουν την καθημερινότητά μας. Εισάγεται ακόμα ο εσωτερικός έλεγχος στις Τοπικές Αρχές, ο οποίος θα επιλύσει σε σημαντικό βαθμό την κακοδιαχείριση που βλέπαμε σε κάποιες περιπτώσεις. Απλοποιούνται και γίνονται πιο αποτελεσματικές οι διαδικασίες, ενισχύεται η λογοδοσία και βελτιώνεται η ποιότητα των υπηρεσιών που λαμβάνουμε. Πέραν αυτών, κατ’ εμένα, το μεγαλύτερο κέρδος από τη μεταρρύθμιση θα το δουν οι κοινότητες, και το έχω ξαναπεί ότι γι αυτές θα είναι ευεργετική η νέα μορφή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η δημιουργία των συμπλεγμάτων και η πρόσληψη επιστημονικού και εξειδικευμένου προσωπικού, θα βοηθήσει τα μέγιστα στην σωστή λειτουργία τους και τον εκσυγχρονισμό τους. Θα σουλουπωθεί -εάν προτιμάτε να το θέσουμε έτσι- ο τρόπος λειτουργίας τους, θα μπορούν να εξασφαλίζουν ευρωπαϊκά κονδύλια για να αναβαθμίσουν τις υποδομές τους, θα έχουν σωστή και εξορθολογισμένη διαχείριση των οικονομικών τους, χωρίς καταχρήσεις, που ήταν αποτέλεσμα τής έλλειψης τεχνογνωσίας από τα κοινοτικά συμβούλια. Η Μεταρρύθμιση τής Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι δυναμική και έτσι πρέπει να είναι. Όπως κάθε μεγάλη αλλαγή, έτσι και στην εν λόγω Μεταρρύθμιση χρειάζεται χρόνος (και ακόμα αρκετές αλλαγές, όπως για παράδειγμα, μελλοντικά περαιτέρω συνενώσεις δήμων) για να φτάσουμε στον επιθυμητό ρυθμό και στο αναμενόμενο αποτέλεσμα και να δούμε τα οφέλη. Η κυβέρνηση είναι εδώ, επαγρυπνεί, και σε στενό συντονισμό και με τη βοήθεια τής νομοθετικής εξουσίας, θα προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε το νέο σύστημα, προς όφελος των πολιτών.

Στόχος ένας αντιδήμαρχος ανά δήμο

Σε κάποιους νέους δήμους υπάρχει αντιπαράθεση μεταξύ δημάρχων και αντιδημάρχων - δήμαρχοι δεν έχουν εκχωρήσει εξουσίες στους αντιδημάρχους ή/και δεν συνεργάζονται μεταξύ τους λόγω του ότι είναι από διαφορετικά κόμματα κ.λπ. Κληθείς να πει πώς θα επιλυθεί αυτό το ζήτημα, ο υπουργός Εσωτερικών ανέφερε ότι «είναι γεγονός και είναι εις γνώσιν μας κάποιες περιπτώσεις δήμων όπου δεν υπάρχει ομαλή συνεργασία μεταξύ δημάρχου και αντιδημάρχων, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται αντιπαραθέσεις». Γι' αυτό, σημείωσε, ανέλαβα πρωτοβουλία και πραγματοποιώ διαβούλευση με τα κοινοβουλευτικά κόμματα και ιδιαίτερα με τον πρόεδρο και τα μέλη της Επιτροπής Εσωτερικών, για να βρούμε τρόπο να μπορούμε να επιλύσουμε το θέμα, με ισχύ φυσικά από την επόμενη θητεία. «Η θέση μου είναι ότι ο αριθμός των αντιδημάρχων πρέπει να περιοριστεί δραστικά, με ιδεατό σενάριο στο τέλος να υπάρχει μόνο ένας αντιδήμαρχος ανά δήμο και σίγουρα με σαφή καθήκοντα που θα ορίζονται στον νόμο, ώστε να αποφεύγονται όλα αυτά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα» συμπλήρωσε ο Κωνσταντίνος Ιωάννου.

Άρα δεν χρειάζονται όλοι αυτοί οι αντιδήμαρχοι;

Τόσο ο αριθμός όσο και τα καθήκοντα των αντιδημάρχων είναι στρεβλώσεις που εντοπίσαμε στη νομοθεσία και επιχειρούμε να επιλύσουμε. Έχω εκφράσει πολλάκις στο παρελθόν τη διαφωνία μου με τον πολύ μεγάλο αριθμό των αντιδημάρχων και με το ύψος των απολαβών που καθορίζει η νομοθεσία. Το παράδοξο σε όλο αυτό είναι πως η νομοθεσία, ενώ προνοεί για την εκλογή 93 αντιδημάρχων, δεν προνοεί σαφή καθήκοντα για όλους αυτούς τους αιρετούς, αφήνοντας την ανάθεση καθηκόντων στην ευχέρεια των δημάρχων. Προχωρήσαμε να διορθώσουμε κάποιες από αυτές τις στρεβλώσεις πριν τη μεταρρύθμιση, μέσω της τροποποίησης για το ύψος της αντιμισθίας των αντιδημάρχων, εισάγοντας πληθυσμιακά κριτήρια, για να είναι πιο δίκαιος ο τρόπος αμοιβής τους, αν και εξακολουθούν σε ορισμένες περιπτώσεις -κατά τη γνώμη μου- να είναι υψηλές οι αντιμισθίες.

Πόσος χρόνος υπολογίζετε ότι θα χρειαστεί για να μπει σε κανονικούς ρυθμούς η μεταρρύθμιση της Τ.Α. και να φανούν οι αλλαγές και τα αποτελέσματα;

Εναπόκειται στις ίδιες τις Τοπικές Αρχές να βρουν τον ρυθμό τους, για να αποδώσουν τα μέγιστα για τις τοπικές κοινωνίες.

Στεγαστικά Σχέδια

Να περιμένουμε ολοκληρωμένη πολιτική για την επίλυση του στεγαστικού ή να αρκεστούμε με τα διάφορα στεγαστικά σχέδια;

Τα στεγαστικά σχέδια και μέτρα που εξαγγείλαμε και υλοποιούμε τον τελευταίο χρόνο, συνθέτουν την ολοκληρωμένη στεγαστική πολιτική του κράτους, η οποία επικεντρώνεται στην προσιτή κατοικία. Η φιλοσοφία μας στοχεύει σε δύο κατευθύνσεις: στην επίλυση του προβλήματος που δημιουργεί το χαμηλό οικιστικό απόθεμα και στην ενίσχυση τής αγοραστικής δυνατότητας πολιτών με μεσαία και χαμηλά εισοδήματα. Ταυτόχρονα, οι πολιτικές μας επικεντρώνονται στην αξιοποίηση τού υφιστάμενου στεγαστικού αποθέματος και την κατασκευή νέου σε δημαρχούμενες περιοχές, αναγνωρίζοντας πως εκεί υπάρχει η μεγαλύτερη έλλειψη στεγαστικών μονάδων. Παράλληλα, ενισχύουμε την προσπάθεια τής κυβέρνησης για αναζωογόνηση τής υπαίθρου, με την παραχώρηση κινήτρων για προσέλκυση νέου πληθυσμού στα χωριά μας. Παρόλ’ αυτά, η στεγαστική πολιτική έχει δυναμικό χαρακτήρα και η πρόθεσή μας είναι να τη βελτιώνουμε συνεχώς και να την εμπλουτίζουμε με υλοποιήσιμες δράσεις, που με το πέρας του χρόνου θα δώσουν οριστικές λύσεις στις ανάγκες στέγασης των κοινωνικοοικονομικά ευάλωτων συμπολιτών μας και θα αμβλύνουν περαιτέρω το στεγαστικό ζήτημα.

Τουρκοκυπριακές περιουσίες

Θα αλλάξει κάτι, τι και πότε, σε σχέση με τις τουρκοκυπριακές περιουσίες στις ελεύθερες περιοχές;

Η διαχείριση των τουρκοκυπριακών περιουσιών είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο, για το οποίο εργαζόμαστε εντατικά για να νοικοκυρέψουμε. Αρχίσαμε με τις τ/κ περιουσίες που εκμισθώνονται σε Τοπικές Αρχές, η κακή διαχείριση των οποίων έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια εσόδων για το Ταμείο του Κηδεμόνα και άνιση μεταχείριση του προσφυγικού κόσμου. Τους τελευταίους 18 μήνες, σε όλες τις περιπτώσεις ανανέωσης ή σύναψης νέων συμβάσεων με Τοπικές Αρχές, οι τ/κ περιουσίες διατίθενται με αγοραίο ενοίκιο, πολλαπλασιάζοντας έτσι τα έσοδα του Κηδεμόνα. Έπειτα, δόθηκε προτεραιότητα στον έλεγχο όλων των συμβάσεων μίσθωσης τ/κ επαγγελματικών υποστατικών. Ο έλεγχος σχεδόν ολοκληρώθηκε και απ’ εκεί εντοπίστηκαν πέραν των 500 παραβιάσεων, εξού και προχωρούμε με λήψη νομικών μέτρων για την ανάκτησή τους. Η ουσιαστικότερη, όμως, αλλαγή που προωθούμε αποσκοπεί στον τερματισμό των φαινομένων κατάχρησης και εκμετάλλευσης, και στην υιοθέτηση μιας διαδικασίας παραχώρησης των τ/κ περιουσιών σε ορθολογιστική βάση, με διαφάνεια, ισονομία και αξιοκρατία ανάμεσα στον προσφυγικό κόσμο. Πιο συγκεκριμένα, εισάγουμε για πρώτη φορά σύστημα επιλεξιμότητας και μοριοδότησης των αιτητών με σαφείς, αντικειμενικούς και μετρήσιμους δείκτες. Σκοπός των νομοθετικών αλλαγών είναι να περιοριστεί η διακριτική ευχέρεια τού Κηδεμόνα και να γίνεται ορθότερη κατανομή των περιουσιών στους εκτοπισθέντες, με βάση τις ανάγκες τους.