Στα σκαριά η μεγαλύτερη επέκταση του ΤΕΠΑΚ - Δάνειο 108 εκατ. ευρώ θα φέρει νέα κτήρια 

Στην πιο μεγάλη του κτηριακή επέκταση από ιδρύσεώς του θα προχωρήσει τα επόμενα χρόνια το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου στη Λεμεσό. 20 χρόνια μετά την έναρξη λειτουργίας του, το ΤΕΠΑΚ είναι πανέτοιμο για μία μεγάλη κτηριακή αναβάθμιση που πρώτα και κύρια θα αναβαθμίσει το πανεπιστήμιο, προς όφελος των φοιτητών και των ακαδημαϊκών του. Η πρόσφατη έγκριση για εξασφάλιση δανείου ύψους 108 εκατομμυρίων ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (με κρατικές εγγυήσεις) και η επιπρόσθετη χορήγηση 53 εκατομμυρίων από το κράτος για τους σκοπούς αυτούς, αποτελεί μία τεράστια επιτυχία του ΤΕΠΑΚ που δείχνει ότι προχωρά μπροστά, αφήνοντας πίσω λάθη του παρελθόντος, κερδίζοντας παράλληλα την εμπιστοσύνη μεγάλων θεσμών της ΕΕ, κρατώντας ανοιχτή την πόρτα για μελλοντικές συνεργασίες για νέα έργα και αναπτύξεις. Από τα 11 συνολικά έργα που εντάσσονται στο μεγάλο αυτό δάνειο, τα 9 αφορούν τη Λεμεσό και δύο την Πάφο, να σημειωθεί πως στην Πάφο τα έργα έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί ενώ για τη Λεμεσό πρόκειται για ώριμα έργα που είτε ήδη έχουν ξεκινήσει είτε είναι θέμα χρόνου τα κατασκευαστικά. Το προτεινόμενο δάνειο προβλέπει περίοδο χάριτος 5 ετών και μακρά περίοδο αποπληρωμής 25 ετών. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό του ΤΕΠΑΚ αλλά και τους όρους του δανείου, όλα τα έργα θα πρέπει να είναι ολοκληρωμένα μέχρι το 2029, στόχος που θεωρείται σήμερα εφικτός.

Από ιδρύσεώς του το ΤΕΠΑΚ λειτούργησε σε αρκετά παλιά κτήρια στο κέντρο της Λεμεσού τα οποία και ανακαινίστηκαν για να πληρούν καλύτερα ή όσο καλύτερα γίνεται τις ανάγκες ενός πανεπιστημίου. Παράλληλα, επειδή ήταν σχεδόν αδύνατο το πανεπιστήμιο να αποκτήσει σε μικρό χρονικό διάστημα ιδιόκτητα κτήρια για να καλύψει όλες τις ανάγκες του, διατηρεί συμβόλαια και με αρκετούς ιδιώτες. Με την υλοποίηση του επόμενου πλάνου ανάπτυξης, το ΤΕΠΑΚ θα απαλλαγεί από αρκετά συμβόλαια, πολλά εκ των οποίων «αμαρτωλά», καταφέρνοντας μείωση των ενοικίων που αγγίζει το μισό εκατομμύριο ευρώ ετησίως. Επιπλέον, βάζει τις βάσεις και ξεκινά επιτέλους την πορεία υλοποίησης του Β’ και Γ’ πόλου του ΤΕΠΑΚ, οι οποίοι μέχρι και πριν λίγα χρόνια υπήρχαν περισσότερο σε θεωρητικό επίπεδο.

«Ψήφο εμπιστοσύνης»

Κληθείς να σχολιάσει στον «Π» την επιτυχία της εξασφάλισης του νέου δανείου και όλα όσα προγραμματίζει το ΤΕΠΑΚ, ο πρύτανής του Παναγιώτης Ζαφείρης αρχικά ευχαρίστησε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και το Υπουργικό του Συμβούλιο για τη στήριξη προς το πανεπιστήμιο. «Η συγκεκριμένη απόφαση για χρηματοδότηση έργων κόστους 180 εκατ. ευρώ στο ΤΕΠΑΚ, είναι ψήφος εμπιστοσύνης προς το ΤΕΠΑΚ από το κράτος και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων» σημείωσε ο πρύτανης. «Τα δάνεια αυτά δεν δίνονται εύκολα. Είναι δάνεια με πάρα πολλούς μηχανισμούς ελέγχου, από τη στιγμή της αίτησης για δάνειο μέχρι και την ολοκλήρωση των έργων, κάτι που αντανακλά την εμπιστοσύνη της τράπεζας απέναντι στις προτάσεις τις δικές μας και της εμπιστοσύνης της πολιτείας στον στρατηγικό προγραμματισμό ανάπτυξης του πανεπιστημίου μας», εκφράζοντας την ικανοποίησή του εκ νέου.

Αιχμή του δόρατος οι εστίες

Το 1/3 περίπου του ποσού που εξασφάλισε το ΤΕΠΑΚ αφορά το εμβληματικό έργο των φοιτητικών εστιών στον οικισμό Βερεγγάρια στα Πολεμίδια, ύψους περίπου 60 εκατομμυρίων ευρώ. Στην ευρύτερη περιοχή θα αναπτυχθεί ο Γ’ πόλος του πανεπιστημίου και η αρχή θα γίνει με το μεγάλο έργο των φοιτητικών εστιών που θα δημιουργήσουν τις πρώτες υποδομές για τα επόμενα που έρχονται. Το έργο που κέρδισε τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό ξεκίνησε ήδη να κτίζεται και θα ολοκληρωθεί σε δύο φάσεις, αρχικά το 2026 και έπειτα το 2027, προσφέροντας στο ΤΕΠΑΚ 500 νέες φοιτητικές εστίες, δίνοντας μια μεγάλη ανάσα στους φοιτητές που ψάχνουν και δεν βρίσκουν ένα φθηνό διαμέρισμα στη Λεμεσό. Επίσης, η δημιουργία βοηθητικών χώρων και αμφιθεάτρων θα δώσει επιπλέον ώθηση στο ΤΕΠΑΚ για προσέλκυση διεθνών σεμιναρίων και άλλων εκδηλώσεων. Δίπλα ακριβώς θα ανεγερθούν οι εγκαταστάσεις του ερευνητικού κέντρου «Ερατοσθένης» με επιπρόσθετο κόστος 10 εκατομμύρια ευρώ, δημιουργώντας τις κατάλληλες υποδομές που χρειάζεται ένα ερευνητικό κέντρο σήμερα. Επιπλέον, με ένα κονδύλι της τάξης του 1,5 εκατομμυρίου, θα γίνουν στην περιοχή και αθλητικές εγκαταστάσεις για τις ανάγκες των φοιτητών και ειδικά αυτών που διαμένουν στις εστίες.

Σύγχρονα κτήρια για στέγαση τμημάτων

Ιδιόκτητα σύγχρονα κτήρια θα αποκτήσουν σύντομα δύο τμήματα του ΤΕΠΑΚ, με τα έργα να βρίσκονται στη μία περίπτωση ήδη σε εξέλιξη και στην άλλη να αρχίζουν σύντομα. Πρόκειται για το κτήριο του Τμήματος Χημικών Μηχανικών και το κτήριο του Τμήματος Πολυμέσων και Γραφικών Τεχνών κοντά στην Γ’ Αστική. Επίσης, αν και δεν εντάσσεται στη χρηματοδότηση αυτή, σύντομα ολοκληρώνεται και το κτήριο του Τμήματος Επικοινωνίας και Σπουδών Διαδικτύου στην οδό Ειρήνες, ενώ εντός της χρηματοδότησης περιλαμβάνεται και το κτήριο του Τμήματος Καλών Τεχνών απέναντι από το Δημαρχείο Λεμεσού που είναι στον πυρήνα του κέντρου της πόλης που ξεχωρίζει για τις πρωτοπόρες περιβαλλοντικές πρακτικές του, αφού χαρακτηρίζεται ως «πράσινο κτήριο». Όλα αυτά τα έργα μαζί υπολογίζονται περίπου στα 22 εκατομμύρια ευρώ.

Στο πακέτο χρηματοδότησης που έλαβε το ΤΕΠΑΚ εντάσσονται επίσης και το μεγάλο φωτοβολταϊκό πάρκο που θα ανεγείρει το πανεπιστήμιο σε συνεργασία με τον Δήμο Πολεμιδιών σε γη του δήμου κοντά στο νέο Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού. Το αξίας 10 εκατομμυρίων έργο θα προσφέρει ενεργειακή αυτονόμηση του πανεπιστημίου και μεγάλες ανάσες στις ανάγκες ηλεκτρισμού του Δήμου Πολεμιδιών. Επιπλέον, το νέο αυτό φωτοβολταϊκό πάρκο θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για ερευνητικούς σκοπούς για τις ανάγκες του πανεπιστημίου, εφαρμόζοντας πρότυπες πρακτικές για χρήση σε φωτοβολταϊκά πάρκα. Εντός επίσης του τεράστιου αυτού δανείου-πακέτου χρηματοδότησης εντάσσεται και ένα πρόγραμμα αξίας σχεδόν 8 εκατομμυρίων ευρώ για την αναβάθμιση των συστημάτων πληροφορικής του όπως επίσης και έργα 4 εκατομμυρίων για ολική ανακαίνιση και αναβάθμιση του κτηρίου του Συνεργατικού Ταμιευτηρίου Λεμεσού απέναντι από το δημαρχείο της πόλης.

Στην Πάφο, το έργο που αφορά τις φοιτητικές εστίες και τις αθλητικές εγκαταστάσεις έχει αναλάβει εξ ολοκλήρου ο Δήμος Πάφου, τα οποία μάλιστα έχει σχεδόν ολοκληρώσει. Το έργο αυτό εντάσσεται επίσης στη μεγάλη αυτή χρηματοδότηση.

Β΄ πόλος - Το μεγάλο όραμα

Αναμφίβολα το μεγαλύτερο στοίχημα του ΤΕΠΑΚ είναι η ανάπτυξη και υλοποίηση επιτέλους του Β’ πόλου, στην περιοχή Παλιού Νοσοκομείου και Τεχνικής Σχολής. Μετά από χρόνια στασιμότητας, ήδη το ΤΕΠΑΚ είναι έτοιμο να καταθέσει το αμέσως επόμενο διάστημα το χωροταξικό του σχέδιο για τα πλάνα που έχει στην περιοχή. Τον Φεβρουάριο (07/02/2024) το Υπουργικό Συμβούλιο επικαιροποίησε με απόφασή του ότι ο χώρος του Παλιού Νοσοκομείου και της Τεχνικής Σχολής, καθώς και τον συνοικισμό Βερεγγάρια, θα δοθεί στο ΤΕΠΑΚ, επιβεβαιώνοντας την πρόθεση της Πολιτείας να στηρίξει τον Β’ και Γ’ πόλο του πανεπιστημίου.

Αγκάθι παραμένει η ανάγκη για μετακίνηση των υφιστάμενων υπηρεσιών και υποδομών που υπάρχουν σήμερα στην περιοχή, κάτι όμως που έχει ήδη ξεκινήσει να γίνεται. Η Τεχνική Σχολή θα μετεγκατασταθεί είτε μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2026 ή του 2027, ανάλογα με το πότε είναι έτοιμη η νέα Τεχνική Σχολή στα Πολεμίδια. Για το Παλιό Νοσοκομείο, ΤΕΠΑΚ και ΟΚΥπΥ τα έχουν βρει για να λειτουργήσουν στον χώρο ένα Κέντρο Υγείας για τις ανάγκες των φοιτητών και της Πολιτείας. Δυστυχώς όμως δεν υπάρχει καμία κινητικότητα για την Αστυνομική Διεύθυνση Λεμεσού και το Επαρχιακό Γραφείο Ταχυδρομείου με τους δύο να μην επιθυμούν να εγκαταλείψουν την περιοχή. Πάντως, ειδικά για την Αστυνομία, αν και πρόκειται για εξαιρετικά παλιό κτήριο (1957) που κάποτε δεν εξυπηρετεί καν τις ανάγκες του Σώματος, υπάρχει μεγάλη διστακτικότητα για να παρθεί η απόφαση εξεύρεση νέου χώρου για ανέγερση αστυνομικού μεγάρου.

Εστίες στην Τεχνική Σχολή - 150-200 νέες εστίες

Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει ο «Π», τα τελευταία πλάνα του ΤΕΠΑΚ για την περιοχή έχουν διαφοροποιηθεί ως προς τη χρήση της Τεχνικής Σχολής. Στο ΤΕΠΑΚ θεωρούν πως το πανεπιστήμιο έχει ακόμα μεγάλη ανάγκη για φοιτητικές εστίες, ακόμα και όταν ολοκληρωθούν τα έργα στον συνοικισμό Βερεγγάρια και προστεθούν 500 νέες κλίνες. Για τον λόγο αυτό, έχουν ήδη ξεκινήσει οι σχεδιασμοί για μετατροπή των κτηρίων της Τεχνικής Σχολή Λεμεσού σε φοιτητικές εστίες που θα μπορούν να φιλοξενήσουν 150-200 φοιτητές, κυρίως ειδικών κατηγοριών. Ο σχεδιασμός, προκρίνει όπως οι φοιτητικές εστίες στην Τεχνική, εξυπηρετούν ειδικές κατηγορίες φοιτητών, όπως για παράδειγμα ΑμεΑ, δίνοντας εξαρχής έμφαση σε τέτοιου είδους σχεδιασμό, ή ακόμα και για φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής ή ερευνητικού ενδιαφέροντος.

Στον προγραμματισμό του πανεπιστημίου είναι να ακολουθηθεί η ίδια πρακτική και με άλλα κτήρια που έχει ανεγείρει-διορθώσει, δηλαδή να προκηρυχθεί αρχιτεκτονικός διαγωνισμός με ανοιχτό κάλεσμα για συμμετοχή αρχιτεκτόνων, αφού επιθυμούν το υψηλότερο δυνατό επίπεδο, κάτι που αποδεδειγμένα προκύπτει μέσα από τους διαγωνισμούς.

Σχολή Νοσηλευτικής και Κέντρο Υγείας

Ακριβώς απέναντι από την Τεχνική, στους χώρους του Παλιού Νοσοκομείου το πλάνο ανάπτυξης προβλέπει τη δημιουργία της Σχολής Υγείας, η οποία περιλαμβάνει τη Νοσηλευτική Σχολή καθώς και το Τμήμα Επιστημών Αποκατάστασης. Στο πλάνο ανάπτυξης της σχολής περιλαμβάνεται και η δημιουργία Πρότυπου Κέντρου Υγείας στους χώρους του Παλιού Νοσοκομείου, μέσω συστέγασης υπηρεσιών του ΟΚΥπΥ και της σχολής. Στόχος είναι η δημιουργία ενός νέου, σύγχρονου κέντρου ικανού να ανταπεξέλθει στις αυξημένες ανάγκες που υπάρχουν στη Λεμεσό, ενώ ταυτόχρονα θα προάγει το ακαδημαϊκό έργο και την έρευνα μέσω του ΤΕΠΑΚ. Στο παρόν στάδιο και δεδομένου ότι στον χώρο του Παλαιού Νοσοκομείου Λεμεσού συστεγάζονται και άλλες υπηρεσίες τόσο του Υπουργείου Υγείας όσο και άλλων μη κυβερνητικών οργανισμών, εκπονείται μελέτη από τα συναρμόδια υπουργεία, ώστε το όποιο μεταβατικό στάδιο θα απαιτηθεί για τη δημιουργία των νέων υποδομών, να μην διαταράξει την παροχή των υφιστάμενων υπηρεσιών.

«Ψήνουν» νέο δάνειο για Β΄ Πόλο

Η μεγάλη επιτυχία εξασφάλισης ενός τέτοιου δανείου «άνοιξε» την όρεξη του ΤΕΠΑΚ που ήδη προγραμματίζει την εξασφάλιση παρόμοιου δανείου για τις αναπτύξεις του Β’ Πόλου. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων χρηματοδοτεί κυρίως ολοκληρωμένα, ώριμα και μεγάλα έργα με δάνεια που προσεγγίζουν τα 100 εκατομμύρια ευρώ. Δεν αποκλείεται μάλιστα μέχρι την ολοκλήρωση των σχεδιασμών για τον Β’ Πόλο το ΤΕΠΑΚ να προγραμματίσει και άλλα έργα στην περιοχή, τα οποία επίσης να επιδιώξει να εντάξει σε ένα ενδεχόμενο νέο δάνειο, αφού σίγουρα υπάρχει διαθέσιμος χώρος στον Β’ Πόλο και οι ανάγκες του πανεπιστημίου παραμένουν τεράστιες.