Σε εφαρμογή ο νόμος για τα καρτοτηλέφωνα προπληρωμένου χρόνου ομιλίας: Στα περίπτερα και στις υπεραγορές οι ταυτοποιήσεις

Σε εφαρμογή τέθηκε από τις 10/5/2024, με τη δημοσίευση στην εφημερίδα της Δημοκρατίας, η νομοθεσία που προβλέπει την ταυτοποίηση των κατόχων κινητής τηλεφωνίας προπληρωμένου χρόνου ομιλίας. Οι πάροχοι κινητής τηλεφωνίας, Cyta, Epic, Primetel και Cablenet, έχουν στη διάθεσή τους 18 μήνες από την εφαρμογή του νόμου, δηλαδή μέχρι τις 10/11/2025, για να ενημερώσουν με κάθε μέσο τους υφιστάμενους κατόχους καρτών κινητής τηλεφωνίας προπληρωμένου χρόνου ομιλίας με σκοπό να δηλώσουν τα στοιχεία ταυτότητάς τους. Για όσους δεν προχωρήσουν σε ταυτοποίηση ο νόμος προβλέπει την απενεργοποίηση της υπηρεσίας.

Μετά από 15 χρόνια συζητήσεων, η Βουλή πείσθηκε και ψήφισε πρόσφατα σε νόμο τη σχετική πρόταση νόμου που προβλέπει την ταυτοποίηση των κατόχων κινητής τηλεφωνίας προπληρωμένου χρόνου ομιλίας για λόγους που άπτονται της ασφάλειας της Δημοκρατίας καθώς και για τη διερεύνηση σοβαρών ποινικών αδικημάτων.

Αστυνομία και Κυπριακή Υπηρεσία Πληροφοριών (ΚΥΠ) ζητούσαν εδώ και χρόνια την ψήφιση της νομοθεσίας καθώς οι κάρτες κινητής τηλεφωνίας προπληρωμένου χρόνου ομιλίας, που πωλούνται στα περίπτερα και τις υπεραγορές προς €5, αποτελούν ισχυρό εργαλείο στα χέρια κατασκόπων, του υπόκοσμου και του κάθε λογής εγκληματία εξαιτίας της ανωνυμίας που σήμερα προσφέρουν. Τα τηλέφωνα που εξακολουθούν να κατάσχονται στις Κεντρικές Φυλακές, όπου αποδεδειγμένα οργανώνονται διάφορα εγκλήματα όπως φόνοι και εμπρησμοί, λειτουργούν με κάρτες προπληρωμένου χρόνου ομιλίας, διότι, ως έχουν σήμερα τα δεδομένα, δεν μπορούν να ταυτοποιηθούν.

Είναι χιλιάδες οι χρήστες

Οι πάροχοι κινητής τηλεφωνίας προσπαθούν να βρουν τρόπους για να πραγματοποιούν τις ταυτοποιήσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα. Στο διάστημα των 18 μηνών, οι πάροχοι καλούνται να ταυτοποιήσουν πέραν των 100 χιλιάδων χρηστών καθώς οι κάρτες κινητής τηλεφωνίας προπληρωμένου χρόνου ομιλίας χρησιμοποιούνται ευρέως στα συστήματα συναγερμού για να αποστέλλονται γραπτά μηνύματα ειδοποίησης σε περίπτωση παραβίασης.

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», πάροχοι κινητής τηλεφωνίας βρίσκονται στο στάδιο μελέτης προκειμένου οι ταυτοποιήσεις να γίνονται μέσω ηλεκτρονικού συστήματος/εξοπλισμού, το οποίο θα προμηθεύσουν στους εξουσιοδοτημένους αντιπροσώπους τους, που στην πλειονότητά τους είναι περίπτερα και υπεραγορές.

Τα στοιχεία που θα δηλώνονται

Στην περίπτωση φυσικού προσώπου θα δηλώνεται το ονοματεπώνυμο και ο αριθμός δελτίου ταυτότητάς ή ο αριθμός διαβατηρίου ή ο αριθμός δελτίου εγγραφής αλλοδαπού, όπως αυτός αναφέρεται στην άδεια διαμονής. Στην περίπτωση νομικού προσώπου θα δηλώνεται η επωνυμία του και ο αριθμός εγγραφής του.

Αν ο πωλητής της κάρτας κινητής τηλεφωνίας προπληρωμένου χρόνου ομιλίας είναι ο ίδιος ο πάροχος κινητής τηλεφωνίας, θα πρέπει να αποθηκεύει τα στοιχεία ταυτότητας χρήστη μαζί με την υπεύθυνη δήλωσή του. Αν ο πωλητής είναι εξουσιοδοτημένος αντιπρόσωπος του παρόχου, για παράδειγμα ο περιπτεράς της γειτονιάς, θα συλλέγει για λογαριασμό του παρόχου τα στοιχεία ταυτότητας χρήστη και, στη συνέχεια, θα τα παραδίδει αμελητί στον πάροχο μαζί με την υπεύθυνη δήλωση του χρήστη.

Δέον να σημειωθεί ότι δεν θα ενεργοποιείται η κάρτα κινητής τηλεφωνίας προπληρωμένου χρόνου ομιλίας από πάροχο πριν από την εξασφάλιση των στοιχείων ταυτότητας χρήστη. Για παράδειγμα, αυτός που αγοράζει κάρτα κινητής τηλεφωνίας προπληρωμένου χρόνου ομιλίας από ένα περίπτερο, πέρα από τη συμπλήρωση των στοιχείων του σε υπεύθυνη δήλωση, θα πρέπει να αναμένει μερικά 24ωρα μέχρι τα στοιχεία του να διαβιβαστούν από το περίπτερο στον πάροχο κινητής τηλεφωνίας και αφού καταχωριστούν θα ενεργοποιηθεί η υπηρεσία.

Πρόσβαση σε ΚΥΠ - Αστυνομία

Κατόπιν σχετικού δικαστικού διατάγματος, η ΚΥΠ και η Αστυνομία θα έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση στα αρχεία των παρόχων κινητής τηλεφωνίας όπου είναι καταχωρισμένα τα στοιχεία ταυτότητας των χρηστών κινητής τηλεφωνίας προπληρωμένου χρόνου ομιλίας με σκοπό τη διερεύνηση σοβαρών ποινικών αδικημάτων όπως είναι ο φόνος ή η απόπειρα φόνου, η εμπορία ναρκωτικών, ο βιασμός ή η απόπειρα βιασμού, η κατασκοπεία, το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, η διαφθορά κ.α.

Πρόστιμα και ποινές φυλάκισης

Η κείμενη νομοθεσία προβλέπει πρόστιμα και ποινές φυλάκισης εναντίον των προσώπων, φυσικών και νομικών, που θα επιχειρήσουν να ξεγελάσουν την ταυτοποίηση. Συγκεκριμένα, προβλέπονται τα εξής:

1 Κάτοχος κινητής τηλεφωνίας προπληρωμένου χρόνου ομιλίας που προβαίνει σε ψευδή δήλωση είναι ένοχος αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα πέντε έτη ή σε πρόστιμο που δεν υπερβαίνει τις €50.000 ή και στις δύο αυτές ποινές.

2 Πάροχος κινητής τηλεφωνίας που παραλείπει να ζητήσει, συλλέξει και αποθηκεύσει τα στοιχεία ταυτότητας κατόχου κάρτας κινητής τηλεφωνίας προπληρωμένου χρόνου ομιλίας ή/και προβαίνει σε ενεργοποίηση κινητού τερματικού χωρίς να έχει συλλέξει και αποθηκεύσει τα στοιχεία ταυτότητας του κατόχου είναι ένοχος αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις €50.000.

3 Σε περίπτωση μεταβίβασης της κάρτας κινητής τηλεφωνίας προπληρωμένου χρόνου ομιλίας, ο κάτοχος είναι υποχρεωμένος να γνωστοποιήσει τα στοιχεία ταυτότητας του νέου κατόχου στον συμβεβλημένο πάροχο. Σε αντίθετη περίπτωση αποτελεί ποινικό αδίκημα και, σε περίπτωση καταδίκης, προβλέπεται ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες ή πρόστιμο μέχρι €5.000 ή/και τις δύο αυτές ποινές.

4 Σε περίπτωση κλοπής ή απώλειας της κάρτας κινητής τηλεφωνίας προπληρωμένου χρόνου ομιλίας ο κάτοχος είναι υποχρεωμένος να ειδοποιήσει αμέσως τον πάροχο για να διακόψει τη σύνδεση. Σε περίπτωση μη ειδοποίησης ο κάτοχος είναι ένοχος αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει το ένα έτος ή σε πρόστιμο που δεν υπερβαίνει τις €10.000 ή/και στις δύο αυτές ποινές. Σε περίπτωση παράλειψης διακοπής της εν λόγω υπηρεσίας λόγω υπαιτιότητας του παρόχου κινητής τηλεφωνίας, ο πάροχος είναι ένοχος αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης, υπόκειται σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις €10.000.