Την βδομάδα που πέρασε ολόκληρη η Κύπρος έγινε μάρτυρας και μέτοχος ενός τεράστιου και πολυδαίδαλου σκανδάλου το οποίο προέρχεται από τα έγκατα ενός εκ των ιστορικότερων και ισχυρότερων θεσμών της. Είτε πιστεύει κάποιος, είτε όχι δεν μπορεί να παραμένει αδιάφορος μπροστά στους τσαρλατανισμούς και τις απάτες που διαπράχθηκαν on camera από την ηγετική ομάδα του μοναστηριού του Οσίου Αββακούμ στο Φτερικούδι της επαρχίας Λευκωσίας. Δεν είναι οι μόνες στην ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Κύπρου. Παρόμοιες απάτες υπήρξαν στο παρελθόν, είναι μάλιστα πολύ πιθανό να προκύψουν και στο μέλλον. Τι κάνει το σκάνδαλο πιο μεγάλο όταν αφορά τον συγκεκριμένο θεσμό; Όλοι αναμένουν από τους ανθρώπους της Εκκλησίας, λαμβάνοντας υπόψη τον κώδικα ηθικής τον οποίο ευαγγελίζονται, μια απολύτως προβλέψιμη συμπεριφορά. Μια καλή συμπεριφορά. Ουδείς αναμάρτητος, αλλά ένας αρχιερέας, ένας ιερέας, ένας μοναχός, δεν μπορεί να κλέβει χρήματα, δεν μπορεί με ψευδείς παραστάσεις να μετατρέπει την πίστη του σε brand και σε είδος προς πώληση, δεν μπορεί να παριστάνει τον θαυματοποιό ξεγελώντας άτομα που υποφέρουν ή βρίσκονται σε ανάγκη, δεν μπορεί να ξυλοκοπεί και να συμπεριφέρεται βάναυσα σε απλούς εργαζόμενους και μάλιστα γυναίκες. Εκτός κι αν ισχύουν τα λόγια του μεγάλου μας λογοτέχνη Μενέλαου Λουντέμη: «Όλα τα λόγια του Θεού είναι καλά. Μόνο, βάρντα, να μην τα πάρουνε στο στόμα τους οι παπάδες».
Ο Αρχιεπίσκοπος
Την Παρασκευή ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Γεώργιος σε ανακοίνωσή του εξέφρασε ειλικρινή λύπη για όσα είδαν το φως της δημοσιότητας, «για τις φημολογούμενες απάτες, ατασθαλίες και κάθε είδους ανηθικότητες στους κόλπους της Εκκλησίας της Κύπρου».
Διαβεβαίωσε ότι θα διερευνηθούν πλήρως σε όλες τους τις διαστάσεις τα όσα σκανδαλίζουν τους πιστούς και ότι η Ιερά Σύνοδος έχει αναθέσει στα δικαστικά όργανά της, την πλήρη διερεύνηση της υπόθεσης τα οποία και έχουν, ήδη, αρχίσει τις έρευνές τους.
Κάλεσε την Αστυνομία καθώς και όλους τους φορείς της Κυπριακής Δημοκρατίας, που εμπλέκονται στις έρευνες, να εξιχνιάσουν μέχρι τέλους την υπόθεση.
Τέλος ζήτησε από όλους να διακρίνουν τον θεσμό της Εκκλησίας από πρόσωπα ανάξια της αποστολής τους, διευκρινίζοντας ότι στην Εκκλησία υπάρχουν πάρα πολλοί κληρικοί που τιμούν την αποστολή τους.
Οι απάτες
Ο Αρχιεπίσκοπος κατέληξε στη δήλωσή του με τη σιγουριά ότι «η Εκκλησία θα εξέλθει ενδυναμωμένη από τη σημερινή κρίση». Ας μας επιτρέψει να μην είμαστε το ίδιο σίγουροι μαζί του. Ο Αρχιεπίσκοπος, όπως και άλλοι πιστοί, εντοπίζουν και περιορίζουν το πρόβλημα σε 5-10 άτομα τα οποία, κάθε φορά που προκύπτει θέμα, σκανδαλίζουν τους ανθρώπους και καταρρακώνουν το όποιο ήθος διαθέτει η Εκκλησία. Πρόκειται για λογική πρώτων βοηθειών. Εκεί συνήθως πάμε για να αντιμετωπισθεί ένα επείγον πρόβλημα. Όχι για συνολική και συστηματική θεραπεία. Αυτό που προέχει να δούμε είναι πώς θα μπορούσαν να αντιμετωπισθούν οι απάτες, οι ατασθαλίες αλλά και κάθε είδους ανηθικότητες στους κόλπους της Εκκλησίας της Κύπρου.
Η απάτη δυστυχώς είναι μέρος όλων των θρησκειών και συνιστά κυρίαρχο στοιχείο στην προώθησή τους. Από τη μια υπάρχει το ουσιαστικό κομμάτι της θρησκείας, το οποίο εμπεριέχεται σε έναν ηθικό κώδικα ο οποίος σε όλες σχεδόν τις θρησκείες είναι γενικά καλός και αγαθός. Τα πράγματα αλλάζουν, όταν υπερισχύει το θρησκευτικό μάρκετινγκ, όταν η θρησκεία μετατρέπεται σε ένα τεράστιο μολ στο οποίο το κάθε μαγαζί διαφημίζει την πραμάτεια του, είτε αυτό αφορά τον ναό του Δία στην Ολυμπία, είτε τον ναό του Σολομώντα, είτε της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα, είτε τον ναό της Αγίας Ζώνης στο Βατοπέδι, είτε του Οσίου Αββακούμ στο Φτερικούδι είτε του Αγίου Βίκτωρα στη Μασσαλία της Γαλλίας.
* Στον ναό του Ολυμπίου Διός οι κατασκευαστές είχαν τοποθετήσει μηχανισμούς πίσω από το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία ώστε να κινείται και να κάνει τρομερούς θορύβους οι οποίοι οδηγούσαν τους πιστούς να εκστασιάζονται και να κάνουν γενναίες δωρεές για να εξευμενίζουν τον θυμό του.
* Στον ναό του Σολομώντα οι Φαρισαίοι έστηναν ένα τεράστιο παζάρι που έφτανε μέχρι την πόρτα του ναού, πωλώντας κάθε λογής πραμάτειες και κυρίως ζώα τα οποία θυσιάζονταν στον Θεό δήθεν για να τον ευχαριστήσουν. Το έθιμο των θυσιών τους έκανε να θησαυρίζουν.
* Στον ναό της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα, κάθε χρόνο ο Πατριάρχης κοροϊδεύει στο σύνολό του τους απανταχού Έλληνες εμφανίζοντας το Άγιο Φως ως θαύμα. Υπήρξαν τρομακτικές αποκαλύψεις για το πώς ανάβει το φως αλλά κανένας δεν θέλει να αλλάξει τίποτα. Η ελληνική κυβέρνηση διαθέτει κάθε χρόνο αεροπλάνο και το φως απολαμβάνει υποδοχής αρχηγού κράτους και στην Κύπρο και την Ελλάδα.
* Πρόσφατα βρέθηκε για έναν μήνα στην Κύπρο ένα κομμάτι της Αγίας Ζώνης της Παναγίας. Έτυχε -η ζώνη- υποδοχής αρχηγού κράτους και μπήκαν μπροστά να την υποδεχθούν 5 μητροπολιτάδες και ο υπουργός Δικαιοσύνης. Το βράδυ ο Πρόεδρος έλαβε μέρος σε αγρυπνία προς τιμήν της, από δέρμα καμήλας, ζώνης της Παναγίας. Τη ζώνη σύμφωνα με την Εκκλησία παρέλαβε στην Ινδία ο άπιστος Θωμάς το 43 μ.Χ., την οποία του έριξε η Παναγία, ενώ συνοδεία αγγέλων ανέβαινε στους ουρανούς από τη Γεσθημανή.
* Στη μονή Οσίου Αββακούμ ο ηγούμενος Νεκτάριος και ο μοναχός Αββακούμ, ράντιζαν μέχρι «να κολυμπώσει», διάφορα κειμήλια (οστά- σταυροί) με ένα αρωματικό υγρό το οποίο βάπτισαν μύρο που αναβλύζει ως εκ θαύματος. Με αποτέλεσμα μια φτωχή κυρία που έκανε χρόνια χημειοθεραπεία να νομίζει ότι θεραπεύτηκε από καρκίνο και μερικές καλόγριες να αισθάνονται δέος γιατί τις αξίωσε ο Θεός να δουν μπροστά στα μάτια τους ένα θαύμα.
* Στη Γαλλία και συγκεκριμένα στην ειρκτή του Αγίου Βίκτωρος βρίσκεται η κάρα του Αγίου Λαζάρου καθώς και ένα κομμάτι των λειψάνων του. Κεφάλι του Αγίου Λάζάρου όπως γνωρίζουμε υπάρχει και στη Λάρνακα. Αν ο Λάζαρος δεν ήταν τελικά δικέφαλος, μία από τις δύο κάρες είναι ψεύτικη. Η Εκκλησία της Κύπρου αρνήθηκε να γίνει επιστημονική έρευνα, για να διαπιστωθεί τουλάχιστον η ηλικία της κάρας.
Αυλή
Είναι ξεκάθαρο ότι μια μερίδα κληρικών, υπό την ανοχή της συντριπτικής πλειοψηφίας της ηγεσίας της Εκκλησίας και του λαού έχουν αποδεχθεί όλους αυτούς τους τσαρλατάνους, ως μεσάζοντες της θρησκευτικής λατρείας. Έχοντας μετατρέψει την Εκκλησία της Κύπρου σε αυλή των θαυμάτων. Σταδιακά μας παίρνουν πίσω στον Μεσαίωνα.
Τόσο ο προηγούμενος Αρχιεπίσκοπος όσο και ο νυν δείχνουν κάποια διάθεση να αλλάξουν τα πράγματα. Ο Χρυσόστομος Β΄ δήλωνε με νόημα ότι στην περιφέρεια της Αρχιεπισκοπής οι εικόνες δεν κλαίνε. Ο νυν Αρχιεπίσκοπος δεν δέχτηκε την Αγία Ζώνη σε εκκλησία της περιφέρειάς του. Αν μείνουμε ώς εδώ, σε κινήσεις δηλαδή αποσπασματικές, τα σκάνδαλα δεν θα τελειώσουν ποτέ.
Κάποιοι φιλόσοφοι και κοινωνιολόγοι υποστηρίζουν ότι οι θρησκείες έχουν αρχή και ημερομηνία λήξης αφού εξυπηρετούν τους ανθρώπους μέχρι να ξεπεραστούν από νέα δεδομένα που προκύπτουν. Από την άλλη η θρησκεία διαχρονικά υπήρξε και είναι ένα εργαλείο όχι μόνο στα χέρια των ιεραρχών αλλά και των πολιτικών, αν κρίνουμε από τη δημόσια κόντρα των ημερών μεταξύ ΑΚΕΛ-ΔΗΣΥ-ΔΗΚΟ. Ούτως ή άλλως ο Μαχάτμα Γκάντι το ξεκαθάρισε εδώ και έναν αιώνα: «Αυτοί που λένε πως η θρησκεία δεν έχει σχέση με την πολιτική, δεν ξέρουν τι είναι η θρησκεία».
Η ουσία
Κάθε θρησκεία και ο ηθικός της κώδικας θα μπορούσε να ήταν χρήσιμος σε ό,τι αφορά τις μάζες κυρίως των αμόρφωτων ανθρώπων, αν και θα πρέπει να συμφωνήσουμε απόλυτα με τον Βρετανό συγγραφέα Άρθουρ Κλαρκ ότι «η μεγαλύτερη τραγωδία σε ολόκληρη την ιστορία της ανθρωπότητας είναι η κατάληψη της ηθικής από τη θρησκεία». Το φαινόμενο αυτό καταργεί την πολιτική, επιβουλεύεται την επιστημονική εξέλιξη, κρατά τους ανθρώπους καθηλωμένους στα μέτρα ενός ιερατείου το οποίο συνήθως εξαχρειώνεται, αφού θεωρεί ότι μπορεί να ελέγχει τις ζωές των ανθρώπων στη γη, αλλά κυρίως ότι μπορεί να ορίζει το ευ ζην τους στους ουρανούς. «Από όλους τους κακούς, οι θρήσκοι κακοί είναι οι χειρότεροι», έλεγε ο Ιρλανδός συγγραφέας C.S. Lewis, εξυπονοώντας ότι οι θρησκείες περιχαρακώνουν τις κοινωνίες, εξωθούν σε πολέμους και διακρίσεις.
Με λίγα λόγια η θρησκεία δεν κατάφερε ποτέ να διαχωριστεί από την πολιτική, δεν κατάφερε να υπερβεί των πολιτικών αντιπαραθέσεων. Όπως έγραψε ο Άγγλος γνωμικογράφος στις αρχές του 19ου αιώνα «οι άνθρωποι μπορεί να καβγαδίσουν για τη θρησκεία τους, να γράψουν ή να πολεμήσουν γι' αυτήν. Μπορεί να κάνουν τα πάντα εκτός από το να ζήσουν σύμφωνα μ' αυτήν».
Ζητούμε άμεσα μέτρα
Τούτων λεχθέντων η δράση της κάθε Εκκλησίας πρέπει να αντιμετωπισθεί με πολιτικά μέσα. Δεν μπορούμε να δεχόμαστε σε ένα ευρωπαϊκό κράτος την Εκκλησία να δρα στην καθημερινότητά της με πολιτικούς και οικονομικούς όρους (κομματικές παρεμβάσεις - οικονομική ανάπτυξη) αλλά όταν προκύπτουν σκάνδαλα, απάτες και αυθαιρεσίες να θεωρεί ότι η ίδια μπορεί να αυτορυθμίζει, δηλαδή να κουκουλώνει τα του οίκου της. Τι αναμένουμε;
Βραχυπρόθεσμα θα αναμέναμε από τις αρχές μια σειρά συλλήψεις σε σχέση με εξόφθαλμες απάτες και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από ανώτερους κληρικούς.
Μεσοπρόθεσμα θα αναμέναμε τη θέσπιση αυστηρών κανονισμών σε σχέση με τους τσαρλατάνους της Εκκλησίας. Το κράτος πρέπει να παρέμβει όταν κάποιοι εκμεταλλεύονται βάναυσα τους πολίτες του. Δεν μπορεί άλλο η πολιτεία να επιτρέπει στον κάθε θρησκευτικό τσαρλατάνο να υπόσχεται θεραπείες εμπορευόμενος τον πόνο καρκινοπαθών. Δεν μπορεί να επιτρέπεται σε κανένα θεοπάλαβο να κουβαλά και να περιφέρει παπουτσάκια, παντόφλες και κόκκαλα για τα οποία δεν υπάρχει καμιά απόδειξη ότι ανήκουν σε κάποιους αγίους της Εκκλησίας. Η Εκκλησία πρέπει να σταματήσει να παράγει θεομπαίχτες και έχει αποδείξει ότι δεν μπορεί να το κάνει από μόνη της.
Όλα αυτά, όπως και τα οικονομικά της Εκκλησίας, πρέπει να ρυθμιστούν και να ελεγχθούν από το κράτος. Υπάρχουν σήμερα μητροπόλεις που έχουν περιουσία και προϋπολογισμό μεγαλύτερο από μια ολόκληρη επαρχία της χώρας. Χρήματα τα οποία ελέγχονται κατά το δοκούν από έναν αρχιερέα ή έναν ηγούμενο με μοναδικό προσόν ότι μπήκε σε ένα μοναστήρι και στα νιάτα μπορούσε να κουμαντάρει ένα κοπάδι τσούρες. Αυτή η περιουσία ανήκει στην Εκκλησία του Δήμου και όχι σε κάποιους αξιωματούχους του μοναχισμού.
