Το σκέφτεται πλέον η Chevron εάν θα παραμείνει στην κυπριακή ΑΟΖ

Ορατός είναι πλέον ο κίνδυνος να ναυαγήσουν οριστικά οι συζητήσεις της κυβέρνησης με την αμερικανική εταιρεία Chevron για το κοίτασμα «Αφροδίτη», αφού, σύμφωνα με πληροφόρηση του «Π», σε περίπτωση που η κυβέρνηση δεν διαφοροποιήσει τη θέση της και επιμένει μέσω του υπουργού Ενέργειας, Γιώργου Παπαναστασίου, στη θέση της για δημιουργία της πλωτής πλατφόρμας επεξεργασίας φυσικού αερίου FPU πάνω από το κοίτασμα «Αφροδίτη», τότε ο αμερικανικός κολοσσός είναι έτοιμος να αποχωρήσει από την κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ). Τα μηνύματα δεν είναι καθόλου αισιόδοξα αφού και χθες ο κ. Παπαναστασίου διά του βήματος του 11^ου Ενεργειακού Συμποσίου που διοργάνωσε η Financial Media Way (FMW) στο τέλος της ομιλίας του είπε πως στόχος της κυβέρνησης είναι να επιτύχει την ενεργειακή αυτονομία της Κύπρου, μέσω δημιουργίας υποδομών. «Αυτός είναι ο σκοπός μας, γι' αυτό επιμένουμε σε υποδομές», ανέφερε. Το τελευταίο μήνυμα του αρμόδιου υπουργού εκλήφθηκε από πολλούς παρευρισκόμενους ως μήνυμα προς την Chevron η οποία ως γνωστόν δεν συμφωνεί στη δημιουργία της πλωτής πλατφόρμας FPU.

Η αμερικανική εταιρεία στο αρχικό της πλάνο το 2019 είχε καταθέσει σχέδιο ανάπτυξης του κοιτάσματος «Αφροδίτη» με δημιουργία υποθαλάσσιου αγωγού διοχέτευσης φυσικού αερίου προς Αίγυπτο από το «Αφροδίτη» και δημιουργία πλωτής μονάδας επεξεργασίας FPU, όμως πριν λίγους μήνες αναθεώρησε το πλάνο του 2019 το οποίο δεν περιλαμβάνει την εγκατάσταση πλωτής μονάδας FPU. Η εταιρεία θεωρεί πως τα δεδομένα σήμερα στις διεθνείς αγορές ενέργειας είναι πολύ διαφορετικά από το 2019 και με τη δημιουργία υποδομών και εγκατάστασης της πλωτής πλατφόρμας FPU (το κόστος των οποίων ανέρχεται σε 1 δισ. δολάρια) η επένδυσή της δεν θα είναι βιώσιμη. «Από τη στιγμή που μια εταιρεία όπως η Chevron τονίζει πως με τη δημιουργία της πλωτής πλατφόρμας επεξεργασίας φυσικού αερίου FPU, το έργο δεν είναι βιώσιμο και δεν θα το κάνει τότε τι εναλλακτική έχει η Κύπρος», διερωτήθηκε στην εφημερίδα καλά ενημερωμένη πηγή. Αντίθετη άποψη έχει όμως η κυβέρνηση και ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου, ο οποίος τονίζει συνεχώς πως η πλωτή πλατφόρμα FPU πάνω από το κοίτασμα είναι απαραίτητη τόσο για οικονομικούς όσο και για ενεργειακούς λόγους για την Κύπρο. Ήδη βρισκόμαστε στο παρά ένα της εκπνοής της προθεσμίας που δόθηκε για ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων μεταξύ των δύο πλευρών και δεν θεωρείται καθόλου απομακρυσμένο το ενδεχόμενο σε λίγες μέρες, δηλαδή αμέσως μετά τις 5 Νοεμβρίου, να βρεθούμε προ δυσάρεστων εκπλήξεων.

Παράταση στην παράταση

Κυβερνητικές πηγές ανέφεραν στον «Π» πως ως κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, επιμένουμε η εταιρεία να σεβαστεί τις υποχρεώσεις που ανέλαβε. Σε ερώτημα της εφημερίδας εάν και η εταιρεία επιμείνει, που φαίνεται να επιμείνει, μέχρι τέλους στη θέση της για μη κατασκευή της πλατφόρμας FPU αλλά και τριών αντί πέντε γεωτρήσεων παραγωγής τι κάνουμε, οι ίδιες πηγές μας υπέδειξαν πως τότε, θα κοιτάξουμε για εναλλακτικές λύσεις. Πληροφορίες του «Π» αναφέρουν πάντως πως η Chevron σε μια προσπάθεια να αποτραπεί το διαφαινόμενο ναυάγιο στις συζητήσεις ζήτησε ακόμα λίγες μέρες παράταση, με την ελπίδα ότι η δική μας πλευρά θα συναινέσει τελικά στο αναθεωρημένο σχέδιο ανάπτυξής της.

Νομικές διαμάχες

Θα πρέπει να τονίσουμε πως εάν η Chevron αποφασίσει να αποχωρήσει από την κυπριακή ΑΟΖ, τα πράγματα δεν θα είναι τόσο απλά αφού θα κινηθεί νομικά εναντίον της Δημοκρατίας και το ζήτημα της αξιοποίησης του «Αφροδίτη» θα παγώσει για αρκετό καιρό. Θα εισέλθουμε δηλαδή σε νομικές διαμάχες και επιδιαιτησία. Το «Αφροδίτη» βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο ανάπτυξης συγκριτικά με τα άλλα κοιτάσματα που βρίσκονται στην κυπριακή ΑΟΖ. Χρειάστηκαν 13 χρόνια για να είμαστε κοντά σε συμφωνία με την Chevron και η πλήρης αξιοποίησή του αναμένεται περίπου το 2027.

Ερωτήματα

Εάν όμως με τη στάση μας οδηγήσουμε την Chevron στην έξοδο, εγείρεται και σοβαρό ζήτημα απώλειας της αξιοπιστίας μας ως Κυπριακή Δημοκρατία, έναντι ενός μεγάλου ενεργειακού κολοσσού, κάτι που θα βρίσκουμε συνεχώς μπροστά μας. Η αμερικανική κυβέρνηση στηρίζει πλήρως τις θέσεις της εταιρείας για πολλούς και διάφορους λόγους. Είμαστε έτοιμοι να σταθούμε απέναντι σε Chevron και State Department; Ασφαλώς, το κόστος δεν θα είναι για την αμερικανική πλευρά αλλά για την ίδια την Κύπρο η οποία όλη αυτή τη χρονική περίοδο τεντώνει το σχοινί, αναμένοντας ίσως το μοιραίο. Στο 11ο Ενεργειακό Συμπόσιο το θέμα έθιξε και ο ερευνητικός συνεργάτης του Atlantic Council με πολυετή εμπειρία σε θέματα ενέργειας, δρ Χαράλαμπος Έλληνας. Ο κ. Έλληνας ανέφερε πως η κυβέρνηση δικαιολογημένα ζητάει μεν κάποιες βελτιώσεις ωστόσο με τις διαπραγματεύσεις να πλησιάζουν προς το τέλος τους διερωτήθηκε τι εναλλακτικές θα έχουμε εάν δεν αρπάξουμε το αναθεωρημένο πλάνο ανάπτυξης της Chevron; «Εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία ενδέχεται να οδηγηθούμε σε μεγάλες καθυστερήσεις, η Chevron έχει την πολυτέλεια να περιμένει. Εμείς; Τι γίνεται σε ενδεχόμενη ρήξη με την Chevron; Η Eni θα προτείνει επίσης λύση προς Αίγυπτο για το κοίτασμα «Κρόνος», θα απορρίψουμε και αυτή τη λύση;», κατέληξε.

Κατώτερες των προσδοκιών

Μιλώντας με πηγές του τομέα της ενέργειας μας ανέφεραν ότι η Κύπρος επένδυσε πολύ στη λογική να δοθούν τα τεμάχια στην κυπριακή ΑΟΖ σε ενεργειακούς κολοσσούς μεγάλων κρατών ωστόσο τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα δεν ήταν τα αναμενόμενα. Ο κυριότερος λόγος είναι γιατί δεν έχουν ανευρεθεί μεγάλες ποσότητες αερίου και γι' αυτό η κυπριακή ΑΟΖ δεν είναι προτεραιότητα για τις εταιρείες αυτές. Αντιθέτως, στην περίπτωση των μεγάλων κοιτασμάτων «Ζορ» και του «Λεβιάθαν» στην αιγυπτιακή και ισραηλινή ΑΟΖ αντιστοίχως οι εταιρείες οι οποίες εμπλέκονται σε αυτά όπως η Eni, Chevron και άλλες, επιτάχυναν τις διαδικασίες ανάπτυξης των κοιτασμάτων γιατί υπήρχαν αρκετά μεγάλες ποσότητες αερίου.

Για τις εταιρείες Eni, Chevron, ExxonMobil τα κοιτάσματα που έχουν ανευρεθεί στην κυπριακή ΑΟΖ είναι μηδαμινές ποσότητες αερίου. Την ίδια ώρα η Αίγυπτος λόγω της παρουσίας δύο τερματικών υγροποίησης στο Ιτκού και την Νταμιέτα έχει προβάδισμα σε ό,τι αφορά τις υποδομές. Ταυτόχρονα, η συγκεκριμένη χώρα διψάει για εγχώρια ενεργειακή κατανάλωση. Άρα ο συνδυασμός των ενεργειακών υποδομών προς την Αίγυπτο, οι οποίες είναι σε θέση να εξυπηρετήσουν και εξαγωγές αερίου προς άλλες κατευθύνσεις, σε συνάρτηση με τη δραστηριοποίηση μεγάλων ενεργειακών εταιρειών ωθεί εταιρείες όπως την αμερικανική Chevron στο να προωθούν λύσεις πέραν αυτών που προτείνει η Κυπριακή Δημοκρατία για δημιουργία πλωτής πλατφόρμας επεξεργασίας φυσικού αερίου FPU.