Ποδοσφαιρικά σωματεία-εταιρείες πρώτης κατηγορίας που προσφέρουν χρυσά συμβόλαια σε ποδοσφαιριστές τους, οφείλουν στο κράτος δεκάδες εκατομμύρια ευρώ σε φορολογίες και εισφορές στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων που πλησιάζουν συνολικά τα €40 εκατ. Παρόλο που τα εν λόγω ποδοσφαιρικά σωματεία και εταιρείες περιλαμβάνονται στον κατάλογο των μεγαλοοφειλετών του κράτους, ουδέποτε κινήθηκαν οι προβλεπόμενες από την κείμενη νομοθεσία διαδικασίες για να εισπραχθούν τα οφειλόμενα προς το κράτος. Αντίθετα, παρατηρείται μια αδικαιολόγητη και εγκληματική ανοχή σε βάρος των δημόσιων ταμείων. Και το πιο προκλητικό; Αυτά τα ποδοσφαιρικά σωματεία τυγχάνουν προστασίας από το ίδιο το κράτος. Όταν στο πρόσφατο παρελθόν βουλευτές της Επιτροπής Ελέγχου επιχείρησαν να ανοίξουν το μέγα ζήτημα των οφειλών ποδοσφαιρικών σωματείων, το Υπουργείο Οικονομικών απέστειλε στη Βουλή και μάλιστα, με μεγάλη καθυστέρηση λογοκριμένα τα στοιχεία, μπλοκάροντας έτσι τον κοινοβουλευτικό έλεγχο. Το υπουργείο αρνήθηκε να αποστείλει ονομαστικό κατάλογο των ποδοσφαιρικών σωματείων-εταιρειών που χρωστούν στο κράτος επικαλούμενο τα προσωπικά δεδομένα. Υπήρξε αντίδραση από βουλευτές, η οποία, όμως στη συνέχεια κόπασε και το θέμα έκλεισε ως διά μαγείας.
Δέον να σημειωθεί, ότι περί τα τέλη Δεκεμβρίου του 2017, δηλαδή, στην κορύφωση της προεκλογικής εκστρατείας των προεδρικών εκλογών, η κυβέρνηση Αναστασιάδη αποφάσισε τη διαγραφή οφειλών (μέχρι τις 7/2/2007) ποδοσφαιρικών σωματείων και εταιρειών τόσο προς το Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων όσο και προς το Τμήμα Φορολογίας συνολικού ποσού €19,5 εκατ. Ποσό το οποίο εγκρίθηκε από τη Βουλή.
Συνεπώς, η νέα ρύθμιση που αποφασίστηκε προ ημερών από το Υπουργικό Συμβούλιο αφορά τη διευθέτηση των οφειλών μετά τον Ιούλιο του 2007. Το Υπουργικό Συμβούλιο του Νίκου Αναστασιάδη προχώρησε στη διαγραφή οφειλών με την προϋπόθεση ότι, τα ποδοσφαιρικά σωματεία και εταιρείες θα ανταποκρίνονται, εφεξής, στις φορολογικές και άλλες τους υποχρεώσεις έναντι του κράτους. Φευ! Τον περασμένο Αύγουστο, το Υπουργείο Οικονομικών προέβη σε αυστηρές συστάσεις προς τα ποδοσφαιρικά σωματεία-εταιρείες που εξακολουθούν να μην ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους και όπως μας ενημέρωσε προ ημέρων με ανακοίνωση Τύπου το υπουργείο, προειδοποίησε τα σωματεία με αποκλεισμό από ευρωπαϊκούς αγώνες, καθώς και με τη λήψη δικαστικών μέτρων. Οψόμεθα. Πάντως, μέχρι σήμερα η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη ακολουθεί την πεπατημένη. Ό,τι έκαναν, δηλαδή, οι προηγούμενες κυβερνήσεις τα τελευταία 25 χρόνια: Επιδεικνύει υπομονή και ανοχή, αλλά αυτό δεν μπορεί να κρατήσει για πάντα.
Τα διαδοχικά σχέδια αποπληρωμής
1. Το ζήτημα των οφειλών των ποδοσφαιρικών σωματείων-εταιρειών πάει 25 χρόνια πίσω, όταν το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε στις 30/12/1998 την παραχώρηση κατά χάρη χορηγίας προς τα ποδοσφαιρικά σωματεία για κάλυψη των συσσωρευμένων οφειλών τους προς το Τμήμα Φορολογίας (ΦΠΑ και φόρος εισοδήματος) και το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων υπό την προϋπόθεση ότι θα ανταποκρίνονται έγκαιρα στις μελλοντικές φορολογικές τους υποχρεώσεις. Ωστόσο, τα πλείστα σωματεία αθέτησαν τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν και δεν ανταποκρίθηκαν στις υποχρεώσεις τους.
2. Το Υπουργικό Συμβούλιο με νέα απόφαση του στις 29/8/2007 ενέκρινε «Σχέδιο Αποπληρωμής Οφειλών Ποδοσφαιρικών Σωματείων προς το Κράτος», το οποίο ετοιμάστηκε από το Υπουργείο Οικονομικών με σκοπό την αποπληρωμή των οφειλών των σωματείων στη βάση του συμψηφισμού με τις εκάστοτε κρατικές χορηγίες και τη δημιουργία των απαραίτητων προϋποθέσεων μόνιμης και συνεχούς ανταπόκρισης των σωματείων στις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Οι υποχρεώσεις προς την Υπηρεσία ΦΠΑ για την περίοδο 1/1/1999 - 21/12/2004 υπολογίστηκαν σε €3,79 εκατ., ενώ οι οφειλές για τα έτη 2005, 2006 και 2007 θα υπολογίζονταν αργότερα με τη συνεργασία των σωματείων.
Βασική προϋπόθεση του εν λόγω σχεδίου για την παραχώρηση της κρατικής χορηγίας ήταν η πλήρης και άμεση ανταπόκριση των σωματείων στις τρέχουσες υποχρεώσεις τους. Δηλαδή, η έγκαιρη υποβολή των αναγκαίων εντύπων και η καταβολή των οφειλών στα χρονικά πλαίσια που καθορίζουν οι σχετικές νομοθεσίες. Προς αυτή την κατεύθυνση, τον Ιούλιο του 2008, το Υπουργείο Οικονομικών παραχώρησε για σκοπούς ΦΠΑ χορηγία ύψους €1.044.354 η οποία κατανεμήθηκε έναντι των οφειλών 12 ποδοσφαιρικών σωματείων παρά το ότι τα περισσότερα από αυτά δεν ανταποκρίθηκαν πλήρως στις υποχρεώσεις τους. Με βάση στοιχεία της Υπηρεσίας ΦΠΑ, οι οφειλές των σωματείων στις 10/4/2010 ανέρχονταν σε €7,81 εκατ. ως εξής:
* €2,58 εκατ. για την περίοδο 1/7/1992 μέχρι 31/12/1998.
* €4,37 εκατ. για την περίοδο 1/1/1999 μέχρι 31/5/2007
* €860.000 για την περίοδο 1/6/2007 μέχρι 10/4/2010. Επίσης, κατά την ίδια περίοδο, οφείλονταν από εταιρείες ποδοσφαιρικών σωματείων €560.000 και από άλλα μη ποδοσφαιρικά αθλητικά σωματεία ποσό ύψους €1,08 εκατ.
3. Το Υπουργικό Συμβούλιο με απόφαση του στις 4/6/2014 ενέκρινε «Σχέδιο Αποπληρωμής Οφειλών των Ποδοσφαιρικών Σωματείων προς το Κράτος» λόγω και της κατάστασης που δημιουργήθηκε μετά τις 15/3/2013 (κούρεμα καταθέσεων), η οποία έφερε νέα οικονομικά δεδομένα και περιοριστικά μέτρα στις τραπεζικές συναλλαγές, καθιστώντας έτσι δύσκολη την υλοποίηση των προηγούμενων σχεδίων. Το σχέδιο αυτό προοριζόταν μόνο για τα ποδοσφαιρικά σωματεία Α΄ κατηγορίας και προέβλεπε τα εξής: οι οφειλές που αφορούν την περίοδο από 1/7/1992 - 31/12/1998 παγοποιούνται, οι οφειλές από 1/1/1999 μέχρι 31/6/2007 θα καλυφθούν με κρατικές χορηγίες, ενώ για τις οφειλές από 1/7/2007 μέχρι 31/12/2013 θα δοθεί η δυνατότητα εξόφλησης με 60 μηνιαίες δόσεις με την προϋπόθεση ότι τα σωματεία θα καταβάλλουν τις τρέχουσες οφειλές τους στο κράτος για ΦΠΑ, για φόρο εισοδήματος και κοινωνικές ασφαλίσεις από 1/1/2014 και εντεύθεν.
Τα πλείστα ποδοσφαιρικά σωματεία δεν ανταποκρίθηκαν στις υποχρεώσεις τους για σειρά ετών ακόμη και με την έγκριση των διαφόρων σχεδίων αποπληρωμής των οφειλών τους από το Υπουργικό Συμβούλιο κατά την περίοδο 1998-2014. Σύμφωνα με στοιχεία του Τμήματος Φορολογίας, οι οφειλές των ποδοσφαιρικών σωματείων στις 10/1/2017 όσον αφορά άμεση φορολογία και στις 10/12/2016 όσον αφορά έμμεση φορολογία ανέρχονταν συνολικά στο ποσό των €34,15 εκατ., από το οποίο ποσό ύψους €16,84 εκατ. αφορά άμεση φορολογία και ποσό ύψους €17,31 εκατ. έμμεση φορολογία.
Με την ψήφιση του περί Συμπληρωματικού Προϋπολογισμού Νόμου από τη Βουλή που δημοσιεύτηκε στις 12/12/2017, παραχωρήθηκαν, μεταξύ άλλων, πρόσθετες πιστώσεις (κονδύλι του Υπουργείου Οικονομικών - έκτακτες χορηγίες) για κάλυψη της αποπληρωμής των οφειλών των ποδοσφαιρικών σωματείων/εταιρειών προς το τμήμα Φορολογίας ύψους €18 εκατ. και προς το Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων ύψους €1,5 εκατ. για την περίοδο από 1/1/1999 μέχρι 30/6/2007.
4. Το Υπουργικό Συμβούλιο με απόφασή του, ημερομηνίας 7/3/2018, ενέκρινε νέο σχέδιο αποπληρωμής οφειλών των ποδοσφαιρικών σωματείων προς το κράτος για διευθέτηση των οφειλών των ποδοσφαιρικών σωματείων-εταιρειών προς το Τμήμα Φορολογίας που αφορούσαν την περίοδο 1/7/2007 μέχρι 31/12/2017. Το εν λόγω σχέδιο απευθυνόταν στα ποδοσφαιρικά σωματεία/εταιρείες όλων των κατηγοριών. Το συνολικό οφειλόμενο ποσό (φόρος, επιβαρύνσεις και τόκοι) για την περίοδο 1/7/2007 μέχρι 31/12/2017 (τόκος μέχρι 10/2/2018) όσον αφορά άμεση και έμμεση φορολογία ανέρχετο σε €36 εκατ., από το οποίο ποσό ύψους €22,67 εκατ. αφορούσε άμεση φορολογία και ποσό ύψους €13,23 εκατ. έμμεση φορολογία.
Με βάση το νέο σχέδιο δινόταν η δυνατότητα εξόφλησης των οφειλών σε 180 μηνιαίες δόσεις (15 χρόνια) μέχρι την πλήρη εξόφληση με την προϋπόθεση ότι τα σωματεία/εταιρείες θα προβούν σε διευθέτηση των οφειλών που προέκυψαν ή που θα προκύψουν μετά τις 31/12/2017 προς το Τμήμα Φορολογίας εντός του χρονικού πλαισίου που προβλέπουν οι σχετικές νομοθεσίες.
5. Με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου στις 18/5/2023 τροποποιήθηκε το σχέδιο αποπληρωμής φορολογικών οφειλών των ποδοσφαιρικών σωματείων-εταιρειών. Βάσει των όρων του νέου σχεδίου, τα ποδοσφαιρικά σωματεία-εταιρείες υποχρεούνται να καταβάλλουν την καθορισμένη μηνιαία δόση του σχεδίου από 31/7/2023, να καταβάλλουν τις τρέχουσες οφειλές που προκύπτουν μετά την 1/4/2023 και να υποβάλλουν όλες τις προβλεπόμενες φορολογικές δηλώσεις. Το Υπουργικό Συμβούλιο του Νίκου Χριστοδουλίδη ανάθεσε στον Έφορο Φορολογίας την ευθύνη παρακολούθησης της εφαρμογής των όρων του σχεδίου και προς τον σκοπό αυτό, του ζήτησε να συνεργάζεται με την Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου και να παρέχει σχετική καθοδήγηση προς τα ποδοσφαιρικά σωματεία-εταιρείες.
Δέον να σημειωθεί, ότι τον περασμένο Ιούλιο εστάλη από τον Έφορο Φορολογίας επιστολή προς όλα τα σωματεία-εταιρείες με την οποία τους ενημέρωνε ότι, θα πρέπει να συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τους όπως καταγράφονται στο σχέδιο για τη σταδιακή αποπληρωμή των οφειλών τους προς το κράτος. Υποδεικνύοντάς τους, παράλληλα, ότι «θα παρακολουθεί την αυστηρή εφαρμογή των όρων του νέου σχεδίου». Έναν μήνα μετά, εστάλη δεύτερη αυστηρή επιστολή από τον Έφορο Φορολογίας σε όσα ποδοσφαιρικά σωματεία και εταιρείες της πρώτης κατηγορίας εμφάνιζαν εκκρεμότητες, καλώντας τα σε «άμεση συμμόρφωση». Προειδοποιώντας πως σε περίπτωση μη συμμόρφωσης θα τεθούν εκτός σχεδίου, θα ακυρωθεί η ρύθμιση και η απομείωση των τόκων και επιβαρύνσεων που έχουν παραχωρηθεί προκαταρτικά και θα εφαρμόζονται πλέον όλα τα προβλεπόμενα από τη φορολογική νομοθεσία εισπρακτικά και δικαστικά μέτρα. Στην επιστολή του ο Έφορος Φορολογίας κατέστησε σαφές πως δεν θα εκδίδει στα ποδοσφαιρικά σωματεία-εταιρείες που δεν ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους προς τον κράτος την απαιτούμενη βεβαίωση συμμόρφωσης, την οποία ζητά η ΚΟΠ κάθε έξι μήνες. Γεγονός που μεταφράζεται σε αποκλεισμό τους από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις και αφαίρεση βαθμών από το κυπριακό πρωτάθλημα.
Λογοκριμένα στοιχεία στη Βουλή
Όταν στο πρόσφατο παρελθόν, μετά από εισήγηση του βουλευτή Γιώργου Περδίκη, η Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής ζήτησε από το Υπουργείο Οικονομικών να της διαβιβαστεί ονομαστικός κατάλογος με τις οφειλές των ποδοσφαιρικών σωματείων της Α΄ κατηγορίας προς το κράτος, τα στοιχεία στάλθηκαν με μεγάλη καθυστέρηση και λογοκριμένα. Χωρίς ονόματα, παρά μόνο οι οφειλές. Αφαιρέθηκαν τα ονόματα των ποδοσφαιρικών σωματείων και των εταιρειών για να μην εκτεθούν στην κοινή γνώμη, τη στιγμή που κάποια τουλάχιστον εξ αυτών, δαπανούν εκατομμύρια ευρώ, τα τελευταία χρόνια, σε μεταγραφές. Το υπουργείο πρόταξε το επιχείρημα ότι πρόκειται για προσωπικά δεδομένα φορολογούμενων νομικών προσώπων.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τα στοιχεία που στάλθηκαν στη Βουλή, από την 1/7/2007 όπου το κράτος αποφάσισε να χαρίσει τα χρέη σε 24 ποδοσφαιρικά σωματεία με την προϋπόθεση να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους, μόνο τα 10 από αυτά κατέβαλλαν τις εισφορές τους προς τις Κοινωνικές Ασφαλίσεις. Άλλα πέντε, κατέβαλλαν μερικώς τις εισφορές του, ενώ τα υπόλοιπα δεν τήρησαν τη συμφωνία.
Από την περίοδο 1/7/1992 μέχρι 28/2/2010 οι συνολικές οφειλές των ποδοσφαιρικών σωματείων στην Υπηρεσία ΦΠΑ ανήλθαν με τους τόκους στα €8,5 εκατ. Για την περίοδο 1/6/2007 έως 28/2/2010 είχαν συμμορφωθεί πλήρως 11 σωματεία ενώ 13 εξακολουθούσαν να παρουσιάζουν εκκρεμότητες.
Για το έτος 2009 υπέβαλαν δήλωση φόρου εισοδήματος 20 από τα 24 σωματεία. Για το 2008 τα 11 από τα 24, για το 2007 τα εννέα από τα 24, το 2006 τα 10 από τα 24 και το 2005 τα έξι από τα 24 σωματεία. Για το έτος 2009 δεν πλήρωσαν φόρο εισοδήματος τα 11 από τα 24 σωματεία, το 2008 τα 10 από τα 24, το 2007 τα πέντε από τα 24, το 2006 και τα 24 δεν πλήρωσαν φόρο εισοδήματος και το 2005 δεν πλήρωσαν τα 23 από τα 24 ποδοσφαιρικά σωματεία. Όσον αφορά τα συμβόλαια των ποδοσφαιριστών, 20 από τα 24 ποδοσφαιρικά σωματεία δεν κατέθεσαν στο Τμήμα Φορολογίας για το έτος 2009 τα συμβόλαια των ποδοσφαιριστών τους με στόχο την επιβολή φορολογίας. Για το έτος 2008 δεν τα κατέθεσαν τα 13 από τα 24 σωματεία, για το 2007 τα οκτώ από τα 24, το 2006 τα 10 από τα 24 και το 2005 τα οκτώ από τα 24 ποδοσφαιρικά σωματεία.
Ο Χαρίλαος Σταυράκης και τα διπλά συμβόλαια ποδοσφαιριστών
Το Τμήμα Φορολογίας πραγματοποιεί κατά διαστήματα ελέγχους προκειμένου να εντοπιστούν τυχόν περιπτώσεις ποδοσφαιρικών σωματείων αλλά και ποδοσφαιριστών που φοροδιαφεύγουν με τα λεγόμενα διπλά συμβόλαια.
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών Χαρίλαος Σταυράκης μιλώντας ενώπιον της Βουλής αναφέρθηκε σε ενδείξεις που υπάρχουν ότι συμβόλαια ποδοσφαιριστών που κατατίθενται επίσημα από σωματεία μέσω της ΚΟΠ στις κρατικές υπηρεσίες δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Δηλαδή, δηλώνονται σαφώς λιγότερα ποσά ως αμοιβή σε ποδοσφαιριστές απ’ ό,τι πραγματικά βάζουν στην τσέπη. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες αναφορές και καταγγελίες, τα μεγαλύτερα ποσά δίνονται κάτω από το τραπέζι, είναι αδήλωτα και ως εκ τούτου, μετρά απώλειες εσόδων το κράτος. Ο κ. Σταυράκης αφού κατέστησε σαφές πως η φοροδιαφυγή και η φοροαποφυγή όπως και η υποβολή ψευδών στοιχείων στο Τμήμα Φορολογίας είναι σοβαρά ποινικά αδικήματα, αναφέρθηκε στις πρακτικές δυσκολίες που υπάρχουν για εντοπισμό ποδοσφαιριστών και ποδοσφαιρικών σωματείων που φοροδιαφεύγουν. Ειδικά για τους ποδοσφαιριστές, ο κ. Σταυράκης ανέφερε ότι στην πλειονότητά τους είναι ξένοι. Όπως εξήγησε, αυτοί έρχονται και φεύγουν και είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατο για τις αρμόδιες υπηρεσίες να διαπιστώσουν αύξηση της περιουσίας τους μέσα σε ένα ή και δύο χρόνια για να τους περάσει το Τμήμα Φορολογίας από το αποκαλούμενο «Πόθεν έσχες». Για τα ποδοσφαιρικά σωματεία, διερωτήθηκε ο κ. Σταυράκης τι θα πάρει το κράτος ακόμη και εάν αποδειχθεί φοροδιαφυγή από τη στιγμή που τα περισσότερα δεν διαθέτουν καν ακίνητη ή και κινητή περιουσία.
Εύνοια και ασυλία
Η μεταχείριση που τυγχάνουν διαχρονικά ποδοσφαιρικά σωματεία-εταιρείες πρώτης κατηγορίας είναι προκλητικά ευνοϊκή και κατάφωρα άνιση και άδικη έναντι όλων των υπόλοιπων φορολογούμενων προσώπων, νομικών και φυσικών, σ’ αυτό τον τόπο. Και αυτό για τους ακόλουθους λόγους:
* Τα σωματεία και οι κατ’ νόμον υπεύθυνοί τους απολαμβάνουν ασυλίας για σοβαρής φύσεως ποινικά αδικήματα που προβλέπουν ποινές φυλάκισης και αφορούν την παράλειψη καταβολής εισφορών στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, παράλειψη πληρωμής του ΦΠΑ και του φόρου εισοδήματος.
* Τους χάρισαν οφειλές εκατομμυρίων ευρώ από τις τσέπες των φορολογούμενων πολιτών με αντάλλαγμα να πράττουν το αυτονόητο. Να πληρώνουν τους φόρους και τις εισφορές τους! Όμως, ακόμη και έτσι, κάποια σωματεία-εταιρείες δεν συμμορφώνονται.
* Παρά το γεγονός ότι ποδοσφαιρικά σωματεία-εταιρείες δεν εφάρμοσαν ποτέ τα συμφωνηθέντα τα τελευταία 25 χρόνια, το Υπουργείο Οικονομικών και η ΚΟΠ δεν ενεργοποίησαν μέχρι και σήμερα τα «πέναλτι» που προβλέπονταν στα διάφορα σχέδια αποπληρωμής των οφειλών και αφορούσαν, μεταξύ άλλων: Έξοδο των σωματείων από τις πρόνοιες του σχεδίου καθιστώντας όλες τις οφειλές τους άμεσα καταβλητέες, αποστέρηση από οποιαδήποτε κρατική χορηγία, απαγόρευση πραγματοποίησης μεταγραφών, αποκλεισμός από τα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα και αφαίρεση από 4 μέχρι 6 βαθμούς από τον πίνακα βαθμολογίας του επόμενου πρωταθλήματος.
