Η σοβαρότερη για το φετινό καλοκαίρι πυρκαγιά, η οποία ξέσπασε στην Άλασσα στην επαρχία Λεμεσού στις αρχές Αυγούστου, είχε ως συνέπεια την καταγραφή ζημιών στο εσωτερικό σπιτιού στην κοινότητα της Απαισιάς, όπως και την καταστροφή κτηνοτροφικού υποστατικού νότια της κοινότητας, στα σύνορα με το χωριό Παραμύθα.
Αν και δεν καταγράφηκαν σοβαρές ζημιές σε κατοικίες, οι αρχές κατά την διάρκεια της κρίσης, είχαν προβεί στην εκκένωση αριθμού σπιτιών για προληπτικούς λόγους, με τουλάχιστον 25 ενήλικες και 15 παιδιά να επηρεάζονται. Μερικές ημέρες αργότερα, μετά το πέρας αυτής της κρίσης, η Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας (ΥΕΨ) του Υπουργείου Παιδείας τέθηκε στη διάθεση των πολιτών οι οποίοι επηρεάστηκαν για την παροχή συμβουλευτικής υποστήριξης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία τα οποία παραθέτει στον «Π» η προϊστάμενη της υπηρεσίας, δρ Ερνεστίνα Σισμάνη-Παπακώστα, δεν είναι η πρώτη φορά που η ΥΕΨ ανταποκρίνεται με αυτό τον τρόπο σε κρίση.
Ανάγκη για υποστήριξη
Μετά το πέρας των καταστροφικών πυρκαγιών στην ορεινή Λεμεσό, η Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας ήρθε σε επαφή με κάτοικους και κοινοτάρχες των επηρεαζομένων κοινοτήτων, οι οποίοι επεσήμαναν την ανάγκη για συμβουλευτική υποστήριξη, κυρίως των γονέων. Συγκεκριμένα, οι ενήλικες ζητούσαν την άποψη των ειδικών σχετικά με το πώς θα καθησυχάζονταν πρώτα οι ίδιοι και στη συνέχεια πώς θα μετέδιδαν την ψυχραιμία στα παιδιά τους σε σχέση με τη δύσκολη κατάσταση την οποία κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν.
Ειδικότερα, τις συμβουλές των ειδικών ζήτησαν γονείς οι οποίοι αναγκάστηκαν, μαζί με τα παιδιά τους, να εκκενώσουν το σπίτι τους υπό την απειλή της φωτιάς και να περάσουν τουλάχιστον ένα βράδυ μακριά από αυτό, άτομα των οποίων τις οικίες η πυρκαγιά πλησίασε αρκετά ώστε να επηρεάσει τις αυλές και τον εξωτερικό χώρο τους. Ωστόσο, ευτύχημα αποτελεί το γεγονός ότι ο αριθμός των πολιτών που αποτάθηκαν στην ΥΕΨ δεν ήταν μεγάλος, ενώ πολύ σύντομα επήλθε ξανά η ομαλότητα.
Από την «Ήλιος»
Η Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας, ωστόσο, δεν έχει διαχειριστεί μόνο την κρίση η οποία προκλήθηκε από τις πρόσφατες πυρκαγιές στην ορεινή Λεμεσό, αλλά βρίσκεται συχνά αντιμέτωπη με θέματα διαχείρισης κρίσεων στον χώρο του σχολείου και γενικότερα στην κοινότητα.
Οι κρίσεις αφορούν γεγονότα που επηρεάζουν ή έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν την ομαλή λειτουργία της κοινότητας και δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν με τους συνήθεις μηχανισμούς. Αναφέρονται σε σοβαρά τραυματικά γεγονότα (αναμενόμενα ή αναπάντεχα) που θέτουν σε κίνδυνο τη σωματική ή την ψυχική υγεία των ατόμων μπορεί να έχουν διάφορες μορφές: Μπορεί να είναι αποτέλεσμα φυσικών καταστροφών, δυστυχημάτων, ασθενειών, τρομοκρατικών κτυπημάτων κ.λπ.
Ενδεικτικά παραδείγματα σοβαρών κρίσεων τα οποία η υπηρεσία κλήθηκε να διαχειριστεί τα τελευταία χρόνια αφορούν το αεροπορικό δυστύχημα της «Ήλιος», την έκρηξη στο Μαρί, την οικονομική κρίση στην κοινότητα, την πανδημία της νόσου Covid-19, τις πρόσφατες φυσικές καταστροφές από πυρκαγιές, απώλειες και πένθος, σοβαρή οικογενειακή βία με απώλειες, θάνατο μέλους της σχολικής κοινότητας, δηλαδή ξαφνικό θάνατο, ασθένεια, αυτοχειρία, αυτοκινητικά δυστυχήματα και βίαιο θάνατο, δυστυχήματα που συμπεριλαμβάνουν μέλη της σχολικής κοινότητας και συμβαίνουν στον χώρο του σχολείου ή και εκτός σχολείου, βία υψηλού βαθμού επικινδυνότητας στον χώρο του σχολείου, δηλαδή, επίθεση ή απειλή επίθεσης με πρόθεση την πρόκληση θανάτου ή βαριάς σωματικής ή/και ψυχολογικής βλάβης τόσο προς τον εαυτό όσο και προς τους άλλους), σοβαρές καταστροφές στο σχολικό κτίριο, όπως φωτιά, σεισμοί και πλημμύρες.
Ενδεικτικές αντιδράσεις
Οι αντιδράσεις των ατόμων στην κρίση είναι «φυσιολογικές» και εκφράζονται μέσα σε μια κατάσταση η οποία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως «φυσιολογική» τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή.
Τα πλείστα άτομα κατά τη διάρκεια μιας κρίσης παρουσιάζουν οξεία αγχωτική αντίδραση. Χαρακτηρίζεται από έντονο φόβο, πανικό, γενικευμένο άγχος και ευαισθησία. Σύμφωνα με ερευνητικά δεδομένα, 30% των ατόμων αναπτύσσουν αγχώδη διαταραχή (έντονο άγχος και ευερεθιστικότητα) και 10% των ατόμων αναπτύσσουν μετατραυματικό σύνδρομο (εμφανίζεται έξι μήνες με έναν, χρόνο μετά την κρίση) μια διαταραχή με σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία που μπορεί να γίνει χρόνια πάθηση αν δεν τύχει θεραπευτικής αγωγής.
