Ο Ιούλης του 1974 μας στοιχειώνει ακόμα

Σαραντά εννέα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ημέρα που συντελέστηκε το προδοτικό πραξικόπημα στην Κύπρο για κατάλυση της Δημοκρατίας και της νόμιμης κυβέρνησης. Ήταν 15^η Ιουλίου του 1974, όταν η ελληνική χούντα, σε πλήρη συνεργασία με δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς, της ΕΟΚΑ Β και της ΕΛΔΥΚ, αποφάσισε να καταλύσει την κυβέρνηση Μακαρίου με τη βία των όπλων.

Το πραξικόπημα διενεργήθηκε στις 8.20 το πρωί της Δευτέρας, της 15^ης Ιουλίου του 1974. Ο Μακάριος, που είχε περάσει το Σαββατοκύριακο στο Τρόοδος, είχε επιστρέψει στη Λευκωσία και βρισκόταν στο Προεδρικό Μέγαρο.

Στρατιωτικές δυνάμεις καθώς και μοίρες καταδρομών επετέθησαν με πυκνά πυρά κατά του Προεδρικού Μεγάρου, του μεγάρου της Αρχιεπισκοπής, του στρατοπέδου του Εφεδρικού Σώματος κι άλλων στόχων, όπως το ΡΙΚ και το κεντρικό κτήριο των Τηλεπικοινωνιών. Ενώ η Αρχιεπισκοπή πρόβαλε σθεναρή αντίσταση, μερικοί άλλοι στόχοι κατελήφθησαν από τους πραξικοπηματίες ευκολότερα. Το Προεδρικό Μέγαρο, σφυροκοπούμενο από βαρέα όπλα, άρχισε να φλέγεται. Ο Μακάριος κατόρθωσε όμως να διαφύγει από έξοδο στην πίσω πλευρά του κτηρίου κι απ’ εκεί με αυτοκίνητο ανέβηκε στα βουνά του Τροόδους. Ο Μακάριος κατέλυσε στο μοναστήρι του Κύκκου καθώς οι συγκρούσεις στην πρωτεύουσα επεκτείνονταν, ενώ συγκρούσεις διεξάγονταν και στις άλλες πόλεις.

Στην Πάφο, οι δημοκρατικοί λειτούργησαν ραδιοφωνικό σταθμό με επικεφαλής τον Νίκο Νικολαΐδη, που καλούσε συνεχώς τον λαό σε αντίσταση. Στη συνέχεια ο Μακάριος, μαζί με τους συνοδούς - φρουρούς του, μετέβη στην Πάφο απ’ όπου και μίλησε προς τον κυπριακό λαό, καλώντας τον σε αντίσταση.

Την επόμενη μέρα, Τρίτη 16 Ιουλίου, οι πραξικοπηματίες είχαν επικρατήσει, αν και υπήρχαν ακόμη εστίες αντίστασης και η Πάφος ολόκληρη δεν είχε αλωθεί. Όταν όμως έγινε γνωστό ότι δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς βάδιζαν προς την Πάφο, κι όταν η πόλη άρχισε να κανονιοβολείται από ακταιωρό της Εθνικής Φρουράς, απεφασίσθη ότι ο Μακάριος έπρεπε να σωθεί φεύγοντας από την Κύπρο.

Το εγκληματικό πραξικόπημα, ως γνωστόν, πρόσφερε την ευκαιρία στην άλλη εγγυήτρια δύναμη (με βάση τις Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου), την Τουρκία, η οποία καραδοκούσε για αρκετό καιρό ώστε να εισβάλει στην Κύπρο αρχικά στις 20 Ιουλίου του 1974 και στη συνέχεια στις 14 Αυγούστου του ίδιου έτους καταλαμβάνοντας το 37% των εδαφών της πατρίδας μας.