Κλείνει ο κύκλος αποζημιώσεων σε γεωργούς για την πυρκαγιά του Αρακαπά

Σχεδόν δύο χρόνια μετά την καταστροφική πυρκαγιά που ξέσπασε στις 03 Ιουλίου 2021, στις κοινότητες Αρακαπά, Επταγώνιας, Ακαπνού, Διερώνας, Οδού, Οράς, Μελίνης, Συκόπετρας, Άγιοι Βαβατσινιάς και Βαβατσινιά, ολοκληρώνονται από το Υπουργείο Γεωργίας όλες οι διαδικασίες που αντιστοιχούσαν στην αποζημίωση για απώλεια εισοδήματος και στις δυο δράσεις αποκατάστασης φυτικού κεφαλαίου. Η διαδικασία ολοκληρώνεται στις 31 Αυγούστου 2023 και το κράτος έβγαλε από τα ταμεία του ένα ποσό που ξεπερνά τα 5,5 εκατ. ευρώ με σκοπό την ενίσχυση των γεωργών που προχώρησαν σε δράσεις επαναδραστηριοποίησης. Αυτό που προκύπτει ωστόσο μέσα από τα στοιχεία τα οποία κατατέθηκαν στη Βουλή από το Υπουργείο Γεωργίας είναι πως μεγάλο ποσοστό των πληγέντων γεωργών, είτε πρόκειται για επαγγελματίες είτε για ερασιτέχνες, επέλεξαν να μην πάρουν τις αποζημιώσεις γιατί αποφάσισαν να μην επαναδραστηριοποιηθούν. Η απογραφή των ζημιών έδειξε καμένη γη έκτασης 55 τετραγωνικών χιλιομέτρων, τέσσερις θανάτους ανθρώπων, ολική καταστροφή περιουσιών και μεγάλο αριθμό θανάτων σε ζώα.

Ούτε οι μισοί

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Γεωργίας, από τη φονική πυρκαγιά επηρεάστηκαν συνολικά 618 γεωργοί επαγγελματίες και μη επαγγελματίες, δικαιούχοι και μη. Από αυτούς, 92 επαγγελματίες γεωργοί έλαβαν την εφάπαξ αποζημίωση. Αναφορικά με το έκτακτο σχέδιο κρατικών ενισχύσεων που ενέκρινε η κυβέρνηση σε μεταγενέστερο στάδιο, έλαβαν προκαταβολή 30% της αξίας απολεσθείσας παραγωγής, μόνο για το έτος που σημειώθηκε η πυρκαγιά, 80 επαγγελματίες και 306 μη επαγγελματίες γεωργοί. Η απόφαση του Υπουργικού προέβλεπε οικονομική ενίσχυση, σε όλες τις επιλέξιμες δαπάνες σε ποσοστό μέχρι το 80% της αξίας για κάθε μια από τις κατηγορίες. Κατά την πρώτη φάση των αιτήσεων για υλοποίηση δράσεων αποκατάστασης, κατατέθηκαν συνολικά 51 αιτήσεις από επαγγελματίες γεωργούς και ολοκλήρωσαν τη διαδικασία μόλις οι 24. Για την ίδια φάση του σχεδίου κατατέθηκαν 227 αιτήσεις από μη επαγγελματίες γεωργούς και ολοκλήρωσαν μόνο οι 64. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε ισχύ η φάση β' των αποζημιώσεων που επί της ουσίας αφορά παράταση που δόθηκε από το κράτος. Για τους 88 επαγγελματίες και μη επαγγελματίες γεωργούς που υλοποίησαν τις δράσεις αποκατάστασης των μονάδων τους, το κράτος δαπάνησε μέχρι σήμερα 858 χιλιάδες ευρώ. Πρόσθετα όμως εκκρεμούν άλλες 190 αιτήσεις από δικαιούχους, με το Υπουργείο Γεωργίας να αναμένει πως πολλοί από τους δικαιούχους δεν θα προχωρήσουν στην αποκατάσταση των γεωργικών τους μονάδων. Να σημειωθεί πως από τους 80 επαγγελματίες γεωργούς που έκαναν αρχικά αίτηση για επαναδραστηριοποίηση, μόνο οι 51 ολοκλήρωσαν τη διαδικασία αποκατάστασης και έλαβαν τις αποζημιώσεις μόνο οι 24 και άλλοι 27 εκκρεμούν. Από τους 306 μη επαγγελματίες γεωργούς ενδιαφέρθηκαν να επαναδραστηριοποιηθούν οι 227 αλλά ολοκλήρωσαν τη διαδικασία μόνο οι 64 και εκκρεμούν για υλοποίηση 163 αιτήσεις. Πέραν των προαναφερθέντων, το κράτος έχει προχωρήσει στην καταβολή οικονομικής στήριξης ύψους €100.000 στην Οργάνωση Παραγωγών, Φρούτων και Φθαρτών Περιοχής Οδούς «Βασιλική Γη» (Δημόσια) Λτδ. Η εν λόγω οργάνωση διαθέτει σημαντικό αριθμό μελών, κυρίως νέων γεωργών, οι οποίοι δραστηριοποιούνται σε κοινότητες που έχουν πληγεί σε πολύ μεγάλο βαθμό από την πυρκαγιά.

Από τον ΚΟΑΠ

Σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας, ο Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών (ΚΟΑΠ) εφάρμοσε το Μέτρο 5.2 το οποίο αφορά αποκατάσταση γεωργικού δυναμικού. Σε αυτό περιλήφθηκαν ζημιές οι οποίες δεν καλύφτηκαν μέσω του Έκτακτου Σχεδίου Κρατικών Ενισχύσεων, όπως για παράδειγμα κεντρικοί αγωγοί άρδευσης, βελτιωμένα συστήματα άρδευσης, μηχανήματα, γεωργικά εργαλεία, εγκατάσταση φυτειών, κυψέλες, μελισσοσμήνος, γεωργικές αποθήκες κ.ά. Το Μέτρο 5.2 προκηρύχθηκε στη βάση του Κανονισμού 1305/2013, άρθρο 18: «Αποκατάσταση του γεωργικού παραγωγικού δυναμικού που επλήγη από φυσικές καταστροφές και καταστροφικά συμβάντα, και ανάληψη κατάλληλων προληπτικών δράσεων» του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020, και απευθυνόταν σε γεωργούς, κατόχους ή διαχειριστές γεωργοκτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, που είχαν πληγεί από την πυρκαγιά και προέβλεπε οικονομική ενίσχυση σε ποσοστό 100% επί των συνολικών επιλέξιμων δαπανών. Στην προκειμένη περίπτωση και δεδομένου ότι ο Κανονισμός 1305/2013 καταργήθηκε δεν είναι δυνατή η επαναπροκύρηξη του Μέτρου 5.2, με τις ίδιες πρόνοιες που προβλέπονταν στον εν λόγω Κανονισμό. Νοείται ότι, στα πλαίσια του «Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2023-2027» του νέου Κανονισμού 2021/2115 θα υπάρχει η δυνατότητα στους επηρεαζόμενους πληγέντες γεωργούς να συμμετέχουν σε μελλοντικές προκηρύξεις επενδυτικών Μέτρων, στη βάση κριτηρίων και προνοιών που προβλέπονται από τον νέο Κανονισμό.

Και σε μελισσοκόμους

Το Υπουργικό Συμβούλιο, με απόφασή του ημερομηνίας 30/03/2022, ενέκρινε την καταβολή έκτακτης κρατικής βοήθειας, για στήριξη των μελισσοκόμων στη βάση του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1408/2013 ενισχύσεις Ήσσονος Σημασίας («de minimis») στον γεωργικό τομέα. Στόχος του σχεδίου ήταν η παροχή οικονομικής ενίσχυσης στους μελισσοκόμους για το επιπρόσθετο κόστος που χρειάστηκαν για να ξεχειμωνιάσουν τα μελίσσια τους εξαιτίας των ιδιαζουσών συνθηκών που επικράτησαν κατά το έτος 2021 (10/2020- 9/2021). Εξαιτίας των συνθηκών, επηρεάστηκε η διαθεσιμότητα της γύρης στις μέλισσες η οποία είναι πολύ σημαντική για την ευρωστία της κυψέλης και κατ' επέκταση και για την παραγωγή μελιού. Με βάση το πιο πάνω σχέδιο, το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος κατέβαλε ποσό ύψους 353.207,00 ευρώ σε 520 μελισσοκόμους.