Το 2023 μπήκε με ανοιχτά πολύ σοβαρά θέματα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως είναι το Ουκρανικό και η ενεργειακή κρίση, το Μεταναστευτικό, ο πληθωρισμός, το QatarGate. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στον «Π», η επικεφαλής του Γραφείου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο Μυρτώ Ζαμπάρτα αναφέρεται στα πιο πάνω ζητήματα, αλλά και στο Κυπριακό, στα ευρωτουρκικά, καθώς και στους στόχους του νέου χρόνου. «Αναμένουμε ακόμα ένα έτος προκλήσεων καθώς οι επιπτώσεις της ρωσικής εισβολής θα συνεχίσουν να αντανακλούν στην πραγματική οικονομία. Κανείς δεν λέει πως θα είναι ένα εύκολο έτος. Αλλά η πρόσφατη ιστορία μας διδάσκει ότι την πραγματικά αποτελεσματική απάντηση μπορούμε να τη δώσουμε μόνο από κοινού. Η απάντηση δεν μπορεί να είναι παρά Ευρωπαϊκή. Υποδεχόμαστε το 2023 έχοντας γίνει σοφότεροι, προχωρώντας ενωμένοι και ανυποχώρητοι με γνώμονα τις καταστατικές μας αρχές και αξίες», σημείωσε η κ. Ζαμπάρτα ερωτηθείσα σχετικά. Πρόσθεσε δε πως «τα κράτη μέλη και η συνολική λειτουργία της ΕΕ θα ηγηθούν και τη νέα χρονιά με μια σειρά πολιτικών που εκτείνονται από την οικονομία και την πράσινη μετάβαση, μέχρι την προάσπιση της δημοκρατίας και την ψηφιοποίηση, αποτελώντας για ακόμα μία φορά ένα φωτεινό παράδειγμα για το πώς οι θεσμοί οφείλουν να λειτουργούν προς όφελος των πολιτών».
Ολιστικές προτάσεις
Ποιους προσανατολισμούς/στόχους της ΕΕ άλλαξε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία; Μετά την εν λόγω εισβολή, ποια σημαντικά θέματα θα πρέπει να ξαναδούμε ως Ενωμένη Ευρώπη;
Η παράνομη και αδικαιολόγητη ρωσική εισβολή, αλλά και η εργαλειοποίηση της ενέργειας από το αυταρχικό καθεστώς του Κρεμλίνου υπενθύμισαν στα κράτη μέλη ότι πρέπει να επιταχύνουν την επίτευξη των στόχων για ενεργειακή και στρατηγική αυτονομία. Οι «27» αποφάσισαν να επιταχύνουν την ενεργειακή, αμυντική και βιομηχανική θωράκιση της Ένωσης, ώστε να μην βρεθούν ξανά στο μέλλον σε παρόμοια θέση. Η Επιτροπή παρουσίασε εγκαίρως προτάσεις για την άμεση αντιμετώπιση των νέων συνθηκών, όμως μέσα στο 2023 έρχονται πιο ολιστικές προτάσεις, όπως για παράδειγμα η συνολική μεταρρύθμιση της αγοράς ενέργειας που έχουμε προεξαγγείλει. Ο πόλεμος αποτέλεσε και μια έντονη υπενθύμιση ότι η ΕΕ πρέπει να ενισχύσει τις αμυντικές της ικανότητες. Για να υπερασπιστούμε την Ευρώπη χρειαζόμαστε δυνάμεις και δυνατότητες, σημαντικές πρόσθετες αμυντικές επενδύσεις, συντονισμένη προσέγγιση και τεχνολογικό πλεονέκτημα. Τα κράτη μέλη έχουν ανακοινώσει επιπλέον 200 δισεκατομμύρια ευρώ σε αμυντικές δαπάνες τα επόμενα χρόνια, πρέπει να επενδύσουμε μαζί και να αναπτύξουμε κοινή εκπαίδευση και μέσα.
Διαφορετικές καταστάσεις
Είδαμε την ΕΕ να δρα αποφασιστικά σε σχέση με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και να λαμβάνει μέτρα. Γιατί δεν βλέπουμε ανάλογη αντίδραση προς την Τουρκία που απειλεί Κύπρο και Ελλάδα - και έχει υπό κατοχή ευρωπαϊκό έδαφος;
Δεν πρόκειται για συγκρίσιμες καταστάσεις σε κανένα επίπεδο. Αυτή τη στιγμή στο έδαφος της Ουκρανίας έχουμε εν εξελίξει εισβολή με εκατόμβες αμάχων, εγκλήματα πολέμου, καταστροφή υποδομών. Όποιες αποφάσεις έλαβε η Ένωση τις έλαβαν τα 27 κράτη μέλη με ομοφωνία, περιλαμβανομένης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Δεν συμφωνώ ότι η Ένωση δεν έδρασε κατ’ αναλογία σε σχέση με τις τουρκικές απειλές. Δεν πρέπει να ξεχνάμε τις κυρώσεις για τις παράνομες απόπειρες γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ που αποφάσισαν οι ηγέτες στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε το πάγωμα των προενταξιακών κεφαλαίων για την υποχώρηση του κράτους δικαίου, τα ομόφωνα συμπεράσματα στήριξης προς τη Δημοκρατία για ΑΟΖ, Βαρώσι και κάθε τουρκική πρόκληση. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προειδοποίησε ξεκάθαρα και έλαβε αναλογικά μέτρα. Βεβαίως, τα θέματα εξωτερικής πολιτικής, σύμφωνα με τη Συνθήκη, απαιτούν ομοφωνία και κρίνονται μόνο από τα κράτη μέλη στο Συμβούλιο και κανέναν άλλο. Δεν πρέπει να λέμε ότι η Ένωση στηρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία. Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι η Ένωση και συνδιαμορφώνει τις αποφάσεις. Σε τελική ανάλυση, από τις αντιδράσεις της τεκμαίρεται ότι έτσι το προσλαμβάνει και η Τουρκία. Σας ξαναλέω όμως: σκεφτείτε πού θα ήταν η Κυπριακή Δημοκρατία εάν βρισκόταν εκτός ΕΕ. Ποιος άλλος άραγε τη στήριξε όσο οι εταίροι της; Ουδείς.
Κυπριακό και ΕΕ
Τι μπορούμε ως Κύπρος να αναμένουμε από την ΕΕ αναφορικά με την επίλυση του Κυπριακού;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι πάντα έτοιμη να συνδράμει με όποιον τρόπο της ζητήσουν τα Ηνωμένα Έθνη και τα εμπλεκόμενα μέρη, αλλά και στην επόμενη μέρα της λύσης με τη χρηματοδότηση της μετάβασης και σε όλη την πορεία πιστοποιώντας την εναρμόνιση με το κοινοτικό κεκτημένο. Ωστόσο, το Κυπριακό αποτελεί ζήτημα προς διαπραγμάτευση στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών. Όπως δήλωσε και ο ύπατος εκπρόσωπος, η επίλυση του Κυπριακού είναι κυρίως στο χέρι των ίδιων των Κυπρίων. Ώς τότε η Ένωση δεν πρόκειται ποτέ να δεχθεί ουδεμία παρέκκλιση από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας για διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα.
Σε ποια φάση είναι οι ευρωτουρκικές σχέσεις αυτή την περίοδο; Εκτιμάτε ότι θα αλλάξουν μέσα στο 2023;
Η βελτίωση των ευρωτουρκικών σχέσεων είναι στο χέρι της Τουρκίας. Η ΕΕ δεν θα αλλάξει για την Τουρκία. Η Τουρκία θα πρέπει να επιλέξει αν θέλει να αλλάξει και να εναρμονιστεί με το ευρωπαϊκό μοντέλο. Από εκεί και πέρα, δεν επιθυμώ να κάνω εικασίες. Η δική μας θέση είναι σαφής. Σ’ αυτό το πλαίσιο η επιθετική ρητορική θα πρέπει να είναι η πρώτη κακιά συνήθεια την οποία θα πρέπει να εγκαταλείψει.
Εργαζόμενοι και δεξιότητες
Η νέα γενιά της ΕΕ δυσκολεύεται να βρει δουλειά με ικανοποιητικούς όρους εργασίας και απολαβές, δυσκολεύεται σε ό,τι αφορά τη στέγη. Πώς σκέφτεται να «σώσει» τους νέους της η ΕΕ;
Η ισχύς της Ευρώπης βρίσκεται στα ταλέντα της, στα οποία περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, μηχανικοί, ερευνητές και επιχειρηματίες. Για να επιτύχουμε τους στόχους μας για την ψηφιακή δεκαετία και την Πράσινη Συμφωνία θα στηρίξουμε τις επιχειρήσεις μας, ιδίως τις ΜμΕ, στην πρόσληψη, την κατάρτιση και τη διατήρηση ταλέντων. Από την αυτοκινητοβιομηχανία, την αεροδιαστημική και την άμυνα έως τον τουρισμό δημιουργούμε στα διάφορα βιομηχανικά οικοσυστήματα εταιρικές σχέσεις για τις δεξιότητες. Πάνω από τα τρία τέταρτα των εταιρειών στην ΕΕ αναφέρουν ότι αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά την εξεύρεση εργαζομένων με τις απαραίτητες δεξιότητες, ενώ σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, μόνο 37% των ενηλίκων παρακολουθούν προγράμματα κατάρτισης σε τακτική βάση. Τα κράτη μέλη ενστερνίστηκαν τους κοινωνικούς στόχους της ΕΕ για το 2030, σύμφωνα με τους οποίους τουλάχιστον το 60% των ενηλίκων θα πρέπει να συμμετέχει σε κατάρτιση κάθε χρόνο, και παρουσίασαν ήδη την εθνική τους συμβολή για την επίτευξη του στόχου αυτού. Η θέση αυτή είναι πολύ σημαντική και για την επίτευξη του στόχου για ποσοστό απασχόλησης τουλάχιστον 78% έως το 2030. Η Ψηφιακή Πυξίδα 2030 θέτει ως στόχο της ΕΕ, έως το 2030, τουλάχιστον το 80% όλων των ενηλίκων να διαθέτουν το λιγότερο τις βασικές ψηφιακές δεξιότητες και να απασχολούνται 20 εκατομμύρια ειδικοί του τομέα των ΤΠΕ στην ΕΕ, ενώ παράλληλα θα πρέπει να ενθαρρύνονται περισσότερες γυναίκες να αναλαμβάνουν τέτοιες θέσεις εργασίας. Οι δεξιότητες είναι απαραίτητες αν πρόκειται να αξιοποιήσουμε την τεχνολογία όπως θέλουμε. Αποφασίσαμε τους στόχους, τώρα είναι η ώρα να αναλάβουμε δράση. Το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων (2023) θα μας βοηθήσει να εστιάσουμε τις προσπάθειές μας στη διευκόλυνση της μάθησης. Οι δεξιότητες συνεπάγονται θέσεις εργασίας - ποιοτικές θέσεις εργασίας. Κατά τη διάρκειά του θα έχουμε την ευκαιρία να συνδέσουμε την προσανατολισμένη στην αγορά εργασίας κατάρτιση με τις ελλείψεις στο εργατικό δυναμικό.
QatarGate και λομπίστες
Κληθείσα να πει «σε ποιον βαθμό αγγίζει και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το QatarGate», η Μυρτώ Ζαμπάρτα υπογράμμισε πως «δεν υπάρχει καμία απολύτως ένδειξη εμπλοκής στελεχών της Επιτροπής στην υπόθεση, η οποία σύμφωνα με τις βελγικές αρχές αφορά αποκλειστικά πρώην και νυν μέλη του Κοινοβουλίου». Η Επιτροπή, συνέχισε, είναι έτοιμη να συνδράμει τις βελγικές αρχές αν της ζητηθεί. «Αλλά η υπόθεση αγγίζει την εμπιστοσύνη των πολιτών στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και αυτό μας αφορά ιδιαίτερα. Έχουμε την υποχρέωση, ως θεσμοί, να αποδείξουμε στους πολίτες πως αξίζουμε την εμπιστοσύνη τους», συμπλήρωσε η επικεφαλής του Γραφείου της Κομισιόν στην Κύπρο.
Πώς διασφαλίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι οι λομπίστες δεν «εξαγοράζουν» Ευρωπαίους αξιωματούχους για να περνούν τις θέσεις τους; Ποιος είναι ο μηχανισμός ελέγχου της Κομισιόν γι’ αυτά τα θέματα και γενικά για τα ζητήματα διαφθοράς/διαφάνειας;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τηρεί πάντα τα υψηλότερα πρότυπα διαφάνειας και ηθικής. Έχουμε θεσπίσει το μητρώο διαφάνειας εδώ και 10 χρόνια και δεν επιτρέπεται στην Επιτροπή να έχουμε συναντήσεις με οργανισμούς που δεν αναγράφονται σε αυτό. Οι συναντήσεις όλων των μελών της Επιτροπής είναι δημόσια καταγεγραμμένες, έχουμε διαδικασία πρόσβασης σε έγγραφα, αλλά και αυστηρό κώδικα δεοντολογίας για όλους τους εργαζόμενους στην Επιτροπή. Υπό αυτήν την έννοια εμείς είμαστε πολύ πιο οχυρωμένοι από τα άλλα όργανα. Τώρα, όπως τόνισε η πρόεδρος Φον ντερ Λάιεν, οι εν λόγω καταγγελίες κατά μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι πολύ σοβαρές και ανησυχητικές. Θα χρειαστεί να εξετάσουμε το ζήτημα από πολλές οπτικές για να διασφαλίσουμε τα υψηλότερα πρότυπα ακεραιότητας και ανεξαρτησίας για όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Ως εκ τούτου, εμείς προτείνουμε: (α) Να προχωρήσουν οι συνομιλίες για τη δημιουργία ενός πραγματικά διοργανικού φορέα δεοντολογίας, (β) να προχωρήσουμε στην επανεξέταση των κανόνων διαφάνειας, (γ) να προχωρήσουμε με την υιοθέτηση των μέτρων κατά της διαφθοράς, όπως ανακοίνωσε η πρόεδρος στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης (SOTEU 2022 - πακέτο κατά της διαφθοράς), (δ) να προχωρήσουμε με τα μέτρα για την υπεράσπιση της δημοκρατίας της ΕΕ έναντι ξένων παρεμβάσεων, όπως ανακοινώθηκε και πάλι από την πρόεδρο στο SOTEU. Η Επιτροπή καλεί τα υπόλοιπα θεσμικά όργανα σε συνεργασία για να προωθήσουμε αυτά τα θέματα. Η απόφαση όμως προφανώς θα είναι δική τους.
ΕΕ είμαστε εμείς
Ποιο είναι το DNA της ΕΕ σήμερα;
Η αλληλεγγύη είναι η ψυχή μας. Τα 27 κράτη μέλη μας δίνουν την πολιτική εντολή μας. Περί τα 500 εκατομμύρια πολίτες ζουν ειρηνικά και δημοκρατικά στις καλύτερες δυνατές συνθήκες και απολαμβάνουν ελεύθερη κυκλοφορία, διακίνηση αγαθών, εγκατάσταση και παροχή υπηρεσιών στη μεγαλύτερη κοινή αγορά του πλανήτη. Μόνο μαζί μπορούμε περισσότερα, ειδικά στο σημερινό γεωπολιτικό στερέωμα. Και αν κάποιοι έχουν αμφιβολίες, καλό θα ήταν να σκεφτούν πού θα ήταν άραγε η Κυπριακή Δημοκρατία σήμερα χωρίς την ΕΕ. Δεν πρέπει εξίσου όμως να ξεχνάμε ότι η ΕΕ δεν είναι «κάποιοι άλλοι» στις Βρυξέλλες. Είμαστε όλοι εμείς, είναι τα ίδια τα κράτη μέλη. Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Βελτίωση ζωής
Η ευρωπαϊκή ενιαία αγορά -που κλείνει τα τριαντάχρονά της- τι προσέφερε στους Ευρωπαίους πολίτες;
Η ευρωπαϊκή ενιαία αγορά από το ’93 κατέστησε δυνατή την ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, υπηρεσιών, προσώπων και κεφαλαίων σε ολόκληρη την ΕΕ, διευκολύνοντας τη ζωή των πολιτών και ανοίγοντας νέες ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις. Χάρη στην ενιαία αγορά, η Ένωση κατόρθωσε να βελτιώσει τη ζωή όλων των Ευρωπαίων. Δυνατότητες που σήμερα θεωρούμε δεδομένες, παλαιότερα δεν ήταν. Δασμοί και ατέρμονες διαδικασίες εισαγωγής πιστοποίησης και εγκρίσεων αποτελούν εφιάλτη του παρελθόντος. Μέσα σε 30 χρόνια η ενιαία αγορά έχει οδηγήσει σε μια άνευ προηγουμένου ανάπτυξη, ανταγωνιστικότητα, στηρίζοντας ενεργά και δημιουργώντας θέσεις εργασίας και πλούτο για τους πολίτες. Ο ρόλος της ήταν καίριος, επίσης, στην επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης των νέων κρατών μελών που προσχώρησαν στην ΕΕ, όπως η Κύπρος. Ως έσχατο απτό παράδειγμα να μην ξεχνάμε τη συμβολή της ενιαίας αγοράς στην αντιμετώπιση της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης που προέκυψε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η διατήρηση και η ενίσχυση της ακεραιότητας της ενιαίας αγοράς θα παραμείνουν καθοριστικές για να μπορέσει η Ευρώπη να ανταποκριθεί στις νέες προκλήσεις με συντονισμένο τρόπο και να συνεχίσει να στηρίζει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών οικονομιών.
Σε χρόνο ρεκόρ;
Τα δύσκολα της περιόδου του νέου κορωνοϊού δείχνουν ότι ακόμα δυσκολεύεται η ΕΕ να λάβει γρήγορες και δύσκολες αποφάσεις. Γιατί;
Κάθε άλλο. Σε χρόνο ρεκόρ (μερικές εβδομάδες) η Ένωση έστησε από το μηδέν το NextGenerationEU για τη στήριξη της ανάκαμψης και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας. Σε διάστημα εβδομάδων, και μετά από πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η ΕΕ έστησε από το μηδέν συνολική «δύναμη πυρός» ύψους 2 τρισ. ευρώ. Μόλις τον Δεκέμβρη η Κύπρος έλαβε από αυτό το πακέτο 85 εκατομμύρια ευρώ για να χρηματοδοτήσει σημαντικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα προσδώσουν νέα δυναμική στο παραγωγικό μοντέλο και δημιουργούν υποδομές που θα την καταστήσουν ανθεκτικότερη σε μελλοντικές κρίσεις. Σε χρόνο μηδέν φρόντισε τη στήριξη της ανάπτυξης ασφαλών και αποτελεσματικών εμβολίων, αλλά και την προμήθεια και τη διανομή τους ταυτόχρονα και κατ’ αναλογία στα κράτη μέλη, σε συνέχεια των προτάσεων της Επιτροπής. Φαντάζεστε τι θα γινόταν αν είχε αφεθεί το κάθε κράτος στην τύχη του να προσπαθεί να εξασφαλίσει εμβόλια κάνοντας μονομερείς συμφωνίες με τις φαρμακευτικές; Πρέπει να πιστωθεί στην Επιτροπή ότι κατάφερε να συντονίσει 27 κράτη μέλη, σε ένα θέμα που δεν ήταν καν κοινοτική αρμοδιότητα και να δημιουργήσει δομές (HERA) που ήταν ανήκουστες μερικά χρόνια πριν. Σ’ αυτό οι ενέργειες της επιτρόπου Στέλλας Κυριακίδου ήταν καθοριστικές και έχουν αναγνωριστεί από όλες τις κυβερνήσεις. Στην αρχή πολλά ακούγονταν για το χ, ψ κράτος που τάχα είχε κινηθεί με πιο γρήγορους ρυθμούς. Σήμερα αποδεικνύεται ότι η στρατηγική μας ήταν σωστή, οι Ευρωπαίοι εμβολιάστηκαν εγκαίρως και με πολλές δόσεις. Την περασμένη βδομάδα πήραμε άμεσες συλλογικές αποφάσεις όσον αφορά αφίξεις από την Κίνα, για να αποτρέψουμε την αύξηση των κρουσμάτων. Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος δωρητής εμβολίων στον Τρίτο Κόσμο. Η οικονομία στηρίχθηκε και η υπόθεση αυτή θα διδάσκεται ως ιστορία επιτυχίας.
27 Δημοκρατίες
Στα του Ουκρανικού;
Παρομοίως και στο θέμα της ρωσικής εισβολής. Κυρώσεις και μέτρα υιοθετήθηκαν εγκαίρως. Η Επιτροπή έδρασε και εξασφάλισε εναλλακτικές πηγές ενέργειας για να αντικαταστήσει το ρωσικό αέριο. Ουδείς κρύωσε, ουδείς έμεινε χωρίς ρεύμα φέτος τον χειμώνα σε αντίθεση με τα όσα έλεγαν οι Κασσάνδρες της κινδυνολογίας. Έχουμε αποθέματα αερίου πέραν του 90% των αναγκών μας για φέτος και το ίδιο θα πετύχουμε και του χρόνου. Στο μεταξύ, πήραμε ριζικά μέτρα για την αλλαγή του ενεργειακού μας μοντέλου με έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές - και αυτό είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση του είδους μας, όχι απλώς για να ξεπεράσουμε μια πρόσκαιρη κρίση. Δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Αυτή θα είναι η κυρία πρόκληση για το 2023 και η Κύπρος, με την ηλιοφάνεια που έχει, είναι σε εξαιρετική θέση να αντιμετωπίσει αυτή την πρόκληση. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι στην ΕΕ δεν έχουμε ενός ανδρός αρχή. Έχουμε 27 Δημοκρατίες, με 27 δημοκρατικές εκλελεγμένες κυβερνήσεις, πολίτες, Συντάγματα και μια Συνθήκη η οποία προβλέπει πολύ συγκεκριμένες διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Ο συμβιβασμός 27 Δημοκρατιών, που εκπροσωπούν 500 εκατομμύρια περίπου πολίτες, είναι η ουσία της δημοκρατίας και της ειρηνικής συμβίωσης.
Μεταναστευτικό: Η Κύπρος πήρε εκατομμύρια
Ερωτηθείσα, αναφορικά με το Μεταναστευτικό, «τι θα γίνει με τη χώρα μας, αλλά και με άλλες περιοχές της Νότιας Ευρώπης, που έχουν τεράστιο πρόβλημα σε σχέση με τα κράτη της Βόρειας Ευρώπης», η Μυρτώ Ζαμπάρτα κατ' αρχάς θύμισε τα εξής: «Την περίοδο 2014-2020, η Κύπρος έχει λάβει πάνω από 117 εκατομμύρια ευρώ σε οικονομική στήριξη για τη μετανάστευση και τη διαχείριση των συνόρων στο πλαίσιο των εθνικών προγραμμάτων των Ταμείων Εσωτερικών Υποθέσεων, καθώς και έκτακτη βοήθεια (EMAS) για την αντιμετώπιση επειγουσών αναγκών στη διαχείριση των συνόρων, μετανάστευσης και ασύλου. Από αυτό το ποσό και προκειμένου να ενταθεί η υποστήριξη στο Κέντρο Πρώτης Υποδοχής του Πουρνάρα, τον Δεκέμβριο του 2020, η Επιτροπή διέθεσε στην Κύπρο 9,3 εκατομμύρια ευρώ στο πλαίσιο της Ειδικής Δράσης του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας - Σύνορα (ISF-B). Το ποσό αυτό στοχεύει στην κάλυψη των αναγκών του Κέντρου Πουρνάρα κυρίως σε προσωπικό, λειτουργικό κόστος, αναπτύξεις υποδομής, αναλώσιμα και εξοπλισμό του κέντρου. Στη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027, η Κύπρος θα λάβει σημαντικά αυξημένο αρχικό ποσό σε σύγκριση με την προηγούμενη προγραμματική περίοδο 2014-2020, συνολικά 133 εκατομμύρια ευρώ στο πλαίσιο των προγραμμάτων της για το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (ΤΑΜΕ), το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας (ISF) και το Μέσο Πολιτικής Διαχείρισης Συνόρων και Θεωρήσεων (BMVI). Επιπλέον, τον Αύγουστο του 2022 η Επιτροπή χορήγησε στην Κύπρο 67,7 εκατομμύρια ευρώ στο πλαίσιο της πρόσκλησης δράσης της Ένωσης για υποστήριξη στα συστήματα υποδοχής, ασύλου και επιστροφής κρατών μελών, που είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένα σε μεταναστευτικές πιέσεις στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ στο πλαίσιο του AMIF. Το ποσό αυτό θα χρηματοδοτήσει την κατασκευή κέντρου φιλοξενίας αιτούντων διεθνή προστασία και προαναχωρησιακού κέντρου κράτησης στις Λίμνες στη Λάρνακα».
Απαραίτητοι οι νόμιμοι
Γενικά για το Μεταναστευτικό, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο σημείωσε πως είναι ένα ζήτημα συνολικό που πρέπει να λύσουμε κεντρικά και ευρωπαϊκά. «Μπορούμε και πρέπει να δημιουργήσουμε μια ισχυρότερη ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική. Κάθε χρόνο, 2 έως 3 εκατομμύρια υπήκοοι από χώρες εκτός ΕΕ έρχονται νόμιμα στην ΕΕ, σε αντίθεση με 125.000 έως 200.000 παράτυπες αφίξεις. Η νόμιμη μετανάστευση είναι απαραίτητη. Ταυτόχρονα, η παράτυπη μετανάστευση εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο προτείναμε βασικούς πυλώνες για την αντιμετώπιση όλων των διαστάσεων της μετανάστευσης με ολοκληρωμένο τρόπο. Έχουμε κάνει καλή πρόοδο σε αυτό. Χαιρετίσαμε την πολιτική συμφωνία στις 7 Σεπτεμβρίου μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Τώρα έχουμε έναν κοινό οδικό χάρτη για το Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου και το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο», πρόσθεσε, επισημαίνοντας παράλληλα πως «πρόκειται για σαφή δέσμευση του Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου να ολοκληρώσουν τις διαπραγματεύσεις για νομοθετικές προτάσεις για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης πριν από το τέλος της τρέχουσας νομοθετικής περιόδου, τον Φεβρουάριο του 2024».
