Ο ΟΗΕ συμπληρώνει το παζλ των προθέσεων των δύο πλευρών ενόψει Γενεύης

Το πρώτο στοιχείο που προκύπτει από τη χθεσινή επίσκεψη της Τζέιν Χολ Λουτ στην Κύπρο είναι πως τίποτα δεν έχει κλειδώσει μέχρι στιγμής, καθώς ο κύκλος επαφών της ειδικής απεσταλμένης του γ.γ. του ΟΗΕ για το Κυπριακό δεν έχει ολοκληρωθεί. Το δεύτερο στοιχείο έχει να κάνει με το ότι δεν υπάρχει καμία διαφοροποίηση στις θέσεις που εκφράζουν οι δύο πλευρές, γεγονός που εντείνει την ανησυχία για πιθανό αδιέξοδο. Ωστόσο από τις επαφές έχει αρχίσει να ξεκαθαρίζει το διαδικαστικό κομμάτι της «5+1». Το τρίτο στοιχείο που εξάγεται ως συμπέρασμα είναι πως τα Ηνωμένα Έθνη δεν επιθυμούν η «5+1» να αποτελέσει το τέλος του δρόμου για το Κυπριακό και επιχειρούν εμμέσως να θέσουν τον προβληματισμό στις πλευρές για την επόμενη μέρα.

Φαίνεται να ξεκαθαρίζει προς την τ/κ πλευρά πως δεν υπάρχει ιδιαίτερο πρόσφορο έδαφος για όσα λέγονται περί δύο κρατών, ενώ παράλληλα η ε/κ πλευρά θα πρέπει να προσεγγίσει εποικοδομητικά το ζήτημα της πολιτικής ισότητας. Η κ. Λουτ εκτός απροόπτου, αφού ολοκληρώσει τον κύκλο επαφών της, θα κάνει άλλον έναν κύκλο έτσι ώστε να οριστικοποιηθούν όλες οι λεπτομέρειες πριν από την άτυπη συνάντηση στη Γενεύη. Σήμερα ταξιδεύει στην Αθήνα όπου αύριο θα έχει επαφές για το Κυπριακό, ενώ θα έχει επικοινωνία και με το Βρετανικό ΥΠΕΞ για το ζήτημα αυτό. Ακόμα ωστόσο βρίσκεται σε αναμονή για να κλειδώσει ημερομηνία κατά την οποία θα μεταβεί στην Άγκυρα για επαφές με τους Τούρκους αξιωματούχους, μια επίσκεψη που κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική.

Επί της διαδικασίας

Το φόρματ της διαδικασίας που θα ακολουθηθεί στη Γενεύη μοιάζει σε μεγάλο βαθμό με τη διαδικασία που ακολουθήθηκε στο Κραν Μοντανά το 2017. Την πρώτη μέρα θα υπάρξει συνάντηση υπό τύπον δείπνου-κοκτέιλ (δεν έχει κλειδώσει ακόμα ο αριθμός συμμετεχόντων από κάθε πλευρά-μέρος). Η δεύτερη μέρα όπως συνηθίζεται σε τέτοιου τύπου φόρματ, θα έχει σίγουρα συνάντηση στην παρουσία όλων των συμμετεχόντων στην «5+1» (ολομέλεια), ενώ παράλληλα θα υπάρχει ευελιξία να γίνονται διμερείς συναντήσεις από πλευράς Γκουτέρες, αν κριθεί αναγκαίο για να υπάρχει μια πιο σαφής εικόνα για τα όρια μέσα στα οποία κινούνται οι θέσεις σε συγκεκριμένα ζητήματα που θα προκύπτουν. Στο πλαίσιο αυτό η κάθε πλευρά θα έχει την ευκαιρία να αναπτύξει τις θέσεις και την επιχειρηματολογία της γύρω από τα ζητήματα που θα συζητηθούν. Δεν αποκλείεται αν όλα κυλήσουν ομαλά στο μεσοδιάστημα την τελευταία μέρα να υπάρξει και πάλι συνάντηση με όλες τις πλευρές-μέρη στην παρουσία Γκουτέρες για να γίνει η τελική σύνοψη της συνάντησης. Σε περίπτωση που δεν προκύψει θετικό αποτέλεσμα, το τοπίο φαντάζει για την ώρα ομιχλώδες, καθώς δεν έχει δρομολογηθεί συγκεκριμένη διαδικασία που θα ακολουθηθεί από πλευράς ΟΗΕ. Αξίζει να σημειωθεί πως παρά τις όποιες συζητήσεις γίνονται γύρω από το θέμα, η ΕΕ δεν έχει επίσημα προσκληθεί να συμμετάσχει στην άτυπη συνάντηση της Γενεύης, τουλάχιστον μέχρι αυτή τη χρονική στιγμή. Καταλυτικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει ο Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος μέσα από τις επαφές και τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί θα έχει μια κρυστάλλινη εικόνα των θέσεων και των ορίων της κάθε πλευράς και δεν αποκλείεται να κληθεί να λειτουργήσει συνδυαστικά όπως άλλωστε και στο Κραν Μοντανά.

Οι θέσεις των πλευρών

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επεσήμανε για μία ακόμα φορά πως θα συνεργαστεί για την επίτευξη μιας λειτουργικής, διαρκούς και βιώσιμης λύσης του Κυπριακού, στη βάση των αποφάσεων και των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, στην κοινή δήλωση της 25ης Νοεμβρίου 2019, στο Βερολίνο, στις κατά καιρούς Συμφωνίες Κορυφής, στην εργασία και τις συγκλίσεις που έχουν επιτευχθεί μέχρι σήμερα, καθώς και στις αρχές και τις αξίες της ΕΕ, ώστε η Κυπριακή Δημοκρατία να μετεξελιχθεί σε μια διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία. Ζήτησε επίσης για μία ακόμα φορά να κληθεί η ΕΕ να συμμετάσχει ως παρατηρητής στην «5+1». Από την πλευρά του ο Ερσίν Τατάρ μίλησε για μία ακόμα φορά για λύση δύο κρατών στη βάση κυριαρχικής ισότητας (με ισότιμο διεθνές καθεστώς) τα οποία θα συνεργάζονται μεταξύ τους σε μια λογική win-win. Ξεκαθάρισε δε πως μόνο σε τέτοιο ενδεχόμενο θα υπάρξει συμφωνία στην «5+1». Για μία ακόμα φορά επικαλέστηκε το «δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό και την κυριαρχία». Δεν παρέλειψε να αναφέρει μάλιστα πως τα Ηνωμένα Έθνη γνωρίζουν πολύ καλά πως δεν μπορούν να επιβάλουν οτιδήποτε όπως ούτε και η ΕΕ, ενώ έστειλε το μήνυμα πως «ποτέ δεν θα επιτρέψουμε τους Ε/Κ να μας ελέγχουν στον βορρά».

Συζητούν οι εγγυήτριες

Τηλεφωνική επικοινωνία είχαν χθες οι Αναστασιάδης και Μητσοτάκης στο πλαίσιο της οποίας συντόνισαν θέσεις και ενέργειες ενόψει των εξελίξεων στο Κυπριακό, στα ευρωτουρκικά, ενώ συζήτησαν και για τον Eastmed. Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας βεβαίωσε πως καμία πλευρά δεν ήγειρε θέμα ματαίωσης της κατασκευής του Eastmed, όπως αυτός έχει σχεδιαστεί, και διευκρίνισε ότι οι διμερείς συζητήσεις με την Αίγυπτο αφορούν το ενδεχόμενο κατασκευής συμπληρωματικού αγωγού για την προμήθεια στην Ελλάδα φυσικού αερίου από την Αίγυπτο. Άλλωστε χθες τον απόγευμα οι Δένδιας και Χριστοδουλίδης είχαν συνάντησης μετά την επίσκεψη του Έλληνα ΥΠΕΞ στο Κάιρο. Από την άλλη ο Ταγίπ Ερντογάν είχε χθες επικοινωνία με τον Βρετανό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον στον οποίο μετέφερε τη θέση πως στην Κύπρο θα πρέπει να εξευρεθεί μια λύση στη βάση δύο κρατών που να δημιουργεί συνθήκες win-win. Παράλληλα ο Ερντογάν διεμήνυσε πως η Άγκυρα διατηρεί εποικοδομητική στάση τόσο στην Ανατολική Μεσόγειο, στο Αιγαίο αλλά και στην Κύπρο. Από την πλευρά του ο Τζόνσον φέρεται να τάχθηκε υπέρ της λύσης διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας.