Μόνο ξεκάθαρο δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το τοπίο ενόψει της ψηφοφορίας της 18ης Δεκεμβρίου για τις αρχιεπισκοπικές εκλογές.
Μπορεί οι ενδιαφερόμενοι που υπέβαλαν επισήμως υποψηφιότητα να είναι 6 αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο αριθμός θα παραμείνει αμετάβλητος μέχρι το τέλος της διαδικασίας.
Να υπενθυμίσουμε ότι, ένας από τους διεκδικητές του αρχιεπισκοπικού θρόνου ήταν ο επίσκοπος Καρπασίας Χριστοφόρος, ο οποίος μάλιστα είχε ξεκινήσει πολύ νωρίς (ζώντος του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Β’) την προεκλογική του εκστρατεία και τελικώς την τελευταία ημέρα αποσύρθηκε, παρά το ότι είχε προβεί σε παρασκηνιακή διαβούλευση πριν από μήνες για να αποσυρθούν άλλοι και να τον στηρίξουν.
Μάλιστα ακόμα και μία ημέρα πριν από την επίσημη κατάθεση των υποψηφιοτήτων, ο Χριστοφόρος είχε οργανώσει συγκέντρωση υποστηρικτών του ενώ είχε διευθετήσει και εμφανίσεις του στα ΜΜΕ!
Ο μητροπολίτης Κυρηνείας Χρυσόστομος, με ανακοίνωση της Μητρόπολης απέρριψε τις πληροφορίες που τον έφεραν να αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να αποσυρθεί λόγω χαμηλής αποδοχής και περιορισμένων πιθανοτήτων εκλογής του στο «τριπρόσωπο».
Ωστόσο, πηγές της Ιεράς Συνόδου, αναφέρουν πως έχει μοιραστεί τις σκέψεις του και με άλλους αδελφούς του, επιδεικνύοντας ενδιαφέρον για την επόμενη ημέρα των αρχιεπισκοπικών εκλογών, αφού ενδεχομένως να τεθεί θέμα τροποποιήσεων του Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας.
Παιχνίδι πόκερ
Οι βασικοί διεκδικητές του αρχιεπισκοπικού θρόνου, εκτιμώντας τις μετρήσεις που γίνονται, θεωρούν ότι η υποψηφιότητα του μητροπολίτη Κυρηνείας, ελάχιστα θα μπορούσε να επηρεάσει το τελικό αποτέλεσμα. Εικάζεται ότι η πρόθεσή του να θέσει υποψηφιότητα ίσως να επηρεάστηκε από κάποιους που θα επιθυμούσαν κατακερματισμό ψήφων ώστε να ευνοηθεί κάποια από τις άλλες υποψηφιότητες.
Παράλληλα φαίνεται πως χάνει έδαφος η σκέψη για πριμοδότηση της υποψηφιότητα του μητροπολίτη Μόρφου από τον μητροπολίτη Λεμεσού, καθώς τα ποσοστά του Αθανάσιου δεν δημιουργούν ασφάλεια για ένα τέτοιο εγχείρημα.
Οι μετρήσεις δείχνουν επικράτηση των μητροπολιτών Λεμεσού, Πάφου και Ταμασού για εκλογή στο τριπρόσωπο, χωρίς όμως να θεωρείται τίποτα βέβαιο, αφού το τελευταίο διάστημα έχουν προκύψει σημαντικές διαφοροποιήσεις. Παρατηρείται μία κάμψη των ποσοστών που δημοσκοπικά εξασφάλιζε ο μητροπολίτης Λεμεσού ενώ το ίδιο συμβαίνει και με τον μητροπολίτη Ταμασού. Αντιθέτως, παρουσιάζουν αύξηση τα ποσοστά του μητροπολίτη Πάφου και ανοδική τάση αν και περιορισμένη τα ποσοστά του μητροπολίτη Κωνσταντίας - Αμμοχώστου.
Τα επιτελεία όλων των υποψηφίων, έχουν ενώπιόν τους όλα τα σενάρια που θα προκύψουν μετά τις 18 Δεκεμβρίου, ώστε να μετρηθούν και οι πιθανότητες εκλογής στην Ιερά Σύνοδο. Πέραν της θέσης που είχε πάρει ο καθένας στο θέμα της Ουκρανίας, ρόλο στην τελική απόφαση των συνοδικών, θα παίξουν και άλλοι παράγοντες όπως η ηλικία των επίδοξων Αρχιεπισκόπων.
Σε αυτή την περίπτωση οι μητροπολίτες Ταμασού και Κυρηνείας έχουν μειονέκτημα καθώς λόγω της μικρής σε σχέση με τους υπόλοιπους ηλικία τους, θεωρητικά θα παραμείνουν στον θρόνο για πολύ περισσότερα χρόνια, γεγονός που θα καταστεί απαγορευτικό για ικανοποίηση φιλοδοξιών άλλων.
Αντιθέτως, η άνω των 70 ηλικία των μητροπολιτών Πάφου και Αμμοχώστου - Κωνσταντίας, λειτουργεί υπέρ τους, καθώς όσο και αν ακούγεται μακάβριο, το προσδόκιμο ζωής θα δώσει τη δυνατότητα για νέα αρχιεπισκοπικές εκλογές σε συντομότερο χρονικό διάστημα.
Ρόλο θα παίξουν και οι δεσμεύσεις που θα αναληφθούν από τον καθένα σε σχέση με το τι προτίθεται να πράξει με τη δομή της Εκκλησίας και επίσης με τα οικονομικά της.
Η μία θέση μητροπολίτη
Με την εκλογή νέου Αρχιεπισκόπου αναμένεται να γίνουν ανακατατάξεις τόσο στην αρχιεπισκοπική περιφέρεια αλλά και ευρύτερα στην Εκκλησία. Πρώτο μέλημα μετά την ενθρόνισή του θα είναι η πλήρωση της μίας θέσης μητροπολίτη που θα παραμείνει κενή. Θεωρητικά θα μπορούσε να χηρέψει είτε η Μητρόπολη Λεμεσού, είτε η Πάφου, είτε η Ταμασού, είτε η Μόρφου, είτε η Κωνσταντίας - Αμμοχώστου, είτε η Κυρηνείας.
Κανένας εκ των ενεργεία μητροπολιτών δεν θα μπορούσε να διεκδικήσει τον κενό θρόνο άλλης Μητρόπολης, αφού δεν προβλέπεται το «μεταθετό» από τον Καταστατικό Χάρτη. Αυτό θα μπορούσε να γίνει μόνο αν πριν τις εκλογές για πλήρωση του θρόνου μιας Μητρόπολης, γινόντουσαν τροποποιήσεις. Το «μεταθετό», προβλέπεται υπό προϋποθέσεις στον Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδας και θα μπορούσε, σε περίπτωση που το αποφασίσει η Ιερά Σύνοδος, να μεταφερθεί η σχετική πρόνοια και στον Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας της Κύπρου.
Ωστόσο, με τα σημερινά δεδομένα την κενή θέση μητροπολίτη θα μπορούσε να τη διεκδικήσει ένας εκ των χωρεπισκόπων, συμμετέχοντας στην εκλογική διαδικασία.
Αν υπάρξουν παρασκηνιακές διαβουλεύσεις που θα αποδώσουν, ίσως να μην χρειαστούν και εκλογές, αν ο υποψήφιος είναι μόνο ένας.
Αυτό σημαίνει ότι θα προηγηθεί ένα πραγματικό παζάρι, ώστε να ικανοποιηθούν αιτήματα εν δυνάμει υποψηφίων.
Το Ουκρανικό
Το θέμα του Αυτοκεφάλου της Εκκλησίας της Ουκρανίας, αν και εκ των πραγμάτων έχει περιορίσει τις πιθανότητες αλλαγής της απόφασης της Ιεράς Συνόδου, της 20ής Νοεμβρίου του 2020, παραμένει ως αγκάθι στις σχέσεις μεταξύ των επισκόπων που εκπροσωπούν δύο τάσεις.
Μετά τη σαφή τοποθέτηση του μητροπολίτη Ταμασού υπέρ της θέσης του Οικουμενικού Πατριαρχείου, θολό παραμένει το τοπίο σε σχέση με τους μητροπολίτες Λεμεσού και Μόρφου.
Ο μητροπολίτης Αθανάσιος έχει αποφύγει επιμελώς να δηλώσει αν θα σεβαστεί την απόφαση της Ιεράς Συνόδου, ενώ έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να επιχειρηθεί αλλαγή της, κάτι που επιδιώκει διακαώς το Πατριαρχείο Μόσχας και απεύχεται το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Από την άλλη, ο μητροπολίτης Μόρφου, φαίνεται να εμμένει στη θέση του να θεωρεί αντικανονικό και σχισματικό τον μητροπολίτη Κίεβου και Πάσης Ουκρανίας Επιφάνιο, αναγνωρίζοντας μόνο τον μητροπολίτη Ονούφριο, ο οποίος μέχρι πριν λίγους μήνες, ανήκε στο Πατριαρχείο Μόσχας, αλλά μετά τις αγριότητες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, διέκοψε επαφές με τη Ρωσία.
Όπως έχει γράψει ο «Π» οι θέσεις των μητροπολιτών στο Ουκρανικό, εκ των πραγμάτων δημιουργούν την επίδειξη ενδιαφέροντος τόσο από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, όσο και από την Εκκλησία της Ελλάδας, ενώ την κατάσταση παρακολουθούν και οι κυβερνήσεις Ελλάδας και ΗΠΑ, που δεν θα ήθελαν έλεγχο της Εκκλησίας της Κύπρου από τη Μόσχα.
Περιορισμένο ενδιαφέρον
Εν τω μεταξύ παρά τις αρχικές εκτιμήσεις δεν φαίνεται να υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον από μη Κύπριους ορθόδοξους, για να λάβουν μέρος στις εκλογές. Βεβαίως, όσοι έχουν πολιτογραφηθεί έχουν δικαίωμα να ψηφίσουν χωρίς κανένα πρόβλημα. Όσοι βρίσκονται με άδεια παραμονής, θα πρέπει να παρουσιάσουν διάφορα δικαιολογητικά που θα επιτρέψουν την εγγραφή τους στον εκλογικό κατάλογο. Επειδή πρόκειται για μία όχι και τόσο εύκολη και χρονοβόρα διαδικασία, φαίνεται να επιλέγουν να μην ψηφίσουν.
Θα πρέπει να σημειωθεί πως στην Κύπρο διαμένουν μόνιμα δεκάδες χιλιάδες Ελλαδίτες, Ρώσοι, Ουκρανοί, Βούλγαροι και Ρουμάνοι, οι οποίοι είναι ορθόδοξοι χριστιανοί και θεωρητικά θα μπορούσαν να ψηφίσουν και να επηρεάσουν σημαντικά το αποτέλεσμα. Ωστόσο, οι περισσότεροι εξ αυτών είναι άγνωστο αν ξέρουν ότι διεξάγονται αρχιεπισκοπικές εκλογές και πολύ περισσότερο αν είχαν τη διάθεση να μπουν σε διαδικασία εξασφάλισης των απαραίτητων εγγράφων για να ενταχθούν στον εκλογικό κατάλογο.
Σε σχέση με τους Ελληνοκύπριους που μπορούν να ψηφίσουν χωρίς προϋποθέσεις επίσης το ενδιαφέρον είναι περιορισμένο καθώς δεν αναμένεται να προσέλθει στις κάλπες ποσοστό που θα ξεπερνά το 30% των εγγεγραμμένων.
Όπως αποκάλυψε στον «Π» η επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, Ειρήνη Λοϊζίδου-Νικολαΐδου, κάποιοι εκ των ψηφοφόρων έχουν ζητήσει από το Υπουργείο Εσωτερικών να αφαιρεθούν τα ονόματα και τα στοιχεία τους από τον εκλογικό κατάλογο που θα διαμορφώσει η Εκκλησία.
