Η ελληνική κυβέρνηση και η Εκκλησία της Ελλάδας, είναι η πρώτη φορά που επιδεικνύουν ενδιαφέρον και μάλιστα σε πολύ υψηλό επίπεδο, για τις εξελίξεις στην Εκκλησία της Κύπρου, με την εκλογή νέου Αρχιεπισκόπου. Εκ του μακρόθεν και διακριτικά, παρακολουθούν τις διαδικασίες μέσα από τις οποίες θα αναδειχθεί ο προκαθήμενος της κυπριακής εκκλησίας που θα διαδεχθεί τον Χρυσόστομο Β’.
Πηγές στην Αθήνα σημείωναν ότι υπήρξε έντονη προετοιμασία για το πώς θα επιδεικνυόταν αυτό το ενδιαφέρον κατά την κηδεία του τέως Αρχιεπισκόπου. Δεν ήταν καθόλου τυχαία η παρουσία της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου και του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερωνύμου, τους οποίους συνόδευε η υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκη Κεραμέως. Μάλιστα, ο επικήδειος λόγος της κ. Σακελλαροπούλου είχε σαφή στόχευση, καθώς έκανε λόγο για το αδιαίρετο του ελληνισμού αλλά και την αναγνώριση του αυτοκεφάλου της Εκκλησίας της Ουκρανίας.
Αυτή είναι η κατεύθυνση
Η παρουσία της κεφαλής του ελληνικού κράτους και της ελλαδικής εκκλησίας στην κηδεία ήταν μια κίνηση συμβολισμού και ουσίας. Αυτό αποτυπώθηκε και στον επικήδειο λόγο της Προέδρου Σακελλαροπούλου, η οποία μεταξύ άλλων τόνισε πως «η Εκκλησία της Κύπρου, εκτός από τη μεγάλη σημασία της για την επιβίωση και την ανάπτυξη του κυπριακού ελληνισμού, υπήρξε πάντοτε συνοδοιπόρος της μητέρας όλων των ορθοδόξων Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, καθώς και των Πατριαρχείων Αντιοχείας, Ιεροσολύμων και Αλεξανδρείας». Δείχνοντας την κατεύθυνση προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο, σημείωσε δύο γεγονότα στα οποία η Εκκλησία της Κύπρου υπήρξε ταυτισμένη με το Φανάρι. Όπως είπε η κ. Σακελλαροπούλου, «συμμετείχε, εξάλλου, στο μεγαλύτερο εκκλησιαστικό γεγονός του 21ου αιώνα, στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδόξου Εκκλησίας που έγινε στην Κρήτη, και αναγνώρισε το αυτοκέφαλο της Εκκλησίας της Ουκρανίας». Και για να μην αφήσει καμία αμφιβολία για όσους αλληθωρίζουν προς τη Μόσχα, ξεκαθάρισε πως «αυτή είναι η παράδοση, η θέση και η αποστολική ταυτότητα της Εκκλησίας της Κύπρου, τις οποίες διαφύλαξε ως κόρην οφθαλμού και καλλιέργησε, χάρη στην ακάματη προσφορά, τη γενναιότητα, το θάρρος και το ισχυρό θρησκευτικό και εθνικό του αισθητήριο, ο αοίδιμος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κυρός Χρυσόστομος Β'. Τη μοναδική αυτή ταυτότητα καλούνται τώρα να υπηρετήσουν, συναισθανόμενοι το ιστορικό βάρος που θα κληθούν να άρουν, οι επιγενόμενοι. Είμαι βέβαιη ότι, ακολουθώντας τη στέρεη παρακαταθήκη του εκλιπόντος, θα σταθούν στο ύψος του αρχαίου αυτού Αρχιεπισκοπικού Θρόνου του μείζονος Ελληνισμού».
Ανησυχία για ντόμινο
Όπως ανέφερε στον «Π» έγκυρη πηγή που γνωρίζει καλά τα εκκλησιαστικά πράγματα, η Εκκλησία της Κύπρου είναι ένα από τα θεμέλια της ελληνικής παρουσίας στον ορθόδοξο κόσμο. Είναι η πρώτη τη τάξει ορθόδοξη εκκλησία και το ουσιαστικό στήριγμα του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής. Σε περίπτωση που η Εκκλησία της Κύπρου περάσει στη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας με την εκλογή φιλορώσου Αρχιεπισκόπου, τότε διευκολύνεται και ο έλεγχος της Μόσχας στην Αφρική, όπου ήδη έχει αρχίσει να βάζει πόδι με τη δημιουργία Εξαρχείας και την αποστολή ιερωμένων. Κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε ακόμα πιο μεγάλους κινδύνους και για το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, το οποίο τα τελευταία χρόνια λόγω της οικονομικής εξάρτησης από τη Ρωσία λειτουργεί ως αντηχείο του Πατριαρχείου Μόσχας. Δεν είναι τυχαίο που ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος Γ’ δεν επισκέφθηκε πριν τον θάνατό του τον Χρυσόστομο Β’, αλλά και δεν παρέστη στην κηδεία. Το ίδιο έπραξαν και το Πατριαρχείο Μόσχας αλλά και «δορυφορικές» εκκλησίες της Ρωσίας, με πρώτο το Πατριαρχείο Σερβίας.
Αν ληφθεί υπόψη ότι και το Πατριαρχείο Αντιοχείας που ιστορικά ελεγχόταν από Έλληνες, έχει περάσει με τη βοήθεια της Μόσχας σε αραβικά χέρια και ελέγχεται, λόγω της ρωσικής στρατιωτικής παρουσίας στη Συρία, από το δίδυμο Πούτιν – Κύριλλου, η συρρίκνωση της ελληνικής παρουσίας στον ορθόδοξο κόσμο είναι ανησυχητική.
Καμπανάκι στην Αθήνα
Τυχόν εκλογή φιλορώσου Αρχιεπισκόπου στην Κύπρο, έλεγαν οι πηγές του «Π», θα προκαλέσει τριγμούς και στην Εκκλησία της Ελλάδας, καθώς η Ρωσία έχει «επενδύσει» σημαντικά σε κάποιες Μητροπόλεις, οι οποίες πλέον θα έχουν στήριγμα στη Λευκωσία. Σε αυτόν τον περίπλοκο εκκλησιαστικό χάρτη, μπαίνει και η παράμετρος δύο τουλάχιστον Μονών του Αγίου Όρους, που επίσης εδώ και χρόνια χρηματοδοτούνται από τη Μόσχα.
Οι ίδιες πηγές ανέφεραν πως είναι διαφορετικό να επικαλούνται κάποιοι επίσκοποι στην Ελλάδα έναν μητροπολίτη της Κύπρου και άλλο να επικαλούνται προς επίρρωση των θέσεών τους την κεφαλή της κυπριακής εκκλησίας.
Δεν ήθελαν Βαρθολομαίο
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος προκάλεσε αναστάτωση σε κάποια μέλη της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Κύπρου, με την απόφασή του να έρθει στην Κύπρο και να προστεί της εξοδίου ακολουθίας στην κηδεία του Χρυσόστομου Β'. Κάποιοι Κύπριοι επίσκοποι εξέφρασαν δυσφορία επικαλούμενοι ως δικαιολογία την αμφισβήτηση του αυτοκεφάλου και της ανεξαρτησίας της Εκκλησίας της Κύπρου. Στην πραγματικότητα, δεν ήθελαν την παρουσία του πατριάρχη, λόγω του συμβολισμού, ο οποίος καταδεικνύει τη στενή σχέση και την ταύτιση σε θέματα όπως το αυτοκέφαλο της Εκκλησίας της Ουκρανίας.
