Νέα δεδομένα στην Εκκλησία της Κύπρου - Δεν θέλουν ρωσόφιλο Αρχιεπίσκοπο ΗΠΑ και ΕΛΛΑΔΑ

Οι δραματικές εξελίξεις στην Ουκρανία, εκ των πραγμάτων επανακαθορίζουν τα πράγματα και σε εκκλησιαστικό επίπεδο, τόσο στην ίδια την Ουκρανία, όσο και στην Κύπρο. Η κατά πλειοψηφία απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Κύπρου, τον Νοέμβριο του 2020, για αναγνώριση του αυτοκεφάλου της Εκκλησίας της Ουκρανίας, υπό τον μητροπολίτη Επιφάνιο, προκάλεσε «σχίσμα», με αριθμό επισκόπων να αρνούνται να συλλειτουργήσουν με τον Αρχιεπίσκοπο. Μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει κάποια αλλαγή, πλην του συλλείτουργου για τα ονομαστήρια του Αρχιεπισκόπου, με τη συμμετοχή του μητροπολίτη Λεμεσού Αθανασίου. Οι επισκέψεις των μητροπολιτών, Λεμεσού και Ταμασού, στο Φανάρι, φαίνεται να έχουν δημιουργήσει ψυχρότητα με τον μητροπολίτη Κύκκου, ο οποίος ήταν ο πλέον ένθερμος υποστηριχτής των απόψεων του Πατριαρχείου Μόσχας στην Ιερά Σύνοδο. Ωστόσο, έγκυρες εκκλησιαστικές και διπλωματικές πηγές ανέφεραν στον «Π» ότι το τελευταίο διάστημα επιδεικνύεται έντονο ενδιαφέρον, τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από την Ελλάδα, για τη διαδοχή στον Αρχιεπισκοπικό θρόνο της Κύπρου, με στόχο να μην εκλεγεί Αρχιεπίσκοπος που ελέγχεται από τη Ρωσία.

Προετοιμάζονται

Η κατάσταση της υγείας του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου χαρακτηρίζεται ως οριακά κρίσιμη και η προετοιμασία αρχιερέων για διενέργεια αρχιεπισκοπικών εκλογών αναζωπυρώνεται, καθώς από τότε που ασθένησε ο προκαθήμενος της Εκκλησίας, οι «μνηστήρες» του θρόνου βρίσκονται σε συνεχή κατάσταση ετοιμότητας. Ο βασικός στόχος των εν δυνάμει υποψηφίων είναι να βρίσκονται στο «τριπρόσωπο», το οποίο είναι το πρώτο και καθοριστικό βήμα για την τελική εκλογή Αρχιεπισκόπου. Ο στόχος αυτός μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την εξασφάλιση της λαϊκής ψήφου. Ομιλίες, κηρύγματα, προφητείες κ.λπ., βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη και διακινούνται από υποστηριχτές τους από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Ωστόσο, δεν αναμένει κάποιος μαζική συμμετοχή στις αρχιεπισκοπικές εκλογές και γι' αυτό γίνονται επαφές ακόμα και με κόμματα, ώστε την κατάλληλη στιγμή να αξιοποιηθούν και οι μηχανισμοί που διαθέτουν για στήριξη κάποιων εκ των υποψηφίων. Παράλληλα, γίνονται διαβουλεύσεις στο εσωτερικό της Ιεράς Συνόδου για να εξασφαλιστούν οι ψήφοι που απαιτούνται όταν οι τρεις επικρατέστεροι ιεράρχες θα αναμετρηθούν για να επιλεγεί ο ένας που θα εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία. Στο τραπέζι βρίσκονται όλα τα σενάρια και οι παραλλαγές τους, θυμίζοντας παρτίδα σκάκι, με κινήσεις που θα εξουδετερώνουν πιθανές κινήσεις μεταξύ των «παικτών». Όσο και αν φαίνεται παράδοξο για εκκλησιαστικούς παράγοντες, στο παιχνίδι έχουν μπει και επικοινωνιολόγοι, ώστε να αποφευχθούν λάθος κινήσεις που θα μπορούσαν να επιφέρουν απώλεια ψήφων λαϊκών.

Ενδιαφέρον ΗΠΑ - Αθήνας

Πηγές τόσο εντός της Ιεράς Συνόδου της Κύπρου, όσο και στην Αθήνα, ανέφεραν στον «Π» ότι οι ΗΠΑ επιδεικνύουν έντονο ενδιαφέρον για τη διαδοχή στον Αρχιεπισκοπικό θρόνο της Κύπρου, θεωρώντας ότι δεν πρέπει να εκλεγεί Αρχιεπίσκοπος ελεγχόμενος από τη Μόσχα. Προς αυτήν την κατεύθυνση δραστηριοποιούνται και παράγοντες της Ελλάδας που ασκούν επιρροή στην Κύπρο. Από την άλλη, η Μόσχα έχει χάσει τις προσβάσεις της στην εκκλησία της Κύπρου, με την αντικατάσταση του πρέσβη Σ. Οσάτσι, αλλά και την απομάκρυνση του μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα από το Τμήμα Διεθνών Σχέσεων. Μοναδικός παράγοντας που θα μπορούσε να επηρεάσει είναι πρώην Πρωθυπουργός της Ρωσίας, στενός φίλος του Πούτιν και πρώην πράκτορας της KGB, Σεργκέι Στεπάσιν, που ηγείται της Ορθόδοξης Αυτοκρατορικής Εταιρείας Παλαιστίνης, και είχε αναπτύξει τα τελευταία χρόνια έντονη δραστηριότητα στην Κύπρο. Ωστόσο, βρίσκεται στη λίστα των κυρώσεων της ΕΕ και δεν του επιτρέπεται η μετακίνηση προς την Κύπρο.

Τα ασυμμάζευτα

Το μεγάλο πρόβλημα για τους μητροπολίτες Κύκκου, Λεμεσού, Ταμασού και Μόρφου, είναι η θέση που είχαν πάρει στο θέμα του αυτοκεφάλου της Ουκρανίας, καθώς οι εξελίξεις τούς έχουν αφήσει εκτεθειμένους. Αν περνούσε η θέση τους, θα έπρεπε τα πολλά εκατομμύρια ορθοδόξων Ουκρανών που σφαγιάζονται από τους Ρώσους, να αναγνωρίζουν ως πατριάρχη τους τον πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο, ο οποίος «ευλόγησε» την εισβολή του Πούτιν. Επίσης, μέχρι σήμερα, δεν έχουν άρει την εμπιστοσύνη τους στον μητροπολίτη Ονούφριο, ο οποίος διέκοψε τις σχέσεις του με το Πατριαρχείο Μόσχας και εκ των πραγμάτων είναι μετέωρος.

Οι εξελίξεις αυτές ανάγκασαν κάποιους μητροπολίτες να επιχειρήσουν να αποκαταστήσουν τις σχέσεις τους με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και ήδη οι μητροπολίτες Λεμεσού και Ταμασού τον επισκέφθηκαν στο Φανάρι. Δεν έχει γίνει καμία τέτοια κίνηση από τον μητροπολίτη Μόρφου, ούτε από τον μητροπολίτη Κύκκου, ο οποίος μάλιστα είχε σπεύσει να κυκλοφορήσει και βιβλίο για το ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα, με το οποίο υιοθετούσε πλήρως τις θέσεις του Πατριαρχείου Μόσχας.

Τα τσούγκρισαν

Οι επισκέψεις των μητροπολιτών Λεμεσού και Ταμασού στο Φανάρι, αναφέρουν πηγές της Ιεράς Συνόδου, προκάλεσαν την έντονη δυσαρέσκεια του μητροπολίτη Κύκκου Νικηφόρου, ο οποίο φέρεται να ανέφερε στον μητροπολίτη Ταμασού Ησαΐα πως τον άφησαν μόνο του. Αν ληφθεί υπόψη ότι ο μητροπολίτης Κύκκου δεν ενδιαφέρεται για τον Αρχιεπισκοπικό θρόνο, θεωρείται αμφίβολο αν θα υποστηρίξει ανοιχτά είτε τον Ταμασού Ησαΐα είτε τον Λεμεσού Αθανάσιο.

Εκ των πραγμάτων, οι μητροπολίτες Λεμεσού και Ταμασού διαγωνίζονται να εξασφαλίσουν την εύνοια του Οικουμενικού Πατριαρχείου, καθώς δεν μπορούν πλέον να βασίζονται στο Πατριαρχείο Μόσχας, τόσο λόγω της εισβολής στην Ουκρανία όσο και λόγω της κατάστασης της υγείας του Πατριάρχη Κύριλλου, η οποία χαρακτηρίζεται κρίσιμη λόγω σοβαρών επιπλοκών από τον κορωνοϊό.

Θα πρέπει να συνυπολογιστούν και οι απώλειες στα έσοδα των δύο Μητροπόλεων, καθώς ο Ρώσος χορηγός της μητρόπολης Ταμασού φαίνεται να έχει σταματήσει τη χρηματοδότηση, ενώ οι κυρώσεις προς τη Ρωσία έχουν εκμηδενίσει και τα έσοδα της Μητρόπολης Λεμεσού από τον θρησκευτικό τουρισμό, τον οποίο διοχέτευε στοχευμένα το Πατριαρχείο Μόσχας.