Έτσι θα εντοπίζονται οι διεφθαρμένοι αξιωματούχοι - Αλλαγές στο «Πόθεν Έσχες»

Σημείωμα με τις αλλαγές που πρέπει να επέλθουν στη νομοθεσία που διέπει το «Πόθεν Έσχες» προκειμένου να καταστεί αποτελεσματικός ο έλεγχος για αθέμιτο πλουτισμό των αιρετών και κρατικών αξιωματούχων, κατέθεσαν στη Βουλή ο νομπελίστας οικονομολόγος Χριστόφορος Πισσαρίδης και οι εγκεκριμένοι λογιστές/ελεγκτές Χρήστος Παναγιωτίδης και Νίκος Συρίμης. «Το συνημμένο σημείωμα στοχεύει στο να σας παράσχει μια εναλλακτική συνοπτική ενημέρωση επί του θέματος του «Πόθεν Έσχες». Είμαστε στη διάθεσή σας για την παροχή αφιλοκερδούς τεχνικής στήριξης στο κατ' επείγον αυτό έργο, η αποτελεσματική λειτουργία του οποίου πρέπει οπωσδήποτε να αρχίσει από την αρχή του 2022» αναφέρουν οι τρεις στο σημείωμά τους προς τη Βουλή. Οι βουλευτές της Επιτροπής Θεσμών ανέλαβαν να καταστήσουν λειτουργική και αποτελεσματική την κείμενη νομοθεσία για το «Πόθεν Έσχες» η οποία, ως έχει σήμερα, είναι για το θεαθήναι.

Eιδικότερα, στο σημείωμά τους που απέστειλαν στη Βουλή, στις 9 του μήνα, οι κ. Πισσαρίδης, Παναγιωτίδης και Συρίμης εισηγούνται, μεταξύ άλλων, τις εξής αλλαγές στο «Πόθεν Έσχες»:

• Τα περιουσιακά στοιχεία να δηλώνονται στην τιμή κτήσεώς τους και όχι στην τρέχουσά τους αξία. Το κόστος κτήσεως του περιουσιακού στοιχείου είναι το στοιχείο που πρέπει να αιτιολογηθεί ως προς το πώς χρηματοδοτήθηκε η απόκτησή του.


• Οι καταστάσεις περιουσίας να συντάσσονται με ημερομηνία αναφοράς την τελευταία ημέρα του κάθε ημερολογιακού έτους, δηλαδή, την 31 Δεκεμβρίου, διότι, η εξασφάλιση των αναγκαίων πληροφοριών από τις τράπεζες, τις επενδυσιοδόχους εταιρείες, τους εργοδότες κ.λπ. είναι πολύ εύκολη. Πρόσθετα, οι καταστάσεις περιουσίας να συντάσσονται με τη χρήση μηχανογραφημένων εντύπων για να καθίστανται εύκολα συγκρίσιμες.


• Τη δημοσιοποίηση των «Πόθεν Έσχες» κατά τρόπο εύκολα προσπελάσιμο και αναγνώσιμο από το ευρύ κοινό. Στα δημοσιοποιούμενα στοιχεία δεν θα περιλαμβάνονται, βέβαια, τα στοιχεία εκείνα που θα μπορούσαν να εκθέσουν σε αχρείαστο κίνδυνο τους αξιωματούχους ή τις οικογένειές τους όπως οι αριθμοί τραπεζικών λογαριασμών, οι αριθμοί κυκλοφορίας αυτοκινήτων, ταυτότητες κ.λπ. Ο Κανονισμός της EE για την προστασία των προσωπικών δεδομένων ρητά επιτρέπει τη δημοσιοποίηση προσωπικών δεδομένων όταν είναι αναγκαία για την πάταξη της διαφθοράς και της διαπλοκής υπό την προϋπόθεση ότι η αναγκαιότητα της δημοσιοποίησης προβλέπεται από επαρκώς αιτιολογημένη νομοθετική διάταξη.

Η σύνταξη των δηλώσεων

Σύμφωνα με το σημείωμα, για τη σύνταξη των δηλώσεων περιουσιακών στοιχείων θα πρέπει να ακολουθούνται τα εξής βήματα:

1. Συγκέντρωση των αναγκαίων στοιχείων και πληροφοριών που αφορούν τα περιουσιακά στοιχεία και αρχειοθέτησής τους κατά τρόπο συστηματικό ώστε να είναι εύκολα προσπελάσιμα.

2. Ανάλυση των στοιχείων ώστε να αντληθούν τα αναγκαία συγκεντρωτικά στοιχεία. Για το έργο αυτό θα πρέπει να αξιοποιούνται τα προσφερόμενα εργαλεία όπως για παράδειγμα, η άντληση της κίνησης των τραπεζικών λογαριασμών σε ηλεκτρονική μορφή και η ταξινόμηση των εισροών και των εκροών ενός λογαριασμού ανάλογα με τη φύση της κάθε συναλλαγής, όπως για παράδειγμα μισθοί, τόκοι, παρακρατηθέντες φόροι, αγορά αυτοκινήτων, έργων τέχνης, κοσμημάτων κ.λπ.

3. Η εμπλοκή από μέρους του ελεγχόμενου αξιωματούχου ενός λογιστή στη διαδικασία αυτή είναι ενδεδειγμένη καθώς ο λογιστής είναι εξοικειωμένος με όλες τις επιμέρους διαδικασίες που υπεισέρχονται στη σύνταξη και την τεκμηρίωση οικονομικών καταστάσεων αλλά και στη συστηματική τεκμηρίωση των σχετικών πληροφοριών, ώστε να διασφαλίζεται η ορθότητα των παρατιθέμενων στοιχείων που βαρύνει αποκλειστικά τον ελεγχόμενο αξιωματούχο.

4. Στις συντασσόμενες καταστάσεις περιουσίας πρέπει να περιλαμβάνονται όλα τα περιουσιακά στοιχεία ακόμη και εκείνα που έχουν τη μορφή εμπιστευμάτων καθώς και οι δωροδοτικές και οι δωροληπτικές πράξεις.

5. Η διαχείριση του συστήματος του «Πόθεν Έσχες» πρέπει απαραιτήτως να είναι ευθύνη μιας ανεξάρτητης αρχής και όχι των βουλευτών όπως προβλέπει η υφιστάμενη νομοθεσία παρά τη σύγκρουση συμφερόντων. «Πώς είναι δυνατόν να συνεχίζουν να ισχύουν τέτοιου είδους ρυθμίσεις μετά τις αποκαλύψεις του Αλ Τζιαζίρα;» διερωτώνται εύλογα οι συντάκτες του σημειώματος. Υποδεικνύοντας, παράλληλα, τα εξής: «Ούτε οι βουλευτές, ούτε το προσωπικό της Βουλής έχουν τα στοιχειώδη προσόντα που απαιτούνται για τη διαχείριση του «Πόθεν Έσχες»».

Πώς θα γίνεται ο έλεγχος

Για τον έλεγχο των δηλώσεων «Πόθεν Έσχες» οι κ. Πισσαρίδης, Παναγιωτίδης και Συρίμης εισηγούνται τα ακόλουθα:

• Ο έλεγχος των δηλώσεων «Πόθεν Έσχες» απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις και πείρα. Πέραν του προβλήματος της διαπλοκής και της σύγκρουσης συμφερόντων, ούτε οι βουλευτές, ούτε το προσωπικό της Βουλής έχουν τις απαιτούμενες γνώσεις και πείρα. Ενδεικτικό του ερασιτεχνικού τρόπου προσέγγισης στο θέμα είναι η εισήγηση στο ήδη κατατεθέν σχέδιο νόμου διάταξης περί «παροχής βοήθειας» στους υπόχρεους κατά τη σύνταξη της δήλωσης «Πόθεν Έσχες» από μέλη του προσωπικού της Βουλής, καθιστώντας τα πρόσωπα αυτά συνυπεύθυνα για τα τυχόν λάθη που περιέχονται στη δήλωση!


• Η εμπλοκή του Τμήματος Φορολογίας στον έλεγχο των δηλώσεων «Πόθεν Έσχες» έχει προφανή πλεονεκτήματα, το σημαντικότερο των οποίων θα είναι ο εντοπισμός αδήλωτων και συνεπώς μη φορολογηθέντων εισοδημάτων, αλλά και η αξιοποίηση της δυνατότητας των φορολογικών αρχών να διασταυρώσουν τα δηλούμενα στοιχεία μέσω των διαφόρων άλλων πηγών πληροφοριών που έχουν στη διάθεσή τους.