Φοβούνται κουκούλωμα και… παραγραφή

Έπειτα από χρόνια φαγούρας κατατέθηκαν στη Βουλή για ψήφιση τα νομοσχέδια που ανοίγουν τον δρόμο για κρατικοποίηση της Επιτροπής Σιτηρών.

Πρόκειται για έναν ημικρατικό οργανισμό που παραπαίει οικονομικά εδώ και χρόνια και καταγράφει ζημιές εκατομμυρίων ευρώ. Όπως αποκάλυψε πρόσφατα ο έλεγχος του γενικού ελεγκτή της Δημοκρατίας Οδυσσέα Μιχαηλίδη, στην οικονομική κατρακύλα του εν λόγω ημικρατικού οργανισμού συνέβαλαν η διαχρονική κακοδιαχείριση, η ανύπαρκτη εποπτεία, η απουσία εσωτερικού ελέγχου και η διασπάθιση χρήματος. Τόσο ο γενικός ελεγκτής, όσο και βουλευτές ενώπιον των οποίων θα τεθούν τα επίμαχα νομοσχέδια για συζήτηση, δεν κρύβουν την ανησυχία τους για το ενδεχόμενο με τη διάλυση του ημικρατικού οργανισμού να κουκουλωθούν οι ευθύνες για τις ματσαράγκες που διαπιστώθηκαν. «Δεν πρόκειται να ψηφίσουμε τα νομοσχέδια εάν δεν κατατεθεί πρώτα στη Βουλή το πόρισμα της έρευνας», διαμήνυσαν βουλευτές με δηλώσεις τους στον «Π».

Σε εξελιξη η έρευνα

Την εξέλιξη της έρευνας παρακολουθεί και η Ελεγκτική Υπηρεσία. Σημειώνεται ότι μετά τη δημοσιοποίηση της σχετικής έκθεσης του γενικού ελεγκτή, στις 20/12/2019, διορίστηκε ανώτερος λειτουργός από το Υπουργείο Οικονομικών προκειμένου να διερευνήσει 10 υποθέσεις στις οποίες έγιναν συστάσεις από τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη για τη διενέργεια έρευνας, προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσον προκύπτουν πειθαρχικά ή και ποινικά αδικήματα.

Οι ματσαράγκες στην Επιτροπή Σιτηρών τέθηκαν κάτω από το μικροσκόπιο της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ελέγχου τον περασμένο Φεβρουάριο, όπου ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης έκανε λόγο «για «ξεκοκκάλισμα» του ημικρατικού οργανισμού από άτομα που τον οδήγησαν στη χρεωκοπία χωρίς να λογοδοτήσουν. Σύμφωνα με τον γενικό ελεγκτή, «η όλη εικόνα που παρουσιάζει η Επιτροπή Σιτηρών παραπέμπει σε κάκιστη οικονομική διαχείριση, μη αποτελεσματική αντιμετώπιση προβλημάτων, συνεχή απομείωση της κρατικής επένδυσης και γενικά σε έναν οργανισμό που αφέθηκε να παραπαίει χωρίς την αναμενόμενη διοικητική εποπτεία. Το γεγονός αυτό καθίσταται ακόμα πιο σοβαρό εάν ληφθεί υπόψη ότι επί σειρά ετών πρόεδρος της Επιτροπής Σιτηρών ήταν ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών (σ.σ. Χρίστος Πατσαλίδης), που θα αναμενόταν να μην επιτρέψει να οδηγηθεί η Επιτροπή Σιτηρών στη σημερινή της κατάσταση».

Παράλληλα, έθεσε επιτακτικά ζήτημα τροποποίησης της κείμενης νομοθεσίας, προκειμένου να λογοδοτούν και να υπέχουν αστικής ή και ποινικής ευθύνης οι πρόεδροι και τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των ημικρατικών οργανισμών για τις αποφάσεις, τις πράξεις και τις παραλείψεις τους.

Τι έδειξε η έρευνα

Ενδεικτικά παραδείγματα της κακοδιαχείρισης, της ασυδοσίας και της συγκάλυψης που επικρατούσαν στην Επιτροπή Σιτηρών παραθέτουμε παρακάτω, όπως αυτά αναδεικνύονται μέσα από την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας:

1. Είναι ο μοναδικός ημικρατικός οργανισμός για τον οποίον οι ιδιώτες ελεγκτές εξέφρασαν αδυναμία έκφρασης ελεγκτικής γνώμης όσον αφορά τις οικονομικές του καταστάσεις για τα έτη 2011 μέχρι 2015 λόγω έλλειψης στοιχείων.

2. Ταμίες της Επιτροπής Σιτηρών εξέδιδαν  τιμολόγια τοις μετρητοίς με τη χαμηλότερη τιμή πώλησης σε πελάτες που δεν κατέβαλλαν καν τα σχετικά ποσά και χωρίς να έχουν εκδώσει μεταχρονολογημένες επιταγές. Επρόκειτο για μια παράνομη και επικίνδυνη πρακτική που αύξανε σημαντικά τον κίνδυνο να μην εισπραχθούν ποτέ τα χρήματα αυτά σε περίπτωση που οι πελάτες αντιμετώπιζαν οικονομικά προβλήματα. Όπως και έγινε σε ορισμένες περιπτώσεις, με αποτέλεσμα να χαθούν εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ.

3. Επένδυση πέραν των €2,3 εκατ. που έγινε στην περιοχή της Μενόγειας με την ανέγερση αποθηκών αφέθηκε στο έλεος του Θεού. Οι εγκαταστάσεις δεν χρησιμοποιούνται, αλλά ούτε και προστατεύονται από την Επιτροπή Σιτηρών, με αποτέλεσμα να λεηλατηθούν. Η περίφραξη, όπως και όλα τα κτήρια, παραβιάστηκαν. Κλάπηκαν οι νιπτήρες, οι ηλεκτρονικοί πίνακες, τα κλιματιστικά, οι εντοιχισμένοι φούρνοι και πολύτιμα μέταλλα από μηχανήματα.

4. Υπάλληλοι της Επιτροπής Σιτηρών πληρώνονται, κυριολεκτικά, μόνο για να μεταβαίνουν στον χώρο εργασίας τους. Συγκεκριμένα, εδώ και χρόνια υπάλληλοι πηγαινοέρχονται καθημερινά από τη Λευκωσία στη Λεμεσό για εργασία με υπηρεσιακά οχήματα και με τον χρόνο ταξιδίου να λογίζεται εργάσιμος. Όλο αυτό το κόστος, που ανέρχεται σε χιλιάδες ευρώ ετησίως, δεν θα το επωμιζόταν η Επιτροπή Σιτηρών εάν καθοριζόταν ως έδρα εργασίας των εν λόγω υπαλλήλων το σιλό Λεμεσού. Εξίσου εκπληκτικό και το γεγονός ότι αυτοί οι υπάλληλοι δεν ελέγχονται από κανέναν για να διαπιστώνεται κατά πόσον όντως, μεταβαίνουν στην εργασία τους στη Λεμεσό, ούτε χρησιμοποιούν το ηλεκτρονικό σύστημα καταγραφής του χρόνου προσέλευσης και αποχώρησης από την εργασία τους, με τον προϊστάμενο - επόπτη τους να παραδέχεται την απουσία ελέγχου.

5. Το συνολικό ποσό των €17,5 εκατ. απώλεσε η Επιτροπή Σιτηρών και το Σχέδιο Συντάξεων των υπαλλήλων του ημικρατικού οργανισμού από το κούρεμα των καταθέσεων το 2013. Σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, ένα μόλις 24ωρο πριν την πρώτη απόφαση του Eurogroup για κούρεμα των καταθέσεων, ζητήθηκε η ανάληψη των χρημάτων από τη Λαϊκή Τράπεζα, χωρίς, όμως, ανταπόκριση. Γεγονός που υποδηλοί, σύμφωνα πάντα με τον γενικό ελεγκτή, ότι κάποιοι στην Επιτροπή Σιτηρών γνώριζαν για το επικείμενο κούρεμα των καταθέσεων, δακτυλοδείχνοντας τον πρόεδρο της Επιτροπής Σιτηρών και τότε γενικό διευθυντή του Υπουργείου Οικονομικών, Χρίστο Πατσαλίδη.

6. Η Επιτροπή Σιτηρών, στην προσπάθειά της να παραμείνει στην αγορά, πωλεί κριθάρι και αραβόσιτο στη ζημιά της, καθώς δεν μετακυλεί στα προϊόντα που εμπορεύεται το τεράστιο κόστος λειτουργίας της, που ανέρχεται στα €4 εκατ. ετησίως. Η Επιτροπή Σιτηρών, παρά τον μειωμένο κύκλο εργασιών της - έχει μερίδιο μόλις 10% στην αγορά -  εργοδοτεί πολυάριθμο προσωπικό.

Τι προβλέπουν τα νομοσχέδια

Με την επανέναρξη των εργασιών της Βουλής αμέσως μετά το γενικό lockdown που επιβλήθηκε εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοιού, κατατέθηκαν από το Υπουργείο Οικονομικών για ψήφιση τρία νομοσχέδια που στοχεύουν στην κρατικοποίηση της Επιτροπής Σιτηρών. Ειδικότερα, με το πρώτο νομοσχέδιο τερματίζονται οι λειτουργίες και οι αρμοδιότητες της Επιτροπής Σιτηρών και παράλληλα  προβλέπεται η διάλυση και η εκκαθάριση του οργανισμού. Με το δεύτερο νομοσχέδιο μεταφέρονται όλες οι αρμοδιότητες και το προσωπικό της Επιτροπής Σιτηρών στο Υπουργείο Γεωργίας, στο οποίο θα συσταθεί η Υπηρεσία Σιτηρών, με σκοπό να χειρίζεται τα στρατηγικά αποθέματα του κράτους. Με το τρίτο νομοσχέδιο ρυθμίζεται η διατήρηση αποθεμάτων πρώτων υλών ζωοτροφών και σιτηρών για ανθρώπινη κατανάλωση.

€4 εκατ. για εθελούσια αποχώρηση

Στον προϋπολογισμό της Επιτροπής Σιτηρών για το έτος 2020 περιλαμβάνεται κονδύλι ύψους €4 εκατ., το οποίο το κράτος προτίθεται να προσφέρει στους υπαλλήλους της, μόνιμους και ωρομίσθιους, προκειμένου να δελεάσει όσο το δυνατόν περισσότερους να αποδεχθούν την πρόωρη αφυπηρέτησή τους. Οι υπάλληλοι που θα παραμείνουν θα ενταχθούν στο Δημόσιο.