Προσφορές για γάμο ΔΕΦΑ-Hoegh

Αν η ΔΕΦΑ θελήσει να διαπραγματευτεί με τη Hoegh LNG για την αξιοποίηση της πλωτής μονάδας επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU) που οι Νορβηγοί ζητούν να εγκαταστήσουν στο Βασιλικό, τότε θα πρέπει να βγει σε προσφορές, για να διαφανεί αν και άλλες εταιρείες ενδιαφέρονται να συνεργαστούν με την κρατική εταιρεία για λειτουργία FSRU στην Κύπρο.

Αυτή είναι η θέση του γενικού ελεγκτή Οδυσσέα Μιχαηλίδη, όπως την εξέφρασε στον «Πολίτη» μετά από ερώτηση που υποβάλαμε.
Η ερώτηση υποβλήθηκε στον κ. Μιχαηλίδη μετά από πληροφορίες του «Πολίτη» ότι κυβερνητικά στελέχη που μελετούν την πρόταση της Hoegh προβληματίζονται κατά πόσο νομιμοποιείται η ΔΕΦΑ, χωρίς την προκήρυξη προσφορών, να προμηθεύει το FSRU των Νορβηγών με υγροποιημένο αέριο και να το παραλαμβάνει αεριοποιημένο, πληρώνοντας σχετικό τέλος, και να το διαθέτει στη συνέχεια στην ΑΗΚ ή σε ιδιώτες παραγωγούς ηλεκτρισμού.

Ο γενικός ελεγκτής τόνισε στον «Πολίτη» ότι είναι ξεκάθαρο πως δεν μπορεί να επιλεγεί η Hoegh από τη ΔΕΦΑ, χωρίς διαγωνισμό, για επαναεριοποίηση του LNG, έστω και αν πρόκειται για μια προσωρινή λύση μέχρι τη λειτουργία του κρατικού FSRU. Όπως κάναμε μερικές φορές στο παρελθόν, είπε ο κ. Μιχαηλίδης, έτσι και τώρα, θα πρέπει να προκηρυχθούν προσφορές, αν η Hoegh θέλει να συνεργαστεί με τη ΔΕΦΑ και αν η ΔΕΦΑ θελήσει το ίδιο. Απαντώντας σε άλλη μας ερώτηση, ο κ. Μιχαηλίδης είπε ότι και η ΑΗΚ θα πρέπει να προκηρύξει προσφορές για να αγοράσει επαναεριοποιημένο φυσικό αέριο απευθείας από το FSRU της νορβηγικής εταιρείας, εκτός εάν θα το αγοράζει από τη ΔΕΦΑ, υπό την ιδιότητά της ως αποκλειστικού προμηθευτή της κυπριακής αγοράς.



Χωρίς προσφορές αν...
Όμως, στη συνέχεια της συνομιλίας μας, ο γενικός ελεγκτής διευκρίνισε ότι αν η Hoegh υπέβαλε αίτηση στη ΡΑΕΚ ως ανεξάρτητος ιδιώτης (σ.σ. την υπέβαλε τέλη Μαρτίου) και ζητά αδειοδότηση για εγκατάσταση πλωτής μονάδας επαναεριοποίησης για συνεργασία με παραγωγούς ρεύματος, δεν υφίσταται ανάγκη για οποιονδήποτε διαγωνισμό. Έχει το δικαίωμα η εταιρεία να αναλάβει το επιχειρηματικό ρίσκο, να εγκαταστήσει FSRU και αν αδειοδοτηθεί από τη ΡΑΕΚ να συνεργάζεται με όποιον (ιδιώτη) θέλει, νοουμένου ότι θα διαφοροποιηθεί η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για αναδυόμενη αγορά φυσικού αερίου και μονοπώλιο της ΔΕΦΑ στην προμήθεια αερίου στην εσωτερική αγορά.

Πρόβλημα θα παρουσιαστεί αν η ΑΗΚ θελήσει να συνεργαστεί με το FSRU της Hoegh, χωρίς τη μεσολάβηση της ΔΕΦΑ-προμηθευτή. Όπως προαναφέραμε, δεν μπορεί εκ των προτέρων η Αρχή Ηλεκτρισμού (ούτε η ΔΕΦΑ) να υπογράψει συμβόλαιο συνεργασίας με τους Νορβηγούς, εκτός αν προκηρύξει διαγωνισμό και τον κερδίσει η Hoegh.

Όμως αν η Hoegh αδειοδοτηθεί για εγκατάσταση του FSRU (χωρίς προηγούμενη συμφωνία με τη ΔΕΦΑ ή την ΑΗΚ ή οποιονδήποτε κρατικό ή ημικρατικό φορέα) και λειτουργήσει τη μονάδα της, θα μπορεί στη συνέχεια και η ΑΗΚ να απευθυνθεί σε αυτή για επαναεριοποιημένο αέριο, νοουμένου ότι σε εκείνη τη φάση η Hoegh θα είναι ο μόνος προμηθευτής φυσικού αερίου στην Κύπρο και δεν θα είχε νόημα η προκήρυξη προσφορών.



Οι επιλογές
Υπό τα πιο πάνω δεδομένα, η κυβέρνηση έχει την επιλογή να επιμείνει στην απόφασή της για μονοπωλιακή δραστηριοποίηση της ΔΕΦΑ ως προμηθευτή, να διαπραγματευτεί -η ίδια ή η ΔΕΦΑ- με τη Hoegh (ή όποιον άλλο ενδιαφερόμενο) για το ύψος του τέλους επαναεριοποίησης για προσωρινό διάστημα και παράλληλα να προωθήσει μια ταχύτατη διαδικασία διαγωνισμού για ενδιάμεση λύση επαναεριοποίησης, για το κενό των περίπου δύο χρόνων μέχρι τη λειτουργία του κρατικού FSRU. Η Hoegh υποστηρίζει ότι η πρότασή της εξασφαλίζει εξοικονόμηση 100 εκατ. ευρώ τον χρόνο στην ΑΗΚ και μεγαλύτερο οικονομικό όφελος ευρύτερα για την οικονομία και τους καταναλωτές ρεύματος.

Η κυβέρνηση έχει επίσης την επιλογή να κρίνει ως αχρείαστη την προσωρινή λύση για δύο χρόνια και να επικεντρωθεί στην ομαλή και εμπρόθεσμη κατασκευή των κρατικών υποδομών στο Βασιλικό. Αυτό θα σημαίνει ότι η σχεδόν πλήρης εξάρτηση από το -ακριβότερο- μαζούτ και το ντίζελ θα συνεχιστεί για τουλάχιστον δύο χρόνια ακόμα, δηλαδή μέχρι την αποπεράτωση των κρατικών υποδομών επαναεριοποίησης.

Μια τρίτη επιλογή της κυβέρνησης θα μπορούσε να ήταν η ακύρωση των σχεδιασμών για κρατικό FSRU ή ακύρωση της απόφασης για το μονοπώλιο της ΔΕΦΑ στην προμήθεια αερίου, ώστε όποιος ιδιώτης επιθυμεί να υποβάλει αίτηση για εγκατάσταση υποδομών, είτε για επαναεριοποίηση, είτε για αγωγό (εκκρεμεί αίτηση της ελληνικής Energean). Αυτή η επιλογή φαντάζει εντελώς απομακρυσμένη. Όπως γράψαμε και στη χθεσινή έκδοση, η ΔΕΦΑ εργάζεται εντατικά ώστε τα κατασκευαστικά έργα στο Βασιλικό να ξεκινήσουν έως τον Αύγουστο (για να παραδοθούν Αύγουστο του 2022 αν όλα παν ευνοϊκά), αφού εξασφαλιστεί, μέσα στον Ιούνιο, το δάνειο των 156 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης.

Ποιο από τα δύο FSRU θα είναι φθηνότερο;

Η σοβαρότερη παράμετρος της πρότασης της Hoegh για προσωρινή μονάδα επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου αφορά το οικονομικό όφελος για την ΑΗΚ, τους καταναλωτές ρεύματος και την οικονομία. Οι Νορβηγοί υποστηρίζουν ότι αν η πρότασή τους αξιοποιηθεί -και νοουμένου ότι η ΔΕΦΑ θα αξιοποιήσει την πτώση των τιμών διεθνώς και θα εξασφαλίσει φθηνό αέριο, μάλλον από το spot market- η ΑΗΚ θα εξοικονομεί περίπου 100 εκατ. ευρώ για κάθε χρόνο που θα λειτουργεί το FSRU της Hoegh (από τη διαφορά στην τιμή του μαζούτ και του ντίζελ από το αέριο), θα μειωθεί το κόστος της ΑΗΚ και της οικονομίας από την αγορά δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου (για το 2020 η ΑΗΚ θα πληρώσει περίπου 80 εκατ. για τις εκπομπές) και θα επωφεληθούν ο πληθυσμός και οι επιχειρήσεις από τη μείωση του κόστους του ρεύματος.

Περίπου τα ίδια οφέλη, αλλά με 2-3 χρόνια καθυστέρηση, υπόσχεται και η ΔΕΦΑ από την αξιοποίηση του κρατικού FSRU.

Ποιο όμως από τα δύο FSRU θα είναι οικονομικά πιο συμφέρον για την οικονομία; Για να απαντηθεί αυτή η ερώτηση πρέπει να γνωρίζουμε το τέλος επαναεριοποίησης που θα χρεώνουν οι δύο μονάδες. Για την ώρα, δεν υπάρχει επίσημη πληροφόρηση, ούτε για το ένα, ούτε για το άλλο.

Ωστόσο, ανεπίσημες πληροφορίες του «Πολίτη» από τον ιδιωτικό τομέα αναφέρουν ότι στην αίτηση που υπέβαλε η Hoegh στη ΡΑΕΚ υπάρχουν κλιμακωτά τέλη επαναεριοποίησης, αναλόγως της διάρκειας της χρήσης του FSRU. Άλλο τέλος προτείνεται για λειτουργία της μονάδας για έναν χρόνο, άλλο (χαμηλότερο) τέλος για δύο χρόνια, για τρία ή και περισσότερα. Οι πληροφορίες μας από τις ίδιες πηγές αναφέρουν ότι τα προτεινόμενα τέλη ξεκινούν από ένα ποσό πέραν του ενός ευρώ ανά mmbtu και μειώνεται αναλόγως. Για το τέλος επαναεριοποίησης που συμφώνησε η ΔΕΦΑ με την κινεζοελληνική κοινοπραξία δεν υπάρχουν πληροφορίες και η σύγκριση είναι αδύνατη για μας.

Θυμίζουμε ότι η πρόταση της Hoegh δεν προϋποθέτει οποιοδήποτε οικονομικό βάρος για το κράτος. Το FSRU της ΔΕΦΑ θα κοστίσει 300 εκατ. ευρώ (εκ των οποίων τα 144 εκατ. θα χορηγηθούν από την ΕΕ και την ΑΗΚ και τα 156 εκατ. από πολύ χαμηλότοκο δανεισμό), ενώ άλλα 200 εκατ. ευρώ περίπου θα είναι το κόστος λειτουργίας της μονάδας για 20 χρόνια.

Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι η σύγκριση μεταξύ των δύο FSRU δεν έχει ουσιαστική σημασία, καθώς για την κυβέρνηση δεν τίθεται πλέον θέμα επιλογής ενός εκ των δύο. Η επιλογή είναι το τερματικό της ΔΕΦΑ. Αυτό που ίσως συζητηθεί, είναι το ενδεχόμενο να αξιοποιηθεί το FSRU της Hoegh για το διάστημα μέχρι την ολοκλήρωση του έργου της ΔΕΦΑ.

Αυτό που ανησυχεί την κυβέρνηση, είναι το ενδεχόμενο η Hoegh να αδειοδοτηθεί μεν για 1-2 ή 3 χρόνια, αλλά τελικά να αποκτήσει πλεονέκτημα και να διεκδικήσει μόνιμη λειτουργία του FSRU της. Αυτό το πλεονέκτημα θα είναι πιο εμφανές αν οι Νορβηγοί καταφέρουν να προσφέρουν τέλος επαναεριοποίησης χαμηλότερο από εκείνο του κρατικού FSRU, συνεπώς και φθηνότερο ρεύμα.

Ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης δήλωσε χθες στο Τρίτο του ΡΙΚ ότι η πρόταση των Νορβηγών ενδιαφέρει, νοουμένου ότι δεν θα επηρεαστεί με κανέναν τρόπο το κρατικό FSRU, που αποτελεί στρατηγική επιλογή του κράτους. Ωστόσο, είναι εμφανής μια δυσπιστία της κυβέρνησης έναντι της Hoegh, η οποία εδράζεται κυρίως στο γεγονός ότι η αίτηση της νορβηγικής εταιρείας στη ΡΑΕΚ αφορά λειτουργία του FSRU για 11 χρόνια, συνεπώς όχι μέχρι τη λειτουργία της κρατικής μονάδας.

Ωστόσο, πηγές προσκείμενες στη Hoegh τόνισαν στον «Π» ότι η αναφορά σε 11 χρόνια είναι εντελώς ενδεικτική και επισήμαναν το δικαίωμα της ΡΑΕΚ (που θα γίνει, είπαν, σεβαστό), για λειτουργία του FSRU από το πρώτο τρίμηνο του 2021 για ένα η δύο χρόνια ή όσο κριθεί σκόπιμο από το κράτος.
Χθες, η Hoegh επιβεβαίωσε με ανακοίνωσή της την είδηση που δημοσιεύσαμε την Πέμπτη για ενημέρωση, μέσω επιστολών, του Προέδρου της Δημοκρατίας και των υπουργών Οικονομικών και Ενέργειας για την πρότασή της.