Προειδοποιεί η Λοττίδη για συνθήκες σε χώρους κράτησης ή περιορισμού ατόμων

Σεπιτόπια επιθεώρηση των συνθηκών διαβίωσης στο Κέντρο Αιτητών Ασύλου στην Κοκκινοτριμιθιά, που το τελευταίο διάστημα από κέντρο πρώτης εγγραφής, όπου οι αιτούντες άσυλο θα παρέμειναν για 72 ώρες για ιατρικές εξετάσεις και εγγραφή με τις αρχές, έχει μετατραπεί σε κλειστό κέντρο, θα προβεί τις επόμενες το γραφείο της επιτρόπου Διοικήσεως Μαρίας Λοττίδη. Μιλώντας χθες στον «Π» η κ. Λοττίδη εξήγησε πως, παρότι δεν της έχει υποβληθεί συγκεκριμένο παράπονο- σε συνέχεια καταγγελιών μη κερδοσκοπικών οργανισμών για απάνθρωπες συνθήκες, τις οποίες ωστόσο απορρίπτει το Υπουργείο Εσωτερικών- εντούτοις αυτεπάγγελτα θα διερευνήσει το όλο θέμα. Είχε προηγηθεί παρέμβαση της επιτρόπου ευρύτερα για τη λήψη μέτρων πρόληψης εξάπλωσης του ιού COVID-19 σε χώρους όπου άτομα στερούνται της ελευθερίας τους ή τελούν υπό περιορισμό (ακόμη και στέγες Ηλικιωμένων). Η παρέμβασή της, ως Εθνικός Μηχανισμός Πρόληψης των Βασανιστηρίων, υποβλήθηκε στους υπουργούς Δικαιοσύνης, Υγείας και Εργασίας (όχι όμως στον Εσωτερικών) για τις δικές τους ενέργειες.

Όχι εξευτελισμός 

Η κ. Λοττίδη με την παρέμβασή της ουσιαστικά υιοθετεί την ανακοίνωση της Επιτροπής Πρόληψης των Βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης (CPT), ημερ. 20/3/2020, σύμφωνα με την οποία, ενόψει των προκλήσεων που ανακύπτουν για το προσωπικό που εργάζεται σε χώρους όπου άτομα στερούνται ή πιθανόν να στερούνται της ελευθερίας τους, όπως εγκαταστάσεις κράτησης, σωφρονιστικά ιδρύματα, κέντρα κράτησης μεταναστών, ψυχιατρικές κλινικές, σπίτια κοινωνικής μέριμνας, ως επίσης και εγκαταστάσεις όπου διακομίζονται άτομα που έχουν προσβληθεί από τον ιό και τελούν υπό περιορισμό/καραντίνα, «τα προληπτικά μέτρα που λαμβάνονται δεν θα πρέπει να καταλήγουν σε απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση των ατόμων που στερούνται ή πιθανόν να στερούνται της ελευθερίας τους».

Νόμιμα και αναλογικά

Η επίτροπος υιοθετεί τις πιο κάτω αρχές που η CPT γνωστοποίησε στα κράτη μέλη και θα πρέπει να εφαρμόζονται από όλες τις αρμόδιες αρχές που είναι υπεύθυνες για πρόσωπα που στερούνται την ελευθερία τους ή τελούν υπό περιορισμό:

-Λήψη όλων των δυνατών μέτρων για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας όλων των προσώπων που στερούνται της ελευθερίας τους. <+voula><+Text_Normal>Οι κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ για την καταπολέμηση της πανδημίας, καθώς και οι εθνικές υγειονομικές και κλινικές οδηγίες σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, πρέπει να τηρούνται και να εφαρμόζονται πλήρως.

-Κάθε περιοριστικό μέτρο που λαμβάνεται έναντι ατόμων που στερούνται την ελευθερία τους να εμποδίσουν την εξάπλωση του ιού COVID-19, θα πρέπει να είναι νόμιμο, αναγκαίο, αναλογικό, με σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Τα πρόσωπα που στερούνται της ελευθερίας τους πρέπει να λαμβάνουν πλήρεις πληροφορίες, σε γλώσσα που κατανοούν, σχετικά με οποιαδήποτε τέτοια μέτρα.

-Δεδομένου ότι η στενή προσωπική επαφή ενθαρρύνει την εξάπλωση του ιού, πρέπει να καταβληθούν συντονισμένες προσπάθειες από όλες τις αρμόδιες αρχές, όπου είναι δυνατόν, για τη χρήση εναλλακτικών μέτρων κράτησης.

-Όσον αφορά την παροχή υγειονομικής περίθαλψης, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις ειδικές ανάγκες των κρατουμένων, ιδίως όσον αφορά τις ευάλωτες ομάδες ή/και τις ομάδες υψηλού κινδύνου. Αυτό περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την εξέταση για τον ιό COVID-19. Επιπλέον, οι κρατούμενοι θα πρέπει να λαμβάνουν πρόσθετη ψυχολογική στήριξη από το προσωπικό αυτή την περίοδο.

Σύμφωνα με την κ. Λοττίδη, «τα θεμελιώδη δικαιώματα των κρατουμένων κατά τη διάρκεια της πανδημίας πρέπει να γίνονται πλήρως σεβαστά». Επικαλούμενη τη CPT, εξηγεί πως αυτό περιλαμβάνει ειδικότερα το δικαίωμα διατήρησης επαρκούς προσωπικής υγιεινής και το δικαίωμα καθημερινής πρόσβασης σε υπαίθριο χώρο (τουλάχιστον μιας ώρας). Επιπλέον, όλοι οι περιορισμοί στην επαφή με τον έξω κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των επισκέψεων, θα πρέπει να αντισταθμιστούν με την αυξημένη πρόσβαση σε εναλλακτικά μέσα επικοινωνίας. «Η παρακολούθηση από ανεξάρτητους φορείς παραμένει βασική εγγύηση κατά της κακομεταχείρισης», καταλήγει η κ. Λοττίδη.



Υπουργείο Εσωτερικών

Άλλη αντίληψη και «παράνομοι»

«Παρά τον μεταναστευτικό υπερπληθυσμό που συναθροίστηκε στη χώρα μας, εν μέσω πανδημίας, το Υπ. Εσωτερικών κάνει ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατό για την παροχή στέγης, σίτισης και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης όλων αυτών των ανθρώπων, νόμιμων και παράνομων», απαντά, με ομολογουμένως σκληρή ανακοίνωση, το ΥΠΕΣ στις καταγγελίες ΜΚΟ για απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης στο Κέντρο της Κοκκινοτριμιθιάς. «Διαμαρτύρονται οι εκπρόσωποι των ΜΚΟ ότι κρατούμε έγκλειστους στα κέντρα υποδοχής τους μετανάστες. Το υπουργείο απλά υπενθυμίζει ότι παρά το μεγάλο του αριθμού, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, πετύχαμε να έχουμε μηδενικά κρούσματα κορωνοϊού ακριβώς γιατί περιορίσαμε τους μετανάστες στα κέντρα υποδοχής». Το ΥΠΕΣ δεν αντιλαμβάνεται «με ποιο σκεπτικό ζητείται ελευθερία κινήσεων για τους μετανάστες, πολλοί εκ των οποίων μάλιστα είναι και παράνομοι, όταν η κυβέρνηση για λόγους δημόσιας υγείας, αλλά και της ασφάλειας του συνόλου του πληθυσμού, εξαγγέλλει και εφαρμόζει περιοριστικά μέτρα για τους ίδιους τους πολίτες αυτής της χώρας». Αναφορικά με τη μεταφορά μικρού αριθμού μεταναστών από ξενοδοχειακές μονάδες στις οποίες διαβιούσαν τα δύο τελευταία χρόνια στα δύο κέντρα υποδοχής, κατά το ΥΠΕΣ κρίθηκε επιβεβλημένη «επειδή σε ελέγχους διαπιστώθηκε ότι δεν πειθαρχούσαν στα περιοριστικά μέτρα, με αποτέλεσμα να ελλοχεύει κίνδυνος διασποράς του κορωνοϊού». Όσον αφορά τις συνθήκες διαβίωσης, «σαφώς και στα κέντρα υποδοχής δεν υπάρχουν οι ανέσεις των ξενοδοχειακών μονάδων, πλην όμως, παρά την αντικειμενική δυσκολία που αντιμετωπίζουμε με την έλλειψη εργοταξίων, ήδη στα κέντρα έχουν τοποθετηθεί πρόσθετες μονάδες υγιεινής, ενισχύεται η ηλεκτροδότηση και μεταφέρονται εκτός κέντρων όλοι οι ευάλωτοι», καταλήγει. Στη βάση των πιο πάνω, η επί τόπου επιθεώρηση των συνθηκών από την επίτροπο Διοικήσεως θα είναι καθοριστική.