Συμβολική ή ουσιώδης κίνηση;

Εντός των επόμενων ημερών, εκτός απροόπτου μέχρι αύριο Πέμπτη, αναμένεται να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες στο αμερικανικό Κογκρέσο για την άρση του εμπάργκο όπλων κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η κίνηση αυτή στην ουσία διορθώνει μια σημαντική στρέβλωση στις σχέσεις ΗΠΑ-Κύπρου η οποία είχε επιβληθεί διά νόμου 32 χρόνια πριν (1987). Η άρση αφορά στην ουσία την προμήθεια πυρομαχικών και άλλων πολεμικών υλικών, και αποτελεί μέρος του Νόμου για τον Προϋπολογισμό Εθνικής Άμυνας των ΗΠΑ για το 2020. Σύμφωνα με τα κείμενα της Βουλής και της Γερουσίας των ΗΠΑ, η άρση του εμπάργκο θα ισχύσει μετά την ψήφιση του εν λόγω νόμου, αρκεί ο Πρόεδρος των ΗΠΑ σε ετήσια βάση να πιστοποιεί ενώπιον της αρμόδιας επιτροπής του Κογκρέσου πως η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, συνεχίζει να συνεργάζεται με τις ΗΠΑ στις προσπάθειες μεταρρύθμισης σε σχέση με τους κανονισμούς που αφορούν το ξέπλυμα χρήματος και του χρηματοπιστωτικού εποπτικού ελέγχου.

Επίσης, προϋπόθεση,σύμφωνα με το συμφωνηθέν κείμενο, είναι να συνεχίσει η Κυπριακή Δημοκρατία να αρνείται πρόσβαση σε ρωσικά στρατιωτικά πλοία σε λιμάνια της χώρας για ανεφοδιασμό και υπηρεσίες. Η άρση του εμπάργκο όπλων, σύμφωνα πάντα με το λεκτικό στο κείμενο, «θα προωθήσει τα συμφέροντα ασφαλείας των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ευρώπη, συμβάλλοντας στη μείωση της εξάρτησης της κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας από άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των χωρών που αποτελούν προκλήσεις στα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών σε όλο τον κόσμο, για υλικό που σχετίζεται με την άμυνα». Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, επίσης, η αναφορά στο ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν μια συνολική λύση του Κυπριακού και στηρίζουν τις προσπάθειες του ΟΗΕ, ενώ υπάρχει σαφής αναφορά για ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στο πρόγραμμα του ΝΑΤΟ, «Συνεταιρισμός για την Ειρήνη», εξέλιξη την οποία ευνοούν οι ΗΠΑ. Αμέσως μετά την υπερψήφιση της πρότασης σε νόμο, αυτός θα προωθηθεί στον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος θα το υπογράψει έτσι ώστε να τεθεί σε ισχύ και να αρθεί το εμπάργκο.

Συμβολική η άρση;

Από τη πλευρά της η κυβέρνηση επιμένει πως σε καμιά περίπτωση δεν τίθεται θέμα επιλογής είτε της Ρωσίας είτε των ΗΠΑ, καθώς η εξωτερική πολιτική που εφαρμόζει η Κύπρος είναι πολύπλευρη και σε διαφορετικά επίπεδα, όπως υποστηρίζουν κυβερνητικές πηγές. Στο πλαίσιο αυτό και οι κατά καιρούς τοποθετήσεις του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Χριστοδουλίδη, ο οποίος επιμένει να χαρακτηρίζει την εξέλιξη της άρσης του εμπάργκο όπλων ως κυρίως συμβολική, μιας και όπως υποστηρίζει δεν συμβαδίζει με το επίπεδο διμερών σχέσεων που έχουν ΗΠΑ και Κύπρος, αλλά ούτε και με τον ρόλο που έχει η Κύπρος στην περιοχή. Ωστόσο, πηγές με γνώση και αρμοδιότητα σε ζητήματα ασφάλειας και άμυνας επισημαίνουν πως μια τέτοια εξέλιξη θα αποτελεί ακόμα ένα χαρτί και αξιόπιστη επιλογή για την περαιτέρω ενίσχυση της άμυνας της Κύπρου και σε πρακτικό επίπεδο τα επόμενα χρόνια, καθώς η αμερικάνικη αγορά παρέχει σημαντικές επιλογές σε επίπεδο εξοπλισμού.