Ναρκωτικά στα σχολεία - Μέτρα εδώ και τώρα

Έξαρση των περιστατικών τα οποία συνδέονται με την παράνομη πώληση και χρήση ουσιών εξάρτησης από ανήλικους εντός των σχολικών μονάδων, διαπιστώνει ο εκπαιδευτικός κόσμος κρούοντας, για άλλη μια φορά τον κώδωνα του κινδύνου. Το Υπουργείο Παιδείας θέτει στις προτεραιότητές του αυτά τα ζητήματα, αναφέρει ο αρμόδιος υπουργός Πρόδρομος Προδρόμου. Το φαινόμενο της βίας και της παραβατικότητας, σημειώνει, είναι υψηλά στην ατζέντα του υπουργείου του και με δικές του οδηγίες θα εξεταστεί ενδελεχώς ώστε να παρθούν μέτρα που κτυπούν το κακό στη ρίζα του. Στο πλαίσιο πρόσφατης συνάντησης που είχε με δημοσιογράφους ο υπουργός ανέφερε ότι αναμένει ενημέρωση για τα μέτρα που λαμβάνονται διαβεβαιώνοντας ότι το όλο θέμα θα τεθεί στις πρώτες προτεραιότητές του. Σύντομα στα χέρια του υπουργού Παιδείας θα φτάσει και το ψήφισμα των γενικών αντιπροσώπων της ΟΕΛΜΕΚ στο οποίο προτείνονται συγκεκριμένα μέτρα για το φαινόμενο. Στο εν λόγω ψήφισμα ο κόσμος των εκπαιδευτικών παρουσιάζει το πρόβλημα όπως το βιώνει καθημερινά στην πράξη, εντός των σχολικών μονάδων.

«Αυτό που προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία δεν είναι μόνο ο αμείωτος αριθμός των περιστατικών βίας, αλλά κυρίως το είδος και η μορφή τους, αφού κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά παρατηρήσαμε φαινόμενα ακραίων περιστατικών βίας από μερίδα μαθητών/τριών σε βάρος συμμαθητών/τριών τους, αλλά και εκπαιδευτικών» αναφέρουν οι εκπαιδευτικοί καταγράφοντας πέντε παράγοντες που κατά τη γνώμη τους «αυξάνουν την επικινδυνότητα των περιστατικών, αλλά και την πιθανότητα στο άμεσο μέλλον να βιώσουμε ακόμα πιο τραγικά περιστατικά:

1. Παρατηρείται έξαρση του εγκλήματος και ιδιαίτερα περιστατικών τα οποία συνδέονται με την παράνομη πώληση και χρήση ουσιών εξάρτησης από ενήλικες, αλλά και από ανήλικους.

2. Καταγράφονται σοβαρά κοινωνικά προβλήματα, όπως η εύκολη διάθεση και χρήση ουσιών εξάρτησης, αλλά και η υπερκατανάλωση οινοπνεύματος από ανήλικους, που οδηγούν πλέον αριθμό μαθητών/τριών σε ανεξέλεγκτες συμπεριφορές και άτομα να βλέπουν στα πρόσωπα των μαθητών/τριών το εύκολο κέρδος.

3. Κατά τα τελευταία δύο χρόνια οι εκπαιδευτικοί έχουν γίνει μάρτυρες της στοχοποίησης ανηλίκων μαθητών/τριών από ενήλικες για ικανοποίηση δικών τους επιδιώξεων.

4. Το εκπαιδευτικό προσωπικό σειράς σχολείων έχει δεχθεί απειλές, αλλά και επιθέσεις διαφόρων μορφών από εγκληματικά στοιχεία, όταν προσπάθησαν να προστατέψουν τα σχολεία τους από την είσοδο εξωσχολικών προσώπων που απειλούσαν την υγεία και ασφάλεια των μαθητών τους. Τραγικό για όλους μας είναι και το γεγονός ότι οι αστυνομικές αρχές δεν άσκησαν αποτελεσματική δράση για την προστασία των εκπαιδευτικών.

5. Έχει διαπιστωθεί τεράστιο χάσμα μεταξύ δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης σχετικά με τον χειρισμό περιπτώσεων βίας και παραβατικότητας. Με την έγκυρη πρόληψη και τη σωστή αντιμετώπιση των περιστατικών βίας κατά τη διάρκεια της προδημοτικής και δημοτικής εκπαίδευσης μειώνονται οι πιθανότητες οι μαθητές-τριες να παρουσιάσουν παρόμοιες συμπεριφορές σε μεγαλύτερες ηλικίες.

Με τα πιο πάνω ως δεδομένο, η ΟΕΛΜΕΚ καλεί το Υπουργείο Παιδείας να προχωρήσει άμεσα στη λήψη συγκεκριμένων και ουσιαστικών μέτρων, που θα αντιμετωπίζουν ριζικά το πρόβλημα της βίας και παραβατικής συμπεριφοράς στους σχολικούς χώρους και θα διασφαλίζουν την ασφάλεια, την υγεία και την ευημερία εκπαιδευτικών και μαθητών/τριών στον χώρο εργασίας. «Οι σχολικοί χώροι πρέπει να είναι χώροι δημιουργίας, χαράς και ελεύθερης, δημιουργικής και δημοκρατικής μάθησης και όχι χώροι αντιπαράθεσης, φόβου/εκφοβισμού και ανεπαρκούς ασφάλειας», αναφέρει η οργάνωση των καθηγητών η οποία προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπιση του φαινομένου.

Αξιολόγηση

Ως πρώτο μέτρο, η ΟΕΛΜΕΚ εισηγείται την ενδελεχή αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης μέσα από τη συνολική χαρτογράφηση του περιβάλλοντος των σχολείων και τη σε βάθος μελέτη των περιστατικών βίας και παραβατικότητας με στόχο την αναγνώριση των αιτιών, αλλά και των χαρακτηριστικών των διάφορων υποομάδων βίαιων και παραβατικών μαθητών /τριών. Ακολούθως τα στοιχεία, σύμφωνα με την πρόταση της ΟΕΛΜΕΚ, θα πρέπει να αξιολογηθούν από ειδική επιστημονική ομάδα και με βάση τις παρατηρήσεις της εν λόγω έρευνας και την επιστημονική τεκμηρίωση το Υπουργείο Παιδείας θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα σε λήψη σειράς ολοκληρωμένων μέτρων αντιμετώπισης του προβλήματος με την αποτελεσματική συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων υπηρεσιών. Σημαντικό μέτρο πρόληψης για την ΟΕΛΜΕΚ είναι επίσης η εφαρμογή συστήματος έγκαιρης επισήμανσης κρίσιμων περιπτώσεων παιδιών από τα πρώτα στάδια ένταξής τους στη εκπαίδευση και εφαρμογή στοχευόμενου ατομικού σχεδίου δράσης για κάθε περίπτωση. Το κάθε σχέδιο, θα πρέπει να περιέχει συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και μέτρα και θα πρέπει να υπάρχει η αναγκαία λογοδοσία για κάθε τμήμα που θα εμπλέκεται ως προς τις ενέργειές του και το αποτέλεσμά τους για στήριξη του παιδιού, της οικογένειας και της σχολικής μονάδας.

Κενά στο νομοθετικό πλαίσιο

Η ΟΕΛΜΕΚ εντοπίζει κενά και αδυναμίες στο υφιστάμενο νομικό πλαίσιο και προτείνει τον εκσυγχρονισμό του στα καίρια ζητήματα τα οποία θέτουν εμπόδια και ακυρώνουν τις προσπάθειες των αρμόδιων υποστηρικτικών υπηρεσιών για παρέμβαση και υποστήριξη των παιδιών με σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα τονίζει η ΟΕΛΜΕΚ. Στο ψήφισμα που υιοθετήθηκε από συνδιάσκεψη των γενικών αντιπροσώπων της οργάνωσης σημειώνεται ότι η νομοθεσία αποτελεί πραγματικό πρόβλημα στη στήριξη των παιδιών αφού απαιτείται η εξασφάλιση άδειας για την παραπομπή τους σε αξιολόγηση και θεραπεία.

Ανάμεσα σε άλλα η ΟΕΛΜΕΚ προτείνει προς το Υπουργείο Παιδείας:

• 
  Βελτίωση των υφιστάμενων προγραμμάτων είναι η έγκαιρη οργάνωση και έναρξη όλων των υποστηρικτικών προγραμμάτων τα οποία δίνουν λύσεις και στηρίζουν παιδιά και σχολικές μονάδες. Ζητά επίσης τη στελέχωση επιτελικών ομάδων (ΟΑΠ, Παρατηρητήριο για τη Σχολική Βία) με πρόσθετο προσωπικό.


• Δημιουργία δομών εναλλακτικής εκπαίδευσης (εντός και εκτός σχολικών μονάδων) για στήριξη μαθητών με ακραία παραβατική συμπεριφορά και με σκοπό την ομαλή επανένταξή τους στις σχολικές μονάδες καθώς και υποστηρικτικών κέντρων ψυχοσυναισθηματικής αξιολόγησης και στήριξης παιδιών και οικογενειών των κρίσιμων ομάδων των μαθητών.


• Τοποθέτηση καθηγητών συμβουλευτικής και επαγγελματικής αγωγής (έναν σε κάθε γυμνάσιο και δύο σε κάθε λύκειο).


• Αύξηση του αριθμού των εκπαιδευτικών ψυχολόγων και ένταξη στα σχολεία ειδικών βιωματικών εργαστηρίων ενίσχυσης των μαθητών. Η ΟΕΛΜΕΚ παραπέμπει στα εργαστήρια «Συζητήσεις εφήβων» και «Στηρίζομαι στα πόδια μου» τα οποία πλέον έχουν εγκαταλειφθεί χωρίς, όπως αναφέρει, να γνωρίζει τον λόγο.


• Βελτίωση του μηχανισμού εντοπισμού και στήριξης παιδιών με μαθησιακά, συναισθηματικά και άλλα προβλήματα. Η στήριξη θα πρέπει να προσφέρεται εντός 4 εβδομάδων από τη στιγμή που υποβάλλεται η αίτηση ενώ στους εκπαιδευτικούς θα πρέπει να παρέχονται πρακτικές οδηγίες ώστε να προβαίνουν σε εξατομικευμένη βοήθεια προς το παιδί κατά τη διεξαγωγή των μαθημάτων.


• Ρύθμιση του θέματος της μεταφοράς και χρήσης τηλεφώνων στους σχολικούς χώρους.


• Έλεγχος των υποδομών/αθλητικών εγκαταστάσεων/εργαστηρίων και χορήγηση σχετικών πιστοποιητικών καταλληλότητας.


• Συγγραφή εγχειριδίου ασφαλών μεθόδων εργασίας στο οποίο να καταγράφονται οι ασφαλείς διαδικασίες που θα πρέπει να ακολουθούνται για κάθε δραστηριότητα/εργασία/χώρο εργασίας σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης εκτίμησης επικινδυνότητας.


• Αναβάθμιση και επιμόρφωση των καθηγητών φυσικής αγωγής στα θέματα των πρώτων βοηθειών καθώς και εισαγωγή του μαθήματος στις τεχνικές σχολές.