Έτσι σώζεται η βιοποικιλότητα

Με στόχο τη διαφύλαξη των οικοσυστημάτων, των ειδών και των οικότοπων της Κύπρου, το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος παρουσίασε χθες το προσχέδιο της στρατηγικής και του σχεδίου δράσης για τη βιοποικιλότητα, το οποίο τίθεται σε δημόσια διαβούλευση. Οι γραπτές απόψεις, τα σχόλια, οι συστάσεις και οι παρατηρήσεις μπορούν να αποσταλούν μέχρι την επόμενη Τρίτη 10/12/2019 στον διευθυντή του Τμήματος Περιβάλλοντος.

Πιέσεις και απειλές

Βασικός στόχος του στρατηγικού σχεδίου είναι η ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας η οποία υφίσταται απειλές από τους εξής παράγοντες:

• Τις πέσεις για οικοδομική ανάπτυξη, ανάπτυξη υποδομών και αλλαγή στη χρήση γης (αστική και τουριστική ανάπτυξη, επέκταση οδικού δικτύου και άλλων υποδομών, εξορυκτικές δραστηριότητες, ανάπτυξη θαλάσσιων έργων, χωροθέτηση έργων σε φυσικές και αγροτικές περιοχές).


• Τη ρύπανση.


• Τις πιέσεις από αγροτικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες (ετήσιες εντατικές καλλιέργειες, εκτροφή ζώων σε φάρμες, βόσκηση και απολήψεις για σκοπούς άρδευσης).


• Την απερήμωση (κλιματική αλλαγή, σφράγιση του εδάφους, διάβρωση, μείωση βροχόπτωσης, αύξηση θερμοκρασίας).


• Τις πυρκαγιές.


• Τα χωροκατακτητικά ξένα είδη.


• Την υπερεκμετάλλευση των βιολογικών πόρων (υπεραλίευση, λαθροθηρία, υπερσυλλογή ειδών χλωρίδας).

Κόστος 25 εκατ. ευρώ

Το σχέδιο δράσης είναι δεκαετές, περιλαμβάνει 13 επιμέρους στόχους και 81 μέτρα των οποίων το ενδεικτικό συνολικό κόστος υπολογίστηκε στα 25 εκατ. περίπου. Τα 33 μέτρα, ενδεικτικού κόστους 12 εκατ. ευρώ, προγραμματίζεται να χρηματοδοτηθούν από προγράμματα LIFE και από τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία. Επτά μέτρα θα μπορούν να υλοποιηθούν στο πλαίσιο του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης και 41 μέτρα δεν έχουν ακόμη πηγή χρηματοδότησης.
Εκτιμάται ότι κατά την πρώτη πενταετία θα αρχίσει η εφαρμογή των 38 μέτρων. Η επιτροπή υλοποίησης απαρτίζεται από εκπροσώπους των Τμημάτων Περιβάλλοντος, Δασών, Αλιείας και της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας.

Τα μέτρα

Ενδεικτικά, ορισμένα από τα μέτρα περιλαμβάνουν την εκπόνηση και εφαρμογή ολοκληρωμένου σχεδίου παρακολούθησης οικοτόπων και ειδών, δράσεις για πράσινες υποδομές, επικαιροποίηση των διαχειριστικών σχεδίων για περιοχές του δικτύου Natura 2000, καθορισμό πλαισίου διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών που βρίσκονται εκτός του δικτύου Natura, ίδρυση μουσείου φυσικής ιστορίας της Κύπρου, χαρτογράφηση ειδών και οικοτόπων, ενίσχυση της έρευνας για τη βελτίωση της διαθέσιμης γνώσης στα θέμα της βιοποικιλότητας, αξιολόγηση της κατάστασης και χρήσης υδάτινων πόρων, υιοθέτηση ορθολογιστικής προσέγγισης χωροθέτησης έργων ΑΠΕ κ.λπ. Για τη βελτίωση της διακυβέρνησης σε σχέση με τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, στη στρατηγική περιλαμβάνεται η δημιουργία συμβουλίου το οποίο θα έχει συμβουλευτικό ρόλο στην υλοποίηση της στρατηγικής και θα αποτελείται από ακαδημαϊκούς, ΜΚΟ, εκπροσώπους τοπικών κοινοτήτων κ.λπ.

Αυτός είναι ο πραγματικός πλούτος της Κύπρου

Μιλώντας κατά τη χθεσινή παρουσίαση του προσχεδίου, ο αρμόδιος υπουργός Κώστας Καδής εξήγησε πως η στρατηγική αποτελεί υποχρέωση της ΚΔ ως χώρας μέλους της ΕΕ και στοχεύει στη διατήρηση και στην αειφόρο χρήση της βιοποικιλότητας, καθώς και στον ισότιμο και δίκαιο καταμερισμό των ωφελειών που προκύπτουν από τη χρησιμοποίηση των γενετικών πόρων. Πέρα από τις συμβατικές υποχρεώσεις, τόνισε, η Κύπρος «έχει ιδιαίτερους λόγους για την ανάπτυξη και εφαρμογή της δικής της στρατηγικής, καθώς χαρακτηρίζεται από τον πλούσιο βιολογικό της πλούτο, ο οποίος αντικατοπτρίζεται στη μεγάλη ποικιλία ειδών και οικοτόπων που φιλοξενεί. Έχει μάλιστα το αποκλειστικό προνόμιο να φιλοξενεί είδη και οικοτόπους που εμφανίζονται αποκλειστικά στην επικράτειά της, αποτελώντας μοναδικά στοιχεία της παγκόσμιας φυσικής κληρονομιάς».

Όπως αναφέρθηκε κατά την παρουσίαση του προσχεδίου του Στρατηγικού Σχεδίου και του Σχεδίου Δράσης για τη βιοποικιλότητα, μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί:

• Περίπου 6.000 είδη ασπόνδυλων (αλλά ο συνολικός αριθμός αναμένεται να είναι πολύ μεγαλύτερος) στα θαλάσσια ύδατα έχουν καταγραφεί πάνω από 300 είδη ψαριών και οκτώ είδη κητωδών θηλαστικών και στα εσωτερικά ύδατα υπάρχουν καταγραφές τριών ιθαγενών ειδών.


• 22 είδη ερπετών, περιλαμβανομένων δύο ειδών θαλασσίων χελωνών, ενός ενδημικού φιδιού και ενός ενδημικού είδους σαύρας.


• Περίπου 400 είδη πτηνών (δύο ενδημικά είδη και τέσσερα ενδημικά υποείδη).


• 30 είδη θηλαστικών, περιλαμβανομένων των νυχτερίδων και της μεσογειακής φώκιας και δύο ενδημικών ειδών, εκ των οποίων το ένα το αγρινό.


• 48 είδη χερσαίων και θαλασσίων οικότοπων, εκ των οποίων οι πέντε εμφανίζονται αποκλειστικά στο νησί (π.χ. αμμονιθικός οικότοπος, δάσος τραχείας πεύκης και δάσος μαύρης πεύκης).