Μήπως είσαι ο επόμενος ήρωας;

Μοναδική ελπίδα για χιλιάδες ασθενείς με λευχαιμία κάθε χρόνο παγκοσμίως αποτελεί η εύρεση ενός συμβατού εθελοντή δότη που θα τους χαρίσει τη ζωή.

Η 21η Σεπτεμβρίου ήταν η Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Δότη Μυελού των Οστών. Μια ευκαιρία για ένα ευχαριστώ στα εκατομμύρια των εθελοντών δοτών σε όλο τον κόσμο. Συνάμα όμως και μια ευκαιρία για αποστολή ενός μηνύματος: Πόσο σημαντικός μπορεί να είναι ένας άνθρωπος για τη ζωή του άλλου.
Το Αρχείο Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών του Καραϊσκάκειου Ιδρύματος αριθμεί περίπου 195.000 ενεργούς δότες. «Πρόκειται για το μεγαλύτερο αρχείο σε αναλογία πληθυσμού παγκοσμίως. Το Καραϊσκάκειο Ίδρυμα μέχρι σήμερα έδωσε 511 μοσχεύματα σε ασθενείς από 33 διαφορετικές χώρες», δήλωσε ο διευθυντής του ιδρύματος δρ Παύλος Κωστέας στην εκπομπή του ΠΟΛΙΤΗ 107,6 «Ζήσε με Υγεία».
Υπογράμμισε τη σημαντικότητα τού να είναι κάποιος δότης μυελού των οστών, παροτρύνοντας τον κόσμο να αφιερώσει πέντε λεπτά από τον χρόνο του. «Μπορούμε να γίνουμε δότες και να δώσουμε την ευκαιρία σε κάποιο συνάνθρωπό μας να ζήσει. Αφιερώνοντας μόνο πέντε λεπτά από τον χρόνο μας».
Ένας από εμάς μπορεί να είναι ο μοναδικός στον κόσμο που μπορεί να σώσει μια ζωή. «Εσύ ή εγώ μπορεί να είμαστε οι μόνοι συμβατοί δότες στον κόσμο για έναν ασθενή και να μην το γνωρίζουμε. Είναι πραγματικά κρίμα να χάσει κάποιος την ευκαιρία να σώσει μια ζωή γιατί δεν έκανε τον κόπο να γραφτεί στο Αρχείο Δοτών», τόνισε ο δρ Κωστέας.

Η αφετηρία

Αφορμή για την ίδρυση του Καραϊσκάκειου αποτέλεσε η μάχη του μικρού Αντρέα Καραϊσκάκη με τη λευχαιμία το 1993. «Ο 5χρονος τότε Ανδρέας Καραϊσκάκης χρειαζόταν επειγόντως μεταμόσχευση μυελού των οστών. Τότε δεν είχαμε στην Κύπρο αρχείο δοτών και στην Παγκόσμια Τράπεζα Δοτών ήταν πολύ λίγοι οι δότες. Η οικογένεια του Αντρέα είχε ξεκινήσει μια προσπάθεια για να βρεθεί δότης με τον Σύνδεσμο Προσφοράς Αιμοπεταλίων και τον Σύνδεσμο Λευχαιμίας του Λονδίνου που προσπαθούσε να βοηθήσει άλλους δύο Κύπριους ασθενείς, τον Γιάννη Τριταίο και την Άννα Γεωργίου. Δυστυχώς και οι τρεις έχασαν τη μάχη. Παράλληλα, είχε γίνει ένας έρανος στο όνομα του Αντρέα Καραϊσκάκη. Είχαν μαζευτεί 40.000 λίρες. Όταν ο Αντρέας έφυγε από τη ζωή, η οικογένειά του πήγε στο Υπουργείο Υγείας να παραδώσει τα χρήματα στον τότε υπουργό, που ήταν ο Μανώλης Χριστοφίδης. Ο Μανώλης Χριστοφίδης εξέφρασε την ιδέα να δημιουργηθεί ίδρυμα στη μνήμη του Αντρέα και να στηθεί ένα αρχείο δοτών. Προσληφθήκαμε τρία άτομα με αποστολή να στήσουμε το αρχείο. Δεν ήταν εύκολο, υπήρχε μεγάλη προκατάληψη και φόβος στον κόσμο, γιατί δεν γνώριζαν. Μετά όμως από πολλές εκστρατείες ενημέρωσης ο κόσμος ανταποκρίθηκε, γιατί άρχισε να καταλαβαίνει τη σημασία αυτής της πράξης», θυμάται ο δρ Κωστέας. «Υπήρξαν μάλιστα περιπτώσεις», σημείωσε χαρακτηριστικά, όπου ολόκληρες κοινότητες στις οποίες υπήρχαν ασθενείς με λευχαιμία έρχονταν να εγγραφούν στο Αρχείο Δοτών».
«Τον πρώτο χρόνο», ανέφερε, «γράφτηκαν στο Αρχείο 800 και τον δεύτερο χρόνο 1.300 άτομα. Το 2000 η περίπτωση του μικρού Αντρέα Βασιλείου και του Κεμάλ Σαράτσογλου ευαισθητοποίησε χιλιάδες κόσμου. Μέσα σε είκοσι μέρες γράφτηκαν 67.500 χιλιάδες άτομα.
Μετά από αυτό τον όγκο των δειγμάτων», ανέφερε ο δρ Κωστέας, «άρχισε ο αγώνας για αρχειοθέτηση και ταυτοποίησή τους. Είμαστε περήφανοι», δήλωσε, «γιατί τη δεδομένη στιγμή ήμασταν το εργαστήριο που έκανε τις πιο πολλές ταυτοποιήσεις στον κόσμο. Άξιο μνήμης», είπε, «είναι και η περίπτωση ενός κοριτσιού από τα κατεχόμενα που έπασχε με λευχαιμία. Παρόλο που ήταν κλειστά τα οδοφράγματα, γράψαμε μέσα σε δέκα μέρες στο Λήδρα Πάλας 18.000 Τουρκοκύπριους δότες», θυμάται ο δρ Κωστέας.

Διαδικασία λήψης του μοσχεύατος μυελού των οστών

Στην περίπτωση που κάποιος δότης είναι συμβατός με έναν ασθενή που πρέπει να υποβληθεί σε μεταμόσχευση μυελού των οστών, ακολουθείται μια συγκεκριμένη διαδικασία. «Επικοινωνούμε αρχικά με τον δότη για να βεβαιωθούμε ότι είναι ακόμη διατεθειμένος να βοηθήσει, ότι είναι υγιής. Ακολούθως, παίρνουμε ένα δεύτερο δείγμα αίματος για να επιβεβαιώσουμε τα στοιχεία του και να γίνουν επιπλέον εξετάσεις για τον βαθμό συμβατότητάς του με τον ασθενή. Αν επιλεγεί από τον μεταμοσχευτή ως ο κατάλληλος δότης, τότε προγραμματίζεται η διαδικασία μεταμόσχευσης και η συλλογή του μοσχεύματος. Για τέσσερις μέρες ο δότης παίρνει έναν αυξητικό παράγοντα, ο οποίος κινητοποιεί τα αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα στον μυελό των οστών και ακολούθως συλλέγεται το μόσχευμα από τη φλέβα- μια διαδικασία που μοιάζει με την αιμοδοσία. Συγκεκριμένα, το αίμα του δότη περνά από ένα μηχάνημα το οποίο διαχωρίζει τα αρχέγονα κύτταρα και επιστρέφει το αίμα στον δότη. Η διαδικασία αυτή διαρκεί 3 -4 ώρες. Ο δότης είναι ξύπνιος και κάθεται σε μια καρέκλα της αιμοδοσίας. Αυτή η ταλαιπωρία για τον δότη σώζει μια ζωή, ο δότης παίρνει πολύ περισσότερα από αυτά που δίνει», περιγράφει ο δρ Κωστέας.

Δεν είναι καταδίκη

Ο δρ Κωστέας εξήρε τη σημασία της πρόληψης, της ενημέρωσης και της έγκαιρης διάγνωσης αφήνοντας ένα αισιόδοξο μήνυμα. «Στο Καραϊσκάκειο Ίδρυμα εμπλεκόμαστε στη διαδικασία στήριξης των ασθενών με λευχαιμία τα τελευταία 23 χρόνια. Πραγματικά έχουν γίνει άλματα στην αντιμετώπιση αυτών των παθήσεων. Έχουν βελτιωθεί κατακόρυφα τα αποτελέσματα ίασης πολλών τύπων λευχαιμίας και σιγά- σιγά βλέπουμε ότι αρκετοί τύποι καρκίνου αντιμετωπίζονται. Πλέον η διάγνωση μιας τέτοιας ασθένειας δεν είναι καταδίκη. Υπάρχουν πολλές θεραπευτικές επιλογές και οι γιατροί έχουν πολλά εφόδια στη διάθεσή τους. Υπάρχουν όμως ακόμα οι ασθενείς για τους οποίους η μόνη ελπίδα είναι η μεταμόσχευση. Και μπορούμε να σώσουμε αυτούς τους συνανθρώπους μας με την εγγραφή μας στο Αρχείο Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών».
Στην περίπτωση που έχετε εγγραφεί ως δότης μυελού των οστών πιο παλιά, τότε δεν χρειάζεται να εγγραφείτε ξανά. Αν όμως κάποιος δεν είναι σίγουρος ή δεν θυμάται, τότε μπορεί να επικοινωνήσει με το Καραϊσκάκειο Ίδρυμα στο τηλέφωνο 22772700.