4 Νοεμβρίου η νέα προθεσμία για Αμμόχωστο και Εβκάφ στο ΕΔΑΔ

Στις 4 Νοεμβρίου ορίστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΑΔ) η νέα προθεσμία προς τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σε υπόθεση προσφυγής ελληνοκυπριακής εταιρείας εναντίον της Τουρκίας για κατεχόμενη περιουσία στο Βαρώσι. Πρόκειται για την υπόθεση, από την έκβαση της οποίας θα εξαρτηθεί η εγκυρότητα των ισχυρισμών που προβάλλει το τ/κ βακουφικό ίδρυμα σε σχέση το ιδιοκτησιακό καθεστώς μεγάλου μέρους της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου. Η προηγούμενη προθεσμία για να απαντούσαν τα ενδιαφερόμενα μέρη (Τουρκία και Κύπρος) για τη συγκεκριμένη υπόθεση (KV Mediterranean vs Turkey) ήταν η 30ή Ιουλίου και η αμέσως προηγούμενη η 18η Ιουνίου, ωστόσο και στις δύο δόθηκαν παρατάσεις κατόπιν αιτημάτων της Τουρκίας. Σχολιάζοντας τη νέα ημερομηνία που δόθηκε από το ΕΔΑΔ για να δηλώσει η Κύπρος αν θα συμμετάσχει στη δικαστική διαδικασία ως ενδιαφερόμενο μέρος, ο γενικός εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης δήλωσε στο ΚΥΠΕ ότι «ενημέρωσε σχετικώς το Υπουργείο Εξωτερικών, με το οποίο βρίσκεται σε επαφή για τη λήψη τελικών αποφάσεων ως προς το θέμα». Όπως προκύπτει από τη δήλωση του Κώστα Κληρίδη, δεν είναι σαφές ακόμα σε επίπεδο θεσμών της Κυπριακής Δημοκρατίας αν θα υπερασπιστούν ενώπιον του ΕΔΑΔ το ε/κ ιδιοκτησιακό καθεστώς του Βαρωσιού. Σύμφωνα με τον δικηγόρο της KV Mediterranean Αχιλλέα Δημητριάδη, ενδεχόμενη νομική στήριξη από την Κυπριακή Δημοκρατία στην προσφυγή της ε/κ εταιρείας εναντίον της Τουρκίας στο ΕΔΑΔ κρίνεται κρίσιμη διότι δεν περιορίζεται σε θέματα εκτίμησης της αξίας των διεκδικούμενων ακινήτων, αλλά επεκτείνεται στην αντιμετώπιση των επιχειρημάτων του Εβκάφ. Συγκεκριμένα, από την πλευρά της KV Mediterranean αναμένεται να προταχθεί το παράρτημα U της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης, σύμφωνα με το οποίο η τ/κ κοινότητα συμφωνήθηκε να αποζημιωθεί με 1,5 εκατ. στερλίνες από την Αγγλία για τις ζημιές που υπέστη κατά τη διαχείριση των βακουφικών περιουσιών από την αποικιοκρατική διοίκηση. Σε σχέση με το ιστορικό επεισόδιο που επηρεάζει σήμερα την τύχη των Βαρωσίων, η Κυπριακή Δημοκρατία θα μπορούσε να συνεισφέρει, σύμφωνα με τον κ. Δημητριάδη, συγκεκριμένη πληροφόρηση γύρω από τις πληρωμές του ποσού αυτού, από το οποίο είναι γνωστό ότι πληρώθηκαν οι 500.000 στερλίνες στην τότε τ/κ αντιπροσωπεία των Φαζίλ Κιουτσιούκ και Ραούφ Ντενκτάς.

Όχι Κτηματολογίου

Η άλλη βοήθεια που αναμένει από το κράτος η ε/κ εταιρεία που προσέφυγε εναντίον της Τουρκίας στο ΕΔΑΔ αναφέρεται στις επίσημες εκτιμήσεις του Τμήματος Κτηματολογίου για την αξία της περιουσίας της. Πρόκειται για αίτημα που δεν αναμένεται να ικανοποιηθεί, διότι παρά τη νομιμότητα της λειτουργίας της Επιτροπής Ακίνητης Ιδιοκτησίας της Τουρκίας ως ένδικου μέσου για την αποκατάσταση των δικαιωμάτων των εκτοπισθέντων, το κράτος (μέσω του Τμήματος Κτηματολογίου) δεν συνδράμει προσφυγές των πολιτών του στην ΕΑΙ. Υπενθυμίζεται ότι η αρχική προσφυγή της KV Mediterranean το 2010 ήταν στην ΕΑΙ, η οποία και αναγνώρισε ως τρίτο ενδιαφερόμενο μέρος το Εβκάφ, οδηγώντας την ε/κ εταιρεία στο ΕΔΑΔ. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, Υπουργείο Εξωτερικών και Νομική υπηρεσία δίνουν ιδιαίτερη προσοχή ώστε να μην συμμετέχουν σε δικαστικές διαδικασίες που προβλέπουν αποζημιώσεις για παραίτηση ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων στα κατεχόμενα. Η συνθήκη αυτή περιγράφεται ως άδικη από τον κ. Δημητριάδη, διότι οι Ε/Κ πρόσφυγες αντιμετωπίζουν τις τουρκικές εκτιμήσεις της αξίας των περιουσιών τους με ιδιώτες εκτιμητές.

Αποχαρακτηρισμένο έγγραφο του Φόρειν Όφις

Αποχαρακτηρισμένο έγγραφο από τα αρχεία του Φόρειν Όφις, με ημερομηνία 13 Ιανουαρίου 1960, το οποίο έχει στην κατοχή του ο δικηγόρος της KV Mediterranean, έδωσε χθες στη δημοσιότητα το ΚΥΠΕ, το οποίο ρίχνει περαιτέρω φως στη συμφωνία μεταξύ Τ/Κ και Αγγλίας για τις βακουφικές περιουσίες. Σύμφωνα με το έγγραφο, η Αγγλία αναγνωρίζει ότι η τουρκοκυπριακή κοινότητα υπέστη απώλειες και ζημιές ως αποτέλεσμα της πολιτικής που ακολούθησε η αποικιακή διοίκηση σε σχέση με τη διαχείριση και την επίβλεψη των μουσουλμανικών θρησκευτικών καταπιστευμάτων και κληροδοτημάτων στην Κύπρο μέχρι το 1956. Ως εκ τούτου, κατατέθηκε αίτημα για επανεξέταση και διευθέτηση της αποζημίωσης για τα βακούφια. Ως προς τη βάση των απαιτήσεων των Τουρκοκυπρίων, στην έκθεση αναφέρεται ότι την περίοδο της αποικιακής διοίκησης, το αποικιακό γραφείο του Εβκάφ δεν επέδειξε την απαιτούμενη επιμέλεια στη διαχείριση και επίβλεψη των κεφαλαίων και περιουσιών των βακουφίων. Λόγω της κακοδιοίκησης χάθηκαν χιλιάδες σκάλες καλλιεργήσιμης γης, προστίθεται. Σύμφωνα με την εκτίμηση της έκθεσης, η γενική και ειδική ζημιά που υπέστη η τ/κ κοινότητα λόγω της κακοδιαχείρισης του Εβκάφ κατά την αποικιοκρατική διακυβέρνηση της Κύπρου υπολογίζεται σε περίπου 3 εκατ. στερλίνες. Επιπρόσθετα, το κεφαλαιοποιημένο ποσό της αποζημίωσης υπολογίστηκε σε περίπου 900.000 στερλίνες. Ο Αχιλλέας Δημητριάδης τονίζει ότι μετά από το παζάρι των Άγγλων, το ποσό μειώθηκε στο 1,5 εκατ. στερλίνες.

Και όμως παρέλειψε

Στη χθεσινή δήλωσή του για την υπόθεση της προσφυγής της ε/κ εταιρείας στο ΕΔΑΔ εναντίον της Τουρκίας για κατεχόμενη περιουσία στην περίκλειστη Αμμόχωστο, ο γενικός εισαγγελέας αναφέρθηκε και στη δεύτερη υπόθεση Ε/Κ εναντίον της Τουρκίας, για την οποία αναμένεται από το ΕΔΑΔ να δηλώσει η Κύπρος αν θα συμμετάσχει ως ενδιαφερόμενο μέρος. Πρόκειται για την υπόθεση Παναγή και Σιάρτου vs Τουρκίας, η οποία αφορά κατεχόμενη περιουσία στην επαρχία Λευκωσίας. Η προθεσμία για απαντήσεις σε αυτή την υπόθεση είναι η 5η Νοεμβρίου, επίσης μετά από δύο παρατάσεις που δόθηκαν από το ΕΔΑΔ. Σύμφωνα με δήλωση του Κώστα Κληρίδη στο ΚΥΠΕ, «ουδέποτε προηγουμένως είχε κληθεί η Δημοκρατία από το ΕΔΑΔ να ενημερώσει κατά πόσον θα συμμετάσχει στις διαδικασίες αυτές». Η αναφορά του κ. Κληρίδη γίνεται τόσο για την υπόθεση της KV Mediterranean (δηλαδή του Βαρωσιού) όσο και για την υπόθεση Παναγή & Σιάρτου. Ωστόσο, σύμφωνα με το ΕΔΑΔ, στις 18 Μαρτίου είχε ερωτηθεί η κυβέρνηση της Κύπρου αν θα συμμετάσχει στη διαδικασία για την προσφυγή των Παναγή και Σιάρτου, και μέχρι την πρώτη προθεσμία που είχε τεθεί τον Ιούνιο, δεν είχε σταλεί απάντηση στο ΕΔΑΔ. Σημειώνεται ότι για την ίδια υπόθεση, η Αγγλία είχε ενημερώσει το ΕΔΑΔ στις 9 Απριλίου ότι δεν ενδιαφέρεται να συμμετάσχει στη δίκη.