Το 2018 η πιο ζεστή χρονιά στην Κύπρο

Εικόνα: Η γραφική παράσταση δείχνει αυτό που μας λέει ο δρ Πάνος Χατζηνικολάου. Ότι κατά τον 21ο αιώνα η Κύπρος είναι πολύ θερμότερη (στη συγκεκριμένη περίπτωση η Λευκωσία και συγκεκριμένα ο σταθμός Αθαλάσσας) απ’ ό,τι τον προηγούμενο αιώνα. Με το κίτρινο η περσινή χρονιά που έσπασε όλα τα ρεκόρ.

Πριν έναν ακριβώς χρόνο σε ένα αντίστοιχο ρεπορτάζ για τις κλιματολογικές συνθήκες στην Κύπρο είχαμε βάλει ερωτηματικό κατά πόσο το 2018 θα ήταν η πιο θερμή χρονιά για την κυπριακή πρωτεύουσα. Τα δεδομένα μέχρι το τέλος του χρόνου καταδεικνύουν ότι ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών σε επίπεδο 35ετίας - 40ετίας δεν σημειώθηκαν μόνο στη Λευκωσία αλλά και στη Λάρνακα και την Πάφο. Ο ερευνητής του Ινστιτούτου Κύπρου δρ Πάνος Χατζηνικολάου παραθέτει στον «Π» την ανάλυση των στοιχείων τα οποία στηρίχθηκαν στα δεδομένα του Τμήματος Μετεωρολογίας και συγκεκριμένα στις μέσες τιμές των υψηλότερων θερμοκρασιών για κάθε μήνα.

Σύμφωνα λοιπόν με την εξέλιξη της μέγιστης θερμοκρασίας μέχρι και το τέλος του 2018 στους τρεις σταθμούς της Αθαλάσσας στη Λευκωσία και των αεροδρομίων Λάρνακας και Πάφου, το Ινστιτούτο Κύπρο παρατηρεί ότι το 2018 ήταν το πιο ζεστό έτος και για τις τρεις περιοχές τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες για τις οποίες έχουμε στοιχεία. Συγκεκριμένα:



Διαβάστε επίσης:

Κλιματική Αλλαγή: Ο πλανήτης ψήνεται, με «hot spot» τη Μεσόγειο

Λευκωσία: 3 βαθμοί πάνω

Στη Λευκωσία το 2018 ήταν κατά 3 βαθμούς Κελσίου θερμότερο από τον μέσο όρο του 20ού αιώνα, τον οποίο όπως εξηγεί ο δρ Χατζηνικολάου χρησιμοποιούμε ως περίοδο αναφοράς. «Σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια του 21ου αιώνα παρατηρούμε πως κάθε χρόνος στη Λευκωσία –κι αυτό ισχύει για τις περισσότερες χρονιές στις άλλες δύο πόλεις– ήταν θερμότερος από τον 20ό αιώνα, από αυτό δηλαδή που θεωρούμε κανονικό. Συνήθως στη Λευκωσία η θερμοκρασία κυμαινόταν κατά μισό βαθμό Κελσίου πάνω από τον 20ό αιώνα κάποιες χρονιές, και άλλες κατά 1 βαθμό Κελσίου ή 1,5. Το 2018 είχαμε μια άνοδο 3 βαθμών Κελσίου που αποτελεί ρεκόρ για τη Λευκωσία», επισημαίνει ο δρ Πάνος Χατζηνικολάου.



Λάρνακα: 1,85 βαθμοί πάνω

Από τις παρατηρήσεις η ετήσια τιμή για τη Λάρνακα το 2018 ήταν 1,85 βαθμοί Κελσίου πάνω από τον μέσο όρο του 20ού αιώνα. «Και οι προηγούμενες χρονιές ήταν πάλι πιο ζεστές από τις θερμοκρασίες αναφοράς του 20ού αιώνα, αλλά μισό με έναν βαθμό Κελσίου. Άρα και στη Λάρνακα πλησιάζοντας σχεδόν τους 2 βαθμούς Κελσίου είχαμε ρεκόρ».



Πάφος: 2 βαθμοί πάνω

Η αντίστοιχη τιμή για την Πάφο, για το 2018, ήταν σύμφωνα με τον ερευνητή ακριβώς 2 βαθμοί Κελσίου πάνω από το υπόβαθρο, ενώ τα προηγούμενα χρόνια ήταν 1-1,5 βαθμός Κελσίου υψηλότερος.

«Συνεπώς είχαμε ρεκόρ υψηλότερων θερμοκρασιών και στις τρεις πόλεις σε επίπεδο 35ετίας ή 40ετίας. Τα δεδομένα της Πάφου ξεκινούν από το 1984, της Αθαλάσσας από το 1983 και της Λάρνακας από το 1976. Άρα για τη Λάρνακα μιλάμε για 42 χρόνια καταγραφών».







Ρεκόρ μηνών

Όπως εξηγεί στον «Π» ο κ. Χατζηνικολάου στην πλειοψηφία τους οι μήνες του 2018 κατέγραψαν ρεκόρ υψηλότερων θερμοκρασιών από την περίοδο αναφοράς. «Το ετήσιο ρεκόρ συνέβη γιατί αρκετοί μήνες είναι πιο ζεστοί μέσα στη χρονιά. Αν για παράδειγμα συγκρίνουμε όλους τους Γενάρηδες ή όλους τους Ιούλιους θα δούμε ότι στη Λευκωσία π.χ. ο Ιανουάριος, ο Φεβρουάριος, ο Μάρτιος, ο Απρίλιος, ο Μάιος και ο Σεπτέμβριος, οι μισοί μήνες του χρόνου, έσπασαν ρεκόρ 35ετίας! Αυτό δικαιολογεί αριθμητικά γιατί όλη η χρονιά έσπασε το ρεκόρ».

Όπως σημειώνει «οι αυξημένες αυτές θερμοκρασίες οφείλονται σε κάποια αλλαγή της γενικής κυκλοφορίας στην περιοχή μας. Δεν έχουμε ωστόσο εξηγήσει ακόμη ποια ατμοσφαιρική κυκλοφορία έφερε συχνότερα ίσως θερμότερες αέριες μάζες από θερμότερες περιοχές (Αφρική ή Μέση Ανατολή) για τους περισσότερους μήνες του χρόνου, όχι μόνο το καλοκαίρι αλλά τους χειμερινούς μήνες».



Μια επίμονη θέρμανση

Όπως σημειώνει και πιο πάνω, «κάθε χρόνο οι θερμοκρασίες κατά τον 21ο αιώνα είναι υψηλότερες απ’ ό,τι τους αντίστοιχους χρόνους του 20ού αιώνα. Μιλάμε για μια μεγάλη περίοδο, για 19 χρόνια. Είναι μια επίμονη θέρμανση και αυτό φαίνεται και από τα κλιματικά μοντέλα που προσπαθούν να προσομοιώσουν πώς θα αλλάξει το κλίμα και οι θερμοκρασίες τον 21ο αιώνα αναλόγως της αύξησης των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου και πιο πολύ του διοξειδίου του άνθρακα».

Το ενδιαφέρον, επισημαίνει ο δρ Χατζηνικολάου, είναι πως το 2018 δεν ήταν παγκόσμια χρονιά ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών. Παγκόσμιο ρεκόρ είχαμε το 2016, όταν στην Κύπρο είχαν καταγραφεί οι υψηλότερες ετήσιες θερμοκρασίες για τη δεκαετία, δεν είχε όμως ακολουθήσει η χώρα μας το παγκόσμιο ρεκόρ. Στην Κύπρο το προηγούμενο ρεκόρ είχε σημειωθεί το 2010 όταν είχαν «σπάσει» τα θερμόμετρα ανεβαίνοντας μέχρι τους 45,6 βαθμούς Κελσίου. «Το 2018, λοιπόν, ήταν ακόμη πιο θερμό και από το 2010. Το ότι η Κύπρος με καθυστέρηση έσπασε το παγκόσμιο ρεκόρ δεν σημαίνει τίποτα. Προφανώς υπάρχει μια θέρμανση που συμβαίνει αργά και σταθερά λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου, αλλά κάθε χρονιά με την προηγούμενη και με την επόμενη διαφέρει και για λόγους εσωτερικής μεταβλητότητας του κλιματικού συστήματος. Η μεταβλητότητα από χρόνο σε χρόνο είναι εν μέρει χαοτική και επηρεάζεται από ενδογενείς παράγοντες του κλιματικού στίγματος που δεν μπορούμε να τους προβλέψουμε. Μπορούμε όμως να βρούμε τη μακρόχρονη τάση…»



Διπλάσια από το παγκόσμιο

Το ανησυχητικό για την περιοχή μας, όπως μας περιγράφει και στο διπλανό ρεπορτάζ ο δρ Ζίττης, είναι πως η θετική αλλαγή στη θερμοκρασία, δηλαδή η θέρμανση, είναι διπλάσια στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή απ’ ό,τι ο παγκόσμιος μέσος όρος.

Όπως μας εξηγεί ο δρ Χατζηνικολάου «στον παγκόσμιο μέσο όρο η θερμοκρασία είναι κατά 1 βαθμό Κελσίου υψηλότερη από την προβιομηχανική περίοδο. Στην Κύπρο αυτή η θερμοκρασία είναι διπλάσια, είναι συν 2 ή 3 βαθμούς όπως συνέβη το 2018».

Η περιοχή μας, προσθέτει, «φαίνεται ότι είναι πιο επιρρεπής και ευάλωτη στην παγκόσμια θέρμανση με αποτέλεσμα να είναι διπλάσια η θέρμανση τουλάχιστον»!



Και ψυχρά φαινόμενα

Αυτό που παρατηρεί η ομάδα των ερευνητών του Ινστιτούτου Κύπρου που αναλύει τις κλιματολογικές συνθήκες είναι πως η φετινή χρονιά σε σχέση με την περσινή σε διάφορες περιοχές του κόσμου και στα δύο ημισφαίρια έχει και ψυχρά φαινόμενα.

Όπως σημειώνει ο κ. Χατζηνικολάου, για την αναχαίτιση των κλιματικών αλλαγών προτείνονται παρεμβάσεις για να μετριαστεί το φαινόμενο και η υπερθέρμανση να περιοριστεί στον 1,5 βαθμό Κελσίου. Αυτό θα γίνει με την εφαρμογή της Συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα η οποία προβλέπει δραστικές περικοπές στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και περισσότερη διείσδυση των ΑΠΕ. Αξίζει να αναφερθεί ότι στην Ευρώπη τα κράτη μέλη σε συνεργασία με την Κομισιόν αναμένεται μέχρι το τέλος του χρόνου να οριστικοποιήσουν τα μέτρα προσαρμογής της στρατηγικής και του σχεδίου δράσης προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.

Λιγότερο θερμό το 2019

Από τις μέχρι στιγμής αναλύσεις που έγιναν από τους ερευνητές του Ινστιτούτου Κύπρου για το 2019, και μας μεταφέρει ο δρ Χατζηνικολάου, οι πρώτοι τρεις μήνες τόσο στη Λευκωσία όσο και στις άλλες δύο πόλεις, Λάρνακα και Πάφο, δεν ήταν πιο θερμοί από τα προηγούμενα χρόνια. Ήταν μάλιστα το αντίθετο, 2-3 βαθμούς πιο δροσεροί σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, αλλά όπως επισημαίνει πιο ζεστοί από τον μέσο όρο αναφοράς του 20ού αιώνα. «Συνεχίζουμε να βρισκόμαστε σε θερμότερη περίοδο, απλώς οι πρώτοι μήνες του 2019 ήταν 2-3 βαθμούς πιο δροσεροί από την περσινή χρονιά ρεκόρ». Με εξαίρεση τον Μάιο, σημειώνει ο δρ Χατζηνικολάου, ο οποίος ήταν κατά 3 βαθμούς πιο θερμός από την περίοδο αναφοράς – ήταν όμως πιο δροσερός από τον περσινό όταν η Λευκωσία σημείωσε άνοδο 5 βαθμών πάνω από την περίοδο αναφοράς. «Αν για τους επόμενους μήνες δεν αλλάξει κάτι, το 2019 δεν θα είναι θερμότερο από το 2018, θα είναι όμως θερμό όσο και τα χρόνια μετά το 2000», καταλήγει ο δρ Χατζηνικολάου.

Θα γίνουμε καμίνι αν δεν…

Το γράφημα(πάνω) το οποίο μας προμήθευσε για την έρευνά μας το Ινστιτούτο Κύπρου καταγράφει τις προβλέψεις των κλιματικών μοντέλων στην Κύπρο μέχρι το 2090 με βάση τις εκπομπές αερίων. Αν σταματήσουν τελείως οι εκπομπές του θερμοκηπίου (μπλε γραμμή), θα έχουμε πάλι θέρμανση αλλά με μέγιστη θερμοκρασία έναν βαθμό Κελσίου πάνω από το κανονικό. Εάν μειωθούν οι παγκόσμιες εκπομπές ρύπων στη βάση της Συμφωνίας του Παρισιού του 2015, στην Κύπρο θα έχουμε 2 βαθμούς Κελσίου θέρμανση πάνω από το κανονικό (γαλάζια γραμμή). Εάν δεν υλοποιηθεί η Συμφωνία του Παρισιού και δεν υπάρξει μείωση των εκπομπών ρύπων, εάν δηλαδή δεν υπάρξουν ενέργειες για περιορισμό του φαινομένου του θερμοκηπίου, τότε η Κύπρος θα γίνει καμίνι και πλέον θα μιλάμε για υπερθέρμανση πάνω από 4 βαθμούς Κελσίου κατά μέσο όρο όλη τη χρονιά (κόκκινη γραμμή).