Στην Κομισιόν για το ρεύμα των ΑΠΕ

Την ακύρωση του πρώτου και του δεύτερου σχεδίου του Υπουργείου Ενέργειας για προώθηση έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) θα στοχεύσει, με προσφυγή του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο Σύνδεσμος Καταναλωτών Κύπρου, ο οποίος υποστηρίζει ότι μέσω του σχεδίου υπάρχει παράνομη κρατική επιδότηση και, λόγω αυτής, οι καταναλωτές ρεύματος θα επιβαρύνονται «με εκατομμύρια ευρώ τον μήνα». <+voula><+Text_Normal>Πληροφορούμαστε ότι το Υπουργείο Ενέργειας απορρίπτει τα περί παράνομης κρατικής επιδότησης και επιβάρυνσης των καταναλωτών. Οι θέσεις του υπουργείου αναλυτικότερα σε άλλη στήλη.

Η υλοποίηση έργων ΑΠΕ στο πλαίσιο του πρώτου σχεδίου του Υπουργείου Ενέργειας είναι σε εξέλιξη και αν η προσφυγή επιτύχει θα προκληθεί μεγάλη αναστάτωση στην αγορά. Για το πρώτο σχέδιο ο διαχειριστής συστήματος διανομής (ΑΗΚ) ενέκρινε αιτήσεις που αφορούν την παραγωγή ισχύος 101 μεγαβάτ από φωτοβολταϊκά και για περίπου το 80% των εγκεκριμένων αιτήσεων έχουν εκδοθεί τελικοί όροι σύνδεσης, ενώ ήδη αρκετοί αιτητές έχουν αρχίσει την εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών πάρκων.

Υπερκέρδη

Γιατί ο Σύνδεσμος Καταναλωτών θεωρεί ότι το πρώτο σχέδιο στήριξης ΑΠΕ εμπεριέχει παράνομη κρατική επιδότηση και θα επιβαρύνει οικονομικά τους καταναλωτές; Επειδή το πρώτο σχέδιο προβλέπει ότι τα αδειοδοτημένα πάρκα ΑΠΕ θα πωλούν τον παραγόμενο ηλεκτρισμό στην ΑΗΚ, στην τιμή του κόστους αποφυγής της ΑΗΚ, μέχρι τη λειτουργία της ανταγωνιστικής αγοράς ενέργειας (πιθανόν τον Οκτώβριο του 2021). Σε γενικές γραμμές, το κόστος αποφυγής είναι το κόστος παραγωγής της ΑΗΚ, το οποίο για το 2018 ήταν κατά μέσο όρο 10 σεντ την κιλοβατώρα. Ο Σύνδεσμος Καταναλωτών υποστηρίζει ότι αυτή η τιμή εξασφαλίζει υπερκέρδη (ίσως και πάνω από το 100% της κεφαλαιουχικής δαπάνης, πολύ πέραν του 12% που σύμφωνα με τον σύνδεσμο είναι το κέρδος που θεωρεί λογικό η ΕΕ) στους ιδιώτες παραγωγούς που αδειοδοτήθηκαν στο πρώτο σχέδιο, αφού, σύμφωνα με τον σύνδεσμο, το κόστος παραγωγής από φωτοβολταϊκά είναι σήμερα 3-5 σεντ. Ιδιώτες παραγωγοί αμφισβητούν ότι αυτό είναι το κόστος παραγωγής από φωτοβολταϊκά στην Κύπρο.

Μειοδοτικός διαγωνισμός
'

Πώς θα μπορούσε το Υπουργείο Ενέργειας να εξασφαλίσει την αύξηση της παραγωγής ηλεκτρισμού από έργα ΑΠΕ (για να επιτευχθούν ταχύτατα οι στόχοι της ΕΕ για το 2020) χωρίς να προσφέρει στους επιχειρηματίες ως κίνητρο αυτά τα κέρδη; Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Καταναλωτών, αυτό θα μπορούσε να γίνει με μειοδοτικό διαγωνισμό. Δηλαδή, να βγει το υπουργείο σε προσφορές για 100-150-200 μεγαβάτ από φωτοβολταϊκά ή αιολικά πάρκα και να δώσει τις άδειες παραγωγής σε όσες εταιρείες θα κατέθεταν τις φθηνότερες προσφορές. Κάτι ανάλογο έγινε και το 2012, ωστόσο υπήρξε πολύ μεγάλη καθυστέρηση στην εκτέλεση των έργων που προκρίθηκαν από τον μειοδοτικό διαγωνισμό. Σύμφωνα με τον σύνδεσμο, ο μειοδοτικός διαγωνισμός θα συμπίεζε τις τιμές ανά κιλοβατώρα στα 3-5 σεντ και θα υπήρχε εξοικονόμηση 5-7 σεντ ανά κιλοβατώρα, σε σύγκριση με το κόστος αποφυγής που εξασφάλισαν με το ισχύον σχέδιο οι αιτητές που εγκρίθηκαν. «Θεωρούμε αδιανόητο», αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο Σύνδεσμος Καταναλωτών, «το κράτος να μπορεί να προστατεύσει τα συμφέροντα των καταναλωτών και αντί αυτού να συμβάλλει στην αντίθετη κατεύθυνση, με αποτέλεσμα, μερικά εκατομμύρια το μήνα να καταλήγουν στα ταμεία των ιδιωτικών εταιρειών, αντί στους καταναλωτές. Δεν είναι τυχαίο που φημολογείται ότι άρχισε το παραεμπόριο των ήδη αδειοδοτημένων εταιρειών, με ποσά που ξεπερνούν τα 200.000 ευρώ ανά μεγαβάτ». Σημειώνει ακόμη ότι στην προσπάθειά του να προστατεύσει όσο πιο αποτελεσματικά μπορεί τα συμφέροντα των καταναλωτών, άρχισε την ετοιμασία σχετικής καταγγελίας στην Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για παράνομη κρατική επιδότηση, τόσο στο πρώτο σχέδιο όσο και στο δεύτερο σχέδιο των συστημάτων από Α.Π.Ε. Η καταγγελία υπολογίζεται να είναι έτοιμη για υποβολή μέχρι το τέλος της τρέχουσας εβδομάδας.

Διαφορετικό το 2ο

Απορίες προκαλεί η πρόθεση του Συνδέσμου Καταναλωτών να προσβάλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το δεύτερο σχέδιο προώθησης ΑΠΕ. Το δεύτερο σχέδιο βρίσκεται σε εξέλιξη, για την αδειοδότηση και λειτουργία πάρκων ΑΠΕ συνολικής ισχύος 150 μεγαβάτ. Ωστόσο, το δεύτερο σχέδιο προβλέπει διαφορετικούς όρους (πώληση του ρεύματος σε αδειοδοτημένους ιδιώτες προμηθευτές χωρίς προκαθορισμένη φόρμουλα τιμολόγησης ή ταρίφα, στο πλαίσιο της μεταβατικής ρύθμισης ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού). Εν ολίγοις, κανένα από τα προαναφερθέντα επιχειρήματα του συνδέσμου για ύπαρξη παράνομης επιδότησης στο πρώτο σχέδιο δεν έχει εφαρμογή στο δεύτερο σχέδιο.

Τι απαντά το Υπουργείο Ενέργειας

Αναφορικά με τις θέσεις του Συνδέσμου Καταναλωτών, από το Υπουργείο Ενέργειας μας είπαν ότι στο πλαίσιο συνάντησης που είχε η Υπηρεσία Ενέργειας με αντιπροσωπία του συνδέσμου εξηγήθηκαν όλες οι πτυχές των δύο σχεδίων. Σύμφωνα με το υπουργείο, τα δύο σχέδια προβλέπουν την εγκατάσταση μικρών και διάσπαρτων συστημάτων ΑΠΕ και υπό αυτή την προϋπόθεση δεν είναι δυνατό να δοθούν τιμές 3-5 σεντ που υποστηρίζει ο σύνδεσμος, αλλά σημαντικά υψηλότερες. Την άποψη ότι το κόστος παραγωγής των φωτοβολταϊκών είναι υψηλότερο από 3-5 σεντ εξέφρασαν στον «Π» και επιχειρηματίες οι οποίοι δραστηριοποιούνται στον κλάδο.
Το υπουργείο υποστηρίζει, επίσης, ότι πρόθεσή του ήταν να επιτραπεί για μικρή περίοδο (1-2 χρόνια) η πώληση της παραγωγής των συστημάτων ΑΠΕ στο ύψος του εκάστοτε κόστους αποφυγής της ΑΗΚ, αφού εξαρχής είχε τεθεί ως όρος ότι τα συστήματα αυτά θα ενταχθούν στην ανταγωνιστική αγορά ενέργειας. Ακόμα και μετά από τις καθυστερήσεις που υπήρξαν στην έναρξη λειτουργίας της ανταγωνιστικής αγοράς, το υπουργείο επισημαίνει ότι το κόστος αποφυγής (που θα αποδίδει υπερκέρδη στους ιδιώτες, σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Καταναλωτών) θα δίνεται το αργότερο μέχρι τα τέλη του 2021, οπόταν αναμένεται να λειτουργήσει ο ανταγωνισμός και να μειωθούν οι τιμές πώλησης του ηλεκτρισμού. Αν επιλέγαμε τον μειοδοτικό διαγωνισμό, μας είπαν από το υπουργείο, το κράτος θα δεσμευόταν με συγκεκριμένες τιμές ανά κιλοβατώρα, οι οποίες θα ίσχυαν για 15-20 χρόνια, ανεξάρτητα αν στο μεταξύ δημιουργούνταν συνθήκες για χαμηλότερες τιμές.
Επίσης, το Υπουργείο Ενέργειας επισημαίνει ότι, σε περίπτωση που επιλεγόταν η προκήρυξη μειοδοτικού διαγωνισμού για 200-300 μεγαβάτ από ΑΠΕ, θα υπονομευόταν η λειτουργία ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού, καθώς ένα μεγάλο μέρος των παραγωγών θα στρεφόταν στα πολυετή συμβόλαια με εγγυημένη τιμή, του μειοδοτικού διαγωνισμού, παρά στην ανταγωνιστική αγορά.
Στο υπουργείο πιστεύουν, επίσης, ότι για κάποιους μήνες του 2019 και στη συνέχεια από τον Ιούνιο του 2020 το κόστος αποφυγής της ΑΗΚ (κόστος παραγωγής) θα μειωθεί, καθώς θα λειτουργούν πλέον και οι τρεις μονάδες στο Βασιλικό που καίνε μαζούτ (μονάδες 1, 2, 3), που είναι οι οικονομικότερες της Αρχής.