Εξαφανίζονται γόπα και μπαρμπούνι

Ούτε λέπι γόπας και μπαρμπουνιού δεν πρόκειται να μείνει στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου εάν συνεχιστεί η υπεραλίευσή τους. Μάλιστα, η Επιστημονική Ομάδα Εργασίας συστήνει τη μείωση της αλιευτικής θνησιμότητας των αποθεμάτων αυτών, έτσι ώστε τα είδη να μπορέσουν να ανακάμψουν. Τα αποτελέσματα προέκυψαν από μελέτες που πραγματοποιήθηκαν από το Τμήμα Αλιείας σε δύο από τα πιο κύρια βενθικά αλιευτικά αποθέματα (γόπα, μπαρμπούνι) στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου, χρησιμοποιώντας τα στοιχεία που συλλέχθηκαν στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος από το 2005 έως το 2016. Οι μελέτες παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο συνάντησης της Επιστημονικής Ομάδας Εργασίας GFCM - SCSA Working Group on stock assessment of Demersal species. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, η γόπα υπεραλιεύεται σε χαμηλό βαθμό και έχει σχετικά μέση βιομάζα. Το μπαρμπούνι, η μελέτη του οποίου έχει εγκριθεί με ποιοτική και όχι με ποσοτική επιστημονική συμβουλή, επίσης υπεραλιεύεται. Το GFCM συστήνει τη μείωση της αλιευτικής θνησιμότητας των αποθεμάτων αυτών. Σκοπός του συγκεκριμένου προγράμματος είναι η δημιουργία πολυετών σειρών αξιόπιστων βιολογικών και οικονομικών δεδομένων, συμβατών μεταξύ των κρατών μελών, που θα εξασφαλίζουν την αξιολόγηση της κατάστασης των αλιευτικών πόρων και τη βιωσιμότητα του αλιευτικού τομέα. Βάσει των επιστημονικών μελετών και των εκθέσεων που βασίζονται στα δεδομένα που συλλέγονται, παρέχεται η βέλτιστη διαθέσιμη επιστημονική συμβουλή για την επίτευξη του στόχου της αειφόρου διαχείρισης των αλιευτικών πόρων.

 Η παραγωγή

 Στο μεταξύ, σύμφωνα με στοιχεία του Τμήματος Αλιείας, η ολική παραγωγή της θαλάσσιας αλιείας το 2017 ανήλθε στους 1.736 τόνους. Οι κύριες παραγωγές ανά είδος ήταν μακρύπτερος τόννος 568 τόνοι, γόπα 133 τόνοι, ερυθρός τόννος 110 τόνοι, μπαρμπούνι 86 τόνοι, χάννος 62 τόνοι, μαρίδα 9 τόνοι, κουρκούνα 58 τόνοι, σουπιά 51 τόνοι, ξιφίας 50 τόνοι και λυθρίνι 47 τόνοι. Εξάλλου, η παραγωγή επιτραπέζιου μεγέθους ψαριών από τις υδατοκαλλιέργειες κατά το 2017 ανήλθε περίπου στους 7.277 τόνους αξίας 37,7 εκατ. Από αυτήν την παραγωγή εξήχθησαν περίπου 4.909 τόνοι αξίας 25,6 εκατ. ευρώ. Κατά το 2017, η παραγωγή γόνου έφθασε τα 31,9 εκατομμύρια ιχθύδια, αξίας περίπου 4,5 εκατ. Συνολικά, η αξία παραγωγής των υδατοκαλλιεργειών το 2017 υπολογίζεται γύρω στα 42,2 εκατ. ευρώ. Σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, η παραγωγή τσιπούρας κατά το 2017 παρουσιάζει μείωση της τάξης του 6%, ενώ η παραγωγή λαυρακίου παρουσιάζει αύξηση της τάξης του 30%. Η παραγωγή πέστροφας φαίνεται να παρουσιάζει επίσης μια μικρή μείωση. Οι τιμές των ψαριών υδατοκαλλιέργειας κατά το 2017 παρέμειναν σε σταθερά επίπεδα. Σήμερα υπάρχουν στο νησί 3 αδειοδοτημένοι ιδιωτικοί ιχθυογεννητικοί σταθμοί θαλάσσιων ψαριών, 1 εκκολαπτήριο - εκτροφείο γαρίδων στη στεριά, 9 ιχθυοτροφεία πάχυνσης κυρίως τσιπούρας και λαυρακίου σε κλουβιά ανοικτής θάλασσας και 7 μικρές μονάδες που ασχολούνται κυρίως με την παραγωγή πέστροφας. Η συνολική αδειοδοτημένη παραγωγή για την κυπριακή υδατοκαλλιέργεια το 2017 ήταν 8.750 τόνοι (θαλάσσια είδη) και 127 τόνοι (είδη γλυκού νερού) επιτραπέζιου μεγέθους ψαριών καθώς και 21.500.000 γόνου.

 Ψάρια γλυκού νερού

Η καλλιέργεια ψαριών γλυκού νερού, κυρίως πέστροφας, καθώς και οι εμπλουτισμοί των υδατοφρακτών για ερασιτεχνική αλιεία συνεχίστηκαν με επιτυχία. Οι εργασίες στον Ερευνητικό Σταθμό Υδατοκαλλιέργειας Γλυκού Νερού στον Καλοπαναγιώτη επικεντρώθηκαν στην παραγωγή αβγών και γόνου πέστροφας και οξυρρύγχου για εκτροφή στα ιδιωτικά ιχθυοτροφεία. Για τον σκοπό αυτό δόθηκαν στον ιδιωτικό τομέα 100.650 μικρές πέστροφες και 1.524 κιλά πέστροφα επιτραπέζιου μεγέθους. Επιπρόσθετα, μέσω του σταθμού συνεχίστηκε ο εμπλουτισμός των υδατοφρακτών για σκοπούς στήριξης και ανάπτυξης της ερασιτεχνικής αλιείας εσωτερικών υδάτων. Επίσης, στον Ερευνητικό Σταθμό Καλοπαναγιώτη γίνεται ενημέρωση των μαθητών δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης για την υδατοκαλλιέργεια γλυκού νερού στην Κύπρο.

Και έρευνες

Το Τμήμα Αλιείας λειτουργεί δύο ερευνητικούς σταθμούς. Πρόκειται για το Ερευνητικό Κέντρο Θαλάσσιας Υδατοκαλλιέργειας Κύπρου (ΕΚΘΥΚ) στο Μενεού και τον Ερευνητικό Σταθμό Υδατοκαλλιέργειας Γλυκού Νερού στον Καλοπαναγιώτη. Και στους δύο ερευνητικούς σταθμούς έχουν ολοκληρωθεί αρκετά έργα αναβάθμισης που αποσκοπούν στη βελτίωση της λειτουργίας τους και στην περαιτέρω ενίσχυση της ερευνητικής εργασίας για στήριξη και ανάπτυξη της κυπριακής υδατοκαλλιέργειας. Το ΕΚΘΥΚ αποτελεί το κέντρο των ερευνητικών προγραμμάτων για την ανάπτυξη των θαλάσσιων υδατοκαλλιεργειών στην Κύπρο. Τα ερευνητικά προγράμματα στο ΕΚΘΥΚ επικεντρώθηκαν κυρίως στην εκτροφή νέων ειδών, όπως είναι η προσφυγούλα (Siganus rivulatus), το λυθρίνι (Pagellus erythrinus), το μινέρι (Seriola dumerili) και ο κρανιός (Argyrosomus regius) αλλά και του ήδη εκτρεφόμενου είδους, της τσιπούρας (Sparus aurata). Ο στόχος των ερευνητικών προγραμμάτων είναι η διαφοροποίηση των καλλιεργούμενων ειδών για τη βιώσιμη ανάπτυξη του τομέα. Οι σημαντικότερες εργασίες που έχουν αναληφθεί είναι:

- Η ανάπτυξη μεθόδων αναπαραγωγής και διατροφής της προσφυγούλας για μαζική παραγωγή γόνου και εκτροφή του είδους σε ιχθυοκλωβούς ανοικτής θάλασσας μέχρι το εμπορεύσιμο μέγεθος.

- Αξιολόγηση της διατροφής του λυθρινιού, σε σχέση με την αναπαραγωγική λειτουργία και την ποιότητα των αβγών και των νυμφών λυθρινιού.

- Πάχυνση του κρανιού σε δεξαμενές και παρατήρηση της διατροφικής του συμπεριφοράς.

- Αξιολόγηση τεσσάρων ιχθυοτροφών σε σχέση με τη σωματική ανάπτυξη της τσιπούρας.