Τίποτα λιγότερα από «Τοπικές Κυβερνήσεις» δεν συζητούν οι Δήμοι

Βέβαιο είναι πλέον ότι η Ένωση Δήμων θα αλλάξει τα φώτα στο προσχέδιο του νομοσχεδίου που ετοίμασε το Υπουργείο Εσωτερικών για τη μεταρρύθμιση στην τοπική αυτοδιοίκηση, πριν το στείλει πίσω στον Κωνσταντίνο Πετρίδη για την τελική διαμόρφωση του κειμένου. Είναι ξεκάθαρο πως οι δήμοι έχουν υιοθετήσει... μετά χαράς την εξαγγελία του υπουργού Εσωτερικών Κωνσταντίνου Πετρίδη για δημιουργία τοπικών κυβερνήσεων στη θέση των σημερινών ανάπηρων και εξαρτημένων από την κεντρική διοίκηση δήμων και εννοούν την υλοποίηση της εξαγγελίας μέσα από το τελικό νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση, επισημαίνοντας πως το προσχέδιο που τους δόθηκε δεν οδηγεί προς αυτήν την κατεύθυνση. Δήμαρχοι ανέφεραν στον «Π» ότι από το Υπουργείο Εσωτερικών επιδεικνύεται ειλικρινής διάθεση για εκχώρηση αρμοδιοτήτων του στις δημοτικές αρχές (κάτι που εν μέρει αντικατοπτρίζεται στο προσχέδιο του νομοσχεδίου), όχι όμως και από άλλα υπουργεία, τα οποία, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, «θέλουν να φορτώσουν τους δήμους τους μπελάδες τους, όχι πραγματικές εξουσίες». Δήμαρχος προερχόμενος από την αντιπολίτευση ανέφερε στον «Π» ότι, παρ’ όλες τις δυσκολίες και τις διαφωνίες που υπάρχουν για μια πραγματική μεταρρύθμιση που θα περιορίσει τις εξουσίες της κεντρικής κυβέρνησης υπέρ των τοπικών αρχών, είναι ευλογία η παρουσία στο Υπουργείο Εσωτερικών του Κωνσταντίνου Πετρίδη και στην ηγεσία της Ένωσης Δήμων των συγκεκριμένων αιρετών αξιωματούχων, κάτι που επιτρέπει ειλικρινή και εποικοδομητική διαβούλευση για εξεύρεση συναίνεσης.

Καθυστέρηση

Βέβαιο είναι επίσης ότι ο χρόνος επεξεργασίας του νομοσχεδίου από την Ένωση Δήμων και καταγραφής των σχολίων και αντιπροτάσεών της θα παραταθεί, κάτι που αναπόφευκτα θα παρατείνει και τον συνολικό χρόνο οριστικοποίησης του νομοσχεδίου και κατάθεσής του πρώτα στο Υπουργικό Συμβούλιο και μετά στη Βουλή. Ήδη ο υπουργός Εσωτερικών δήλωσε πως η κατάθεση του νομοσχεδίου στη Βουλή θα γίνει μετά τις ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου, ωστόσο όλα δείχνουν ότι η καθυστέρηση θα είναι μεγαλύτερη. Δεν αποκλείεται μάλιστα το ενδεχόμενο κάποιες διαφορές μεταξύ κυβέρνησης και δήμων να μην γεφυρωθούν μέσα από το νομοσχέδιο και να μεταφερθούν ενώπιον της Βουλής, ιδιαίτερα όταν συμπληρωθούν στο κείμενο, από το υπουργείο, τα κενά που υπάρχουν σήμερα και αφορούν τους 14-15 δήμους και τα πολλά δημοτικά διαμερίσματα (με ισάριθμους έμμισθους αντιδήμαρχους) που θα προκύψουν από τις συνενώσεις.

• Το υπουργείο δεν θεωρεί απρόσμενες ή αδικαιολόγητες τις αλλαγές που διεκδικούν οι δήμοι. Όπως ανέφερε στον «Πολίτη» ο κ. Πετρίδης, ήταν αναμενόμενο ότι θα πρέπει να γίνουν πολλές τροποποιήσεις στο προσχέδιο και ότι γι’ αυτό ακριβώς προωθήθηκε νωρίς το κείμενο στις δημοτικές αρχές, για να δοθεί ο χρόνος να υποβάλουν τις θέσεις τους και στη συνέχεια να γίνουν οι τελικές προσθαφαιρέσεις.

Οι δύο ημερομηνίες

Την περασμένη Τρίτη συνήλθε η εκτελεστική επιτροπή της Ένωσης Δήμων, σε μια πρώτη προσπάθεια να διαχειριστεί τις δεκάδες τροποποιήσεις που επιφέρουν στο προσχέδιο του νομοσχεδίου οι γραπτές παρεμβάσεις των δήμων. Όπως πληροφορείται ο «Πολίτης», στη συνεδρία της Τρίτης δεν κατέστη δυνατό τα μέλη της εκτελεστικής να διεξέλθουν το νομοσχέδιο και τις προτεινόμενες αλλαγές, γι’ αυτό ορίστηκε νέα συνεδρία για τις 19 Μαρτίου, κατά την οποία υπάρχει πρόθεση να αναλωθεί όσος χρόνος απαιτείται («ακόμα και ολόκληρη η μέρα»!) για να ολοκληρωθούν η επεξεργασία του νομοσχεδίου και η τελική ενσωμάτωση των αλλαγών που θα εγκριθούν από τα μέλη της εκτελεστικής. Προηγήθηκε κωδικοποίηση των προτάσεων που κατέθεσαν οι δήμοι από την υπηρεσία της Ένωσης Δήμων. Πληροφορούμαστε ότι για κάποια άρθρα του νομοσχεδίου οι προτάσεις που κατατέθηκαν για τροποποιήσεις είναι σε πολλά σημεία αλληλοσυγκρουόμενες. Αυτό σημαίνει ότι η εκτελεστική καλείται να εγκρίνει κάποιες προτάσεις δήμων και να απορρίψει άλλες. Το κείμενο, μετά την ολοκλήρωση της επεξεργασίας από την εκτελεστική επιτροπή θα κατατεθεί, για έγκριση ή διαφοροποίηση, στην έκτακτη γενική συνέλευση της Ένωσης Δήμων, η οποία πληροφορούμαστε ότι θα συγκληθεί για τις 16 Απριλίου.

City tax για όλα

Ο δήμαρχος Παραλιμνίου Θεόδωρος Πυρίλλης ανέφερε στον «Πολίτη» ότι προτίθεται να καταθέσει, πιθανόν στην επόμενη συνεδρία της εκτελεστικής επιτροπής της Ένωσης Δήμων, πρόταση για τροποποίηση της φιλοσοφίας φορολόγησης και επιβολής τελών στους δημότες. Εξήγησε ότι σήμερα επιβάλλονται διαφόρων ειδών φόροι και τέλη για μια σειρά υπηρεσιών, με υψηλό διοικητικό κόστος για τις τοπικές αρχές και με σοβαρή και σε κάποιες περιπτώσεις άδικη και ανομοιόμορφη επιβάρυνση των δημοτών. Θα προτείνει, είπε ο κ. Πυρίλλης, να συζητηθεί το ενδεχόμενο να καταργηθεί πλήρως η επιβολή φόρων και τελών για τις διάφορες υπηρεσίες που παρέχει ο δήμος και στη θέση τους να επιβληθεί μία και μοναδική φορολογία, την οποία αποκάλεσε city tax, η οποία θα αποτελείται από ένα ποσοστό επιβάρυνσης επί όλων των αγοραπωλησιών που θα γίνονται εντός των δημοτικών ορίων. Εννοείται ότι με την ειδική αυτή φορολογία θα επιβαρύνονται όχι μόνο οι δημότες αλλά και όσοι δραστηριοποιούνται ή καταναλώνουν εντός των δημοτικών ορίων. Θα πρέπει, είπε ο δήμαρχος Παραλιμνίου, να προηγηθεί μελέτη που θα καταδείξει τον συντελεστή της συγκεκριμένης φορολογίας ανά δήμο.

Άλλος δήμαρχος με τον οποίο μιλήσαμε χαρακτήρισε συζητήσιμη την πρόταση Πυρίλλη. Ανέφερε ωστόσο ότι ο ίδιος θεωρεί πως επιβάλλεται να εκχωρηθεί από τον νόμο εξουσία στις δημοτικές αρχές να επιβάλλουν δημοτικό φόρο για την εκτέλεση συγκεκριμένων έργων εντός συγκεκριμένων και προαποφασισμένων χρονικών πλαισίων. Σύμφωνα με τον ίδιο, θα πρέπει να επιτραπεί στους δήμους να επιβάλλουν π.χ. δημοτική φορολογία για δύο χρόνια για την κατασκευή ενός συγκεκριμένου δρόμου ή ενός κτηρίου, κ.λπ. Αυτή η δυνατότητα υπάρχει σήμερα μόνο για την κατασκευή κοιμητηρίων.

Αιχμές δημάρχων στα υπουργεία πλην του ΥΠΕΣ

Οι πληροφορίες του «Πολίτη» αναφέρουν ότι οι πλείστοι δήμοι επικεντρώνουν τις παρατηρήσεις τους επί του νομοσχεδίου στις νέες αρμοδιότητες που είναι πρόθυμη να τους εκχωρήσει η κυβέρνηση. Μιλώντας με δημάρχους αντιλαμβανόμαστε ότι υπάρχει εν μέρει απογοήτευση, καθώς θεωρούν ότι επί του παρόντος δεν πήρε σάρκα και οστά η εξαγγελία του αρμόδιου υπουργού για δημιουργία τοπικών κυβερνήσεων. Δύο δήμαρχοι, ένας της συμπολίτευσης και ένας της αντιπολίτευσης, επισήμαναν στον «Π» πως το Υπουργείο Εσωτερικών έκανε θαρραλέα βήματα, εκχωρώντας στους δήμους αρμοδιότητες των επαρχιακών διοικήσεων και του ίδιου του υπουργείου, αλλά δεν υπήρξε η ίδια προθυμία από άλλα υπουργεία. «Πρέπει να γίνει κατανοητό», ανέφερε στον «Π» δήμαρχος, «ότι στην κυβέρνηση πρέπει να μείνει ο κεντρικός σχεδιασμός πολιτικών και η υλοποίησή τους πρέπει να περάσει στην τοπική αυτοδιοίκηση, με παράλληλη παραχώρηση των αναγκαίων πόρων, με συγκεκριμένες αναφορές στο νομοσχέδιο». Τη θέση ότι οι αρμοδιότητες των δήμων πρέπει να επεκταθούν συμμερίζεται και ο πρόεδρος της Ένωσης Δήμων Ανδρέας Βύρας.

Διαπιστώνουμε ότι είναι σε εξέλιξη συνεργασία μεταξύ δημάρχων τουριστικών-παραθαλάσσιων δήμων διαφόρων επαρχιών, ώστε να ενσωματωθούν στο υπό επεξεργασία από την Ένωση Δήμων νομοσχέδιο πρόνοιες για ενίσχυση των αρμοδιοτήτων των δήμων σχετικά με τη διαχείριση του θαλάσσιου περιβάλλοντος, των παραλιών και ευρύτερα τη διαμόρφωση και την υλοποίηση της πολιτικής σε θέματα τουρισμού. Μας αναφέρθηκε, συγκεκριμένα, ότι ο καθορισμός των περιοχών λουομένων θα πρέπει να είναι αρμοδιότητα των οικείων δήμων και όχι συναρμόδιων υπουργείων ή του Υφυπουργείου Τουρισμού. Το ίδιο απαιτούν για τη ρύθμιση «όσων συμβαίνουν στη θάλασσα», όπως οι υπηρεσίες θαλάσσιων σπορ, λήψη μέτρων ασφάλειας, οι εκδρομές με μικρά πλοιάρια, διαχείριση λυμάτων πλοιαρίων, κ.ά.
Όπως ξαναγράψαμε, ιδιαίτερα έντονα αισθάνονται οι δήμοι για την ανάγκη απόκτησης των αρμοδιοτήτων σχετικά με τη διαχείριση των σχολείων, μέσω των σχολικών εφορειών. Αν και συζητήθηκε αυτή η προοπτική, τελικά δεν περιλήφθηκε στο νομοσχέδιο και θεωρείται βέβαιο ότι θα δοθεί μάχη από τους δήμους για να περιληφθεί, παρά τις ενστάσεις του Υπουργείου Παιδείας και άλλων φορέων.

Επίσης, οι δήμοι θα επιμείνουν στη δημιουργία δημοτικής Αστυνομίας, με ουσιαστικές αρμοδιότητες και διεκδικούν ουσιαστικό ρόλο και στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής, καθώς οι σχετικές πρόνοιες στο προσχέδιο του νομοσχεδίου δεν κρίνονται αρκετές.

Σε ό,τι αφορά υφιστάμενες βιομηχανικές περιοχές, οι οικείοι δήμοι διεκδικούν ανάληψη της διαχείρισής τους, ενώ για νέες βιομηχανικές υποστηρίζουν ότι δεν μπορεί να συνεχιστούν ο σχεδιασμός και η οριοθέτησή τους ερήμην των τοπικών αρχών.

Θεωρούν επίσης ότι θα πρέπει να ενισχυθούν οι αρμοδιότητες των δήμων σε θέματα δημόσιας υγείας και περιβάλλοντος, ενώ για τα οδικά έργα και κυρίως τη συντήρηση του δικτύου δήμαρχος είπε χαρακτηριστικά στον «Π» ότι «τα Δημόσια Έργα πρέπει να φύγουν από τους δήμους».