Ανεξάρτητα από την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων που θα έχουν μεταξύ τους το επόμενο διάστημα οι εταιρείες που διατηρούν συμφέροντα στα όμορα κοιτάσματα Αφροδίτη και Ισιάι, το πρώτο στην κυπριακή ΑΟΖ και το δεύτερο στην ισραηλινή, οι διαπραγματεύσεις με το αιγυπτιακό τερματικό υγροποίησης φυσικού αερίου στο Ίντκου της Αιγύπτου για απορρόφηση του αποθέματος του Αφροδίτη θα συνεχιστούν και αν όλα πάνε καλά θα υπάρξει συμφωνία.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Πολίτη», η θέση της κυπριακής κυβέρνησης είναι ότι δεν συνδέονται μεταξύ τους η εμπορική συμφωνία για διάθεση του Αφροδίτη σε ξένους αγοραστές (στην προκειμένη περίπτωση στην κοινοπραξία που διαχειρίζεται το Ίντκου) και η επιδιωκόμενη σε κάποιο στάδιο συμφωνία συνεκμετάλλευσης μεταξύ Κύπρου - Ισραήλ ή μεταξύ των ενδιαφερόμενων εταιρειών για τον τρόπο διαμοιρασμού του φυσικού αερίου που υπάρχει στα συνδεόμενα, σύμφωνα με τους Ισραηλινούς, κοιτάσματα Αφροδίτη και Ισιάι.
Εν ολίγοις, η κυβέρνηση θεωρεί ότι η καθυστέρηση που παρατηρείται στη συμφωνία συνεκμετάλλευσης με το Ισραήλ δεν νομιμοποιεί την αναβολή μιας εμπορικής απόφασης για εκμετάλλευση του Αφροδίτη. Κι αυτό παρόλο ότι η συμφωνία με το Ίντκου αντιμετωπίζει τα δικά της -οικονομικής φύσης- προβλήματα και δεν είναι επί θύραις η συνομολόγησή της.
Χθες, ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης κλήθηκε να τοποθετηθεί επί δημοσιευμάτων ισραηλινής ιστοσελίδας, η οποία δημοσίευσε και δηλώσεις του Ισραηλινού υπουργού Ενέργειας, ότι Κύπρος και Ισραήλ συμφώνησαν να προχωρήσουν σε διαιτησία για τις ποσότητες φυσικού αερίου που αναλογούν στο κυπριακό τεμάχιο και για τις ποσότητες που αναλογούν στο ισραηλινό τεμάχιο. Ο κ. Λακκοτρύπης διευκρίνισε ότι δεν συμφωνήθηκε άμεση προσφυγή σε διαιτησία. «Έχουμε συμφωνήσει πρόσφατα ότι θα ζητήσουμε από τις εταιρείες (σ.σ. που έχουν συμφέροντα στα δύο κοιτάσματα) πρώτα να προσπαθήσουν να βρουν μια διευθέτηση μεταξύ τους ως προς τις ποσότητες που ενδέχεται να εκτείνονται στην περιοχή του Ισραήλ και, αν αυτό δεν γίνει δυνατό, αν δεν βρεθεί δηλαδή μια διευθέτηση μεταξύ των εταιρειών, τότε θα δούμε την επιλογή να πάμε σε επιδιαιτησία», δήλωσε ο υπουργός Ενέργειας.
Ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Ενέργειας Στέλιος Χειμώνας, που συνόδευε τον υπουργό, διευκρίνισε ότι πρόκειται για προσφυγή σε ειδικό επί τεχνικών θεμάτων (Expert determination) και όχι σε δικαστήριο.
Νοουμένου ότι δεν έχουν αρχίσει ακόμα διαβουλεύσεις μεταξύ εταιρειών, καθίσταται σαφές ότι πρόκειται για μια διαδικασία που θα πάρει αρκετό χρόνο, ιδιαίτερα αν χρειαστούν οι υπηρεσίες του ειδικού εμπειρογνώμονα.
7-10% λέει το Ισραήλ, 2% η Κύπρος
Οι πληροφορίες του «Πολίτη» αναφέρουν ότι από τα περίπου 4 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου (tcf), που υπολογίζεται μετά την επιβεβαιωτική γεώτρηση ότι υπάρχουν στο κοίτασμα Αφροδίτη, η ισραηλινή κυβέρνηση υποστηρίζει ότι περίπου 7 με 10% της ποσότητας βρίσκεται στο ισραηλινό τμήμα του κοιτάσματος (Ισιάι).
Η κυπριακή κυβέρνηση αλλά και οι εταίροι που έχουν τα δικαιώματα στο κοίτασμα Αφροδίτη (μεταξύ τους η ισραηλινή Delek, μαζί με τη Noble και τη Shell) υποστηρίζουν ότι το κοίτασμα Ισιάι είναι πολύ μικρό και μη ανακτήσιμο και στην καλύτερη περίπτωση δεν ξεπερνά το 2% του συνολικού κοιτάσματος του Αφροδίτη. Ο υπουργός Ενέργειας υπενθύμισε χθες πως, όταν έγινε η γεώτρηση στο «Ισιάι» από πλευράς του Ισραήλ, είχε βγάλει ανακοίνωση η εταιρεία στο χρηματιστήριο του Τελ Αβίβ και μιλούσε για αμελητέες ποσότητες.
Το ΑΚΕΛ
Χθες το ΑΚΕΛ εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία εκφράζει «ιδιαίτερη ανησυχία για τις εντεινόμενες αντιδράσεις από πλευράς του Ισραήλ για την ανάπτυξη του κοιτάσματος Αφροδίτη».
Οι πρόσφατες δηλώσεις του Ισραηλινού υπουργού Ενέργειας, αναφέρει το ΑΚΕΛ, ότι μετά από επτά χρόνια συζητήσεων δεν έχουμε καταλήξει σε μια συμφωνία συνεκμετάλλευσης και ότι θα προσφύγουμε σε διαιτησία είναι ενδεικτικές της αποτυχίας και της αδυναμίας της κυβέρνησης του Νίκου Αναστασιάδη να κάνει όλα όσα απαιτούνται για την ανάπτυξη του κοιτάσματος. Προστίθεται ο ισχυρισμός ότι για πέντε ολόκληρα χρόνια η κυβέρνηση Αναστασιάδη - ΔΗΣΥ το μόνο που κάνει είναι δηλώσεις και εξαγγελίες για την ανάπτυξη του κοιτάσματος.