Κύμα οργής σήκωσαν στο εσωτερικό μέτωπο τα όσα δήλωσε στον «Φιλελεύθερο» ο λεγόμενος υπουργός οικονομικών και ενέργειας Οζντίλ Ναμί. Ουσιαστικά ο Ναμί υποστήριξε ότι οι Τ/Κ έχουν δικαιώματα σε όλα τα τεμάχια στην κυπριακή ΑΟΖ, διεκδίκησε συνδιαχείριση πριν τη λύση, προειδοποιώντας ότι μάλιστα ότι η Τουρκία είναι σε θέση να εμποδίσει με το Πολεμικό Ναυτικό της προγραμματισμένες γεωτρήσεις.
«Οι Τουρκοκύπριοι έχουν δικαιώματα σε όλα τα τεμάχια. Οι φυσικοί πόροι της Κύπρου ανήκουν σε όλους τους Κυπρίους. Επομένως και οι δύο πλευρές πρέπει να συμμετέχουν σε έναν μηχανισμό που θα διασφαλίζει ότι θα έχουν λόγο και θα επωφεληθούν από αυτούς τους φυσικούς πόρους. Το γεγονός ότι δεν προβήκαμε σε καμία ενέργεια σε ό,τι αφορά το τεμάχιο 10 δεν σημαίνει ότι δεν θα προβούμε σε ενέργειες στο μέλλον», δήλωσε χαρακτηριστικά. Ερωτηθείς αν θα μπορούσε η Τουρκία να παρέμβει και να παρεμποδίσει τις γεωτρήσεις στο τεμάχιο 10, απάντησε ότι θα μπορούσε να συμβεί. «Εξαρτάται από την κατάσταση τη δεδομένη χρονική στιγμή. Θα πρέπει να αρχίσει διάλογος με την ε/κ πλευρά για τα ζητήματα των υδρογονανθράκων, ώστε να επαναρχίσουν οι συνομιλίες στο Κυπριακό υπό καθορισμένο χρονοδιάγραμμα κατάληξης. Διάλογος, ή πάγωμα των δραστηριοτήτων γεώτρησης ώστε να αποφευχθεί η ένταση που δηλητηριάζει το κλίμα (σ.σ. σε σχέση με τη διαπραγμάτευση του Κυπριακού)», υπογράμμισε. Όταν ρωτήθηκε συγκεκριμένα εάν εννοεί συνδιαχείριση του αερίου, απάντησε αυτολεξεί: «Ναι, από το άλφα ώς το ωμέγα. Να λαμβάνουμε από κοινού αποφάσεις σχετικά με το ποιος δραστηριοποιείται (σ.σ. στην ΑΟΖ), πότε και πώς. Θα πρέπει να αναπαράγουμε ό,τι θα λάμβανε χώρα σε μια ομοσπονδιακή Κύπρο», ανέφερε μεταξύ άλλων.
Κυβερνητική αντίδραση
Ως αναμενόταν οι δηλώσεις του κ. Ναμί προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις. H κυβέρνηση διά του εκπροσώπου της σε σκληρή γλώσσα σχολίασε ότι η τουρκοκυπριακή ηγεσία φαίνεται ότι είναι διατεθειμένη, για να είναι αρεστή στην Άγκυρα και να εξυπηρετήσει τους όποιους σχεδιασμούς της Τουρκίας, να θυσιάσει όχι μόνο τα δικαιώματα των Τ/Κ αλλά και το ίδιο το μέλλον τους. Σε δηλώσεις του στο ΚΥΠΕ ο κ. Χριστοδουλίδης σχολίασε ότι με τους όρους και προϋποθέσεις που θέτει ο κ. Ναμί, «από τη στιγμή μάλιστα που υπάρχει σύγκλιση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το θέμα των φυσικών πόρων, είναι ξεκάθαρη η απροθυμία της τουρκικής πλευράς για επανέναρξη των συνομιλιών». Σημείωσε δε ως άξιες αναφοράς τις προειδοποιήσεις του κ. Ναμί για τις προθέσεις της Τουρκίας, «που στην ουσία είναι προειδοποιήσεις προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Γαλλία, την Ιταλία, το Ισραήλ, την Αίγυπτο και φυσικά την ίδια την ΕΕ».
Τα κόμματα
Το ΑΚΕΛ διά του μέλους του ΠΓ και βουλευτή Λευκωσίας Άριστου Δαμιανού διαμήνυσε ότι οι δηλώσεις Ναμί ουδόλως βοηθούν, αντιθέτως δυναμιτίζουν την προσπάθεια για αποκλιμάκωση της κρίσης. Το στέλεχος του ΑΚΕΛ υπογράμμισε ότι δεν τίθεται θέμα συνδιαχείρισης των ζητημάτων ενέργειας, την ώρα που με τη δύναμη των όπλων η Τουρκία κατέχει παράνομα μέρος της πατρίδας μας. «Η πολιτική μας θέση παραμένει αναλλοίωτη. Η τουρκοκυπριακή κοινότητα, ως αναπόσπαστο κομμάτι του λαού μας, θα έχει και λόγο και δικαιώματα στους φυσικούς πόρους της Κύπρου μόνο στο πλαίσιο της λύσης. Μιας λύσης που θα διασφαλίζει πως οι Κύπριοι, χωρίς ξένη επιβουλή και επεμβάσεις, θα συνδιαχειριζόμαστε το κοινό μας μέλλον σε συνθήκες ελευθερίας και ασφάλειας, χωρίς στρατούς και κατοχή. Εξάλλου οι συγκλίσεις Χριστόφια - Ταλάτ για τα θέματα φυσικών πόρων και κατανομής των εσόδων αντιμετωπίζουν ολοκληρωμένα τα ζητήματα ενέργειας», παρατήρησε.
Σημείωσε δε ότι δηλώσεις που διατηρούν στο κάδρο των εξελίξεων την Τουρκία και περιλαμβάνουν έμμεσες απειλές για την παρεμπόδιση της άσκησης κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν εξυπηρετούν τα καλώς νοούμενα συμφέροντα ούτε των Ελληνοκυπρίων αλλά ούτε των Τουρκοκυπρίων, αλλά μόνο την Τουρκία και -μοιραία- χύνουν νερό στον μύλο του εθνικισμού. Σύμφωνα με τον κ. Δαμιανού, αυτό που προέχει είναι η αποκλιμάκωση της κρίσης, η συνέχιση των ενεργειακών σχεδιασμών και η δημιουργία της προοπτικής για επανέναρξη διαλόγου στο πλαίσιο και υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.
Ανακοίνωση για το θέμα εξέδωσε και το ΔΗΚΟ, αναδεικνύοντας ότι τα όσα προκλητικά και απαράδεκτα αναφέρει στη συνέντευξή του στον «Φιλελεύθερο» ο Οζντίλ Ναμί είναι ενδεικτικά της τουρκικής επεκτατικότητας και νοοτροπίας. Σύμφωνα με το ΔΗΚΟ, ο κ. Ναμί δεν εξυπηρετεί τα καλώς νοούμενα συμφέροντα της τουρκοκυπριακής κοινότητας, αλλά ομιλεί ως φερέφωνο της Άγκυρας που χρησιμοποιεί προσχηματικά τους Τουρκοκύπριους για να έχει η Τουρκία νόμιμο και μόνιμο ρόλο στην Κύπρο και στην κυπριακή ΑΟΖ.
O πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος καταδίκασε τις δηλώσεις Ναμί και κάλεσε την κυβέρνηση να κινήσει διαδικασίες τερματισμού της χρηματοδότησης οποιωνδήποτε έργων στο κατοχικό καθεστώς από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ πρότεινε να γίνει άμεση ανάκληση των ταξιδιωτικών εγγράφων και ταυτοτήτων της Κυπριακής Δημοκρατίας από όσους «αξιωματούχους» του κατοχικού καθεστώτος τα κατέχουν. Ακόμη, σύμφωνα με τον κ. Σιζόπουλο, θα πρέπει μεθοδευμένα, με τη συνδρομή όλων των πολιτικών δυνάμεων, να διαμορφωθεί ένα σχέδιο αντιμετώπισης αυτών των προκλήσεων, ενδεχομένως με συντονισμένες, αναβαθμισμένες και κλιμακούμενες ενέργειες, αξιοποιώντας συμφέροντα και συμμαχίες εντός της ΕΕ. Οι Οικολόγοι διέγνωσαν ότι οι δηλώσεις του κ. Ναμί μοναδικό στόχο έχουν να προωθήσουν τα τουρκικά συμφέροντα στην Κύπρο.
Πολεμικές απειλές από Γιλντιρίμ
Απειλές πολέμου από τον Μπιναλί Γιλντιρίμ. Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας πήρε τη σκυτάλη από τον Οζντίλ Ναμί και χθες το μεσημέρι εκτόξευσε απειλές πολέμου σε Ελλάδα και Κύπρο. «Το Πολεμικό Ναυτικό της Τουρκίας έχει τη δύναμη να εξαφανίσει κάθε είδους ’κίνδυνο’ στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο υπό οποιαδήποτε συνθήκη και συγκυρία», δήλωσε χαρακτηριστικά, μιλώντας στη διάρκεια των εγκαινίων υποβρυχίου τρίτης γενιάς στον Μαρμαρά.
«Το ξεκαθαρίζω από αυτό το βήμα… Υπό οιεσδήποτε συνθήκες, η Τουρκία, το Πολεμικό Ναυτικό της και κάθε όπλο της έχουν την ικανότητα να εξαλείψουν κάθε είδους απειλή, αν χρειαστεί. Κανείς να μην κάνει αυτό το λάθος», δήλωσε χαρακτηριστικά. Τουρκικά ΜΜΕ παρουσίασαν τη δήλωση ως «τελική προειδοποίηση προς τους Έλληνες». Τα ελληνικά ΜΜΕ ερμήνευσαν τη δήλωση Γιλντιρίμ ως απάντηση στον αναπληρωτή ΥΠΑΜ Δημήτρη Βίτσα, ο οποίος νωρίτερα δήλωσε ότι πρέπει να το σκεφτεί δύο και τρεις φορές οποιοσδήποτε επιχειρήσει τσαμπουκά στο Αιγαίο, αφού η Ελλάδα έχει ισχυρό στόλο και αεροπλάνα.
Ο κ. Βίτσας σχολίαζε προχθεσινές δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος κάλεσε τους Τούρκους πολίτες να είναι σε ετοιμότητα για επιστράτευση, σε βαθμό που προκάλεσε κατάρρευση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών στη χώρα, με τους Τούρκους πολίτες να σπεύδουν μαζικά να δουν πού παρουσιάζονται. Ο αναπληρωτής ΥΠΑΜ χαρακτήρισε την Τουρκία μια «διεθνώς νευρική δύναμη» που θέλει να αναθεωρήσει τις συνθήκες. Όπως είπε, η Ελλάδα παρακολουθεί με ψυχραιμία.
«Επιθυμούμε τον ευρωπαϊκό δρόμο της Τουρκίας, αλλά όσον αφορά τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, δεν σηκώνουμε μύγα στο σπαθί μας, υπάρχουν όρια που τόσο η Ελλάδα όσο και η Ευρώπη δεν ανέχονται να τα υπερβεί κανείς», τόνισε, ενώ ανέδειξε και το γεγονός ότι στα τελευταία 30 χρόνια δεν έχει υπάρξει τέτοια προειδοποίηση σαν αυτή του Συμβουλίου της Ευρώπης. «Είναι δύσκολο μετά από ένα ’ατύχημα’ να γυρίσεις πίσω», υπογράμμισε και διαβεβαίωσε πώς η Ελλάδα είναι «πολύ ισχυρή στρατιωτικά και με αναβαθμισμένο τον διεθνή της ρόλο».«Οποιοσδήποτε κάνει τσαμπουκά στο Αιγαίο πρέπει να το σκεφτεί δύο και τρεις φορές», κατέληξε.
