Αγωγές από μέρους του κράτους για διεκδίκηση αποζημιώσεων από τα μέλη του δ.σ. της κρατικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων Κύπρου καλοβλέπει ο γενικός ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης και προς τούτο πιθανό να καλέσει τον υπουργό Ενέργειας να ζητήσει σχετική γνωμάτευση από τον γενικό εισαγγελέα. Εν ολίγοις, στην ειδική έκθεσή του για την ΕΥΚ, ο γενικός ελεγκτής κρίνει μεταξύ άλλων ότι οι μισθοί που παραχωρήθηκαν από την ΕΥΚ για την πρόσληψη γενικού διευθυντή και διευθυντή είναι πολύ υψηλοί για τα δεδομένα μιας μικρής εταιρείας, της ΕΥΚ, αλλά και της Κύπρου και ενδεχομένως να συνιστούν διασπάθιση δημοσίου χρήματος. Ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης επικαλείται το γεγονός ότι η ΕΥΚ είναι μία εταιρεία μόλις 12 υπαλλήλων, χωρίς για την ώρα το παραμικρό έσοδο (πόσω μάλλον κέρδος) και στηρίζεται αποκλειστικά στην κρατική χορηγία που λαμβάνει ετησίως μέσω του Υπουργείου Οικονομικών. Συνεπώς, η ΕΥΚ, επειδή είναι για την ώρα κρατικοδίαιτη, δεν μπορεί, σύμφωνα με όσα προκύπτουν μέσα από την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, να λαμβάνει η ίδια τις αποφάσεις της ως μία... κανονική εταιρεία, αλλά να λαμβάνει εκ των προτέρων εγκρίσεις από τα Υπουργεία Ενέργειας και Οικονομικών, για θέματα που αφορούν από τον ετήσιο προϋπολογισμό έως τις προσλήψεις προσωπικού, τις ετήσιες απολαβές και τα ωφελήματα. «Αν πρέπει η ΕΥΚ να λειτουργεί σαν να είναι ημικρατικός οργανισμός ή σαν μια κρατική υπηρεσία, τότε ποιος ο λόγος να είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου;», διερωτήθηκε χθες κυβερνητικός παράγοντας, σχολιάζοντας την ειδική έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.
Οι πληροφορίες του «Πολίτη» αναφέρουν ότι δεν τίθεται θέμα ούτε για αστείο η κυβέρνηση να συναινέσει στην άσκηση αγωγών εναντίον των μελών του δ.σ. της ΕΥΚ για διασπάθιση δημοσίου χρήματος. Είναι μεν πρόθυμη η κυβέρνηση να συζητήσει κάποια διαδικαστικά θέματα που εγείρει για δευτερεύοντα ζητήματα ο γενικός ελεγκτής (π.χ. προσυνεννόηση για ετήσιο προϋπολογισμό, ενημέρωση υπουργείων για σχέδια υπηρεσίας, προσλήψεις κ.λπ.), αλλά σε καμία περίπτωση δεν θεωρεί ότι υπήρξε σπατάλη ή διασπάθιση δημοσίου χρήματος.
Όπως επισημαίνουν κυβερνητικές πηγές στον «Πολίτη», η ΕΥΚ, ακριβώς επειδή είναι μια καινούργια και μικρή εταιρεία, ήταν υποχρεωμένη να αναζητήσει αξιόλογα στελέχη με σοβαρή πείρα σε μεγάλες ξένες εταιρείες υδρογονανθράκων. Και για να τα προσελκύσει έπρεπε να προσφέρει αξιοπρεπείς μισθούς. Και κατάφερε να προσλάβει με 180.000 ευρώ ετησίως ως γενικό διευθυντή της ένα διευθυντικό στέλεχος της πανίσχυρης Saudi Aramco (Πάνος Κελάμης), του οποίου οι ετήσιες απολαβές άγγιζαν, σύμφωνα με πληροφορίες, τις 600.000 δολάρια και ως διευθυντή της, με 145.000 ευρώ ετησίως, ένα ανερχόμενο στέλεχος της Shell (Δημήτρης Φεσσάς).
Στέλεχος της κυβέρνησης Χριστόφια, ερωτηθείς από τον «Πολίτη» για τις συμφωνηθείσες ετήσιες απολαβές του πρώτου (εκτελεστικού) προέδρου της (πρώην) ΚΡΕΤΥΚ Τσαρλς Έλληνα, ανέφερε ότι καθορίστηκαν στο ύψος των απολαβών των γεν. διευθυντών της cyta και της ΑΗΚ, δηλαδή σχεδόν 110.000 ετησίως.
Στην ειδική έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας καταγράφεται και η θέση της προέδρου του δ.σ. της ΕΥΚ Τούλας Ονουφρίου ότι «τα μέλη του δ.σ. έχουν πλήρη γνώση της σοβαρότητας των αρμοδιοτήτων που τους ανατέθηκαν, ως εκ τούτου εργάστηκαν μεθοδικά, με πλήρη διαφάνεια και ακολουθούν διαδικασίες, οι οποίες στοχεύουν στη βέλτιστη διαχείριση της ΕΥΚ».
Ήμασταν υποχρεωμένοι να προσφέρουμε ελκυστικούς μισθούς για να «σηκώσουμε» έμπειρα στελέχη από μεγάλες εταιρείες υδρογονανθράκων, απαντούν στελέχη της κυβέρνησης στις παρατηρήσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας
Κακός χειρισμός για προσωπικό
Σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, ο τρόπος χειρισμού των θεμάτων προσωπικού στην Εταιρεία Υδρογονανθράκων Κύπρου (ΕΥΚ) είναι «απαράδεκτος και οδηγεί σε συνεχιζόμενη διασπάθιση δημοσίου χρήματος».
Σύμφωνα με την έκθεση, για τον καθορισμό της μισθοδοσίας του γενικού διευθυντή (180.000 ευρώ) και του διευθυντή της ΕΥΚ (145.000) χρησιμοποιήθηκαν, μεταξύ άλλων, οι μέσοι ετήσιοι μισθοί των διευθυντών των μεγαλύτερων εταιρειών της βιομηχανίας πετρελαίου και φυσικού αερίου όπως η BP, η Chevron, η ExxonMobil, η Royal Dutch Shell και η Total. Ωστόσο, στελέχη του ιδιωτικού τομέα με τα οποία μιλήσαμε τόνισαν ότι οι ετήσιες απολαβές των ανώτατων διευθυντικών στελεχών των μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών του κλάδου των υδρογονανθράκων είναι πολλαπλάσιες των απολαβών του γενικού διευθυντή της ΕΥΚ, χωρίς μάλιστα να υπολογίζονται μπόνους και άλλα ωφελήματα.
Στην έκθεσή της, η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει ότι τα σημαντικότερα ευρήματα του ελέγχου αφορούν το ότι δεν λήφθηκαν οι απαιτούμενες εγκρίσεις αναφορικά με τους προϋπολογισμούς της ΕΥΚ, αφορούν τις προσλήψεις προσωπικού και την εφαρμογή νέων κλιμάκων μισθοδοσίας χωρίς τη λήψη της εκ των προτέρων έγκρισης του αρμόδιου Υπουργείου Ενέργειας, καθώς επίσης του Υπουργείου Οικονομικών.
Παράλληλα, η έκθεση επισημαίνει την παραχώρηση της κρατικής χορηγίας από το Υπουργείο Οικονομικών στην ΕΥΚ χωρίς να ικανοποιείται σχετικός όρος σε Σημείωση των περί των Προϋπολογισμών του Κράτους Νόμων για μειώσεις των απολαβών του προσωπικού της ΕΥΚ, σύμφωνα με τους περί της Μείωσης των Απολαβών και των Συντάξεων στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Στην ειδική έκθεση σημειώνεται εξάλλου ότι τα έσοδα της ΕΥΚ προέρχονται από κρατική χορηγία η οποία, σύμφωνα με τις προκαταρκτικές οικονομικές καταστάσεις για τα έτη 2015 και 2014, ανήλθε σε 2.132.000 ευρώ και 1.656.320, αντίστοιχα.
