Ποιος θα φορτωθεί τώρα τα σκουπίδια;

Ενόψει της λειτουργίας των ΟΕΔΑ (Ολοκληρωμένες Εγκαταστάσεις Διαχείρισης Απορριμμάτων) Λεμεσού, σε λίγες μέρες και συγκεκριμένα τον Οκτώβριο 2017, και του ενδεχόμενου αποθήκευσης του παραγόμενου SRF/RDF για περίοδο μέχρι δύο χρόνια, σε ανοικτό χώρο, μέχρι την εύρεση αποδέκτη, το Υπουργικό Συμβούλιο διόρισε Ερευνητική Επιτροπή για να διερευνήσει πως φθάσαμε στην απόφαση για παραγωγή του συγκεκριμένου προϊόντος, χωρίς να ξέρουμε τι θα το κάνουμε. Το SRF/RDF είναι το παραγόμενο προϊόν (πλαστικό, χαρτί και άλλα καύσιμα υλικά, δηλαδή επεξεργασμένα σκουπίδια) από τη διαχείριση απορριμμάτων και χρησιμοποιείται ως καύσιμο σε κλιβάνους μεγάλων βιομηχανιών σε βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες - η Κύπρος δεν συγκαταλέγεται σε αυτή την κατηγορία.

Ιωνάς, Χάρης, Πετρίδης

Κατά τη συνεδρία της 13ης Σεπτεμβρίου (2017), οι υπουργοί Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, Οικονομικών και Εσωτερικών, Ιωνάς Νικολάου, Χάρης Γεωργιάδης και Κωνσταντίνος Πετρίδης αντίστοιχα, για λόγους δημοσίου συμφέροντος εισηγήθηκαν στο Υπουργικό Συμβούλιο να διορίσει «ανεξάρτητη Ερευνητική Επιτροπή για τη διερεύνηση όλων των γεγονότων, συνθηκών και περιστάσεων που έχουν σχέση με τις συνθήκες και το σκεπτικό της πρότασης για την παραγωγή και απορρόφηση του παράγωγου δευτερογενούς καυσίμου SRF/RDF στην Κύπρο, από την έναρξη των συζητήσεων το 2008 μέχρι την κατακύρωση της προσφοράς για τη νέα Μονάδα Ολοκληρωμένων Εγκαταστάσεων Διαχείρισης Οικιακών Στερεών Απορριμμάτων στο Πεντάκωμο (ΟΕΔΑ Λεμεσού), τον Ιούλιο του 2014». Μέλη της Ερευνητικής Επιτροπής προτείνονται: πρόεδρος ο Δώρος Ιωναννίδης (δικηγόρος, πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου) και μέλη ο Αντώνης Ζορπάς (καθηγητής Ανοικτού Πανεπιστημίου) και Σωτήρης Μαρκίδης (βοηθός έφορος Φορολογίας).

Τι θα ερευνήσουν

Οι όροι εντολής της Ερευνητικής Επιτροπής θα είναι οι εξής:

Να προβεί σε πλήρη έρευνα αναφορικά με τα πιο κάτω:

(α) Κατά πόσο ο σχεδιασμός που έγινε το 2003 και τροποποιήθηκε το 2009 ανταποκρινόταν στις ανάγκες της Κύπρου και ικανοποιούσε τις απαιτήσεις των οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διαχείριση του περιβάλλοντος. (β) Κατά πόσο η παραγωγή SRF/RDF ήταν η ιδανικότερη για τις ανάγκες της Κύπρου. (γ) Κατά πόσο έγιναν πλήρεις και τεκμηριωμένες τεχνοοικονομικές μελέτες για όλα τα στάδια της διαχείρισης των οικιακών αποβλήτων, περιλαμβανομένης και της αξιοποίησης του παράγωγου δευτερογενούς καυσίμου. (δ) Σε ποιον βαθμό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τον συνολικό σχεδιασμό και υπό ποιους όρους και προϋποθέσεις.

Να διερευνήσει, επίσης, τα ακόλουθα, δεδομένου ότι δόθηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαβεβαιώσεις, τόσο γραπτές όσο και προφορικές, από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, ότι στην Κύπρο υπήρχε μια δεδομένη αγορά/αποδέκτης, αυτή του Τσιμεντοποιείου Βασιλικού, για την απορρόφηση του SRF/RDF, αλλά ταυτόχρονα θα διεξαγόταν και διαγωνισμός για σκοπούς ανταγωνισμού έξι μήνες πριν από την ολοκλήρωση του έργου:

(α) Κατά πόσο έγιναν διαβουλεύσεις με το Τσιμεντοποιείο Βασιλικού και που κατέληξαν. (β) Κατά πόσο έγινε οποιαδήποτε έρευνα αγοράς για το SRF/RDF στην Κύπρο. (γ) Κατά πόσο αναλήφθηκαν δεσμεύσεις έναντι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το ζήτημα της διάθεσης του SRF/RDF και, εάν ναι, στη βάση ποιων δεδομένων. (δ) Το σκεπτικό σύμφωνα με το οποίο την ευθύνη για τη διάθεση του SRF/RDF ανέλαβε το κράτος και όχι ο ανάδοχος, όπως συμβαίνει με τα ανακτώμενα ανακυκλώσιμα υλικά.

O τρίτος όρος εντολής που δόθηκε στην Eρευνητική Eπιτροπή είναι:

Να διερευνήσει, επιπρόσθετα, τα ακόλουθα, δεδομένου ότι στις τεχνικές προδιαγραφές του έργου, όπως περιγράφονται στα έγγραφα προσφορών, αναφέρεται ότι το παραγόμενο SRF/RDF προορίζεται σε καύση αποτεφρωτήρα και όχι σε τσιμεντοβιομηχανία:

(α) Κατά πόσο υπήρξε ποτέ πολιτική απόφαση και προγραμματισμός για ένα τέτοιο έργο. (β) Κατά πόσο υπάρχουν τεχνοοικονομικές μελέτες που συνηγορούν υπέρ της δημιουργίας αποτεφρωτήρα.

(γ) Με ποιο σκεπτικό ο αποτεφρωτήρας παρέμεινε η μοναδική επιλογή για την απορρόφηση του SRF/RDF, αφού είναι γνωστό ότι η επιλογή της δημιουργίας αποτεφρωτήρα δεν εγκρίθηκε στο στάδιο της περιβαλλοντικής μελέτης. (δ) Κατά πόσο αξιολογήθηκαν οι οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις στην περίπτωση που η δημιουργία αποτεφρωτήρα δεν είναι βιώσιμη.

Να εξετάσει, ενόψει της λειτουργίας της ΟΕΔΑ Λεμεσού τον Οκτώβριο 2017 και του ενδεχομένου αποθήκευσης του παραγόμενου SRF/RDF για περίοδο μέχρι δύο χρόνια, σε ανοικτό χώρο, μέχρι την εύρεση αποδέκτη, κατά πόσο:

(α) Είναι ρεαλιστικό το χρονοδιάγραμμα των δύο χρόνων για εξεύρεση μόνιμης λύσης. (β) Υπάρχει πρόβλεψη για εναλλακτική λύση στην περίπτωση που η δημιουργία αποτεφρωτήρα αποβεί ή αποδειχθεί οικονομικά και περιβαλλοντικά μη ρεαλιστική. (γ) Μελετήθηκαν οι διεθνείς πρακτικές και το κόστος αποξένωσης του SRF/RDF σε περίπτωση μη ύπαρξης αγοράς για διάθεση του στην Κύπρο. (δ) Υπάρχει κατάλληλος χώρος φύλαξης χωρίς περιβαλλοντικές και υγειονομικές επιπτώσεις. (ε) Πραγματοποιήθηκαν μελέτες για πιθανούς κινδύνους (μόλυνση περιβάλλοντος, ανάφλεξη κ.λπ.) από την έκθεση του δευτερογενούς καυσίμου στις καιρικές συνθήκες της Κύπρου. (στ) Πραγματοποιήθηκαν οι αναγκαίες μελέτες και/ή λήφθηκαν υπόψη οι εκθέσεις ή απόψεις εμπειρογνωμόνων, αναφορικά με οποιαδήποτε εξειδικευμένα ζητήματα που σχετίζονται με τις συνθήκες και το σκεπτικό της πρότασης για την παραγωγή και απορρόφηση του παράγωγου δευτερογενούς καυσίμου SRF/RDF.

Σε τρεις μήνες

Πέραν των πιο πάνω, η επιτροπή δύναται κατά την κρίση της να διερευνήσει οποιαδήποτε άλλη πτυχή σχετική με τη διαχείριση των οικιακών αποβλήτων. Τέλος, θα υποβάλει έκθεση με τα πορίσματά της στο Υπουργικό Συμβούλιο εντός τριών μηνών από την ημερομηνία έκδοσης του διατάγματος διορισμού της.