Λεπτομερής αναφορά στην περιοχή Μακένζι γίνεται στην εσωτερική έκθεση, που ετοίμασε η Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών του Υπουργείου Εσωτερικών, την οποία είχε δημοσιεύσει ο «Π» στις 17/9. Σύμφωνα με την εν λόγω έκθεση, το 1987, προτού θεσπισθεί η περί τ/κ περιουσιών νομοθεσία, βάσει προτύπων σχεδίων του Τμήματος Πολεοδομίας, επί του συγκεκριμένου τ/κ τεμαχίου διαμορφώθηκε χώρος 17 μεριδίων, εκ των οποίων 14 παραχωρήθηκαν σε δικαιούχους εκτοπισθέντες για λειτουργία εστιατορίων/ κέντρων αναψυχής. Πρόκειται για τα πρόσωπα εκείνα που είχαν ανεγείρει στη συγκεκριμένη περιοχή μετά το 1974, χρησιμοποιώντας ευτελή υλικά, μη αδειούχα υποστατικά.
Ο εκ των υστέρων ανασχεδιασμός του χώρου περιελάμβανε κτήριο δημοσίων διευκολύνσεων, πεζόδρομους, χώρους πρασίνου και χώρο στάθμευσης. Με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ο Δήμος Λάρνακας, ως δικαιούμενος κατοχή του τεμαχίου και οι αρχικοί εστιάτορες υπέγραψαν την 1/1/1987 συμβάσεις μίσθωσης για περίοδο τριάντα τριών (33) χρόνων, με δικαίωμα ανανέωσης για ακόμη δέκα χρόνια, υπό την προϋπόθεση συμμόρφωσης με τους όρους της σύμβασης μίσθωσης. Ρητή αναφορά, μεταξύ αυτών, διελάμβανε την απαγόρευση οποιασδήποτε μορφής υπεκμίσθωσης, άνευ της συγκατάθεσης της δημοτικής αρχής. Η εν λόγω τ/κ περιουσία περιήλθε στον Κηδεμόνα Τουρκοκυπριακών Περιουσιών δυνάμει των διατάξεων του νόμου αρ. 139/91, μετά από τη θέσπισή του. Η φθίνουσα με την πάροδο των επόμενων χρόνων οικονομική ανάπτυξη στην περιοχή αναστράφηκε από το 2010, προκαλώντας τα ακόλουθα: (α) Την παράνομη κατοχή και χρήση αριθμού εστιατορίων/κέντρων αναψυχής, λόγω της αυθαίρετης υπενοικίασης σε τρίτα πρόσωπα, με την είσπραξη από μέρους των μισθωτών σημαντικών ποσών από τα μηνιαία ενοίκια. (β) Ανεξέλεγκτες προσθήκες και μετατροπές στα αρχικά κτήρια και επέμβαση στους εξωτερικούς χώρους, χωρίς την εξασφάλιση των αναγκαίων αδειών από την αρμόδια πολεοδομική αρχή. (γ) Παράνομες επεμβάσεις σε γειτονικά οικόπεδα και δημόσιους ανοικτούς χώρους. (δ) Σημαντικές χρηματικές οφειλές των μισθωτών προς τον δήμο και προς τους δανειστικούς επιτρόπους, συναφή με δάνεια που είχαν συνάψει για την ανέγερση των εστιατορίων και τα οποία δεν έχουν εξοφλήσει. (ε) Πολύ χαμηλά ετήσια ενοίκια συγκρινόμενα με το αγοραίο ενοίκιο, τα οποία και οφείλονται εισέτι προς τον Δήμο Λάρνακας.
Ανεξόφλητα δάνεια
Η Ελεγκτική Υπηρεσία είχε επανειλημμένα υποδείξει ότι ο Κηδεμόνας Τ/κ Περιουσιών όφειλε καθηκόντως να αναλάβει τη διαχείριση των εν λόγω κέντρων αναψυχής, ως ο κατά νόμο υπεύθυνος. Σχετικά αναφέρεται ότι οι πλείστοι από τους αρχικούς κατόχους, οι οποίοι δανειοδοτήθηκαν από τους δανειστικούς επιτρόπους/ταμείο δημοσίων δανείων με σημαντικά ποσά για την ανέγερση των εστιατορίων τους, δεν ανταποκρίθηκαν στις συμβατικές υποχρεώσεις τους. Οι οποιεσδήποτε προσπάθειες καταβλήθηκαν από το Γενικό Λογιστήριο για εξόφληση των δανείων αυτών απέβησαν άκαρπες και τα οποιαδήποτε δικαστικά διατάγματα εκδόθηκαν εναντίον των οφειλετών, παρέμειναν ανεκτέλεστα. Με τον διορισμό του νέου συμβούλου δανειστικών επιτρόπων, ωστόσο, η γενική λογίστρια έχει διαβιβάσει σχετική επιστολή προς τον γενικό εισαγγελέα της Δημοκρατίας.
Διακανονισμός
Ο Κηδεμόνας Τ/κ Περιουσιών, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα δεδομένα σε σχέση με τη χρήση των εστιατορίων, των κέντρων αναψυχής και του περιβάλλοντος χώρου στην περιοχή Μακένζι, μετά και από διαβουλεύσεις με τον γενικό εισαγγελέα, προχώρησε στις 4/12/2012 στην υπογραφή σύμβασης μίσθωσης με τον Δήμο Λάρνακας, ως προς τα 14 εστιατόρια/κέντρα αναψυχής, τους τρεις μη αξιοποιημένους μέχρι τότε χώρους και το κτήριο δημοσίων διευκολύνσεων, παρέχοντας στον Δήμο Λάρνακας το δικαίωμα υπεκμίσθωσης των χώρων στους δικαιούχους εστιάτορες. Τα τρία κενά οικόπεδα παραχωρήθηκαν σε μεταγενέστερο στάδιο στους εστιάτορες, των οποίων τα υποστατικά επηρεάστηκαν από την ανάπλαση της οδού Πιαλέ Πασιά.
Τα ίδια παντελάκη μου...
Επιδίωξη της υπογραφής νέας σύμβασης το 2012 ήταν η προώθηση εκ μέρους του δήμου της υπεκμίσθωσης σε νόμιμους χρήστες/διαχειριστές και στη λήψη των αναγκαίων μέτρων για τις πολεοδομικές ρυθμίσεις, υποχρεώνοντας τους μισθωτές να εξασφαλίσουν τις αναγκαίες άδειες, αίροντας τις παρανομίες. Έτι περαιτέρω, δεύτερη σύμβαση μίσθωσης με τον Δήμο Λάρνακας αφορούσε στον πρόσθετο εκείνο παραπλήσιο χώρο ο οποίος και θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ως χώρος στάθμευσης για τις ανάγκες των συγκεκριμένων κέντρων αναψυχής. Αρχές του 2015, ο Κηδεμόνας ενημερώθηκε με βάσει εκθέσεις των αρμοδίων τμημάτων, ότι σημαντικός αριθμός των συμβαλλομένων προχώρησε στην υπεκμίσθωση των κέντρων αναψυχής σε εξόφθαλμα μη δικαιούχα άτομα (σ.σ. γίνεται αναφορά σε γνωστές αλυσίδες εστιατορίων/καφέ), εισπράττοντας πολύ πιο ψηλά, από τα οφειλόμενα στον Δήμο Λάρνακας, ενοίκια. Παραλλήλως, η αναμόρφωση του χώρου, η απότοκος αύξηση των επισκεπτών και η επακόλουθη εμπορική αναβάθμιση της περιοχής, οδήγησαν τους χρήστες στις παράνομες επεκτάσεις και αυθαίρετες χρήσεις παρακείμενων χώρων πρασίνου και δημόσιων πεζοδρομίων.
Στις παρατηρήσεις του γενικού ελεγκτή της Δημοκρατίας για τα έτη 2013-2015 σχετικά με την κατοχή και χρήση των τ/κ οικοπέδων στην περιοχή Μακένζι, επισημαίνεται εξάλλου ότι αριθμός από τους αρχικούς μισθωτές των κέντρων αναψυχής υπενοικίασαν τα υποστατικά αυθαίρετα, παρανόμως και κατά παράβαση των όρων της σύμβασής τους με τον Δήμο Λάρνακας, σε τρία μη δικαιούχα πρόσωπα, εισπράττοντας ποσά σημαντικά μεγαλύτερα του ενοικίου που όφειλαν να καταβάλλουν στον δήμο. Ο Κηδεμόνας, μετά από γνωμάτευση του γενικού εισαγγελέα, αποφάσισε να μην προχωρήσει σε ανανέωση της σύμβασης μίσθωσης που υπογράφηκε μεταξύ του ιδίου και του Δήμου Λάρνακας στις 4/12/2012. Ο Κηδεμόνας αποφάσισε να τερματίσει την υπό αναφορά σύμβαση, η οποία έληξε στις 31/12/2016, προχωρώντας πάραυτα στη σύναψη νέων μισθώσεων με τους δικαιούχους πρόσφυγες, νοουμένου ότι αυτοί θα εξασφαλίσουν όλες τις αναγκαίες άδειες. Οι νέοι μισθωτές (δικαιούχοι πρόσφυγες) θα πρέπει επίσης να συμμορφωθούν ως προς τις υποδείξεις του δήμου, ως αρμόδια πολεοδομική αρχή, πριν την υπογραφή των νέων μισθώσεων.
