Δύο χρόνια με κολοβακτηρίδια στους Αγ. Βαβατσινιάς

Παρά τις διορθωτικές επεμβάσεις που έγιναν τον Ιανουάριο του 2017 από την προμηθεύτρια εταιρεία Biorock στον μικρό βιολογικό σταθμό επεξεργασίας λυμάτων (χωρητικότητας 30 κ.μ. ημερησίως) που εξυπηρετεί την κοινότητα Αγίων Βαβατσινιάς, ο σταθμός της ανάδοχου εταιρείας Mekel εξακολουθεί από το 2014 που ξεκίνησε τη λειτουργία του να παράγει νερό ακατάλληλο για άρδευση. Σύμφωνα με την άδεια απόρριψης αποβλήτων που χορηγήθηκε στη Mekel από τον υπουργό Γεωργίας, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των επεξεργασμένων λυμάτων για άρδευση δεν πρέπει να παρουσιάζουν περισσότερες από 5 μονάδες κολοβακτηρίδια ανά 100ml για τις περισσότερες καλλιέργειες, 50 για τις πατάτες, και 200 για χώρους πρασίνου και χλωρίδα που παράγει προϊόντα περιορισμένης χρήσης από το κοινό.

Ανάλογα όρια τέθηκαν στη Mekel στο συμβόλαιο για τον σταθμό στους Αγίους Βαβατσινιάς. Ωστόσο, σε 15 εργαστηριακές αναλύσεις δειγμάτων του αρδευτικού νερού που παράγει ο σταθμός επεξεργασίας λυμάτων στους Αγίους Βαβατσινιάς από τον Φεβρουάριο του 2015 μέχρι τον Ιούνιο του 2017 παρουσίασε μονάδες κολοβακτηριδίων ανά 100ml της τάξης των 2.420. Η τελευταία από αυτές τις αναλύσεις ήταν από δείγμα που λήφθηκε στις 21/6/2017 και η αμέσως προηγούμενη σε δείγμα ημερ. 23/5/2017. Οι αμέσως επόμενοι δύο έλεγχοι του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων τον Ιούλιο του 2017 στον σταθμό έδωσαν 65 μονάδες κολοβακτηριδίων και 0 μονάδες. Όμως, η πιο πρόσφατη ανάλυση της 25ης Ιουλίου 2017, με την ένδειξη μηδέν κολοβακτηρίδια, έγινε σε δείγμα που παρουσίασε σημαντική απόκλιση στη χωρητικότητα σε χλώριο (20mg ανά λίτρο έναντι 1,5mg που είναι το όριο), το οποίο επέδρασε στην εξόντωση μικροβίων στο δείγμα.

Εξάλλου, η υπερχλωρίωση δεν είναι σπάνιο φαινόμενο στα δείγματα του νερού άρδευσης που δίνει ο σταθμός επεξεργασίας στους Αγ. Βαβατσινιάς. Μόνο τους τελευταίους εννιά μήνες, πέντε αναλύσεις κατέγραψαν υπέρβαση του ανώτατου ορίου χλωρίωσης. Όπως προκύπτει, τα κολοβακτηρίδια στο νερό άρδευσης δεν είναι η μόνη υποχρέωση στο συμβόλαιο λειτουργίας της Mekel που δεν τηρείται. Δύο αναλύσεις τον Μάιο και τον Ιούνιο φέτος έδειξαν υπερβάσεις του δείκτη συγκέντρωσης οργανικών υλών (BOD5) στο νερό άρδευσης που παράγει ο σταθμός. Με ανώτατο όριο τα 10 BOD5, ο σταθμός κατέγραψε 39 και 29 BOD5. Ανάλογες επιδόσεις είχε ο σταθμός σε τέσσερις αναλύσεις και το 2016, οπότε τον Οκτώβριο έφτασε μέχρι και τα 72 BOD5, ενώ υπερβάσεις BOD5 καταγράφηκαν και τον Οκτώβρη του 2015. Η κακή ποιότητα του νερού άρδευσης που παράγεται στους Αγίους Βαβατσινιάς φαίνεται επιπλέον και από την υπέρβαση του ορίου για λίπη και έλαια, το οποίο είναι 5mg ανά λίτρο. Σε δύο αναλύσεις το 2017 (Μάρτιο και Ιούλιο) δόθηκαν δείγματα με 11mg και 9mg ελαίων αντίστοιχα ανά λίτρο.

Δεν θέλουν το νερό

Το κοινοτικό συμβούλιο Αγίων Βαβατσινιάς εξαρχής το 2013 δεν συναινούσε στη διοχέτευση του ανακυκλωμένου νερού από τον σταθμό επεξεργασίας λυμάτων σε υφιστάμενο αγωγό άρδευσης, όπως προβλεπόταν στο συμβόλαιο της Mekel με το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων. Τελικά, σύμφωνα με την άδεια απόρριψης αποβλήτων, το ανακυκλωμένο νερό δόθηκε για άρδευση ελαιόδεντρων, πεύκων και καλλοπιστικών φυτών. Καθ’ όσον όμως το νερό είναι ακατάλληλο για άρδευση ακόμα και αυτής της χλωρίδας, ο κοινοτάρχης Αγίων Βαβατσινιάς Αντώνης Παντελίδης με επιστολή του προς τον υπουργό Γεωργίας Νίκο Κουγιάλη, ημερ. 3/8/2017, αφού αναφέρεται σε 28 έλεγχους του νερού που «κατέδειξαν ότι η ποιότητά του είναι συνεχώς από την ημερομηνία λειτουργίας του σταθμού μέχρι σήμερα εκτός προδιαγραφών», επιφυλάσσει τα δικαιώματα της κοινότητάς του «να ζητήσει νόμιμες αποζημιώσεις για όλες τις ζημιές που έχουν προκληθεί λόγω της κακής ποιότητας του παραγόμενου νερού». Σημειώνεται ότι η απόρριψη αστικών λυμάτων που δεν συνάδουν με τις πρόνοιες της νομοθεσίας τιμωρείται με 4.000 ευρώ εξώδικο πρόστιμο ή ποινική δίωξη.

Μυρίζει... δεν μυρίζει

Οι φωνές διαμαρτυρίας στους Αγίους Βαβατσινιάς για τον σταθμό επεξεργασίας λυμάτων είχαν αρχίσει με αντικείμενο και προβλήματα δυσοσμίας από τη λειτουργία του σταθμού. Σε σχετική επιστολή του προς το Τμήμα Υδάτων τον Οκτώβρη του 2014, ο γενικός διευθυντής της Mekel αναφέρεται σε ζημιές που έχουν προκληθεί στο σύστημα επεξεργασίας λόγω απόρριψης βοθρολυμάτων στο δίκτυο. Τις ζημιές αυτές, αναφέρει η Mekel, θα κληθεί το ΤΑΥ να τις καλύψει. Σε επιστολή του ΤΑΥ προς τον έπαρχο Λάρνακας, αναφορικά με το ίδιο θέμα τον Αύγουστο του 2015, επιβεβαιώνεται η διεξαγωγή των εργασιών από τη Mekel, εργασίες που συνεχίστηκαν και το 2016 με αντικατάσταση του ούτω καλούμενου πληρωτικού υλικού της μονάδας (δηλαδή του υλικού που προμήθευσε η Biorock) και κατόπιν μετρήσεων της ποιότητας ατμοσφαιρικού αέρα σε δύο οικείες όπου ανιχνεύθηκαν συγκεντρώσεις αμμωνίας υψηλές, όχι όμως πάνω από τα επιτρεπτά όρια, με εγκατάσταση επιπλέον αποσμητήρων και αύξηση της οξυγονοποίησης των λυμάτων.

Υπομονή ΤΑΥ λόγω τεχνολογίας και μικρότερου κόστους

Μετά τις διορθωτικές ενέργειες που έγιναν στον σταθμό επεξεργασίας λυμάτων στους Αγίους Βαβατσινιάς το 2015, το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων παρατηρεί σε επιστολή του προς την ανάδοχο εταιρεία Mekel τον Μάιο του 2016, ότι «εξακολουθούν να επικρατούν συνθήκες δυσοσμίας», με το νερό να παρουσιάζει «χρώμα κιτρινωπό και θολό». Την ίδια περίπου παρατήρηση επαναλαμβάνει το ΤΑΥ και τον Ιούλιο του 2016, αν και σε σύσκεψη που πραγματοποιείται στις 28/7/2016 στο Συμβούλιο Αποχετεύσεων Αγ. Βαβατσινιάς, εκπρόσωπος του ΤΑΥ καταγράφεται να δηλώνει ότι «οι χημικές αναλύσεις είναι εντός προδιαγραφών».

Περίπου τότε, η Ελεγκτική Υπηρεσία είχε ασχοληθεί με την υπόθεση, οπότε οι σχετικές ρήτρες αποκοπής σύμφωνα με το συμβόλαιο (δηλαδή 170 ευρώ πρόστιμο στη Mekel για κάθε ανάλυση που αποκλίνει των προδιαγραφών) ξεκίνησαν να εφαρμόζονται. Σημειώνεται πάντως ότι ένα χρόνο προηγουμένως, τον Αύγουστο του 2015, με βάση την εκτίμηση ότι τα δείγματα νερού που έδινε η Merkel ήταν εντός των απαιτούμενων προδιαγραφών (και παρά το γεγονός ότι τον ίδιο μήνα ανάλυση έδινε 2.420 μονάδες κολοβακτηρίδια αντί 5), το ΤΑΥ είχε κρίνει ότι μπορούσε να αρχίσει η β’ φάση λειτουργίας της μονάδας, δηλαδή να παραληφθεί το έργο. Κάτι που έκτοτε αρνήθηκε να πράξει το κοινοτικό συμβούλιο Αγίων Βαβατσινιάς.
Τον Ιανουάριο του 2017, εμπειρογνώμονες της προμηθεύτριας εταιρείας Biorock φτάνουν τελικά στους Αγίους Βαβατσινιάς για να επιληφθούν του προβλήματος, με τον διευθυντή του ΤΑΥ Ανδρέα Μανώλη να δηλώνει στον «Π» ότι μετά την εν λόγω εργασία, η λειτουργία του σταθμού ομαλοποιείται. Στο ΤΑΥ θεωρούν ότι ο σταθμός λειτουργεί, αλλά χρειάζεται επιτήρηση και ότι αποτελέσματα ανακυκλωμένου νερού στην ποιότητα που δίνει ο σταθμός στους Αγίους Βαβατσινιάς καταγράφονται και σε άλλους σταθμούς. Το ίδιο επιχείρημα, χωρίς όμως παραπομπή σε συγκεκριμένα παραδείγματα, επικαλέστηκε και ο γεν. διευθυντής της Mekel, ο οποίος επίσης θεωρεί διαχειρίσιμα τα προβλήματα του σταθμού του. Σημειώνεται, τέλος, ότι ο βιολογικός σταθμός στους Αγίους Βαβατσινιάς κάνει χρήση μοναδικής τεχνολογίας που επιτρέπει μικρότερο κόστος κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος. Η συγκεκριμένη τεχνολογία έχει ωστόσο περιορισμούς στον μέγιστο αριθμό ατόμων που μπορεί να εξυπηρετήσει, τα οποία πρέπει να είναι μέχρι 300.