Την πρότασή του για τη μεθοδολογία της Γενεύης ανέλυσε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, απευθυνόμενος σε κοινό ακροατήριο Ε/Κ και Τ/Κ στο πλαίσιο συνέντευξης στον «Πολίτη» και στη «Yeni Duzen».
Στη συνέντευξη, η οποία παραχωρήθηκε την περασμένη Τρίτη πριν από τις χθεσινές εξελίξεις, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε ότι αυτό που επιθυμεί σε μια νέα διάσκεψη για την Κύπρο δεν είναι μόνο η καταγραφή προόδου, αλλά η κατάληξη, τονίζοντας ότι υπάρχει αρκετός χρόνος μέχρι τις προεδρικές εκλογές για να επιτευχθεί συνολική συμφωνία.
Ο Νίκος Αναστασιάδης αντέκρουσε τις επικρίσεις που δέχεται ότι βάζει τις προεδρικές εκλογές πάνω από τις προσπάθειες για λύση του Κυπριακού, ενώ έδωσε και τα κριτήρια στη βάση των οποίων θα διεκδικήσει την προεδρία της Δημοκρατίας σε περίπτωση μη λύσης.
Δεδομένης και της χρονικής συγκυρίας, η συνέντευξη δεν μπορεί παρά να χαρακτηριστεί τολμηρή, αφού μέσα από τις ίδιες απαντήσεις σε ερωτήματα Ε/Κ και Τ/Κ δημοσιογράφων ο Πρόεδρος Αναστασιάδης απευθύνεται και στους ελληνόφωνους αλλά και στους τουρκόφωνους Κύπριους. Ενδιαφέρουσες κρίνονται δημοσιογραφικά και οι ερωτήσεις των Τ/Κ συναδέλφων, μέσα από τις οποίες φαίνονται ξεκάθαρα και στα δύο μέρη της συνέντευξης του ΠτΔ (το Β’ μέρος θα παρουσιαστεί αύριο) οι ανησυχίες και οι προτεραιότητες της τ/κ κοινότητας.
Δεν είμαστε απόλυτοι
Μαριλένα Ευαγγέλου (ΜΕ): Η πρότασή σας είναι προς διαπραγμάτευση ή είναι κόκκινη γραμμή να υπάρξει συμφωνία στο θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων πριν προχωρήσει η διάσκεψη στα επόμενα θέματα;
ΠτΔ: Η απολυτότητα δεν νομίζω να επιτρέπει τη διαπραγμάτευση. Όμως στα θέματα ουσίας όσον αφορά την πρόταση θεωρώ ότι είναι απόλυτα συνεπής με τα όσα είχαμε συμφωνήσει με τον κ. Ακιντζί, που σύμφωνη βρήκε και την Τουρκία και την Ελλάδα και τη Βρετανία. Συνεπώς, η ουσία είναι που έχει σημασία και όχι να κρίνονται κόκκινες ή πράσινες οι θέσεις.
ΜΕ: Είναι ουσία να υπάρξει συμφωνία στο θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων και μετά να προχωρήσουμε στα υπόλοιπα θέματα;
ΠτΔ: Παρακολουθώ την όλη κριτική η οποία μου ασκείται ότι τάχα υπάρχει μετάλλαξη, υπάρχει πρόταξη. Θα είχαν απόλυτο δίκαιο όσοι το ισχυρίζονται αν ήμασταν στα πρόθυρα έναρξης του διαλόγου. Αν έλεγα για να μπω σε διάλογο θα πρέπει πρώτα να ακολουθηθεί η σειρά. Εδώ και δύο χρόνια συζητούμε τα 4 κεφάλαια. Παρά τη συμφωνία της 11ης Φεβρουαρίου του 2014 η οποία σαφέστατα αναφέρει ότι θα έπρεπε ο διάλογος να γίνεται με αλληλένδετη σύνδεση μεταξύ όλων των κεφαλαίων. Μπορεί στα 4 να έγινε. Σε ό,τι αφορά όμως το εδαφικό και τις εγγυήσεις, για μεν το εδαφικό ο κ. Ακιντζί ισχυριζόταν ότι οποιαδήποτε συζήτηση είτε εκτάσεως εδαφών είτε ονοματολογίας ενδεχομένως να διέρρεε και να προκαλούσε σημαντική αναταραχή στην τ/κ κοινότητα, ως εκ τούτου θα έπρεπε να παραμείνει μέχρι να παρατηρείτο ικανοποιητική πρόοδος. Όσον αφορά το θέμα των εγγυήσεων, ούτε καν το brain storming δεν γινόταν, ή και να γινόταν, ήταν τόσο αόριστα και αφηρημένα που δεν επέτρεπε να διαγνώσεις αν υπήρχε, πλην των γενικότερων δηλώσεων, η πρόθεση να προωθηθεί. Συνεπώς, εδώ και δύο χρόνια συζητούμε τα 4 κεφάλαια, παρατηρείται πράγματι πρόοδος. Κάποια στιγμή στις 26 του Οκτώβρη, ύστερα από επιμονή της τ/κ ηγεσίας, είχα αποδεχτεί ότι εφόσον ήταν έτοιμος ο κ. Ακιντζί να μιλήσουμε για το εδαφικό έπρεπε να απαντηθεί και το εδαφικό. Γι’ αυτό και συμφωνήσαμε να μεταβούμε στη Γενεύη.
Διάσκεψη μέχρι τη συμφωνία
Τζενκ Μουτλουγιακαλί (ΤΜ): Είπατε να αρχίσετε με τις εγγυήσεις και να μείνετε μέχρι το τέλος στη διάσκεψη μέχρι να λυθεί το Κυπριακό. Αφού λέτε να μείνετε μέχρι να λυθεί το Κυπριακό, τότε γιατί τίθεται ως προϋπόθεση να αρχίσετε με αυτό το κεφάλαιο;
ΠτΔ: Πρώτον, δεν τίθεται καμία προϋπόθεση. Αυτό το οποίο εισηγούμαι είναι αυτό το οποίο συμφωνήσαμε. Την 1η του Δεκέμβρη, στο δείπνο μετά το αδιέξοδο του Μοντ Πελεράν, είμαι εγώ που έκανα τη μεγάλη κίνηση για να μην υπάρξει αδιέξοδο, αποδεχόμενος να πάω στη Γενεύη και, αφού κατατεθούν χάρτες και προηγηθεί ένα τριήμερο διαβουλεύσεων για τα τέσσερα κεφάλαια και πάλι και αφού συμφωνήσουμε στα κριτήρια που θα διέπουν τη ρύθμιση του εδαφικού, θα κατατίθεντο στις 11 του μηνός οι χάρτες και στις 12 Ιανουαρίου θα συνήρχετο η πολυμερής διάσκεψη στην παρουσία των τριών εγγυητριών δυνάμεων και της ΕΕ για θέματα εγγυήσεων.
Αν δείτε το ανακοινωθέν της 12ης Ιανουαρίου, μιλά καθαρά για μια διαδικασία η οποία θα συνεχιζόταν στις 18 Ιανουαρίου σε επίπεδο τεχνοκρατών, προκειμένου να προετοιμάσει στη συνέχεια νέα σύνοδο σε πολιτικό επίπεδο. Την 1η Φεβρουαρίου, μετά την επιστροφή μας από τη Γενεύη, οι δύο ηγέτες από κοινού είχαμε ζητήσει από τον γ.γ. και είχε συμφωνηθεί το δεύτερο δεκαήμερο Μαρτίου να συγκληθεί νέα διάσκεψη για την Κύπρο σε υπουργικό επίπεδο από πλευράς εγγυητριών δυνάμεων προκειμένου να προετοιμαστεί περαιτέρω το έδαφος για σύγκληση νέας διάσκεψης για την Κύπρο (σ.σ. σε επίπεδο ηγεσιών), με αποκλειστικό αντικείμενο τα θέματα ασφάλειας και εγγυήσεων, απόσυρσης στρατευμάτων κ.ο.κ. Συνεπώς, η πρότασή μου δεν θέτει προϋποθέσεις. Άπτεται της ουσίας του τι ακριβώς συμφωνήθηκε μεταξύ εμού και του κ. Ακιντζί. Και είναι σαν συνέπεια της εξάντλησης του διαλόγου πάνω στα 4 κεφάλαια.
Στο θέμα του εδαφικού, μετά την κατάθεση χαρτών θεωρώ ότι βρισκόμαστε σε ακτίνα συμφωνίας και συνεπώς, αν πράγματι όλοι θέλουμε τη λύση, το μόνο που δεν συζητήθηκε διεξοδικά για να υπάρχει μια αντίληψη του πού οδηγούμαστε, που είναι και ουσιώδες, είναι το θέμα ασφάλειας, εγγυήσεων και των στρατευμάτων που βρίσκονται στην Κύπρο. Συνεπώς, η πρότασή μου δεν αποσκοπεί απλώς σε πρόοδο, αλλά, μέσα από έναν ουσιαστικό διάλογο εφ' όλης της ύλης σε μια σειρά θεμάτων που θα μας επιτρέψει επιτέλους να διαπιστώσουμε κατά πόσο υπάρχει πραγματική βούληση, να καταλήξουμε σε μια διαρκή σύνοδο που να οδηγεί σε συνολική λύση του Κυπριακού.
Οκτώ μήνες είναι αρκετοί
ΜΕ: Πείτε ότι όλα πάνε ευνοϊκά και προχωράμε σε διάσκεψη. Προλαβαίνουμε να πραγματοποιηθεί η διάσκεψη για την Κύπρο, να συμφωνήσουμε, να έρθουμε πίσω και να κάνουμε δημοψηφίσματα πριν από τις προεδρικές εκλογές;
ΠτΔ: Γιατί όχι; Βεβαίως προλαβαίνουμε. Αρκεί να θέλουμε. Αν πραγματικά εννοούμε τα όσα λέμε, δεν βλέπω γιατί να μην μπορούμε. Έχουμε μέχρι τις εκλογές οκτώ ολόκληρους μήνες. Η εισήγησή μου είναι η διάσκεψη της Γενεύης να είναι διαρκής. Ούτε διαλείμματα, ούτε επιστροφές και επάνοδο. Συνεχή διάσκεψη.
Γιώργος Κακούρης (ΓΚ): Χωρίς λύση του Κυπριακού και με αδιέξοδο, σε όποιον και αν αποδοθούν οι ευθύνες, θα είστε ξανά υποψήφιος για την προεδρία της Δημοκρατίας;
ΠτΔ: Αναπτύσσεται μια εύκολη θεωρία πως το ότι δεν υπάρχει πρόοδος είναι γιατί τάχα ο Πρόεδρος Αναστασιάδης απορρίπτει θετικές προτάσεις της άλλης πλευράς γιατί τον ενδιαφέρουν οι προεδρικές εκλογές. Εάν με ενδιέφεραν οι προεδρικές εκλογές, δεν θα έκανα την εισήγηση που έκανα στις 17 Μαΐου για μιαν πραγματικά αποφασιστική σύνοδο η οποία να δώσει αποτελέσματα. Συνεπώς, δεν με ενδιαφέρει σε ποιον θα αποδοθούν οι ευθύνες αν υπάρξει αδιέξοδο, γιατί το αδιέξοδο είναι εις βάρος ολόκληρου του κυπριακού λαού, Ε/Κ και Τ/Κ.
Αν μου επιτρέπετε να υπενθυμίσω κάτι. Στο παρελθόν πάντοτε πριν από εκλογικές περιόδους αναστέλλοντο οι διαπραγματεύσεις. Σας ερωτώ να μου πείτε σε ποια εκλογική διαδικασία στην Κυπριακή Δημοκρατία ζήτησα να ανασταλεί ο διάλογος. Είτε ήταν βουλευτικές, είτε ευρωβουλευτικές, είτε τώρα που έχουμε προεδρικές. Είπα πως μέχρι και την τελευταία ημέρα είμαι αποφασισμένος να διαπραγματεύομαι αρκεί να υπάρχει βάση, να υπάρχει πρόοδος, να υπάρχει η προοπτική της λύσης. Αυτός πρέπει είναι ο στόχος μας. Όχι ποιος θα δημιουργήσει εντυπώσεις.
Τα κριτήρια για υποψηφιότητα
ΓΚ: Σε περίπτωση μη κατάληξης των διαπραγματεύσεων, στη βάση ποιων κριτηρίων θα ζυγίσετε το αν θα είστε υποψήφιος για επανεκλογή;
ΠτΔ: Τα κριτήρια που πάντα με διέκριναν όταν διεκδικούσα τις οποιεσδήποτε εκλογές. Αν έχω επιτύχει στο έργο μου, αν έκανα ότι ήταν ανθρωπίνως δυνατόν για να επιτύχουμε μια συνολική λύση του Κυπριακού που να είναι αποδεκτή και από τις δύο κοινότητες και αν φέρω ευθύνη βεβαίως για το τυχόν αδιέξοδο.
Σωτήρης Παρούτης (ΣΠ): Το ΑΚΕΛ σε αυτή τη διαδικασία για το Κυπριακό ήταν υποστηρικτικό. Το τελευταίο διάστημα βλέπουμε ότι υπάρχει μια όξυνση και στις σχέσεις σας με το ΑΚΕΛ. Θεωρείτε ότι όλα αυτά γίνονται ενόψει μιας μακράς προεκλογικής περιόδου ή όχι;
ΠτΔ: Θα πρέπει να πω ότι αναγνωρίζω τον θετικό ρόλο που διαδραμάτισε το ΑΚΕΛ σε όλη αυτήν τη διαδικασία, τα τελευταία δύο χρόνια δηλαδή που είχαμε ουσιαστικό διάλογο. Ουδέποτε το αρνήθηκα ούτε και θα το αρνηθώ. Όμως είναι με λύπη μου που παρατηρώ ότι και το ΑΚΕΛ έχει παρασυρθεί πολύ νωρίς στις προεκλογικές, δυστυχώς, σκοπιμότητες των προεδρικών, με αποτέλεσμα να ακούω τα όσα ακούω με τα επίθετα που μου αποδίδονται. Δεν πρόκειται να ακολουθήσω τον δρόμο της αντιπαράθεσης με κανέναν.
Χάθηκε η χημεία
Σαμί Οζουσλού (ΣΟ): Όταν εξελέγη ο κ. Ακιντζί τον Απρίλιο του 2015, αρχίσατε έναν διάλογο μαζί του. Μέχρι τον Οκτώβριο του 2016 στη Νέα Υόρκη δεν υπήρχε οποιοδήποτε πρόβλημα. Πίνατε ζιβανία, καφέ, όλα πήγαιναν καλά. Τι άλλαξε; Μπήκε ανάμεσά σας καμιά μαύρη γάτα;
ΠτΔ: Ανάμεσά μας όχι. Αλλά φαίνεται ότι κάποιος κάτι βάζει μέσα στον καφέ του κ. Ακιντζί και αυτός δεν είναι Τ/Κ βεβαίως.
ΣΟ: Τι έγινε; Πού χάλασε το πράγμα;
ΠτΔ: Όταν παρακολουθείς να γίνονται υπαναχωρήσεις από όσα έχει συμφωνήσει, δηλητηριάζεται το κλίμα. Όταν υπάρχει επιμονή πάνω σε θέματα τα οποία δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτά παρά το ότι η τ/κ πλευρά ικανοποιείται, κάπου το κλίμα χαλά.
Είχαμε πρόοδο με τον Ακιντζί
ΓΚ: Τόσο η δική σας εκλογή όσο και αυτή του κ. Ακιντζί έδωσαν μια δυναμική στην προοπτική λύσης του Κυπριακού. Αν οι προσπάθειες δεν αποδώσουν ούτε με εσάς, τότε τι; Πάμε σε σχέδιο Β' ; Και αυτό μπορεί να είναι σε άλλη βάση από αυτήν που συζητάμε μέχρι σήμερα;
ΠτΔ: Δεν διαφωνώ καθόλου ότι ναι με την εκλογή του κ. Ακιντζί έγινε κατορθωτό να μπούμε σε ουσιαστικό διάλογο. Έγινε κατορθωτό να καταγραφεί η πρόοδος που επιτεύχθηκε, αλλά όταν αρχίσουν οι παρεμβάσεις τρίτων και διαφοροποιούνται οι θέσεις ακόμα και σε όσα έχει συμφωνήσει, ή υπάρχει επιμονή σε θέσεις που δεν βοηθούν στη λειτουργικότητα του κράτους αλλά και δεν σέβονται τις ανησυχίες της μίας κοινότητας, κάπου αρχίζεις να αντιμετωπίζεις σοβαρά προβλήματα. Να πω κάτι. Για να μπορέσει μια λύση να γίνει αποδεκτή, θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις ανησυχίες και των δύο κοινοτήτων. Όχι μόνο της μίας. Ο δικός μου ο σεβασμός στην τ/κ κοινότητα καταδεικνύεται στις συγκλίσεις όσον αφορά την εκτελεστική εξουσία, τη νομοθετική εξουσία, τη δικαστική εξουσία, και όχι μόνο.
Διαβάστε αύριο στο Β’ μέρος:
- Το μήνυμα του Προέδρου προς την τ/κ κοινότητα
- Τι αντιπροτείνει για εγγυήσεις;
- Η κοινή δημοσιογραφική διάσκεψη που πρότεινε και που απέρριψε ο Τ/Κ ηγέτης
- Γιατί συμφέρει και στην Τουρκία η λύση του Κυπριακού;
- Πώς απαντά στην επιχειρούμενη ένταση;
* Συνέντευξη στους: Μαριλένα Ευαγγέλου, Γιώργο Κακούρη, Σωτήρη Παρούτη, Τζενκ Μουτλουγιακαλί, Σαμί Οζουσλού
