Με την ανάδειξη του χάσματος που χωρίζει τις δύο συνιστώσες της παραγωγικής δύναμης του τόπου, εργοδότες και εργοδοτουμένους, ξεκίνησε την περασμένη Πέμπτη στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Υγείας η συζήτηση για τα ποσοστά των εισφορών και των συμπληρωμών στο ΓεΣΥ.
Οι μεν εργοδότες τόνισαν, μέσω των εκπροσώπων της ΟΕΒ και του ΚΕΒΕ, ότι της λήψης οποιασδήποτε απόφασης για τις εισφορές θα πρέπει να προηγηθεί η μελέτη του Υπουργείου Οικονομικών (για την οποία ακόμα η Βουλή δεν έχει αποδεσμεύσει το σχετικό κονδύλι 400.000 ευρώ), ώστε να διαφανούν οι πιθανές επιπτώσεις της επιβολής εισφορών στην αγορά εργασίας και στα δημοσιονομικά, καθώς η μελέτη Mercer στην οποία βασίζονται τα μοντέλα χρονολογείται στο 2013. Μάλιστα, ο γενικός διευθυντής της ΟΕΒ τόνισε χαρακτηριστικά ότι αρκετές μεγάλες εταιρείες έχουν ζητήσει από την ΟΕΒ να καταθέσει αίτημα εξαίρεσής τους από το ΓεΣΥ (με τη διατήρηση όμως της υποχρέωσης να καταβάλλουν εισφορά αλληλεγγύης), καθώς τα υφιστάμενα προγράμματα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης που προσφέρουν στους υπαλλήλους τους είναι και επιτυχώς δοκιμασμένα και πολύ χαμηλότερα (στο ήμισυ) σε κόστος. Οι εργοδότες ζητούν εξάλλου οι εισφορές να είναι ισομερείς με τους εργαζομένους (όπως συμβαίνει και στο ΤΚΑ και στα πλείστα ταμεία προνοίας και περίθαλψης), κάτι που όχι μόνο δεν ισχύει στη νομοθεσία του 2001, αλλά το απορρίπτουν και οι συντεχνίες. Οι τελευταίες χαρακτηρίζουν όλα τα παραπάνω δικαιολογίες προκειμένου να αναβληθεί για πολλοστή φορά η εφαρμογή του ΓεΣΥ, ενώ τονίζουν ότι η μελέτη Mercer είναι καθόλα επίκαιρη, αφού οι προβλέψεις της όχι μόνο έχουν επαληθευτεί –με ελάχιστη απόκλιση– μέχρι σήμερα, αλλά επιπλέον αφορούν το διάστημα 2016-2025.
4 σενάρια
Ο υπουργός Υγείας κ. Παμπορίδης ανέλαβε την πρωτοβουλία να παρουσιάσει στη Βουλή τα τέσσερα πιθανά σενάρια για τις εισφορές και τις συμπληρωμές που θα αποτελούν την πηγή εσόδων του ΓεΣΥ. Τα σενάρια ποικίλλουν, από το πρώτο, που είναι η αναπροσαρμογή που έκανε το 2013 η Mercer στις εισφορές που είχαν συμφωνηθεί στο νομοσχέδιο του 2001, συν τις προβλεπόμενες συμπληρωμές 90 εκατ. ευρώ, έως τα επόμενα τρία, όπου σταδιακά μπαίνουν εξαιρέσεις στις συμπληρωμές, οι οποίες επιπλέον μειώνονται, για να αυξηθούν συνεπακόλουθα οι εισφορές. Με εξαίρεση το σενάριο της Mercer, τα άλλα τρία προβλέπουν ισομερή εισφορά για εργοδότες και εργοδοτουμένους, ενώ η συνεισφορά του κράτους είναι σε όλα τα σενάρια σταθερή στο 4,55%, με το σκεπτικό, όπως εξήγησε ο κ. Παμπορίδης, ότι το κράτος θα αναλάβει επιπλέον να καλύπτει τα όποια ελλείμματα θα προκύπτουν τουλάχιστον για τα πρώτα χρόνια στους προϋπολογισμούς των αυτόνομων δημόσιων νοσοκομείων. Ο ίδιος ο υπουργός Υγείας, ερωτηθείς σχετικά, ανέφερε πως προκρίνει το τέταρτο σενάριο, με τις υψηλότερες δυνατές εισφορές (2,85%) και τις μικρότερες συμπληρωμές – 40 εκατ. ευρώ, όσα δηλαδή εισπράττει σήμερα το Υπουργείο Υγείας από τα τέλη για εξετάσεις και επισκέψεις στα δημόσια νοσοκομεία, ποσό «αποδεδειγμένα κοινωνικά αποδεκτό», όπως είπε.
Πώς υπολογίστηκαν
Σημειώνεται ότι η μελέτη του οίκου Mercer το 2013 εκπονήθηκε σύμφωνα με τις πρόνοιες του μνημονίου συναντίληψης με σκοπό την επικαιροποίηση του υπολογισμού των εθνικών δαπανών υγείας, των δαπανών υγείας στο πλαίσιο του ΓεΣΥ και των ποσοστών εισφοράς που απαιτούνται για τη χρηματοδότηση του Γενικού Συστήματος Υγείας για την περίοδο 2016-2025. Ειδικότερα, για τη διαμόρφωση των εισφορών ο οίκος Mercer έλαβε υπόψη τις προβλέψεις για τον πληθυσμό και τις παραμέτρους φύλου και ηλικίας, θνησιμότητας – γεννήσεων – μετανάστευσης, τις προβλέψεις για τα ποσοστά και τους αριθμούς της ανεργίας και του εργατικού δυναμικού και τις προβλέψεις για τους αριθμούς των ασφαλισμένων. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι αν και η μελέτη είναι γραμμένη το 2013 (έτος έναρξης εφαρμογής του μνημονίου) με πρόβλεψη για τα έτη 2016-2025, εντούτοις, όπως αναφέρεται σε αυτήν, τα στοιχεία προέρχονται από προηγούμενα έτη, από τα οποία σήμερα μας χωρίζει ακόμη και μία δεκαετία (2003-2010 για τις στατιστικές υγείας της Στατιστικής Υπηρεσίας, 2011-12 για τους δείκτες καταναλωτή, 2009-2010 για τα οικονομικά στατιστικά για την υγεία κ.λπ.). Ο ίδιος ο οίκος αναφέρει ότι δεν υπάρχουν επαρκείς πληροφορίες για να υπολογιστούν οι επιπτώσεις της οικονομικής κατάστασης, όπως δεν υπάρχουν πρόσφατα στοιχεία για την ιδιωτική περίθαλψη κ.ά. Ωστόσο, εκτιμά ότι θα υπάρχουν σημαντικές μειώσεις στις δαπάνες υγείας τα επόμενα χρόνια, ότι το ΓεΣΥ θα βελτιώσει την αποτελεσματικότητα και, τέλος, ότι θα μειώσει τις ανισότητες στην παρεχόμενη φροντίδα υγείας στην Κύπρο.
