Φωνές για Big Brother στα κρατικά οχήματα

Μέχρι τον Ιούνιο του 2017 αναμένεται να ολοκληρωθεί η εγκατάσταση, η οποία έχει ήδη ξεκινήσει, του συστήματος διαχείρισης στόλου (GPS) σε περίπου 2.500 οχήματα της δημόσιας υπηρεσίας.

Με την εγκατάσταση του συστήματος το αρμόδιο Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών (ΤΗΥ) φιλοδοξεί να εξοικονομεί ετησίως 10-15% επί των σημερινών δαπανών για συντήρηση και καύσιμα, αφού θα γίνεται καλύτερη αξιολόγηση στον υφιστάμενο στόλο, ενώ θα επιθεωρείται και η οδηγική συμπεριφορά αυτών που τα χρησιμοποιούν, σε μια προσπάθεια να περιοριστεί η αχρείαστη φθορά τους που συνεπάγεται υψηλό κόστος συντήρησης.
Υπογραμμίζεται ότι το συγκεκριμένο σύστημα δεν έχει καμία σχέση με το σύστημα πλοήγησης (δεν θα είναι καν ορατό στα οχήματα) και δεν θα εγκατασταθεί σε ασθενοφόρα και στα οχήματα της Αστυνομίας και της Εθνικής Φρουράς, για ευνόητους λόγους. Εξαιρούνται επίσης τα οχήματα υπουργών, γ.δ. και άλλων αξιωματούχων.

Οι «φόβοι»

Οι δυνατότητες του συστήματος διαχείρισης στόλου και τυχόν επιπτώσεις δεν περνούν βεβαίως απαρατήρητες από τα επηρεαζόμενα τμήματα και υπαλλήλους που οδηγούν συνήθως τα κυβερνητικά οχήματα, με τις κλαδικές τους να έχουν ήδη ζητήσει εξηγήσεις από το ΤΗΥ. Οι φόβοι των υπαλλήλων είναι ότι με την εγκατάσταση του συστήματος θα αποκτήσουν ένα «Μεγάλο Αδελφό» στο ΤΗΥ, το οποίο και θα παρακολουθεί κάθε τους κίνηση, αν καπνίζουν, πώς συμπεριφέρονται γενικά μέσα στο όχημα και ποιους έχουν συνεπιβάτες. Μιλώντας ωστόσο στον «Π» ο διευθυντής του ΤΗΥ Λουκάς Τιμοθέου, αφού σημειώνει πως είναι αναμενόμενο να υπάρχουν αντιδράσεις σε κάτι καινούργιο, τονίζει πως δεν είναι πρόθεση να παρακολουθούνται οι οδηγοί και κακώς διαδίδεται κάτι τέτοιο. «Δεν θα υπάρχει οπτική επαφή με το κάθε αυτοκίνητο. Το στίγμα του θα παρακολουθείται αλλά και η οδηγική συμπεριφορά με στόχο τη μείωση αχρείαστων φθορών του αυτοκινήτου και καλύτερης αξιοποίησης του στόλου», σημειώνει ο κ. Τιμοθέου, προσθέτοντας πως «από τα αποτελέσματα της παρακολούθησης θα γίνει ευκολότερη η στοχοποίηση των ενεργοβόρων αυτοκινήτων, τα οποία θα μπουν σε πρόγραμμα αντικατάστασης». Υπογραμμίζει πάντως πως τα υπηρεσιακά οχήματα εξυπηρετούν μόνο υπηρεσιακές ανάγκες και όχι άλλους σκοπούς και είναι κάτι που θα πρέπει να γνωρίζουν οι οδηγοί τους.
Θα πρέπει πάντως οι οικείοι διευθυντές, που θα ξέρουν και ποιος οδηγός είναι πίσω από τον αριθμό κάθε κάρτας που κάνει log in σε κάθε αυτοκίνητο, να γνωρίζουν και να ελέγχουν πού βρίσκονται τα οχήματα του στόλου τους, καθώς οι επίσημες εκθέσεις δεν θα μπορούν να παραγνωρίσουν αν ένα όχημα αντί συγκεκριμένου δρομολογίου βρίσκεται, π.χ., σταθμευμένο σε υπεραγορά, καφενείο ή πρακτορείο στοιχημάτων (ο «Π» έχει γίνει αποδέκτης τέτοιων καταγγελιών). Άλλωστε, όπως πληροφορούμαστε, κάθε μεγάλη υπηρεσία θα έχει συντονιστή, ο οποίος σύντομα θα εκπαιδευτεί στον χειρισμό του ηλεκτρονικού συστήματος για να μπορεί να ελέγχει την ορθολογιστική χρήση των οχημάτων του τμήματός του και για όλα τα συναφή θέματα.

Κόστος σχεδόν 2 εκατ.

Το κόστος αγοράς υπηρεσιών από την ανάδοχο εταιρεία SSM Computer Systems LTd για 84 μήνες (7 χρόνια) ανέρχεται σε 1.659.000 ευρώ με πλέον ΦΠΑ 315.210 ευρώ. Το κράτος δεν θα αγοράσει τα συστήματα τα οποία θα διαθέσει η εταιρεία, παρά μόνο την παρακολούθησή τους, με το πιο πάνω ποσό να μεταφράζεται σε 7,90 ευρώ ανά όχημα ανά μήνα (2.500 οχήματα παρότι έχει υπολογιστεί περιθώριο αυξομείωσης των οχημάτων από αγορά νέων ή απόσυρση παλιών 25%). Το κόστος αγοράς υπηρεσιών αναμένεται να αποσβεστεί στα επόμενα επτά χρόνια σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ΤΗΥ, που θεωρεί ότι η παρακολούθηση των οχημάτων θα οδηγήσει σε μείωση κατά περίπου 300 χιλ. ευρώ τον χρόνο των δαπανών σε καύσιμα και συντήρηση. Σημειώνεται ότι τα τελευταία χρόνια δαπανώνται για τον προαναφερόμενο αριθμό οχημάτων της δημόσιας υπηρεσίας περίπου 3,5 με 4 εκατ. ευρώ ετησίως. Η ανάδοχος εταιρεία έχει αναλάβει επίσης να ενημερώνει ανά τμήμα και υπηρεσία για το συνεργείο και τον ακριβή αριθμό οχημάτων που θα πρέπει να μεταφέρονται ημερησίως για την εγκατάσταση του συστήματος. Ήδη το ΤΗΥ έχει εγκαταστήσει στα οχήματά του το σύστημα, ενώ αυτό το διάστημα τοποθετείται σε οχήματα του Κτηματολογίου και άλλων υπηρεσιών.

Ο έλεγχος

Όπως προαναφέρθηκε, δύο είναι οι στόχοι της Ηλεκτρομηχανολογικής Υπηρεσίας. Να περιορίσει τα ενεργοβόρα οχήματα, αλλά και τις ζημιές ή φθορές που υπόκεινται τα οχήματα από την κακή χρήση τους. Το σύστημα θα τροφοδοτεί κάθε υπηρεσία αλλά και την ανάδοχο εταιρεία για το δρομολόγιο του κάθε οχήματος αλλά και για τον τρόπο οδήγησής του. Συνεπώς, αν το όχημα δεν οδηγείται σωστά ή συνετά (απότομη αυξομείωση ταχύτητας, συνεχής χρήση συμπλέκτη κ.λπ.), θα γίνονται συστάσεις στον διευθυντή/διευθύντρια της υπηρεσίας στην οποία ανήκει. Την ίδια ώρα, αν διαπιστωθεί ότι σε μια υπηρεσία που δεν θα έπρεπε βάσει των εργασιών της να καταναλώνονται τόσα καύσιμα ή γίνεται σπατάλη, θα διερευνώνται οι λόγοι, μεταξύ των οποίων και η χρήση ενεργοβόρων οχημάτων που θα πρέπει να αντικατασταθούν αλλά και οι αποστάσεις οι οποίες καλύπτονται. Επίσης, θα εγείρεται θέμα, π.χ., αν ένα όχημα παρεκκλίνει από το δρομολόγιό του. Τέλος, σε τμήματα όπως των Οδικών Έργων ή Υδάτων, τα οχήματα των οποίων είναι συνεχώς στον δρόμο, θα εξεταστεί η αντικατάστασή τους με λιγότερο ενεργοβόρα από άλλα τμήματα που δεν τα χρησιμοποιούν συχνά, είναι ωστόσο πιο οικονομικά.

Η μελέτη

Για τη διαχείριση του κρατικού στόλου οχημάτων είχε προηγηθεί μελέτη του τέως εφόρου Εσωτερικού Ελέγχου Α. Λαμπριανού, που χρονολογείται από το 2013. Η μελέτη είχε επικεντρωθεί στην ανυπαρξία ενός μηχανογραφικού συστήματος παρακολούθησης, διαχείρισης, διακίνησης και εποπτείας των κυβερνητικών οχημάτων για όλη τη δημόσια υπηρεσία. Η υπηρεσία, μάλιστα, στη βάση συστημάτων που λειτουργούσαν τότε σε κάποια τμήματα, με κατακύρωση σχετικής προσφοράς, έδινε τρεις εναλλακτικές για το κόστος εφαρμογής ενός τέτοιου συστήματος για σύνολο 5.700 οχημάτων, που κυμαίνονται από 650 χιλ. μέχρι και 850 χιλ. ευρώ. Με την υιοθέτηση-εγκατάσταση ενός τέτοιου συστήματος, και εάν εξοικονομούνταν μόλις 5% ετησίως για αγορά καυσίμων/λιπαντικών κ.λπ., καθώς και συντήρησης των οχημάτων, τότε κατά την εν λόγω υπηρεσία το Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας θα κατέβαλλε 850 χιλιάδες ευρώ λιγότερα από τα 17 εκατ. που κατέβαλε το 2012. Η μελέτη, σημειωτέον, περιελάμβανε και τα οχήματα της Αστυνομίας και της ΕΦ.