Γύρω - γύρω όλοι και στη μέση η Μακαρίου

Αλαλούμ επικρατεί το τελευταίο διάστημα αναφορικά με το θέμα της λεωφόρου Μακαρίου, με τις απόψεις να διίστανται για το τι πραγματικά είναι αυτό που πρέπει να γίνει και κατά πόσον ο Δήμος Λευκωσίας προσπαθεί έμμεσα να αλλάξει τη φιλοσοφία ενός έργου το οποίο σχεδιάστηκε, θεωρητικά, για τον άνθρωπο. Τις τελευταίες ημέρες, μετά την έγκριση από τον αρχηγό της Αστυνομίας του αιτήματος του δήμου για να επιτραπεί προσωρινά η ελεύθερη διέλευση οχημάτων, έχουν ακουστεί και έχουν γραφτεί πολλά σχετικά με το αν πρέπει ή όχι να επιτραπεί, έστω και προσωρινά, η ελεύθερη διέλευση οχημάτων. Τα πυρά των όσων λέγονται και γράφονται στρέφονται προς την απόφαση την οποία έλαβε ο δήμος. Υπάρχει ωστόσο και η άλλη όψη του νομίσματος. Όπως πληροφορούμαστε, μια μεγάλη μερίδα κατοίκων, επιχειρηματιών και επαγγελματιών που δραστηριοποιούνται στην περιοχή αντέδρασε έντονα με την απόφαση να κλείσει η λεωφόρος κατά την περίοδο των Χριστουγέννων, αλλά και στο ενδεχόμενο να μην επιτραπεί η διέλευση οχημάτων. Στοιχεία τα οποία εξασφάλισε ο «Π» αποδεικνύουν πως η απόφαση του Δήμου Λευκωσίας, να δώσει ελεύθερη πρόσβαση στη Μακαρίου, δεν λήφθηκε μόνο επειδή δεν υπήρχε σύστημα ελέγχου της κυκλοφορίας ή νομοθετικό πλαίσιο που δεν έγινε ποτέ, αλλά στην απόφαση λήφθηκαν σοβαρά υπόψη και οι έντονες δημόσιες, αλλά και παρασκηνιακές, πιέσεις από εκείνους που εξακολουθούν να θέλουν ελεύθερη διακίνηση οχημάτων στην άλλοτε πολυσύχναστη λεωφόρο.

Οι επιστολές

Σύμφωνα με επιστολές τις οποίες εξασφάλισε ο «Π», επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή αντέδρασαν από την αρχή έντονα με την απαγόρευση οχημάτων στη Μακαρίου. Έντονη αντίδραση υπήρξε και από πλευράς δικηγορικών γραφείων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, καθώς και από τον Σύνδεσμο Καταστηματαρχών της ΠΟΒΕΚ, η οποία με επιστολή της προς τον Δήμο Λευκωσίας τονίζει την αναγκαιότητα της παρουσίας οχημάτων στη Μακαρίου για τη βιωσιμότητα όσων επιχειρήσεων έχουν αντέξει, ευελπιστώντας για την επαναφορά της εμπορικότητας του δρόμου. Όλοι οι αντιδρώντες προέβαλαν ως επιχείρημα ότι η Μακαρίου αποτελεί την κύρια οδική αρτηρία που συνδέει το ευρύτερο εμπορικό κέντρο της πόλης με την πλατεία Ελευθερίας και τυχόν απαγόρευση της κυκλοφορίας οχημάτων θα προκαλέσει αλυσιδωτές αρνητικές επιπτώσεις και συνέπειες σε ολόκληρη την περιοχή του αστικού κέντρου.

Το θεσμικό πλαίσιο

Το μεγάλο πρόβλημα προκλήθηκε ουσιαστικά από την απουσία του θεσμικού πλαισίου έτσι ώστε να προχωρήσει η εγκατάσταση και εφαρμογή του συστήματος φωτοεπισήμανσης. Ο αρχικός σχεδιασμός αφορούσε αμφίδρομη μετακίνηση μόνο εξουσιοδοτημένων αυτοκινήτων, δηλαδή κατοίκων, εργαζομένων, λεωφορείων, ταξί και εταιρειών φορτοεκφόρτωσης. Ο Δήμος Λευκωσίας εντός της εβδομάδας αντέστρεψε τις βολές του προς τους συναρμόδιους φορείς, Υπουργείο Μεταφορών, Δημόσια Έργα, Αστυνομία, με στόχο να βοηθήσουν να υλοποιηθεί, τόσο η προσωρινή λύση όσο και να δημιουργηθούν οι συνθήκες που θα επιτρέψουν να προχωρήσει ο αρχικός σχεδιασμός. Μέχρι σήμερα, αυτό δεν κατέστη δυνατό. Σε ανακοίνωσή του, ο Δήμος Λευκωσίας ανέφερε πως πολλά από τα έργα υποδομής που θα συνέβαλλαν προς αυτήν την κατεύθυνση και θα δημιουργούσαν συγκριτικό πλεονέκτημα για το λεωφορείο έναντι του αυτοκινήτου, δεν έχουν υλοποιηθεί, καθυστερώντας σημαντικά την αποτελεσματική λειτουργία του έργου. Κάλεσε, επίσης, τα αρμόδια υπουργεία να προχωρήσουν άμεσα με τη δημιουργία του απαιτούμενου θεσμικού πλαισίου, ώστε το σύστημα ελέγχου της εισόδου εξουσιοδοτημένων αυτοκινήτων που προνοεί το σύστημα φωτοεπισήμανσης, και είναι αναπόσπαστο μέρος του αρχικού σχεδιασμού, το οποίο είναι ήδη διαθέσιμο και σε πλήρη ετοιμότητα από τον Δήμο Λευκωσίας, να τεθεί σε λειτουργία. «Να υπενθυμίσουμε δε σε όσες υπηρεσίες ή τμήματα, που φέρουν την ευθύνη δημιουργίας του συγκεκριμένου θεσμικού πλαισίου, οι οποίες προτρέπουν τον δήμο να ακολουθήσει άλλη μέθοδο ελέγχου, πως η συγκεκριμένη συζήτηση προηγήθηκε της έναρξης του έργου και οι όποιες προτάσεις κατατέθηκαν κρίθηκαν δυσλειτουργικές και μη εφαρμόσιμες», ανέφερε σε ανακοίνωσή του.

Προσωρινή έγκριση

Ο εκπρόσωπος Τύπου της Αστυνομίας, Χρίστος Ανδρέου, σε δηλώσεις του στις 12 Ιανουαρίου ξεκαθάρισε πως ο αρχηγός Αστυνομίας έδωσε προσωρινή έγκριση για μονοδρόμηση τμήματος της Λεωφόρου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ στη Λευκωσία. Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τις αντιδράσεις όσον αφορά τη μονοδρόμηση τμήματος, ο κ. Ανδρέου είπε ότι ο αρχηγός Αστυνομίας, Στέλιος Παπαθεοδώρου, έδωσε προσωρινή έγκριση με χρονική περίοδο μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου 2022, ώστε αρχικά να δοθεί ο αναγκαίος χρόνος για αποπεράτωση των εργασιών στο νότιο τμήμα της Λεωφόρου, αλλά πρωτίστως να δοθεί χρόνος και στην τεχνική επιτροπή να συνέλθει εκ νέου για να μελετήσει το όλο θέμα «όπως έχουμε συνεννοηθεί με τις αρμόδιες υπηρεσίες». Ο Δήμος Λευκωσίας, με ανακοίνωσά του σε απάντηση των δημοσιευμάτων επιχείρησε να δικαιολογήσει την απόφασή του, ξεκαθαρίζοντας για άλλη μια φορά πως η λύση που εφαρμόζεται είναι προσωρινή και δεν έχει στόχο να αλλάξει ούτε κατ’ ελάχιστο τον αρχικό σχεδιασμό. «Είναι άποψή μας ότι ακόμη και με την προσωρινή λύση φαίνεται να επιτυγχάνεται ο στόχος της βιώσιμης κινητικότητας που αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα στο σύνολο του έργου. Να υπενθυμίσουμε ότι α) οι 3 λωρίδες για αυτοκίνητα μειώθηκαν στη 1 β) δημιουργήθηκε λεωφορειολωρίδα γ) δημιουργήθηκαν πλατύτερα, ισοεπίπεδα πεζοδρόμια δ) φυτεύτηκαν δεντροστοιχίες ε) δημιουργήθηκε αριθμός μικρών πλατείων κ.ά.», ανέφερε.

Οι αντίθετες απόψεις

Το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου (ΕΤΕΚ) έχει εκφράσει την αντίθεσή του, καθώς η έγκριση για ελεύθερη πρόσβαση αυτοκινήτων αντιβαίνει τους όρους της αρχικής σχεδίασης του έργου. Αντίθετο με την έγκριση που δόθηκε από την Αστυνομία για ελεύθερη διακίνηση οχημάτων στη λεωφόρο Μακαρίου είναι και το Υπουργείο Μεταφορών, το οποίο υποστηρίζει πως η εξέλιξη αυτή επηρεάζει τους σχεδιασμούς του υπουργείου, αφού, από τη στιγμή που ο σχεδιασμός είναι η μονοδρόμηση ολόκληρης της λεωφόρου, τόσο του νοτίου όσο και του βορείου τμήματος, αλλά μονοδρομείται μόνο το ένα τμήμα, σημαίνει ότι δεν θα είναι δυνατή η δημιουργία της λεωφορειολωρίδας, ούτε να προχωρήσει το Ολοκληρωμένο Σχέδιο Κινητικότητας Λευκωσίας.

Την αντίθεσή του για τις αποφάσεις που έλαβε ο Δήμος Λευκωσίας, με τη σύμφωνο γνώμη της Αστυνομίας, εξέφρασε και ο γενικός ελεγκτής της Δημοκρατίας, Οδυσσέας Μιχαηλίδης. Με επιστολή που απέστειλε για το θέμα στον Δήμο Λευκωσίας, από τον οποίο ζητά τις απόψεις του επί του θέματος, προτού προβεί σε ενημέρωση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου σε σχέση με την αξιοποίηση του ευρωπαϊκού κονδυλίου με το οποίο συγχρηματοδοτείται το έργο ανάπλασης της Μακαρίου. Μιλώντας μεσοβδόμαδα στο politis.com.cy και o εκπρόσωπος Τύπου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, Μάριος Πετρίδης, εξήγησε πως αν επιτρεπόταν η ελεύθερη πρόσβαση οχημάτων στη Μακαρίου, θα ανατρέπετο ο αρχικός σχεδιασμός βάσει του οποίου δόθηκε η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και η Ελεγκτική Υπηρεσία θα εισηγείτο στις ευρωπαϊκές ελεγκτικές αρχές να απεντάξουν το έργο. Πρόσθεσε πως τυχόν απένταξή του συνεπάγεται μη χρηματοδότησή του από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την ένταξη άλλων ώριμων έργων, ούτως ώστε να μην απωλέσει χρήματα η Κυπριακή Δημοκρατία. Ωστόσο, αν απενταχθεί το έργο της ανάπλασης της Μακαρίου, η χρηματοδότησή του θα επιβαρύνει αποκλειστικά, πλέον, τον Δήμο Λευκωσίας. Στις αντιδράσεις ήρθε να προστεθεί την Παρασκευή και η απόφαση του Ομίλου Χ.Α. Παπαέλληνα να παγοποιήσει τα επιχειρηματικά του πλάνα στον εμπορικό αυτό δρόμο. Στην απόφαση αυτή οδήγησε τον Όμιλο, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, «η αβεβαιότητα για την επίπτωση στο ιστορικό κέντρο της πρωτεύουσας και η ανησυχία ενδεχόμενης μονιμοποίησης μίας ιδιαίτερα προβληματικής κατάστασης».