Χρηματοοικονομικός Επίτροπος: Απάλλαξε άτομο με νοητική αναπηρία από δάνεια σε πρώην ΣΠΕ

Την απαλλαγή ατόμου με νοητική αναπηρία από τα δάνεια τα οποία συνήψε με πρώην ΣΠΕ, αποφάσισε ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος Παύλος Ιωάννου, με τελική απόφασή του ημερομηνίας 26 Μαΐου. Όπως αναφέρει σε σημείωμα που κοινοποίησε, το παράπονο υποβλήθηκε από εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπο ατόμου με πλήρως διαπιστωμένη νοητική αναπηρία.

Όπως αναφέρει στην τελική του απόφαση, ο παραπονούμενος είχε λάβει δύο δάνεια από την πρώην ΣΠΕ Στροβόλου, τα οποία έχουν πλέον μεταφερθεί στην ΚΕΔΙΠΕΣ.

Με ενδιάμεση απόφασή του στις 18 Νοεμβρίου 2021, ο Επίτροπος κάλεσε την ΚΕΔΙΠΕΣ "όπως προβεί άμεσα και χωρίς οποιαδήποτε άλλη καθυστέρηση στην ακύρωση" προγραμματισμένης διαδικασίας εκποίησης κατά τρόπο οριστικό και αμετάκλητο. Η ΚΕΔΙΠΕΣ συμμορφώθηκε και προχώρησε στην ακύρωση της διαδικασίας πλειστηριασμού, προστίθεται.

Στα συμπεράσματα της τελικής του απόφασης, που εκδόθηκε στις 26 Μαΐου 2022, ο Επίτροπος καλεί την ΚΕΔΙΠΕΣ, όπως «απαλλάξει τον Παραπονούμενο, πλήρως και ολοσχερώς, από κάθε απαίτησή της για τα επίμαχα δάνεια», τα οποία οφείλει να διαγράψει πλήρως. Προφανώς, εξαιτίας τούτου, σημειώνει, απαλλάσσονται όλα τα ενυπόθηκα ακίνητα του Παραπονούμενου, με τα οποία εξασφαλίζονται τα επίμαχα δάνεια.

Σύμφωνα με ιατρικές βεβαιώσεις, φαίνεται ότι ο παραπονούμενος είχε ήδη διαγνωσθεί από το 1979, ως άτομο με χαμηλό επίπεδο ευφυΐας, αναφέρει ο Επίτροπος. Συνεπώς, τόσο κατά την αίτηση και την υπογραφή των υπό συζήτηση συμφωνιών δανείου όσο και μετά την παραχώρησή τους, δεν ήταν σε θέση να κατανοεί τι υπογράφει και ούτε είχε ή έχει την ικανότητα αποπληρωμής των εν λόγω δανείων. Γι΄αυτό δεν παρατηρήθηκε και οποιαδήποτε καταβολή δόσης, μέχρι σήμερα, αναφέρει. Επιπροσθέτως, βεβαίωση ημερομηνίας 23/04/2018, καταδεικνύει επικύρωση της εγγραφής του παραπονούμενου στο Μητρώο Β της Επιτροπής Προστασίας Ατόμων με Νοητική Αναπηρία, σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Ατόμων με Νοητική Αναπηρία Νόμου του 1989.

Από αυτά, σύμφωνα με τον Επίτροπο, προκύπτει ξεκάθαρα ότι ο Παραπονούμενος δεν είχε την ικανότητα να συμβληθεί νομίμως, επειδή δεν πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 11 και 12 του Κεφ. 149. Το άρθρο 12 του Κεφ. 149, το οποίο είναι απολύτως σχετικό με την ερμηνεία του όρου «συμβαλλόμενος που έχει σώας τας φρένας», αναφέρει ότι το συμβαλλόμενο πρόσωπο κατά τον χρόνο της κατάρτισής της, έχει σώας τας φρένας, αν δύναται να αντιληφθεί αυτήν και να διαμορφώσει λογική κρίση για τις συνέπειες της επί των συμφερόντων του. Σε αντίθετη περίπτωση, όπως συμβαίνει εν προκειμένω, δεν είναι σε θέση να συμβληθεί νομίμως.

Επομένως, διαπιστώνει ο Επίτροπος, η ενέργεια του ΑΠΙ να παραχωρήσει τα επίμαχα δάνεια, αλλά και η στάση του, για μία σχεδόν δεκαετία, να μην προβεί σε ουδεμία ενέργεια για την αντιμετώπιση των κατά συρροή καθυστερήσεων στην αποπληρωμή των δανείων, εγείρει, αναντίρρητα, πολλά ερωτήματα. Από απλή εξέταση των καταστάσεων λογαριασμού των επίμαχων δανείων, διαπιστώθηκε ότι ουδέποτε καταβλήθηκε από τον Παραπονούμενο οποιαδήποτε δόση, σε κανένα εκ των δύο δανείων.

Συνεπώς, οι ευθύνες του ΑΠΙ, ηθικές, αστικές και άλλες, είναι τεράστιες, συμπεραίνει. "Πρόκειται για ευθύνες, τόσο έναντι του παραπονούμενου όσο και έναντι του Συνεργατισμού, κατ’ επέκταση δε του Δημοσίου, λόγω των συνεπαγόμενων ζημιών που προκάλεσε η υπό εξέταση δανειοδότηση και θα προκαλέσει η αναπόφευκτη διαγραφή των επίμαχων δανείων", σημείωσε ο κ. Ιωάννου, προσθέτοντας πως για τις ποικιλοτρόπως επιζήμιες και παράνομες συμπεριφορές της ΣΠΕ Στροβόλου, έχει επαρκώς αναφερθεί η Έκθεση της Ερευνητικής Επιτροπής για την Κατάρρευση του Συνεργατικού Πιστωτικού Συστήματος της Κύπρου, υπό την προεδρία του κ. Γιώργου Αρέστη.

Επιπρόσθετα, από πλευράς της ΣΠΕ Στροβόλου, δεν φαίνεται να διεξήγαγαν τον απαραίτητο έλεγχο ή/και να λειτούργησαν με τη δέουσα επιμέλεια, κατά την εξέταση της αίτησης χορήγησης και των δύο δανείων ή/και μετά την παραχώρησή τους, συμπεραίνει ο Επίτροπος. Ούτε προέβησαν στις απαραίτητες ενέργειες, ως όφειλαν, για προστασία του παραπονούμενου, ως ατόμου με νοητική αναπηρία. Συνεπώς, παραβίασαν τόσο τις πρόνοιες του Κεφ. 149, όσο και τις σχετικές διατάξεις του περί Ατόμων με Νοητική Αναπηρία Νόμου του 1989.

Πάντως, ενδεχόμενος ισχυρισμός εκ μέρους της ΚΕΔΙΠΕΣ, ότι, δηλαδή, αγνοούσε την κατάσταση του παραπονούμενου, δεν φαίνεται να επηρεάζει το αποτέλεσμα της τελικής απόφασης, αφού ο παραπονούμενος είχε και έχει σοβαρά νοητικά προβλήματα, σύμφωνα με τα αδιάσειστα δεδομένα και μαρτυρίες που είχε ενώπιόν του ο Επίτροπος.

Αναφορικά με τον ισχυρισμό ότι ο παραπονούμενος ουδέποτε καρπώθηκε τα εκταμιευθέντα ποσά, εξαιτίας της κατάστασής του, ο Επίτροπος αναφέρει ότι ο παραπονούμενος φαίνεται να έπεσε θύμα εκμετάλλευσης από τρίτα πρόσωπα, από τα οποία όχι μόνο παρακινήθηκε στο να συμβληθεί με το ΑΠΙ, αλλά φαίνεται, πάντα σύμφωνα με τον σχετικό ισχυρισμό, ότι τα άτομα αυτά καρπώθηκαν τα εν λόγω ποσά. "Κατά συνέπεια, τόσο η παραχώρηση των επίμαχων δανείων όσο και ο μετέπειτα χειρισμός τους, συγκρούονται με κάθε τραπεζική λογική και πρακτική και τελούν σε πλήρη αντίφαση με οποιαδήποτε ορθολογική έννοια νομίμως παραχωρηθέντος δανείου", συμπεραίνει.

Ο κ. Ιωάννου αναφέρει ότι διαβίβασε την υπόθεση στον Γενικό Εισαγγελέα, στη βάση του άρθρου 27(1) του Νόμου, το οποίο προνοεί ότι ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος «αποστέλλει τις περιπτώσεις για τις οποίες ενδεχομένως να έχει διαπραχθεί ποινικό αδίκημα και τις περιπτώσεις που ενδεχομένως να άπτονται του δημοσίου συμφέροντος στον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας». Επιπρόσθετα, ενημέρωσε και τον Υπουργό Οικονομικών για τυχόν ενέργειές του, επειδή η ΚΕΔΙΠΕΣ, κατά της οποίας στρέφεται το παράπονο, είναι οντότητα ελεγχόμενη, επί της ουσίας, από το Κράτος, καθώς ο παραπονούμενος είναι άτομο με νοητική αναπηρία, και επομένως τα δικαιώματά του προστατεύονται και ρυθμίζονται από τον περί Ατόμων με Νοητική Αναπηρία Νόμο του 1989 που καθορίζει και ευθύνες της Πολιτείας έναντί του.

Τέλος, ο Επίτροπος τονίζει ότι "είναι αδήριτη ανάγκη, προκειμένου να αποκατασταθεί η νομιμότητα και να εφαρμοστεί αποτελεσματικά ο περί Ατόμων με Νοητική Αναπηρία Νόμος του 1989, όπως η ΚΕΔΙΠΕΣ προχωρήσει άμεσα σε απαλλαγή του Παραπονούμενου από κάθε απαίτηση σε σχέση με τα επίμαχα δάνεια, διαγράφοντας, πλήρως και ολοσχερώς, κάθε υποχρέωση που δυνατόν να απορρέει από αυτά, συμπεριλαμβανομένης και ακύρωσης όλων των σχετικών ενυπόθηκων εξασφαλίσεων για τα εν λόγω δάνεια. Είναι δε απαραίτητο το Κράτος να μεριμνήσει προς την κατεύθυνση αυτή".

Στο μεταξύ, επισημαίνει ότι η έκδοση της τελικής απόφασης για την υπόθεση στηρίχθηκε αποκλειστικά σε στοιχεία που είχε ενώπιόν του, καθώς, παρά τις συνεχείς εκκλήσεις του προς την ΚΕΔΙΠΕΣ για παροχή επιπλέον διευκρινίσεων, η εν λόγω οντότητα δεν ανταποκρίθηκε, ως όφειλε. "Η παράλειψη αυτή, αποτελεί κολάσιμο αδίκημα, όπως ορίζει και το άρθρο 26 του περί της Σύστασης και Λειτουργίας του Ενιαίου Φορέα Εξώδικης Επίλυσης Διαφορών Χρηματοοικονομικής Φύσεως Νόμου του 2010", σημειώνει.