Πώς χειρίζονται τα έκτακτα γεγονότα οι συντάκτες της Wikipedia

Όταν ο Τζέισον Μουρ, από το Πόρτλαντ του Όρεγκον, διάβασε στο Google News για τους πυροβολισμούς σε σούπερ μάρκετ στο Μπάφαλο, έκανε μια γρήγορη αναζήτηση για το περιστατικό στην Wikipedia. Όταν δεν εμφανίστηκε κανένα αποτέλεσμα, έγραψε μια μόνο πρόταση: «Στις 14 Μαΐου 2022, 10 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από επίθεση ενόπλου στο Μπάφαλο της Νέας Υόρκης». Αποθήκευσε και στη συνέχεια δημοσίευσε το λήμμα στην Wikipedia σε λιγότερο από ένα λεπτό.

Το εν λόγω λήμμα, το οποίο έχει πάνω από 900.000 προβολές, έχει έκτοτε υποστεί 1.071 επεξεργασίες από 223 συντάκτες που ενημέρωσαν εθελοντικά τη σελίδα στην μεγαλύτερη δωρεάν διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια. Ο Μουρ, ο οποίος εργάζεται ως στρατηγικός σύμβουλος σε δημιουργικό γραφειο, έχει κάνει σχεδόν 500.000 επεξεργασίες σε άρθρα της Wikipedia τα τελευταία 15 χρόνια. Κατατάσσεται επίσης ως ένας από τους 50 πιο ενεργούς χρήστες της αγγλόφωνης Wikipedia όλων των εποχών, με βάση τον αριθμό των επεξεργασιών που έχει κάνει. Αξίζει να τονιστεί ότι οι συντάκτες της Wikipedia δεν πληρώνονται.

«Είναι ένα από τα χόμπι μου», δήλωσε ο Μουρ στο CNN. «Μερικές φορές ξοδεύω πολύ χρόνο για να εμπλουτίσω ένα άρθρο και άλλες φορές γράφω μία ή δύο προτάσεις  και παρακολουθώ τους άλλους συντάκτες να βελτιώνουν τη δουλειά μου. Μου δίνει μεγάλη ικανοποίηση να φυτεύω τον σπόρο και να τον βλέπω να μεγαλώνει με την πάροδο του χρόνου».

Ο Μουρ έχει δημοσιεύσει άρθρα σχετικά με τρέχοντα γεγονότα και έκτακτες ειδήσεις όπως η επίθεση στο Καπιτώλιο των Ηνωμένων Πολιτειών το 2021. Υπήρξε επίσης ένας από τους κύριους συντάκτες των σελίδων για τον Τζορτζ Φλόιντ και το κίνημα Black Lives Matter. «Είχα πολύ περισσότερο χρόνο κατά τη διάρκεια του λόκνταουν και έτσι μπορούσα να αφιερώσω περισσότερο χρόνο στη Wikipedia», είπε.

Παρόλο που η Wikipedia δεν στελεχώνεται από επαγγελματίες δημοσιογράφους, θεωρείται έγκυρη πηγή. Μάλιστα, μερικές από τις μεγαλύτερες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης συμβουλεύονται την Wikipedia για την διασταύρωση πληροφοριών (fact-checking).

Την επομένη των τραγικών γεγονότων στο Μπάφαλο, ο Μουρ δημιούργησε τη σελίδα για τους πυροβολισμούς στην Πρεσβυτεριανή Εκκλησία στη Λαγκούνα Γουντς της Καλιφόρνιας, όπου ένα άτομο σκοτώθηκε και άλλα πέντε τραυματίστηκαν. Έχει επίσης δημιουργήσει σελίδες για σεισμούς, πυρκαγιές, τρομοκρατικές επιθέσεις και άλλα έκτακτα γεγονότα.

«Η επεξεργασία της Wikipedia μπορεί να με καταβάλει απολύτως συναισθηματικά, ειδικά όταν εργάζομαι πάνω σε δύσκολα θέματα όπως η πανδημία της COVID-19, οι μαζικοί πυροβολισμοί, οι τρομοκρατικές επιθέσεις και άλλες καταστροφές», δήλωσε. «Έχω μάθει να το ελαχιστοποιώ με το να απομακρύνομαι και να επανεξετάζω τα κείμενά μου αργότερα».

Ο Μουρ είναι μέρος μιας ομάδας εθελοντών συντακτών της Wikipedia που ξοδεύουν ώρες κάθε μέρα συνεισφέροντας στην πλατφόρμα, συμβάλλοντας έτσι στην εκπλήρωση της αποστολής του οργανισμού να «δημιουργήσει και να προσφέρει μια ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια της υψηλότερης δυνατής ποιότητας σε κάθε μεμονωμένο πρόσωπο στον πλανήτη, στη γλώσσα του».

Αν και όλοι μπορούν να συνεισφέρουν στην Wikipedia, οι γρήγοροι, αξιόπιστοι και πολυμήχανοι συντάκτες ξεχωρίζουν. Ο Στίβεν Προύιτ, για παράδειγμα, είναι ίσως ο πιο γνωστός συντάκτης της με 4,7 εκατομμύρια επεξεργασίες λημμάτων, τις περισσότερες από οποιονδήποτε άλλο χρήστη στον ιστότοπο. Το 2017, το περιοδικό «Time» τον συμπεριέλαβε ως έναν από τους 25 ανθρώπους με τη μεγαλύτερη επιρροή στο Διαδίκτυο.

Παρόλο που τα θέματα της ποικίλλουν, η Wikipedia έχει εξελιχθεί με τα χρόνια σε πρωταρχική πηγή αναζήτησης πληροφοριών σχετικά με έκτακτα γεγονότα, με τα άρθρα της να συγκεντρώνουν εκατοντάδες χιλιάδες προβολές.

Η Λέιν Ράσμπερι, η οποία εργάζεται στη Σχολή Επιστήμης Δεδομένων στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια και υπήρξε εθελόντρια συντάκτρια της Wikipedia για 10 χρόνια, αναφέρθηκε στους συντάκτες που ασχολούνται με τα έκτακτα γεγονότα στην Wikipedia.

«Θεωρείσαι cool αν είσαι ο πρώτος που θα γράψει ένα λήμμα, ειδικά αν έχεις αξιόπιστες πηγές», δήλωσε στο CNN η Ράσμπερι. «Όπως για παράδειγμα όταν πεθαίνει κάποιος διάσημος. Όλοι βιάζονται να μπουν στην Wikipedia και να γράψουν την ημερομηνία θανάτου του», πρόσθεσε.



Για να ελέγξει τις νέες επεξεργασίες και να προβλέψει παραπτώματα ή λάθη, η Wikipedia – όπως και το Twitter – χρησιμοποιεί bots τεχνητής νοημοσύνης που μπορούν να επισημάνουν το ύποπτο περιεχόμενο στους συντονιστές. Οι εθελοντές συντάκτες της κοινότητας της Wikipedia αποφασίζουν τι θα αφαιρεθεί και τι θα υποστεί επεξεργασία. Η πλατφόρμα χρησιμοποιεί επίσης διαχειριστές, γνωστούς ως «έμπιστους χρήστες», οι οποίοι μπορούν να υποβάλουν αίτηση ή να προταθούν για το ρόλο αυτό.

Η Ράσμπερι δήλωσε ότι η πλατφόρμα δεν απασχολεί έμμισθο προσωπικό για να παρακολουθεί τα πάντα, εκτός αν πρόκειται για περίεργα και ασυνήθιστα σοβαρά εγκλήματα όπως η τρομοκρατία και η βία. Σημείωσε επίσης ότι τα προβλήματα της πλατφόρμας έχουν να κάνουν με τις γεωγραφικές προκαταλήψεις που σχετίζονται με τις προκλήσεις στην επικοινωνία μεταξύ των συντακτών, την πρόσβαση στο διαδίκτυο σε χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα και τα εμπόδια στην ελευθερία της δημοσιογραφίας σε όλο τον κόσμο. Επιπλέον, ο οργανισμός που βρίσκεται πίσω από την Wikipedia έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι μόνο ένα μικρό ποσοστό των συντακτών της είναι γυναίκες.

Ένα άλλο ζήτημα είναι ο βανδαλισμός, ή άνθρωποι που κάνουν σκόπιμα λανθασμένες επεξεργασίες στις σελίδες της πλατφόρμας. Ωστόσο, ο Μουρ δεν ανησυχεί γιατί πιστεύει ότι οι οδηγίες και οι πολιτικές της Wikipedia λειτουργούν υπέρ του.

«Συνεργάζομαι με πολλούς άλλους συντάκτες οπότε όταν αντιμετωπίζουμε τρολ ή παραπληροφόρηση, διορθώνουν ή αφαιρούν το ακατάλληλο ή το ψευδές περιεχόμενο», δήλωσε.

Κάποιες φορές μπορεί να υπάρξει ένας “διορθωπόλεμος” ή “πόλεμος επεξεργασιών” ανάμεσα στους συντάκτες της πλατφόρμας. Αυτό συμβαίνει όταν συντάκτες οι οποίοι διαφωνούν σχετικά με το περιεχόμενο μιας σελίδας, αναιρούν επανειλημμένα τις συνεισφορές του άλλου, αντί να προσπαθούν να επιλύσουν τη διαφωνία μέσω της συζήτησης. Σύμφωνα όμως με την Ράσμπερι, αυτό τείνει να συμβαίνει με τα κοινωνικά θέματα και όχι με τις ειδήσεις.

«Η Wikipedia διαθέτει τόσο τεχνολογικές όσο και κοινωνικές δομές με τις οποίες οι περισσότεροι άνθρωποι συμφωνούν κι έτσι μπορούν να επεξεργάζονται λήμματα ταυτόχρονα».

Ένα άλλο πρόβλημα είναι το κόστος συνδρομής σε ειδησεογραφικά πρακτορεία και ΜΜΕ το οποίο μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο για τους συντάκτες που δεν έχουν την οικονομική ευχέρεια.

«Η πρόσβαση στα μέσα ενημέρωσης και η ερμηνεία τους είναι ένα σημαντικό εμπόδιο», δήλωσε η Ράσμπερι, προσθέτοντας ότι «τα πρακτορεία ειδήσεων θα πρέπει να βλέπουν τη Wikipedia περισσότερο ως συνεργάτη παρά ως αντίπαλη ειδησεογραφική πηγή ειδήσεων».

Οι εθελοντές συντάκτες της Wikipedia μπορούν συμβουλευτούν έναν ολοκληρωμένο οδηγό σχετικά με τις αξιόπιστες ειδησεογραφικές πηγές. Μια ειδική σελίδα της πλατφόρμας για το θέμα, αναφέρει ότι τα άρθρα πρέπει να «βασίζονται σε αξιόπιστες, δημοσιευμένες πηγές, διασφαλίζοντας ότι καλύπτονται όλες οι απόψεις της πλειοψηφίας και της σημαντικής μειοψηφίας που έχουν εμφανιστεί σε αυτές τις πηγές». Εάν δεν μπορούν να βρεθούν αξιόπιστες πηγές για ένα θέμα, η Wikipedia δεν θα πρέπει να έχει άρθρο για αυτό, αναφέρει η σελίδα.

«Δεν ξοδεύω τον χρόνο μου συνεισφέροντας στο Facebook, το Twitter και άλλες πλατφόρμες, γιατί πιστεύω πολύ στο σκοπό της Wikipedia», τόνισε ο Μουρ. «Αν ήταν ένας ιστότοπος με πληρωμένες διαφημίσεις ή αν είχε διαφορετικό σκοπό, δεν θα σπαταλούσα τον χρόνο μου».

ΠΗΓΗ: CNN