Στο κενό ενστάσεις του Ανωτάτου: Για σύγκρουση συμφέροντος θα ελέγχονται και οι δικαστές

Παρά τις ενστάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου που διατυπώθηκαν και γραπτώς στη Βουλή, οι βουλευτές της Επιτροπής Θεσμών προχωρούν στην τροποποίηση της κείμενης νομοθεσίας προκειμένου να συμπεριλάβουν τους δικαστές όλων των βαθμίδων στους ελεγχόμενους αξιωματούχους από τους οποίους απαιτείται η εξασφάλιση άδειας από ανεξάρτητη επιτροπή για να εργαστούν στον ιδιωτικό τομέα.



Σύμφωνα με το τροποποιητικό κείμενο που ετοίμασε η κοινοβουλευτική Επιτροπή Θεσμών και εξασφάλισε ο «Π», εκτός από τους δικαστές, οι βουλευτές θα περιλάβουν στον κατάλογο με τους ελεγχόμενους για σύγκρουση συμφέροντος και τους υψηλόβαθμους αξιωματικούς των σωμάτων ασφαλείας, δηλαδή, τα μέλη της Αστυνομίας, της ΕΦ, αλλά και της Πυροσβεστικής που βρίσκονται στη μισθοδοτική κλίμακα Α13 και άνω. Πρόθεση των βουλευτών είναι να περιλάβουν στους ελεγχόμενους και όσους εργάζονται στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου, όπως είναι για παράδειγμα οι γενικοί διευθυντές ημικρατικών οργανισμών.

Να σημειωθεί ότι με τροποποίηση που επέφερε το 2019 η ίδια κοινοβουλευτική Επιτροπή περιέλαβε στους ελεγχόμενους τους υψηλόβαθμους υπαλλήλους του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα που βρίσκονται στη μισθολογική κλίμακα Α13 και άνω. Εξ ου και το χθεσινό δημοσίευμα του «Π», σύμφωνα με το οποίο η ανεξάρτητη επιτροπή που ελέγχει την ανάληψη της εργασίας στον ιδιωτικό τομέα απέρριψε την αίτηση τού τέως διευθυντή του Κτηματολογίου κ. Ανδρέα Σωκράτους για να εργαστεί σε δικηγορικό γραφείο ως σύμβουλος για θέματα διαχείρισης και ανάπτυξης ακινήτων. Το αίτημα του κ. Σωκράτους απορρίφθηκε καθώς διαπιστώθηκε ότι το εν λόγω δικηγορικό γραφείο αναλαμβάνει υποθέσεις που στρέφονται εναντίον του Κτηματολογίου.

Πρόεδρος της Επιτροπής που ελέγχει την ανάληψη της εργασίας στον ιδιωτικό τομέα είναι η εισαγγελέας της Δημοκρατίας Έλενα Ζαχαριάδου και μέλη, ο διευθυντής Ελέγχου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας Γιάγκος Παπακυριακού και ο διευθυντής Λογιστικών Υπηρεσιών του Γενικού Λογιστηρίου Ανδρέας Σοφοκλέους.

Η ανεξάρτητη Επιτροπή ελέγχου για ανάληψη εργασίας στον ιδιωτικό τομέα συστάθηκε με νόμο το 2007 με σκοπό:

1 Να προστατεύει το δημόσιο συμφέρον, αποτρέποντας τη χρησιμοποίηση της προνομιακής πληροφόρησης που είχαν πρώην κρατικοί αξιωµατούχοι και ανώτεροι λειτουργοί του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα προς όφελος του νέου τους εργοδότη και ενάντια στο κράτος.

2 Να αποτρέπει κρατικούς αξιωματούχους και ανώτερους λειτουργούς του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα από του να ενεργούν για προσωπικό συµφέρον και συνεπώς ενάντια στο δηµόσιο συµφέρον κατά τη διάρκεια της εργοδότησής τους στη δηµόσια υπηρεσία ή κατά τη διάρκεια της θητείας τους, με αντάλλαγμα την εργοδότηση τους στον ιδιωτικό τομέα όταν αφυπηρετήσουν ή εκπνεύσει η θητεία τους στο δημόσιο αξίωμα.

3 Την πρόληψη και καταπολέμηση της διαπλοκής και της διαφθοράς στη δημόσια ζωή.

Αιτία για την ψήφιση τής εν λόγω νομοθεσίας το 2007, αποτέλεσε η περίπτωση του πρώην υπουργού Οικονομικών Μάκη Κεραυνού, ο οποίος παραιτήθηκε για να αναλάβει εκτελεστικός διευθυντής σε τράπεζα.

Ποιοι ελέγχονται σήμερα

Στο πεδίο εφαρμογής του περί ελέγχου της ανάληψης εργασίας στον ιδιωτικό τομέα εμπίπτουν σήμερα οι ακόλουθοι αξιωματούχοι: Υπουργοί - υφυπουργοί, κυβερνητικός εκπρόσωπος, γενικός ελεγκτής, βοηθός γενικός ελεγκτής, αρχηγός της Αστυνομίας, υπαρχηγός της Αστυνομίας, διευθυντής του Γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας, γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου, οι επίτροποι, οι έφοροι και ρυθμιστές, καθώς και οι υπάλληλοι του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα που υπηρετούν σε θέση στην κλίμακα Α13 και άνω. Η Επιτροπή έχει την εξουσία να εξετάζει και περιπτώσεις υπαλλήλων που βρίσκονται σε χαμηλότερη μισθοδοτική κλίμακα εφόσον κρίνει ότι ενδεχομένως να επηρεάζεται το δημόσιο συμφέρον από τη χρήση προνομιακής πληροφόρησης.

Η κείμενη νομοθεσία απαγορεύει σε όλους τους πιο πάνω την ανάληψη εργασίας στον ιδιωτικό τομέα εντός δύο ετών από την ημερομηνία αποχώρησης ή αφυπηρέτησής τους, εκτός εάν αιτηθούν και εξασφαλίσουν άδεια από την ειδική τριμελή Επιτροπή. Ανάμεσα σε άλλα, η Επιτροπή εξετάζει κατά πόσον η ιδιωτική εργασία που θα αναλάβουν οι ελεγχόμενοι πρώην κρατικοί αξιωματούχοι και υψηλόβαθμοι υπάλληλοι έχει συνάφεια με τα καθήκοντα που ασκούσαν στην κρατική μηχανή. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν παραχωρείται άδεια εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, διότι τίθεται ευθέως σε κίνδυνο το δημόσιο συμφέρον από τη χρήση της προνομιακής πληροφόρησης που κατέχουν σε βάρος του Δημοσίου, αλλά και σε βάρος των ανταγωνιστών του μελλοντικού τους εργοδότη.

Σημειώνεται ότι η παράλειψη εξασφάλιση της απαιτούμενης άδειας είναι ποινικό αδίκημα το οποίο τιμωρείται σε περίπτωση καταδίκης με χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις €10.000 ή με φυλάκιση μέχρι ενός έτους ή και με τις δύο αυτές ποινές.

Γιατί διαφωνεί το Ανώτατο

Το Ανώτατο Δικαστήριο, με επιστολή του στις 12/4/2022 προς τη Βουλή εξέφρασε την αντίθεσΉ του για τα όσα δρομολογούν οι βουλευτές της Επιτροπής Θεσμών, υποστηρίζοντας ότι δεν πρέπει να υπαχθούν οι δικαστές στην επίμαχη νομοθεσία για δυο λόγους:

Οι δικαστές δεν κατέχουν ως εκ της θέσης τους οποιαδήποτε προνομιακή πληροφόρηση ώστε να κινδυνεύει το δημόσιο συμφέρον στην περίπτωση που τυχόν εργαστούν στον ιδιωτικό τομέα μετά από την αφυπηρέτησή τους.

Για τους αφυπηρετήσαντες δικαστές υπάρχει ο περιορισμός του άρθρου 12 του περί Δικηγόρων Νόμου (Κεφ.2), που προνοεί ότι: «Ανεξάρτητα από οποιαδήποτε διάταξη που περιέχεται στο άρθρο 8, κανένα πρόσωπο το οποίο κατέχει δικαστικό λειτούργημα, το οποίο αποχωρεί ή αφυπηρετεί της υπηρεσίας της Δημοκρατίας από το λειτούργημα αυτό, δεν θα δικαιούται να εμφανίζεται ως δικηγόρος ενώπιον οποιουδήποτε δικαστηρίου για περίοδο ενός έτους μετά την αποχώρηση ή αφυπηρέτησή του από την υπηρεσία αυτή».

Πρώην δικαστές, νυν δικηγόροι

Είναι η θέση των βουλευτών της Επιτροπής Θεσμών πως οι πρώην δικαστές θα πρέπει να ελέγχονται για σύγκρουση συμφέροντος και για διαπλοκή πριν την ανάληψη εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, διότι δύναται να εργαστούν ως δικηγόροι σε δικηγορικά γραφεία που εκδίκασαν υποθέσεις τους, κάτι που δεν το απαγορεύει ο περί δικηγόρων Νόμος. Τονίζοντας, παράλληλα, ότι με τη συμπερίληψη των δικαστών στην κείμενη νομοθεσία θα αποτρέπονται από του να ενεργούν για προσωπικό συµφέρον και συνεπώς ενάντια στο δηµόσιο συµφέρον κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας τους στο δικαστικό σώμα.

Από ταξίαρχους και άνω

Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Αξιωματικών Κυπριακού Στρατού, Κύπρος Κυπριανού, με επιστολή του ενημέρωσε τη Βουλή ότι ο Σύνδεσμος δεν φέρει οποιανδήποτε ένσταση για συμπερίληψη στο πεδίο εφαρμογής του νόμου και τους αξιωματικούς της ΕΦ. Υποδεικνύοντας, παράλληλα, ότι αυτός ο έλεγχος θα πρέπει να γίνεται στους αξιωματικούς που αφυπηρετούν στον βαθμό του ταξίαρχου, υποστράτηγου και αντιστράτηγου. Και αυτό διότι, όπως εξηγεί στην επιστολή του ο κ. Κυπριανού, «τα καθήκοντα του βαθμού ταξίαρχου και άνω περιλαμβάνουν ειδική γνώση και εξειδικευμένο χειρισμό εμπιστευτικών σχεδιασμών και στρατηγικής του Υπουργείου Άμυνας, με αποτέλεσμα οι κατέχοντες αυτές τις θέσεις να τυγχάνουν προνομιακής πληροφόρησης, τόσο σε θέματα διοίκησης όσο και σε θέματα εθνικής ασφάλειας». Όπως δήλωσαν στον «Π» βουλευτές της Επιτροπής Θεσμών, δεν μπορεί να γίνει διαχωρισμός για τα στελέχη της ΕΦ. Θα ισχύει για όλους το ίδιο, δηλαδή, θα ελέγχονται τα πρόσωπα από τη μισθοδοτική κλίμακα Α13 και άνω.

Σύμφωνες οι συντεχνίες 

Ο Σύνδεσμος Πυροσβεστών Κύπρου, με επιστολή του προς τον πρόεδρο της Επιτροπής Θεσμών και βουλευτή του ΔΗΣΥ κ. Δημήτρη Δημητρίου, τάχθηκε υπέρ του ελέγχου των αξιωματικών της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας από την κλίμακα Α13 και άνω. Ομοίως και ο Κλάδος Αστυνομικού Σώματος Ισότητας, ο οποίος εισηγήθηκε να ελέγχονται για σύγκρουση συμφερόντων οι πρώην αξιωματικοί από τον βαθμό του αστυνόμου Β' (Κλ. Α12) και άνω.