Δρ Θάνος Ασκητής για Covid-19 : Ντύσου, ξυρίσου, τρώγε σωστά και κάνε σεξ

Και πες ότι με τα μέτρα που έχουν ληφθεί έχουμε σπάσει την αλυσίδα του ιού και γλυτώνουμε από την Covid-19. Θα βγούμε σώοι και ασφαλείς από την απομόνωση του σπιτιού μας; Ή στο τέλος αυτής της περιπέτειας θα είμαστε κουρέλια από τη μεγάλη ψυχική και σωματική ταλαιπωρία; Και τα δύο αιτήματα, το να γλυτώσουμε δηλαδή και από τον SARS-COV2 και από τις συνέπειες της καραντίνας, εξαρτώνται από τη δική μας υπεύθυνη στάση.

Στην πρώτη περίπτωση «μένουμε σπίτι» και κάνουμε ότι μας προτρέπει το Υπουργείο Υγείας και οι σύμβουλοι επιστήμονές του, οι οποίοι κάθε απόγευμα στις έξι στο προκαθορισμένο ραντεβού, εκτός από το να μας λένε τον αριθμό των κρουσμάτων, μας εμψυχώνουν.

Στη δεύτερη περίπτωση τηρούμε κατά γράμμα τα όσα μας συμβουλεύει παρακάτω ο δρ Θάνος Ασκητής, ο οποίος, αφενός μας προειδοποιεί για τις παγίδες της απομόνωσης, και αφετέρου μας δίνει τις κατευθυντήριες γραμμές για να τις προσπεράσουμε και να είμαστε καλά, και γιατί όχι να βγούμε πιο δυνατοί μέσα από την κρίση. Μας κατευθύνει λοιπόν πώς θα είμαστε καλά με τον εαυτό μας, με τον σύντροφο και την οικογένειά μας, και με τον κοινωνικό μας περίγυρο.

Φροντίζουμε εαυτόν

Ο γνωστός νευρολόγος-ψυχίατρος, ειδικός σε θέματα σχέσεων και σεξουαλικής υγείας, σε συνέντευξή του στον «Π» τονίζει πως η σχέση μας με τον εαυτό μας είναι το πιο σημαντικό κομμάτι για τη διατήρηση μιας καλής ψυχολογίας.

Όπως εξηγεί, και όπως ενδεχομένως ήδη γνωρίζουμε, «η κόπωση του εγκλεισμού και ο φόβος της νόσου δημιουργούν συναισθήματα αρνητικά τα οποία μειώνουν την επιθυμία των ανθρώπων». Ο δρ Ασκητής χρησιμοποιεί την ορολογία «ανηδονία». Μία κατάσταση δηλαδή κατά την οποία, σύμφωνα με διεθνείς μελέτες, σε περιόδους κρίσεων – εκτός των πολέμων – οι άνθρωποι χάνουν τη διάθεσή τους, αφήνουν τον εαυτό τους και παραιτούνται.

«Ζουν, εν ολίγοις, το σύνδρομο της αυτοεγκατάλειψης. Δεδομένου ότι δεν βγαίνουν έξω από το σπίτι, δεν έρχονται σε επαφή με άλλον κόσμο, δεν πηγαίνουν στη δουλειά τους, δεν έχουν κίνητρο να φροντίζουν τον εαυτό τους. Αυτό είναι το πρώτο λάθος. Το σωστό είναι να συνεχίζω να φροντίζω τον εαυτό μου, να πλένομαι, να περιποιούμαι την εικόνα μου, σαν να είμαι έτοιμος ανά πάσα στιγμή να βγω από το σπίτι μου. Όταν δημιουργώ ένα κλίμα αυτοφροντίδας, αυτό κρατάει και τον ψυχισμό σταθερό και τον διασυνδέει με την πραγματικότητα».

Το ψυγείο η εύκολη λύση

«Αυτή τη στιγμή η πραγματικότητα», σημειώνει ο δρ Ασκητής, «λέει πως είσαι κλεισμένος στο σπίτι, δεν μπορείς να βγεις έξω, και για λόγους υγείας αλλά και γιατί υπάρχουν απαγορευτικά μέτρα από το κράτος. Άρα, νιώθεις και λίγο το αίσθημα του περιορισμού από την πολιτεία, που ταυτίζεται με το αίσθημα της αυτοεγκατάλειψης». Όλα αυτά, αν δεν φιλτραριστούν μέσα μας και εάν δεν στείλουν το μήνυμα στον εγκέφαλο ότι χρειάζεται να είμαστε ακμαίοι, θα μας ωθήσουν στην αυτοεγκατάλειψη.

«Σε μια τέτοια κατάσταση δεν χρειάζεται να κάνω μπάνιο, να ξυριστώ, να περιποιηθώ την εικόνα μου. Και ξέρετε ότι και άνθρωποι οι οποίοι έχουν μια αγχώδη συμπεριφορά είναι πιο εύκολο να αποκτήσουν κακές συνήθειες: να τρώνε περισσότερο, να αναπτύξουν βουλιμία. Ήδη τώρα που μιλάμε, από τους δικούς μας ασθενείς, βλέπουμε ότι αυτοί που έχουν άγχος, καταθλιπτική συμπεριφορά, αρνητική ψυχολογία, ξεσπούν πολύ στο φαγητό. Βρίσκουν στο ψυγείο την εύκολη λύση, γιατί έτσι βρίσκουν με κάτι να ασχοληθούν από την ανία και την πλήξη που τους περιβάλλει. Συνεπώς, το πρώτο πράγμα είναι να φροντίζω τον εαυτό μου. Όσο φροντίζω τον εαυτό μου τον προσέχω και όσο είμαι και πιο ζωντανός, υπάρχω με θετική ψυχολογία».

Κλείνουμε την TV

Όπως σημειώνει ο γιατρός, για να αυξήσουμε τη θετική μας ψυχολογία θα πρέπει να βγούμε από την ακινησία στην οποία ενδεχομένως έχουμε βουλιάξει. «Τώρα πολλοί άνθρωποι τι κάνουν; Αποβλακώνονται μπροστά σε μια τηλεόραση. Ή ζουν συνέχεια τον τρόμο του… φόβου. Διότι τα ΜΜΕ μεταφέρουν πάντα τις κακές ειδήσεις, δεν είναι; Αυτό που μένει στον ανθρώπινο εγκέφαλο όταν του δίνεις μια πληροφορία, είναι περισσότερο το αρνητικό. Δεν αποτυπώνεται εύκολα το θετικό. Και βλέπουν συνεπώς μια απειλή, που φέρει τρόμο και φόβο. Ειδικά σε προσωπικότητες αγχώδεις. Γι' αυτό δεν πρέπει να είμαστε συνέχεια πάνω στην τηλεόραση και να μην δίνουμε το δικαίωμα στον εαυτό μας να απολαύσει πιο ευχάριστα πράγματα».

Μουσική, διάβασμα κ.λπ.

Και ποια είναι τα πιο ευχάριστα πράγματα για τον εαυτό μας; Κατ' αρχήν η μουσική εξηγεί ο δρ Ασκητής.

«Έχει αποδειχθεί πια σε όλες τις μελέτες, ψυχολογικές και ψυχιατρικές, ότι η μουσική είναι θεραπεία. Ο άνθρωπος που ακούει μουσική κερδίζει πάντα. Ο εγκέφαλος έχει μία πολυερεθισματικότητα, κάτι που τον βοηθά να μην πέφτει σε μία νωθρότητα, σε μία αδράνεια που η κατάθλιψη προκαλεί. Κι επειδή ο εγκέφαλος έχει πλαστική συμπεριφορά, όσο πιο πολύ τον τροφοδοτείς με ερεθίσματα θετικής απορρόφησης, όπως είναι η μουσική, το διάβασμα και η γυμναστική, τόση περισσότερη θετικότητα εκπέμπει».

Άσκηση και θετικότητα 

Επίσης η γυμναστική, σημειώνει, κάνει ακόμα ένα καλό: κρατά σε μια κινητική ισορροπία τον εγκέφαλο. «Ο άνθρωπος, όταν γυμνάζεται, δεν έχει όφελος μόνο στα αγγεία ή τους μύες ή τα κόκαλά του, αλλά έχει και μία καλύτερη δημιουργική κινητικότητα. Είναι σαν να λέει το σώμα στον εγκέφαλο υπάρχω, είμαι εδώ, είμαι υγιής, λειτουργώ. Και βεβαίως δημιουργεί και μία ευφορία. Στη γυμναστική», μας εξηγεί ο Θάνος Ασκητής, «εκλύονται δύο βασικές ορμόνες: οι ενδορφίνες που είναι ένα πάρα πολύ καλό νευροδιαβιβαστικό δίκτυο θετικής διάθεσης, και η οτιτοκίνη, η  οποία βοηθά την επικοινωνία άρα δημιουργεί τις συνθήκες να γίνω πολύ πιο θετικός στον σύντροφό μου και στα παιδιά μου, να μην εκνευρίζομαι, να μην έχω κακή διάθεση και έχω οξυθυμία. Η οτιτοκίνη δρα κατευναστικά, θετικά και ενισχυτικά».

Εργασία και χαρά

Άλλο ένα σημαντικό κομμάτι που αφορά τη σχέση μας με τον εαυτό μας είναι η εργασία και ακόμα και η διαφοροποίηση των όρων εργασίας με την τηλεργασία πια μέσα στην απομόνωση είναι πολύ βοηθητικό εργαλείο.

Σημειώνει ο δρ Ασκητής: «Η εργασία αποτελεί ένα μεγάλο κομμάτι αναγνώρισης της ύπαρξης και της αξιότητάς μου. Ο άνθρωπος δεν πρέπει να αισθάνεται ότι ακυρώθηκε. Ότι κατέβασε τους διακόπτες του. Και το επαγγελματικό κομμάτι είναι πολύ ισχυρό για αυτά τα συναισθήματα».

Το είδαμε και από την οικονομική κρίση, αναφέρει, πως η ανεργία δημιούργησε πάρα πολλά ψυχολογικά προβλήματα. «Άρα, αν εργάζομαι από το σπίτι, κερδίζω και επ’ αυτό αξιοσύνη και ικανότητα δράσης. Και το μυαλό μου συμμετέχει ακόμη πιο ενεργά στην παραγωγική ζωή μου. Άρα, προφανώς οι εργαζόμενοι από το σπίτι έχουν περισσότερο όφελος από εκείνους που κάθονται στο σπίτι και δεν κάνουν τίποτε».

Οι φίλοι και τα μάτια μας

Τελευταίο, αλλά όχι ασήμαντο κομμάτι, για να μην αποκοπούμε από τον έξω κόσμο και να μην δείξουμε ότι βουλιάξαμε σε ένα μίζερο αίσθημα καταστροφής, είναι η κοινωνικότητα.

«Πολύς κόσμος πιστεύει ότι αυτός ο εγκλεισμός κόβει την κοινωνικότητα. Δεν την κόβει. Σήμερα έχουμε πάρα πολλά ψηφιακά μέσα να μιλάμε με τους φίλους μας, να δημιουργούμε παρέες μέσα από το διαδίκτυο. Και αυτό κάνει πιο ποιοτική την επαφή γιατί βλέπουμε πόσο σημαντικό είναι να κρατάμε την κοινωνική σύνδεση ανοικτή και ζωντανή μέσα στη ζωή μας. Δεν πρέπει να χαθούμε από τους φίλους μας», τονίζει ο ψυχίατρος.

Ο φόβος αναστέλλει τη σεξουαλική διάθεση

Η ανασφάλεια που νιώθουμε μέσα στην πανδημία είναι φυσιολογικό, λέει ο γιατρός, να επηρεάσει και τη σεξουαλικότητά μας μειώνοντας την επιθυμία. «Είναι πεσμένη η σεξουαλική μας διάθεση, γιατί δεν είναι ευχάριστο το περιβάλλον μας. Ζούμε σε έναν κίνδυνο και ο φόβος αναστέλλει τη σεξουαλική διάθεση», εξηγεί ο Θάνος Ασκητής .

Στο ερώτημα εάν επιτρέπεται το σεξ στην εποχή του κορωνοϊού, ο δρ Ασκητής σημειώνει πως «η σεξουαλική ζωή των μόνιμων και σταθερών συντρόφων είναι ελεύθερη και ανοικτή. Δεν υπάρχει κανένας περιορισμός, διότι δεν είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα, ούτε μεταφέρεται από τον έναν στον άλλο διά της σεξουαλικής επαφής. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο μέσα από τα στοματικά φιλιά, διότι τα σταγονίδια είναι εκείνα που μεταφέρουν τον ιό από τον εάν άνθρωπο στον άλλο στην αναπνευστική λειτουργία. Η σεξουαλική πράξη για μόνιμους και σταθερούς συντρόφους που είναι υγιείς, δεν έχουν δηλαδή κάποιο ύποπτο σύμπτωμα ίωσης που μπορεί να κρύβει κάποιον κορωνοϊό, είναι επιτρεπτή».

Το σεξ μεταξύ ενός ζευγαριού, τονίζει, μπορεί να είναι κι ένα εξαιρετικά καλό αγχολυτικό, το οποίο ζεσταίνει τη σχέση, φέρνει πιο κοντά το ζευγάρι και δημιουργεί καλύτερο κλίμα».

Όχι σε ευκαιριακές σχέσεις

Αναφερόμενος στις ευκαιριακές σχέσεις, ο δρ Ασκητής τονίζει πως η σωστή συμπεριφορά αυτή την εποχή είναι η αποφυγή τους. «Όσοι έχουν ευκαιριακές σχέσεις, καλό είναι να μην διεκδικούν σεξουαλικές επαφές αυτό τον καιρό γιατί υπάρχει κίνδυνος να μολυνθούν με τον ιό. Πρόσφατα βγήκε μία λίστα από το International sexual health, το οποίο εξηγεί με ποιον τρόπο μεταφέρεται ο SARS-COV2. Μεταφέρεται λοιπόν και από τα κόπρανα, ενώ στο σπέρμα και στα κολπικά υγρά δεν διαφαίνεται να υπάρχει μορφή ιού. Αυτό το λέω για όσους έχουν πρωκτικές συνουσίες, οι οποίοι θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί και να χρησιμοποιούν προφυλακτικό», κατέληξε.

Απολαύστε τον σύντροφο και τα παιδιά σας, υπάρχει χρόνος

Η σχέση με τον/τη σύντροφό μας και την οικογένειά μας είναι το δεύτερο στοίχημα που έχουμε να κερδίσουμε από την απομόνωση. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, το θετικό είναι ότι οι σύντροφοι μπορούν να έχουν χρόνο να απολαύσουν ο ένας τον άλλο… «Να παίξουν μεταξύ τους, να επικοινωνήσουν, να κάνουν πράγματα μαζί. Πράγματα που όμως έκαναν και πριν», εξηγεί ο δρ Ασκητής.

«Να ξέρετε ότι αυτή η κρίση δεν θα φτιάξει τις κακές σχέσεις. Καμία κρίση ζωής δεν βελτιώνει τις προβληματικές και δύστυχες σχέσεις. Αυτές επιδεινώνονται πάρα πολύ σε μια τέτοια περίοδο, διότι είναι μια αναγκαστική συνύπαρξη που δεν είναι επιθυμητή αλλά καταναγκαστική. Πρέπει να μείνω στο σπίτι κλεισμένος, άρα οφείλω να σε δεχτώ, ενώ στην ουσία δεν σε θέλω. Και στην προηγούμενη περίοδο της ζωής μου, όλο το εκτόνωνα στο επάγγελμά μου, στη δραστηριότητά μου για να σε βλέπω λιγότερο».

Ποιος είσαι μπαμπά;

Από την άλλη όμως, οι καλές σχέσεις θα βρουν τον δρόμο της συντροφικότητας για να απολαύσουν πιο πολύ τον χρόνο τους.

«Συνήθως οι άνθρωποι», σημειώνει ο ψυχίατρος, «παραπονιούνται ότι δεν έχουν χρόνο να φάνε και να κάνουν όσα θέλουν. Τώρα τους δίνεται αυτή η δυνατότητα να είναι πιο κοντά και να μοιραστούν κοινό χρόνο με τα παιδιά τους. Μάλιστα είναι μια ευκαιρία να δείξουμε στα παιδιά μας ποιοι πραγματικά είμαστε, γιατί τα παιδιά δεν ξέρουν πραγματικά τους γονείς τους. Συνήθως ο χρόνος που ήταν αφιερωμένος στα παιδιά ήταν πολύ λίγος λόγω της αυξημένης δραστηριότητας στη δουλειά μας. Τώρα λοιπόν είναι μια ευκαιρία, και εάν έχουμε μικρά παιδιά θα δούμε ότι χαίρονται με την παρουσία μας. Είναι μια ευκαιρία, λοιπόν, να τους δείξουμε τους εαυτούς μας, να κάνουμε παρέα με τα παιδιά μας, να παίξουμε μαζί τους, να τους δώσουμε χρόνο και χαρά, και αυτό θα μείνει αύριο…Διότι και αυτά όταν μεγαλώσουν κρατούν στη μνήμη τους σκηνές και στιγμές που τους έδειξες ενδιαφέρον, που φρόντισες την επικοινωνία μαζί τους, που τους έδωσες χαρά».

Ηρεμία στο σπίτι

Ναι, συνεχίζει ο δρ Ασκητής, πολλές φορές τα παιδιά δημιουργούν εκνευρισμό ή προβλήματα, η συγκατοίκηση ηλεκτρίζει την ατμόσφαιρα, αλλά αν οι δύο γονείς ξέρουν να κρατάνε το τιμόνι της οικογένειας σταθερό, θα βοηθήσουν και τα παιδιά τους. Αντίθετα, αν δεν έχουν καλή σχέση και υπάρχει τσακωμός και εκνευρισμός στο σπίτι, αυτό θα περάσει και στη σχέση με τα παιδιά.

«Τα παιδιά δέχονται τον εκνευρισμό ως επιθετικότητα. Άρα θα τα κάνει πιο αντιδραστικά, θα δημιουργήσει πολύ μεγάλη οξύτητα σε όλα τα μέλη και αν ζούμε σε ένα μικρό σπίτι που δεν έχει την άνεση των προσωπικών δωματίων αντιλαμβάνεστε ότι αυτό θα φέρει μία οξύτητα και μία ένταση που όσο παρατείνεται ο εγκλεισμός δυστυχώς αυτό θα αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου. Όμως εδώ είναι η δύναμη αν είμαστε δύο ώριμοι άνθρωποι θα παραμερίσουμε τις διαφωνίες μας και να δούμε αυτά που μπορούμε να γεφυρώσουμε με τα παιδιά, για να μην τα εκνευρίσουμε. Να μην τους δημιουργήσουμε υπερένταση».

Την αλήθεια στα παιδιά

Επιβάλλεται, τονίζει ο δρ Ασκητής, τώρα που και τα παιδιά μένουν στο σπίτι να τους δείξουμε δραστηριότητες, να τα υπηρετήσουμε, όχι όπως μάθαμε πολλοί μέχρι σήμερα από υποχρέωση, ρίχνοντάς τα σε εξωσχολικές δραστηριότητες. «Στην πραγματικότητα τα παιδιά θέλουν από τους γονείς τους να τους δείξουν ενδιαφέρον. Και θέλουν επίσης να ξέρουν την αλήθεια για αυτό που βιώνουμε. Όχι με τρόμο και καταστροφολογία, αλλά με μία θετική στάση ερμηνείας. Ότι αυτή η κατάσταση είναι προσωρινή και θα επανέλθουμε πάλι στη ζωή μας. Δεν χάνουμε κάτι, ίσα-ίσα που κερδίζουμε την υγεία μας. Αυτό το παιδί το καταλαβαίνει. Όλη η υπόθεση της ανθρώπινης ζωής είναι η επικοινωνία. Το άλφα και το ωμέγα της ζωής είναι να μπορέσω να σου μιλήσω, να σε ακούσω και να διαχειριστούμε μαζί την κάθε μέρα μας για το καλό μας. Αυτή είναι η βασική έννοια της ισορροπίας της ζωής».

Διαζύγια και εθισμοί

Ο δρ Ασκητής εκτιμά ότι πιθανόν με το τέλος της περιοριστικής ζωής να δούμε και αύξηση των διαζυγίων. Αναμενόμενη θεωρεί και την έξαρση των κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας, είτε αυτό είναι μπούλινγκ, είτε ψυχολογική βία, είτε σωματική βία, δεδομένου ότι το θύμα δεν μπορεί να φύγει από το σπίτι. Ενθαρρύνει ωστόσο την καταγγελία της οποιαδήποτε μορφής ενδοοικογενειακής βίας. Αναμένει επίσης ότι θα υπάρξει αύξηση και στις εξαρτήσεις του διαδικτύου. «Ήδη, επειδή εμείς έχουμε μία γραμμή που είναι ανοικτή κάθε μέρα και παίρνουμε την εικόνα, βλέπουμε ότι αυξάνεται και ο ηλεκτρονικός τζόγος, διότι οι άνθρωποι κάθονται στο σπίτι και δεν έχουν τι να κάνουν».

Επιβάλλεται το σεξ εξ αποστάσεως

Αυτή η περίοδος την οποία ζούμε, εξηγεί ο δρ Ασκητής, δεν ευνοεί τις σχέσεις εξ αποστάσεως. Σχέσεις δηλαδή που δεν είναι συμβιωτικές. «Πολλοί άνθρωποι», σημειώνει, «εκφράζουν τον φόβο ότι θα χάσουν τον σύντροφό τους γιατί δεν τον βλέπουν και ότι αυτό θα αποτελεί την αρχή του τέλους τη σχέσης. Εγώ συμβουλεύω να χρησιμοποιούν όσο μπορούν τα ψηφιακά μέσα και να επικοινωνούν. Το διαδίκτυο μάς επιτρέπει ακόμη και να δούμε σεξουαλικά τους εαυτούς μας. Και αυτό είναι μέσα στα φυσιολογικά πράγματα των ενηλίκων, διότι τώρα που δεν βρισκόμαστε, μπορούμε να χαρούμε ο ένας τον άλλο μέσα από το ψηφιακό σύστημα. Για να μην αισθανθούμε ότι υπάρχει απομόνωση, για να μην κλείνουμε τις πόρτες μας και να μην συναντιώμαστε. Η συνάντηση και μέσα από το ψηφιακό δίκτυο είναι ισχυρή. Έχει νόημα να κρατηθεί ζωντανή η σχέση μέχρι να ξαναβρεθούμε. Υπάρχουν πλέον κλασικά εργαλεία επικοινωνίας στο διαδίκτυο».