ΚΟΣΜΟΣ
POWERED BY
Μίκης Θεοδωράκης – Πανίκος Παιονίδης δύο φίλοι, σύντροφοι στη ζωή και στον θάνατο
Και οι δύο πολύ ισχυρές προσωπικότητες που δημιουργήθηκαν κάτω από τις σκληρές συνθήκες της ζωής και της χώρας. Ο μεν Μίκης στην Κατοχή και την ΕΑΜική Αντίσταση ο δε Πανίκος σε συνθήκες Βρετανικής Αποικιοκρατίας.
«Γεννήθηκαν τον ίδιο μήνα, την ίδια χρονιά, ήταν πολύ στενοί φίλοι, ομοϊδεάτες και ‘έφυγαν’ την ίδια χρονιά και την ίδια μέρα, 02 Σεπτεμβρίου 2021. Η γνωριμία τους πάει πίσω στο 1960. Ενώ μερικοί θεωρούν ότι είναι συμπτωματικό αυτό το γεγονός, εγώ θεωρώ ότι όπως πορεύτηκαν μαζί στη ζωή, στους αγώνες για την ειρήνη, τη δημοκρατία, τον παγκόσμιο αφοπλισμό, στο κίνημα της νεολαίας και αργότερα στο ευρύτερο λαϊκό αριστερό κίνημα, έτσι φαίνεται ότι αποφάσισαν να πορευτούν μαζί και στο θάνατο», τονίζει ο Ανδρέας Χρίστου, τέως Δήμαρχος Λεμεσού, στο politis.com.cy για τον θάνατο του μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη και του δημοσιογράφου Πανίκου Παιονίδη.
Και οι δύο "δημιουργήθηκαν" μέσα σε σκληρές συνθήκες
Και οι δύο πολύ ισχυρές προσωπικότητες που δημιουργήθηκαν κάτω από τις σκληρές συνθήκες της ζωής και της χώρας. Ο μεν Μίκης στην Κατοχή και την ΕΑΜική Αντίσταση ο δε Πανίκος σε συνθήκες Βρετανικής Αποικιοκρατίας.
Ποιος ήταν ο Πανίκος Παιονίδης (1)
Φοίτησε στην Αγγλική Σχολή Λευκωσίας και τον Οκτώβριο του 1942 εντάχθηκε στην Κυπριακή Εθελοντική Δύναμη, υπηρέτησε δε στην Αίγυπτο και την Ελλάδα. Μετά την αποστράτευσή του έγινε γραμματέας της νεοσυσταθείσας Ένωσης Κυπρίων Αποστράτων και τον Νοέμβριο του 1946 μετέβη στο Λονδίνο για σπουδές. Ταυτόχρονα εργαζόταν στην εφημερίδα του Λονδίνου Βήμα. Το 1948 μετέβη για δημοσιογραφική αποστολή στην Ελλάδα όπου τότε εμαίνετο ο εμφύλιος πόλεμος. Στη συνέχεια πήγε στη Σόφια όπου φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του εκεί Πανεπιστημίου. Επίσης ο Παιονίδης υπήρξε από τους πιο επιφανείς δημοσιογράφους της Κύπρου στα πρώτα μετά - ανεξαρτησιακά χρόνια, ενώ ανήκει στην ολιγάριθμη ομάδα των συναδέλφων που πρώτοι έσπευσαν να εγγραφούν στην Ένωση Συντακτών Κύπρου, μόλις η οργάνωση ενεγράφη ως σωματείο στον Έφορο Συντεχνιών τον Ιούνιο του 1960 και έμεινε για πολλά χρόνια δραστήριο μέλος. Χρημάτισε γενικός γραμματέας και πρόεδρος της Ενιαίας Δημοκρατικής Οργάνωσης Νεολαίας (ΕΔΟΝ). Υπηρέτησε επίσης ως γενικός γραμματέας του Παγκύπριου Συμβουλίου Ειρήνης και πρόεδρος του Κινήματος «Καλλιτέχνες για την Ειρήνη».
Αρνήθηκε να πολεμήσει εναντίον του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και φυλακίστηκε
«Πριν κλείσει τα δεκαοχτώ κατάφερε να πείσει τους Άγγλους και να καταταγεί στο στρατό, στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ενάντια στον Χιτλεροφασισμό. Ως πολύ καλός γνώστης της αγγλικής γλώσσας πήρε το βαθμό του λοχία και την περίοδο του 1944 υπηρετούσε στην Ελλάδα. Σημειώστε, ότι, ήταν την ίδια περίοδο που ο Θεοδωράκης αγωνιζόταν με την ΕΠΟΝ, ενάντια στην εισβολή των Άγγλων και την καθυπόταξη του λαϊκού κινήματος (Δεκεμβριανά). Ο Πανίκος αρνήθηκε να υπακούσει στις εντολές των Βρεττανών για να συμμετάσχει στα χτυπήματα ενάντια στον ΕΛΑΣ και την ΕΠΟΝ, με αποτέλεσμα να φυλακιστεί. Δηλαδή οι βίοι παράλληλοι των δύο ανδρών, ξεκίνησαν από εκείνη την δύσκολη περίοδο για τον ελληνικό λαό», μας εξιστορεί ο κ. Χρίστου.
Δεν έμεινε πίσω από ένα γραφείο με κάμποσες κόλλες
Ο Πανίκος Παιονίδης ήταν ένας πρωτόγνωρος συνδυασμός λογοτέχνη, συγγραφέα, κριτικού, δημοσιογράφου, αρχισυντάκτη εφημερίδων και ταυτόχρονα ένα ικανότατο πολιτικό στέλεχος, που παρά την ενασχόλησή του με τον πολιτισμό δεν έμεινε πίσω από ένα γραφείο με μία πένα και κάμποσες κόλλες χαρτί, διηγείται ο κ. Χρίστου, προσθέτοντας ότι «ήταν στην πρώτη γραμμή των πολιτικών αγώνων. Ήταν επίσης άνθρωπος πολύ δραστήριος στον χώρο του θεάτρου και συνέβαλε στη δημιουργία του ΘΟΚ και επί κυβέρνησης Βασιλείου διορίστηκε πρόεδρος του. Ήταν ένας άνθρωπος με πολλά ενδιαφέροντα εξαιρετικές γνώσεις, άριστη γνώση της αγγλικής και της ρωσικής γλώσσας. Είχα την τύχη να δουλέψω δίπλα στον Πανίκο για αρκετά χρόνια και να τον γνωρίσω πάρα πολύ καλά, εκτιμώντας τις αρετές του», τόνισε.
Σύμφωνα με τον τέως Δήμαρχο, «αφήνει ένα κενό πίσω του όπως και οι υπόλοιποι πνευματικοί άνθρωποι της εποχής του. Βεβαίως κατάφερε και εμβόλισε τη σκέψη του λαϊκού αγωνιστή σε σχέση με τον διανοούμενο λογοτέχνη, σε μία μεγάλη ομάδα ανθρώπων οι οποίοι στο μέτρο των ικανοτήτων τους συνεχίζουν αυτή την παρουσία στον ευρύτερο χώρο της αριστεράς».
Πέρα από καλλιτέχνες ήταν βαθιά πολιτικοποιημένοι
«Η περίπτωση του Θεοδωράκη είναι κάπως παράλληλη, αφού και ο ίδιος αναγνωρισμένος και σπουδαίος συνθέτης, ήταν ο ηγέτης της νεολαίας του Λαμπράκη, μέσα σε πολύ δύσκολες συνθήκες. Συμπορευόταν, έμπνευσε το κίνημα αφουγκραζόμενος τα καθημερινά του προβλήματα. Αυτοί οι άνθρωποι αντιμετώπιζαν την εποχή τους, αντιλαμβανόμενοι ότι ο κομμουνισμός δεν μπορεί να απουσιάζει από τους αγώνες και δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική πολιτιστική άνθηση, αν δεν υπάρξει ένα κοινωνικό υπόβαθρο που να στηρίζει τον πολιτισμό και τους δημιουργούς», αναφέρει.
«Ακόμα και ο πολιτισμός δεν είναι πολιτική πράξη; Αφού επηρεάζει στον τρόπο σκέψης πολλών λίγων ανθρώπων. Για παράδειγμα, ο Πικάσο δεν ήταν φωνακλάς πολιτικός, αλλά με το έργο του ήταν ένας εκφραστής του αντιφασιστικού πνεύματος εκείνης της εποχής», υπογραμμίζει ο κ. Χρίστου.
Οι συμβουλές που έδινε
«Εμένα με συμβούλευε να γράφω τις ομιλίες. Πάντα μιλούσε από κείμενο παρότι φυσικός ρήτορας. Είχε μία σοβαρή μαρξιστική παιδεία, την οποία όμως είχε την ικανότητα να εκλαϊκεύει, καθώς ήταν εξαιρετικός ομιλητής. Ο Πανίκος ήταν πολύ προσιτός και βοήθησε πολλούς λογοτέχνες να βρουν τη θέση τους ενθαρρύνοντας τους. Ίσως είναι ο πρώτος που ανέπτυξε στην Κύπρο την κριτική κινηματογράφου. Ταξίδευε κάθε καλοκαίρι για να παρακολουθήσει τις εξελίξεις στον χώρο του πολιτισμού, κάνοντας πολύ σπουδαίους φίλους».
Μίκης Θεοδωράκης, Γιάννης Ρίτσος, Λουί Αραγκόν, Ναζὶμ Χικμέτ
Από τη Βάσα Κοιλανίου έχει καταγωγή η γυναίκα του η λογοτέχνιδα Έλλη Παιονίδου. Στο σπίτι τους στο χωριό φιλοξενήθηκαν κατά καιρούς πολύ σπουδαίες προσωπικότητες, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Γιάννης Ρίτσος, ο Λουί Αραγκόν, ο Ναζὶμ Χικμέτ, αλλά και δεκάδες άλλοι φίλοι τους που έβρισκαν εκεί καταφύγιο. «Τότε η Βάσα ανέβηκε στην συνείδηση όλων, ως ένας χώρος των διανοουμένων και των καλλιτεχνών. Εκεί έγιναν συνέδρια και συζητήσεις. Ήταν ένας μαχητής, όχι θορυβώδης, που όμως απέδιδε η προσπάθεια του και είχε αποτελέσματα η επαφή του με τον κόσμο και ιδιαίτερα τους νέους ανθρώπους», εξιστορεί ο κ. Χρίστου.
Η μεγαλειώδης συναυλία του Θεοδωράκη στο Τσίρειο το 1975
Η σύνδεση του μεγάλου μουσικοσυνθέτη με το νησί της Κύπρου είναι γνωστή. Να θυμίσουμε ότι επέλεξε την Κύπρο, το 1964, να παρουσιάσει σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση το εμβληματικό έργο του ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ. Μετά την Μεταπολίτευση και τα τραγικά γεγονότα του πραξικοπήματος και της εισβολής ο Μίκης Θεοδωράκης ήρθε πολλές φορές στη Κύπρο και στη Λεμεσό. Ο δήμος της πόλης τον τίμησε παραχωρώντας του το «χρυσό κλειδί», επί δημαρχίας Δημήτρη Κοντίδη.
«Δεν μιλήσαμε πολύ κατ’ ιδίαν, αλλά ήμουν σε μικρή ομάδα ανθρώπων που ήταν δίπλα του. Για παράδειγμα όταν ήρθε στην Κύπρο στην πρώτη συναυλία που έκανε το 1975 στο Τσίρειο, τον άκουσα να μιλάει και να συνδιαλέγεται για τα διάφορα θέματα που απασχολούν τον κόσμο.
Η δεύτερη φορά που έτυχε να συμφάγουμε μαζί, ήταν όταν ο Δήμος Λεμεσού γύρω στο 2000 που είχε ήδη λειτουργήσει το Ριάλτο, επί Δημήτρη Κοντίδη, τον κάλεσε στην Κύπρο και τον τίμησε με το «χρυσό κλειδί» της πόλης. Τότε ήμουν ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ και είχαν καλεστεί διάφοροι βουλευτές και ήμουν και εγώ δίπλα στον Μίκη που μας σχολίαζε διάφορα ζητήματα. Ήταν ένας άνθρωπος με απίστευτες γνώσεις, αστείρευτο χιούμορ, ένας πληθωρικός άνθρωπος όπου υπήρχε αστείρευτο πλούτος που αναδείχθηκε μεταξύ άλλων και μέσα από την πολιτική του δράση, αλλά και μέσα από την μουσική του», υπογράμμισε ο κ. Χρίστου.
Τιμητική ιδιότητα μέλους του ΑΚΕΛ
Ως ένδειξη εκτίμησης για την μακρόχρονη προσφορά του στον παγκόσμιο πολιτισμό και τους αγώνες του για την Κύπρο αλλά και τον κόσμο ολόκληρο, το ΑΚΕΛ στις 11 Οκτωβρίου του 2005 του απένειμε το παράσημο των 80 χρόνων του ΚΚΚ-ΑΚΕΛ και το Βραβείο Πολιτιστικής Προσφοράς «Τεύκρος Ανθίας- Θοδόσης Πιερίδης». Ήταν ο πρώτος μη Κύπριος δημιουργός που του απονεμήθηκε το εν λόγω βραβείο.
«Τότε το κόμμα αποφάσισε να αποδώσει στον Μίκη Θεοδωράκη τιμής ένεκεν την ιδιότητα του μέλους του κόμματος. Έτσι τον θεωρούμε έναν πολύ δικό μας άνθρωπο. Όπως ο κάθε σπουδαίος πολιτιστικός παράγοντας δεν μπορεί να κινηθεί μέσα σε απόλυτα παραταξιακά και πολιτικά γεγονότα. Υπήρξαν διαφωνίες με το κόμμα, όμως με την τελευταία του επιστολή στον Γ.Γ. του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα έκανε αυτό που όλοι πιστεύαμε ότι είναι», τόνισε ο κ. Χρίστου προσθέτοντας «όπως και ο Πανίκος Παιονίδης, ο οποίος αποχώρησε από το ΑΚΕΛ το 1990. Ποτέ δεν ένιωσα ότι χώρισαν οι δρόμοι μας. Ήξερα τη λογική του ταύτιση με τις μαρξιστικές αρχές, εξ’ ού και λίγο καιρό μετά την αποχώρησή του εμφανίστηκε πλειστάκις να στηρίζει θέσεις του κόμματος. Όπως έγραψε και ο Θεοδωράκης στην πολιτική του διαθήκη «τα μικρά παραμερίζονται και μένουν τα μεγάλα»…
(1) Βιογραφικά στοιχεία από την ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια του «ΠΟΛΙΤΗ» Polignosis.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
ΚΟΣΜΟΣ
Ολυμπιακοί: Πρώτος στη μάχη από τα μέλη της κυπριακής ολυμπιακής ομάδας ο Μάριος Γεωργίου
Ολυμπιακοί: Πρώτος στη μάχη από τα μέλη της κυπριακής ολυμπιακής ομάδας ο Μάριος Γεωργίου
ΚΥΠΡΟΣ
Διαβάστε τα ονόματα της Κοινωνικής Συμμαχίας - Συγκροτήθηκαν οι Συντονιστικές Ομάδες
Διαβάστε τα ονόματα της Κοινωνικής Συμμαχίας - Συγκροτήθηκαν οι Συντονιστικές Ομάδες
ΚΟΣΜΟΣ
Αρχίζει νέες έρευνες φυσικού αερίου στη Ανατολική Μεσόγειο η Τουρκία
Αρχίζει νέες έρευνες φυσικού αερίου στη Ανατολική Μεσόγειο η Τουρκία
ΚΥΠΡΟΣ
Πολιτική Δημοσίευσης Σχολίων
Οι ιδιοκτήτες της ιστοσελίδας www.politis.com.cy διατηρούν το δικαίωμα να αφαιρούν σχόλια αναγνωστών, δυσφημιστικού και/ή υβριστικού περιεχομένου, ή/και σχόλια που μπορούν να εκληφθεί ότι υποκινούν το μίσος/τον ρατσισμό ή που παραβιάζουν οποιαδήποτε άλλη νομοθεσία. Οι συντάκτες των σχολίων αυτών ευθύνονται προσωπικά για την δημοσίευση τους. Αν κάποιος αναγνώστης/συντάκτης σχολίου, το οποίο αφαιρείται, θεωρεί ότι έχει στοιχεία που αποδεικνύουν το αληθές του περιεχομένου του, μπορεί να τα αποστείλει στην διεύθυνση της ιστοσελίδας για να διερευνηθούν. Προτρέπουμε τους αναγνώστες μας να κάνουν report / flag σχόλια που πιστεύουν ότι παραβιάζουν τους πιο πάνω κανόνες. Σχόλια που περιέχουν URL / links σε οποιαδήποτε σελίδα, δεν δημοσιεύονται αυτόματα.