Ο ρόλος των ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών στη δίαιτα για τον διαβήτη

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 25 ετών, τα "Πρότυπα Ιατρικής Περίθαλψης για τον Διαβήτη" της Αμερικανικής Διαβητολογικής Εταιρείας (ADA)1 εξακολουθούν να αποτελούν σημείο αναφοράς στη διαχείριση του διαβήτη, καθώς ανανεώνονται κάθε χρόνο, με στόχο να προσφέρουν στους γιατρούς, τους ασθενείς και τους ερευνητές τις τελευταίες επιστημονικά τεκμηριωμένες αρχές για τη φροντίδα, την πρόληψη και τη θεραπεία του διαβήτη.

Με βάση τη διαθέσιμη βιβλιογραφία3,4, η Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία (ADA) καταλήγει στις συστάσεις Κλινικής Διατροφικής Θεραπείας (MedicalNutritionTherapy - MNT), «Τα ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά μπορούν να μειώσουν τη συνολική πρόσληψη θερμίδων και υδατανθράκων, αν χρησιμοποιηθούν στη θέση γλυκαντικών που αποδίδουν θερμίδες και χωρίς αντισταθμιστεί αυτό το έλλειμμα θερμίδων, μέσω πρόσληψης πρόσθετων θερμίδων από άλλες πηγές διατροφής. Τα ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά είναι γενικά ασφαλή για χρήση εντός των καθορισμένων αποδεκτών επιπέδων ημερήσιας πρόσληψης».

Νέες συστάσεις για τη διαχείριση του τρόπου ζωής στις φετινές οδηγίες
Τα Πρότυπα ιατρικής περίθαλψης για το 2017 ενσωματώνουν αρκετές νέες οδηγίες που εκδόθηκαν το 2016 από την Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία (ADA), συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν στη διαχείριση του τρόπου ζωής. «Φέτος, τα Πρότυπα περιλαμβάνουν πολύ σημαντικές οδηγίες που βασίζονται σε νέα αποδεικτικά στοιχεία, όπως η ψυχοκοινωνική φροντίδα, η διευρυμένη σωματική ικανότητα, η μεταβολική χειρουργική και η υπογλυκαιμία, τα οποία και μπορούν να επηρεάσουν την αποτελεσματική φροντίδα του διαβήτη», δήλωσε ο επικεφαλής του Επιστημονικού και Ιατρικού Τμήματος, Robert E. Ratner, MD, FACP, FACE, σε Δελτίο Τύπου που εκδόθηκε από την Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία (ADA).

Σε σχέση με τη σωματική δραστηριότητα, είναι η πρώτη φορά που oι οδηγίες της Αμερικανικής Διαβητολογικής Εταιρείας (ADA) περιλαμβάνουν σύσταση για τη μείωση του χρόνου που δαπανάται στην καθημερινή καθιστική συμπεριφορά. Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι η παρατεταμένη καθιστική συμπεριφορά θα πρέπει να διακόπτεται κάθε 30 λεπτά ώστε να επωφεληθεί η ρύθμιση της γλυκόζης αίματος, ιδιαίτερα σε ενήλικες με διαβήτη τύπου 2. Επιπλέον, οι οδηγίες της Αμερικανικής Διαβητολογικής Εταιρείας (ADA) περιλαμβάνουν, όπως και το 2016, τη σύσταση για μέτρια προς έντονη σωματική δραστηριότητα διάρκειας 150 λεπτών ή περισσότερο, η οποία και πρέπει να μοιράζεται τουλάχιστον σε 3 ημέρες/εβδομάδα, και να συνδυάζεται ιδανικά με ασκήσεις αντιστάσεων(2-3 φορές/εβδομάδα), ευελιξίας και ισορροπίας (τουλάχιστον δύο φορές/εβδομάδα).

Όσον αφορά τη διατροφική θεραπεία του διαβήτη, αναγνωρίζεται ότι η διατροφή έχει αναπόσπαστο ρόλο στη διαχείριση του διαβήτη. Ωστόσο, για πολλά άτομα το να γνωρίζουν τι πρέπει να τρώνε, παραμένει το πιο δύσκολο μέρος του συνολικού θεραπευτικού πλάνου.

Παρακάτω θα βρείτε ορισμένες βασικές επιστημονικά τεκμηριωμένες διατροφικές αρχές αναφορικά με την πρόσληψη ενέργειας και θρεπτικών συστατικών στη διαχείριση του διαβήτη:
• Η μείωση της πρόσληψης θερμίδων σε σχέση με τις θερμίδες που δαπανώνται μέσω της σωματικής δραστηριότητας είναι το πρώτο βήμα για την επίτευξη μέτριας απώλεια βάρους, και αποτελεί σημαντικό στόχο για τα υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα με διαβήτη τύπου 2 ή προδιαβήτη.
• Ένα πρόγραμμα διατροφής που δίνει έμφαση στα συστατικά μίας Μεσογειακού τύπου διατροφής που είναι πλούσια σε μονοακόρεστα λιπαρά μπορεί να βελτιώσει το μεταβολισμό της γλυκόζης και να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου.
• Είναι σημαντικό να επιλέγονται υδατάνθρακες από δημητριακά ολικής άλεσης, λαχανικά, φρούτα, όσπρια και γαλακτοκομικά προϊόντα, με έμφαση στα τρόφιμα με υψηλότερη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες αντί εκείνων που περιέχουν σάκχαρα. Τα ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αντικαταστήσουν τη ζάχαρη σε τρόφιμα και ροφήματα αφού δεν επιδρούν στα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και δεν αποδίδουν θερμίδες.
• Η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, όπως τα λιπαρά ψάρια, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι, συνιστάται για τη μείωση του καρδιομεταβολικού κινδύνου στα άτομα με διαβήτη.
Είναι σημαντικό να ειπωθεί ότι η προσέγγιση «ένα πρόγραμμα για όλους» δεν μπορεί να εφαρμοστεί στη διατροφική θεραπεία για τη διαχείριση του διαβήτη και ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής, που παρέχεται ιδανικά από ένα διαιτολόγο, αποτελεί βασικό συστατικό του συνολικού θεραπευτικού πλάνου, συμβάλλοντας στον καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο.
Περισσότερες πληροφορίες για τον ISA και τα μέλη του μπορείτε να δείτε στα ακόλουθα links: http://www.sweeteners.org/en/isa και http://www.sweeteners.org/en/isa-members

Βιβλιογραφικές αναφορές
1. American Diabetes Association® Standards of Medical Care in Diabetes 2017. Diabetes Care Jan 2017, 40 (Supplement 1). Available online: http://care.diabetesjournals.org/content/40/Supplement_1
2. American Diabetes Association® 2017 Standards of Medical Care in Diabetes: 4. Lifestyle management. Diabetes Care 2017 Jan; 40(Supplement 1): S33-S43
3. Evert AB, Boucher JL, Cypress M, et al. Nutrition therapy recommendations for the management of adults with diabetes. Diabetes Care. 2014; 37(Suppl.1): S120–S143
4. Gardner C, Wylie-Rosett J, Gidding SS, et al. Nonnutritive sweeteners: current use and health perspectives: a scientific statement from the American Heart Association and the American Diabetes Association. Diabetes Care 2012; 35: 1798–1808